Hymni inediti. Liturgische Hymnen des Mittelalters

ANALECTA

HYMNICA

MEDII AEVI.

Clel]l+lls

[{erausgegeben
¥OIl
Blume una Guido M. Dreves.

HITORIAE RHYTHMIi'AE.

Liturgische Reimofficien

des

Mittelalters.

Fiinfte Folge.

O. R. Reisland.

1897.

HISTORIAE RHYTII[ICAE.

Liturgische Reimofficien

ds

Mittelalters.

Fiinfte Folge.

Handschriften

Ans
und

Wiegendrucken

herausgegeben

VOl]

Clemens Bluine,
S.J'.

Leipzig.
O. R. Reisland.

1897.

VORWORT.

Ira XXIV. Bande der Analecta sind die Reimofficien auf
(iie Festtage des Herrn und der allerseligsten Jungfrau zusammen-
gestellt worden, soweit diese nicht schon in friiheren ]leften
zu,n Abdruck gelangten. Hieran schloSen sich in alphabetischer
Reihenfolge Historien auf Heil!gfeste, die ausschliel'slich ita-
lienischen Handschriften entnom,nen wurden.
Die drei nun folgenden Hefte werden in uleicher An«r, lnung
Reimofficien ffir Heiligenfeste bringen, die zmn grSlseren Tt, ile
nus detschen Handschriften stammen, so indes, dafs die alpha-
betische Reihe durch aile drei Hefte hindm'chlaufen, ira vor-
liegenden von Achatius bis Eskillus reiehen wird.
Beziiglich der Verfasser ist zu ,leu bereits gedruckten Reim-
officien folgendes nachzutragen:
1. Das Officimn auf das Fest Triuitatis, Anal. V, 19 ff.,
ist, wie XXIII, 5 f. bemerkt wu,'de, von dem Franziskaner-
dichter John Peccham, Erzbischof von Canterbury (J- 1292)
.erfa[st. Zu rien dort vorgebrachten Belegen kanu noch hin-
zugefiigt werden das Zeugnis des Frater Franciscus Titel-
ma,mus: ,,Inter cetera autem eius [Pechani] monumenta illud ut
quantitate minimum ita sententiarum sublimitate atque dictionis
maiestate est dignissinmm, quod de sacrosancta Trinitate ad suae
fidei sempiternam protestationem compositum ex pontificis summi
approbatione legitur et canitur ab omnibus ecclesiis, quae Ro-
manae ecclesiae in canonicis horis persolvendis usure tenent." l)

1) Liber de sacrosancta et superbenedicta Trinitate. In quo ecclesi-
asticum officium, quod in illius sollemnitate legit Ronlana ccclesia, clare
lucideque exponitur. Per fratrem Franciscum Titelmannunl I|assellensem,
sacrarum scripturarum apud Lovanienses praelectorem. Eiusdem oratio de
praematura morte bonorum. Antwerpiac apud Michaclcm IIilleniunl Hooch-
stratanum. An. M|)XXX. Mense Ianuario. fol. D 6b. -- Dieses Werk ent-
hilt fol. D 5 bis D 7: ,,De Ioanne Pechano huius officii ecclesiastici de
sancta Trinitate auctore ex antiquis et ride dignis historiis."

-- 6 --

Zu bemerken ist, dais Pecchams Officium urspriinglich nur beim
Franziskanerorden in Brauch war und blofs in solche ri)mische
Bticher iiberng, die seit Sixtus IV. von Franziskanern besorgt
wurden. Sonst findet sich in den ri)mischen Btichern das iiltere
Officium, das teils prosaisch ist, teils Doxologieen von verschiedener
Art und verschiedenem Metrum als An/iphonen verwendet.
Dieses letztere Officium wurde auf eine, wie es scheint,
mifsverstandene Stelle der Gesta episcoporum Leodiensium hin
dem Bischof Stephan von Liittich (t 920) zugeschrieben. Es
heil'st niimlich in diesen (Monum. Germ. ¥II, 200 n. 20): Trice-
simunl nonum habuimus Stephanum, qui eo quod Metensis eccle-
siae fuerit canonicus et protomartyris alumnus, de inventione
ipsius quae cantantur responsoria edidisse dicitur. Verum ut de
incertis taceamus, idem vitam s. Lamberti gimp]iciter antiquitus
dictatam urbani sermonis expolivit facetiis et responsoria, quae
in sollemnitate eius cantamus, composuit, scribens ad donmum
Herimannum archiepiscopum, memorati Willeberti successorem.
Idem ipse responsoriorum quae de sancta trinitate cantantur,
auctor fuit, quod nos quidem ignorabamus, credentes, quod lama
habebat, nescio quem Hubaldum ipsorum fuisse compositorem.
Sed infra hoc fere decennium, dura aliquae in armario revol-
verentur cartulae, insperato una ex his inventa est a successore
praedicti venerabilis Stephani nomine Richal'io edita, cuius exenl-
ldar, ut ridera astruamus onmibus, quicumque huius rei veri-
tatem scire volunt, non ab re credimus huic inserere opusculo."
Es fo]gt hierauf das Dokument, datiert ,,Actum est hoc
Leodii sub die 16. Kal. Dec. anno Dom. 932, indictione 5. re-
gnante Heinrico rege glo'iosissinm anno 15." (l. c. n. 21, p. 201).
Indessen besagt dasselhe nichts weiter, als: » .... quia vene-
rabilis vit, p'aecessor videlicet noster Stephanus, in honore s.
Trinitatis quaedam responsoria cum antiphonis nocturnalibus
sive matutinalibus nec non vespertinalibus totumque ad plene
officium dulcissime modulationis stabilire curavit" (1. c. p. 200).
Das heifst aber nicht, er habe das Officium, sei es Text oder
Musik, gemacht, sondern eher machen lassen.
2. Verfasser des Officiums auf den Al. Trudo (Anal. XIII,
251 ff.) ist Theoderich, Abt von St. Trond (10981107). Cod.
Leodien. 278. saec. 15. et 16., aus welchem l. c. das Officitllll
mitgeteilt v¢urde, bietet nimlich fol. 208a--220a einen

»Catalogus abbatum n)onasterii sanctissimi Trudonis confessoris,
compendiumque gestorum eorumdem", und berichtet daselbst
fol. 214 a: »[Theodericus ai)bas 1098--1107] sermonem de trans-
latione sanctorum Tldonis et Euchel"ii, Vitam item divi Tru-
donis, cuius initium est: 1 exaltando, responsoria insuper,
antiphonas, hymnos denique, quae in natali sancti Trudonis can-
tantur condidit, denique Vitam sanctorum Bavonis et Rumohli."
Dieses Officium findet sich auch ira Cod. Leodien. 12.
saec. 12. Derselbe enthalt fol. 70a ff.: ,,Vita [sti Trudonis]
auctore Theoderico abbate"; fil. 93b ff.: »Sermo Theoderici
abbatis de translatione sanctorum Trmlonis et Eucherii"; fol. 96 b ff.:
,,In festivitate S. Trudonis, Oïficium divinum, neumatibus notatum."
Dasselbe ist al)gedruckt in den Analecta Bollandiana V, 365 ff.
Ein Vergleich der Officien in rien beiden Codices ergibt
folgende Nachtr_'e: Cod. 12. bat zum Oïficium ad 1. Vesperas
den Hymnus ,,Iste confessor Domini sacratus", wahrend Cod. 278.
daftir ,,Eia, fratres, iam plaudite" (Anal. XII, 237) substituiert.
Letzteren Hymnus hat Cod. 12. in 2. Vesperis. Ferner steht der
Hymnus ad Matutinum ,,Somni spreta dulcedine", sowie der
Hymnus ad Laudes »Ad laudem regis gloriae" {i)eide Anal. l. c.
238 f.) nur in dem jtingeren Cod. 278. Beachtung verdient
aufserdem, das die genannten Hymnen rien zweisilbigen stumpfen
Reim tiberall mit gr(}lter Reinheit durchfflhren wihrend er in
den fihrigen Teilen des Officiums woh| vorhanden, aber minder
sorgihltig eingehalten ist. Demnach diirïte es zweifelhaft er-
scheinen, ob trotz dcr angezogenen Stelle aus Cod. 278. der
Aht Theoderich als Verfasser auch der Hynmen zu gelten hat.
Cod. 12. bat in l. Noct. nur 5 Antiphonen, von denen
flbrigens die drei ersten bereits als Antiph. 2--4 ad l. Vesp.
verzeichnet sind; daïfir in 2. :Noct. deren 7. Richtiger ist die
gleichmafsige Verteihmg zu je 6 Antiphonen ira Cod. 278, der
als 6. Antiphon in 1. Noct. jene aufweist, welche ira Cod. 12.
als 1. Antiphon in 2. l'oct, steht. Ferner stehen die 4 Antiph.
ad Horas des Cod. 278. ira Cool. 12. als Antiph. 2--5 ad Laudes.
Zugleich mSge hier dcr Ausfall ein«,r Zeile in 1. Vesp. ad
Magnificat (Anal. XIII, 251) berichtigt werden; statt ,,Funde
preces tuo gregi" ist zu lesen:
Funde preces luo regi,
Ut succurrat suo gregi.

-- 8 --

Cod. 12. bietet schliefslich fol. 100b f. noch einiges aus
einem Officium In translatione S. Trudonis et Eucherii",
welches bis auf 18 Zeilen nur Prosa, bezw. Reimprosa enthïdt.
3. Das Officium auf den hl. Ludwig ,,Ludovicns, decus
regnantiuln" (Anal. XIII, 185 ff'.) nebst den zugehi)rigen Hymnen
(Anal. XI, Nf. 317 bis 319) hat nach Histoire littéraire de la
France XXII, 129 f. Arnaldus de Prato, Prior von Toulouse
(f 1306), zum Verfasser. Von Interesse ist die l. c. beigeffigte
Bemerkung: ,,Cet office . . . fut adopté dans les maisons des
frères l'récheurs et usité en France jusqu' au commencement du
XVII « siècle. Seulement l'édition du bréviaire de Paris, en 1584,
a substitué aux anciennes leçons des leçons historiques ti'ées de
Paul Enfile et de Clichthové; nmis les hymnes ont été con-
servées."
4. Als Verfasser (les ()fficiums auf den hl. Vincenz Fer'eri
ist aller Wahrscheinlichkeit nach der Magister generalis (les
I)ominikanerordens, M a r t i a l i s A u l'i b e I 1 i anzusetzen ; jeden-
falls sind die zu diesem Officiuln geh0rigen Hymnen (Mone III,
555 f.) von ihm verfafst, wie das Akrostichon des ersteren, niimlich
,,Martialis" beweist. In diesem Hynmus ,Mente iucunda iubi-
lent fideles" ist Strophe 7, Zeile 1 zu lesen: Lingua quae sancta,
nicht: Sancta quae lingua, wie bei Morte l. c, der das Akro-
stichon fibersehen hat.
Zum Schlusse sei mit eine Bemerkung gestattet, die mehr
oder minder auch fïr die noch folgenden Biinde unserer Analecta
ihre Geltung hat. Um mich nicht gar zu sehr mit fremden
Federn zu schmïlcken, schuide ich den Lesern dieser Hefte die
Erkliirung, dafs mein lieber Freund und Kollege Guid« Maria
Dreves mit nicht nur sein reiches Material an Abschriften,
Collationen und weloEvollen Notizen zur fi'eien Benutzung iber-
liefs, sondern auch sonst in jeder Hinsicht mich durch Rat und
That unterstfitzte. Unter solchen Umstinden Eigenes umi Er-
borgtes liUr annihernd zu tl'ennen und als solches zu bezeichncn,
wire unmSglich; es gentge ein ftir allemal der Vermerk, daf
der L5wenanteil auf I(echnung meines werten Koilegen kommt. --
Wien, den 13. Oktober 1896.

Clemens Blume.

HISTORIAE RHYTHMICAE.
SEIïIES QUINTA.

I. De sancto Achatio.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Adsunt fesla gloriosa
beatorum martyrum,
Qui sub Adriano passi
palmae ferum bravium.
2. Adrianus, rex profanus,
adscitis sex regibus
Turbam sacram subnervare
suis temptat legibus.
3. Leo frendens, rete tendens»
diis cervicm flectere
Iubet sanctos, sed incassum
litus arat vomere.
4. Hostias laudis litamus,
inquiunt, altissimo,
Deos vanos refutamus
cum ritu nequissimo.

Ad Magnificat.
Gaude, virgo mater ecclesia,
regis iuncta filio,
Quae tot natos laureatos
de huius mundi exsilio
Repvaesentas pacifici
Salomonis celso solio,
Quorum festum sacrae
passionis
colimus cum gaudio
Defensari cupientes
horum pio patrocinio.

Ad Matutinum.

Invitatorium.
Adoremus Dominum
crucifixum vere,
Pro quo dena milia
crucem subiere.

In 1. Nocturno.

Antiphonae.
|. Viri beatissimi
pestilentis Caesaris
Non perstant in semitis
aut parent consiliis.
2. Frementis insania
Machinans inania
Contra Christi martyres
Sex adscivit proceres.
3. Sacra turba martyrum
Ferre diis libamina
Armtur, recalcitrat,
Iesum Christum invocat.
4. Gloriantur martyres
in te, Iesu bone,
Quos coronas dulciter
missa passione.
5. Iesu Christe, tuum nomen
laudat admirabile
Candidatus grex sanctorum
pro te fuso sanguiue.

6. Stupendis magnaliis
phalangem sauctorum
lIirificans extulit
princeps angelorum.
Responsoria.
1. Adspirante rabie
persecufionis
Sub diro carnifice
Adriano calicem
bibuni passionis
V. Sancta dena milia
lIartyrum sanciorum
Pro Chrisfi confessione.
2. Applicatur regio
Tribunali legio
Saucta Dei,
.Negare compellitur
Sacramenta fidei,
V. Sed nec terrore concutitur
lec blandimento seducimr.
8. Pro salure mundi natus
Deus est ex virgine
Et in cruce victimatus,
Quem ignotas, perfide
V. Caesar, non obtemperamus
Tibi, sed hunc adoramus.
4. Iussu regis crucilixi
sunt beati martyres,
Omnes poenas perferentes,
quas rex caeli passus est,
lpsa hora elementa
trenmerunt omnia,
V. Caelum, tellus, sol et luna
et polorum sidera.

In 2. lociurno.
Antiphonae.
1. Haec est gcneratio
Dominum quaerentium
Et pro Christi gloria
sese impendentium.
2. tlonor et laudatio
decet sanctos martyres,

Laus et exsultatio
purpuratos milites.
3. Benedicunt Dominum
sancti, qui victoriam
Contulit per passionem
et supernam gloriam.
4. Factus est refugium
in cruce pendentibus
Sanctis Christus et trames
caelos asceudentibus.
5. Citharizant dulciter
harmoniam melicam
In supernis atriis
inter turbam caelicam.
6. Sangais fusus martyrum
clamat ad te, Domine,
Qui pro te effusus est
in arborum stipite.
Responsoria.
1. Vidit ante thronum Dei
quasi mare vitreum
Iohannes, supra quod stabat
ingens turba martyrum
Cristallinis buccinantes
tubis agni canticmn.
V. Adoraverunt viventem
in saecula saeculorum
]Iittentes coronas suas
ante Dei thronum.
2. 0 quam gloritico
fulserunt sidere sancti
Isti, qui Christi
meruerunt esse ministri,
V. Per diram poenam
patriam tendunt ad amoenam.
3. Tunsionibus, presuris
sacra dena milia
Velut lapides politi
per crucis supplicia
Poli transierunt
ad aedificia.
V. 0 caelestes margaritae,
Per mortem crucis politae,
Post ruinam passionis
Dati palmis et coronis.

-- 13 --

4. Gaude, caelum, terra, plaude,
Chorus speciali laude
Martyrum purpuratorum
Regem laudet saeculorum
De augmento sociorum
Martyrum pretiosorum,
Quos hodie Christus vocavit
Et in caelis coronavit.
V. 0 benigna
legio sanctorum,
Nos commenda
regi angelormn.

In 3. Nocturno.
Ad Cantica.
A. Laetis canamus mentibus
Tot paradisi rosis,
Plus balsamo fraglantibus,
Plus auto speciosis,
Qui mcruerunt vincere
Mundum crucis agone
°Christoque mortem reddere
Conformi passione.
Responsoria.
1. Dura libarent ealieem
fellis et aceti,
Transfiguntur lanceis
in agone laeti,
Repraesentant animas
aeternae quieti.
V. Venie,tcs venient cure exsul-
tatione portantcs manilndOS
8ff08.
2. Distenduntur in eruee,
dissolvuntur venae,
Cedunt rires vividae,
temporales poenae
Sunt respeem gloriae
perpetis amoenae.
V..A planera pcdis usque ad ver-
ticem no est in eis sanit«s,
vulnus et livor et plagae tu-
mentes.
3. lllibatas faeies
vitiorum luto

Caedunt velant, inquinant
hostes Dei sputo,
Spirite serto capit
eruentant aeuto.
V. Ifirmata est n paupertate
virtus eorum, et omnia ossa
eorum conturbata surir.
4. Avete, flores martyrum,
Phalanx electissima,
Pretiosorum militum
Cohors splendidissima,
Ante thronum trinitatis
Agnum stantes adoratis
Cum palmis victricibus.
V. _Nos tatae vestrae felicilatis
facite larticipes.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Dominus tex martyres
induit decorem,
Qui suum pro Domino
fuderunt cruorem.
2. Iubilet altissimo
circulus monarchiae
Tot micanti sidere
perfusus bac die.
8. Adlmeserant martyres
post te, Iesu bone,
Consummati propter te
cracis passione.
4. BenedJcant Domino
omnes el'eo, t urae
lduae compassae ruer.rot
martyrmn torturae.
5. Laudes canant Domino
regi saeculorum
Cran lurbis angelieis
organa sanctorum.
Ad Bcnedictus.
A. Benedictus es» Domine,
Qui transtulisti hodie
Candidature exercitmn
Ad caeleste palatimn

-- 14 --

Coronalum mirifice,
quorum precibus, rex pie,
Nostra dele piacula
Et da lucis gaudia.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 benedicti martyres,
Estole noslri memores,

Vestra crux, vestra ruinera
Sint contra nostra scelera
Tutamen ac remedium ;
Caeleste beneficium,
Quod impetrasiis a Deo,
Procuret homini reo
Solamen, opem, veniam
E post hoc exsilium
Tranquillitafis patriam.

Brev. ms. Cisterciense Neerland. saec. 14. Cod. Pianoren. M 1. A. -
Clin. Movacen. {o]. Emmeramen.) 14926. saec. 15. B. -- Brev. ms. saec. 14.
Cod. Treviren. 431. C. -- In 1. Noct2 A 3, 1 Sanc/a turba B. -- In
2. Noct. [t 10 quam glorifico etc. B. -- I 2 lautet in B:
Salomonis lectulum
ambiunt fortissimi,
Circumcincti gladiis,
ad bella doctissimi,
V. Ad arcendas daemonum
Virtutes et noctium
Domanda phantasmata.
R 4 Avete flores mar-rum etc. B. -- In 3. l'oct, ad Cant. A in B:
Mare rubrum transierunt per crucis supplicia
Sancti, Domino canentes hymnum cure laetitia.
R 1 in derselben Quelle: •
R. Talia praeparaverunt martyres exlmii,
Qualia prius snmpserunt in mensa sui Domini,
V. Tradiderunt pr-pter Deum corp,ra t«,rtoribus,
Unde triumphant in caelis cure supernis civibus.
R 2. Vidit ante thronum Dei etc. B. -- R 3 ebenda:
R. De torrente passionis
In via dura bibit,
Turba sacrae legionis
Aureum adivit
Per ascensum purpuratum
Regis Salomonis reelinatorium.
V. Signis elarescit
haee, illie gloria creseit.
In L and. haben AB nur eine Antiphon, die erste; die andern vier stchen
in B ad parvas horas. Es zeigt aber ihre Bezugnahme auf die Psalmen der
Landes, dafs sie urspr/inglieh fiir die Landes hstimmt sind. -- A 1 Ista
sanetorum pia soeietas etc. prosaisch C. -- Ad Bened. , 3 Candidatorum
B. -- Ad Horas bat A folgende gg: ad Primam:
Hi sunt flores venustatis,
Quos spirantis gratiae
Ver et aestas earitatis
Produ.xerunt hodie.
Ad Tertiam: O eaelestis legio, vietrix turma martyrum purpuratorum
deeemmilium, etc. -- Ad Sextam: Benedicant Domino etc. -- Ad Nonam:
Istorum eollegio
Caeli vernat regio,
Fuleitur eeelesia,
Paradisus fraglat,
5ltmdus redimitur.

m 15 --

In 2. Vesp. bat A vier AA: Gaudeat ecclesia, quam tot atalitia mar-
tyrum fecundant etc., die einem Ursulaofficium (Aual. V, 23) entlehnt sind. --
Ad 51agn. A: O caelestis lcgio victrix etc., prosaisch I]; siehe oben ad
Tertiam; O veneranda martyrum gloriosa certamina etc. prosaisch. C. --
C, das nicht monastisch ist, bat in den l%ctJrnen folgende Anordnung: In
1. oct. A 1, 2, 3 und R 1, 2, 3 der ersten Nocturn; in 2. loct: A 4, 5, 6
der 1. loct., R 1. Jussu regis crucifixi etc. R 2. Talia praeparaverunt etc.
R 3. Avete flores martyrum. -- In 3. Noct. A 1, , 3 der 2. Noct., R 1. Vidit
ante thronum Dei etc. R 2. De torrente passionis etc. R 3. Gaude, eaelum,
terra, plaude etc. -- In . Vesp. hat diese Hs. ffinf AA nimlich 4, 5 und 6
dcr 2. locturn, dann als A 4 die zwei erstcn Distichen aus R 2 der 2. Noct.
und als A 5 den Vers. des R 3 derselben loct. -- Zum Officium bat B den
Hymnus: Agni sponsa Hierusalem (Anal. IV, 64) ad Vesp.; Natura creans
omnia (Ibid. 65) ad loct.; Itymnizantes exsultemus (Ibid. 65) ad Complet.

2. De sancto Achatio.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Gaude, felix Alexandria,
Qu,-te es tipata floribus,
Cran Christo in gloria
Fulcita es martyribus.
2. lIartyrum sanguine
Sanata ab inguine,
Christi tuta nmnimine
Tune hostes notent minime.
3. In caelesti gloria
Achatii memori
Semper requiescit,
Cuius inter homines
Laus nunquam decrescit.
4. Laudabilis Dominus,
Cure quo regnat Achatius
In caelestibus,
Ubi vox laetitiae
Sanctis nunquam desinet,
Et maeror tristitiae
Ultra non imminet.
5. In caelis meruerunt
Lumen gloriosum,
Qui in terris fuderunt
Sanguinem pretiosum.
Ad Magnificat.
A. 0 dulcis sanguis martyrum,
0 mitis turba militum,

Quae pie propter Dominum
Fudit cruorem nimium.
Pro his oret Achatius
Suis cure consortibus,
tui eius sollemnia
Celebrant in gloria.

Ad lIatutinum.
Invitat«,rium.
Regi, qui fecit opera,
Christo confiteanlur,
Cuius in sancto vulnera
Achatio renovautur.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. In eonsilio impiorum
Sancti non steterunt,
Sed in viu iustorum
Vitam inenerunt,
In qua Achatius
¥iit vir beatus.
2. Sancti udstiterunt,
Ad Deum damaverunt,
In nos Christe, dicentes,
Quare fremuerunt gentes?
3. Vindica sanctorum
Sanguinem tuorum,

-- 16 --

blmn sunt cruciati
Et eorum hostes,
Domine, multiplicati.

Responsoria.
1. Sanctus martyr Achatius
Suis cure sodalibus
Regnum introivit
In quo cure martyribus
Et cum sanctis omnibus*
Semper Deo vivit.
V. Omnibus haec vox dicitur:
Venite, sanOi Dei,
Dura cor eorum quatitur,
Ad regnum patris mei.
2. lIartyrum ductor respuere
Iussit momentanea mundi,
Dicens : nolite admittere,
Ne nos seducant,
blandimenta saeculi.
¥. Ecce adpropinquat
regnum caelorum,
Surgite, adorate.
8. Achati, cure sociis
hnplora preces ad Dominum,
Ut nos salvet a morte
Et ad vitam ducat,
Ut tecum gaudere
Possimus in saccula.
V. Ora pro wbis, beate Achati,
ut digni c[ficiamur gloria
ChHsti.

In 2. bIocturno.
Antiphonae.
1. Thura non offerimus,
Scd Chfisto saerificium
lnlmaculalum,
Qui in sinu patris
Donlinus inhabitat.
2. Christus:.veriatcm
lee non.'pietatem
Sanetis conservavi,
Malum vcnumdavi.

3. Tuncsancti martyres
Quasi uno ore
Fundentes preees ad Dominum
Dixerunt omnes pariter:
Omnis creatura
Est Domini et terra.

Responsoria.
1. Venite, revertamur
Ad Dominum, "_lui nos salvabit,
Percutiet nos martyrio,
Salvabit
Nos misericordia.
V. Magnus Dominus et lauda-
bilis nimis , qui coronavit
rnqyres sactos.
2. Quare brum est bdumentum
tuum et vestimeta[tuasieut
calcatium in torculari?
Torcular OEloevi
Cure consoibus.
V. 0 vos omnes, qui transitis,
Propter Christi rmenta
Oporet tormentis seq.
In 3. Nocturno.

Antiphonae.
1. In cithara Deo psallite
Et in cymbalis concinite,
Sancti, in Domino et iusti
Exsultate.
2. Iuxta es, Domine,
Tribulatis corde,
0re et opere
Benedicentur.
3 Gaudete et laetamini,
Quia orationes nostrae
Coram Christo
rege immortali
Veraciter exauditae sunt,
Qui est nostrum refugium,
Deus noster.

-- 17 m

Responsoria.
1. Christi ad imaginera
Sancti fuderunt sanguinem
Unanimiter,
Quos ad regnum caelorum
Et ad sanctorum ch,»rum
Vexit Dominus hilariter.
¥. Ilos ensis non terruit
Hec hostis, dura irruit
In eos graviter.
2. Flores apparuerunt,
Dura sancti transierunt
De hoc mundo ad sidera,
Ubi regnant in gloria;
Quibus respondit Dominus,
Dum peteret Achatius:
V. Quae petistis, dilectissimi nei,
scitote vos impetrasse.
3. Si quaeris miracula,
Mors, error, calamitas,
Daemon, lepra fuunt,
Aegri surgunt sani,
Cedunt mare, vincula,
Membra resque perditas
Petunt et accipiunt
Juvenes et cani;
V. Pereunt pericula,
Cessat et necessitas,
Narrent bi, qui sentiunt,
Et Alexandria.
In Laudibus.
Antiphonae.
1. Sanctis cure martyribus
Martyr Dei Achatius
Ad regna transmeavit,
In quibus ante saecula
Dominus regnavit.
2. Quorum sanguis innoxius
Cure in contritione
Brev. ms. Secoviense (?} saec. 14.

Fusus est alacrius
In exsultafione,
Dcum laudant avidius
Cure iubilatione.
3. Ad te sanctorum animae
Sitiunt non minime,
Quorum dux Achatius
Pro te est in cruce passus,
Et te, rex regun, Domine,
Non tacent benedicere.
4. Sancti et electi,
Qui estis transvecti
Ad caeli superna,
Deum benedicite,
Cuius in caeli culmine
Achatius est verna.
5. Deum laudant omnia,
Caelum, terra, maria,
Qui duxit ad caelestia
Sanctos suos in gloria.
Ad Benedictus.
A. 0 pauperum subsidium,
0 exsulum refugium,
Qui mortem crucis subisti
Martyrque factus es Christi,
Ad te tui pauperes
Clamaraus et exsules:
Nos stantes in exsilio
Commenda Dei filio.
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 martyr invicfissime,
0 princeps insignissime,
Tuis cure consortibus
Illis sis propitius,
Qui te in exsilio
Implorant pro auxilio ;
Achati, Deo care,
Pro nobis deprecare.
Cod. Graecen. 471. -- Ad Matut.

Invit. 1. Regi regum, qui fecit. Dasselbe ist dem Officium impressionis stig-
matum . Francisci entlehnt. -- In 1. Noc't.  ::, 3 sunt fehlt.  In 2. loct.
R 2 De cetero nemo raihi raolestus sit etc. prosaisch aus Gai. 6, 17 sq. --
In 3. Noct.  3, 5 Qui est noster.  R 3 ist dera Officium auf Antonius
von Paàua entlehnt. -- Der , ad Bened. geht eine andere prosaische Anti-
phon vorher, der ad Mag. in 2. Vesp. folgt eine eben solche.
Blume, Historiae rhythmice. V. 

3. )lissa sancti Achatii.

Introitus.
Congaudentes laudent gentes
agmina nobilia,
5iilitm crucifixorum
sanct dena milia,
Per quos Deus mundo praestat
dona mirahilia.

Graduale.
Qui houorant crucifixos
culn pura instantia,
Dena milia sunt semper
pro illis oranlia,
lunquam sinunt illos mori
sine paenitentia,
lanlque Deus donat illis
almm privilegium,
Vincla solvens peccatorum
decenorum nlilium.
V. Speciales hoïuln servi
cure de mundo transeunt,
Dena milia crucifixi
concurrentes veniunt,
Transeuntes diuvando
precibus communiunt.
V. Si poenarum loco dentur
et non aeternalium,
Habent nlartyruln per preces
deccnoruln milium

Indulgentiam dierum
sic denorum milium.

Alleluja.

Sancta quippe mater tota
praedicat ecclesia
Quod per merita sanctorum
Deus dat auxilia,
Paenitentihus confessis
donat indulgentiam.

Offertorium.

Cessent ergo malignantes
nequc per invidiam
Detrahendo molestare
martyrum potentitm,
Ne in fine sint damnati
per Dei sententiam.

Communio.

Gloria sit crucifixo,
honor, iubilatio,
Qui est rex crucifixorunl,
rira, consolatio,
Quos amavit, coronavit
in caeli palatio.

Cod. Vatican. 1205. saec. 15. -- Introit. 5 Per quos Domiuus. -- Grad.

1 Qui ergiuzt. -- Ibid. 7 Exercit(m regnum per otaries Deus d,,nat iilis. 
Ibid. 9 Vincula. -- Il,id. 10 milia. -- Il,id. 19 per erginzt. -- Ailei. 5 et
COllfeXis. -- Dies in Rhythmus tmd Reim gekleidete Mefsformular ist aufs
cngste den Reimoflicien verwandt, weshaib es Illlter diesen seinen Platz
fiudet.

4. De sanctç Adriano.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Laetare, plebs catholica,
Deumque maguifiea
Pro pietatis grati
Adriano praestita.

2. Qui de stirpe nobili
Secundum statum saeculi
Eius traxit originem,
Hunc suum fecit militera.
3. 3Iaximiani tempore
Pugnavit iuvictissime,

Quod superavit lividam
Quam gesserat, perfidiam.
4. I:Iic fuit admirabilis
Adspectu delectabilis,
Totus morigeratus.
5. Sed his cunctis praeditus
St)revit ea penitus
Et mundi principatus.
R. Benedictus Dominus
Sit, qui smaJn gratiam
Adriano contulit
lIiranque efficaciam,
Sortem mundi spernere
Et caelica diligere.
¥. Divitesque nobiles,
Per hanc normam discite
Gestus vestros frabdles
In fortiores vertere.
Ad Magnificat.
A. 0 beate martyr Christi,
(ui credendo meruisti
Fieri quam plurium
Possessor praemiorum,
Tu pro nobis, paler pie,
Roga regem veniae,
Ut post haec exsilia
l_)et nobis vera gaudia.
Ad Completorium.
Ad lgunc dimittis.
A. Sancte Adriane,
lIartyr Christi pretiose,
Adesto nostris precibus
Pius ac propitius.
Ad Matutinum.
Invitatorium.
Regem regum veneremur
7os de corde fragiles,
Ut per actus confortemur
Adriani vigiles.
In 1. locturno.
Antiphonae.
1. Ab ore nostro suscipe,
Iesu Christe, vota

2o

3o

Ad honorem martyris
Adriani mota,
Digna cnius memoria.
Maximiani tempore,
Caesaris iniqui,
Pagauorum plurimi
sunt accersiti,
Ut fiat idolatria.
Iuter quos quidam iherunt,
Qui ridera catholicam
Sollerter tenuerunt
Timentes supplicia.

Reponsoria.
1. I)um ad idolatriam
tendunt pagani,
Renituntur plurimum
quidam Christiani,
Dicentes ignominiam
Sanae mentis pessimam
V. Et verum )eUlll asserunt
Christum, deos respuunt
Suorumque familiam.
2. His actis lIaximianus
Furit hinc et fit insanus,
Iubens, ut bi trucidentur
Ac flagellis verberentur
De nervorum funibus
Inflictis suis cutibus.
V. Gaudet cohors dure caesa,
Fide manens sed illaesa,
Delectat cruciatibus.
. 0 raira clementia
Dei salutaris,
De nostra convertentia
Qui semper gloriaris,
Da robur, fer auxilium
lobis convertendi
Et pro delictis gravibus
Tempus paenitendi,
Ut post vitam civibus
Collaetemur cae|itibus,
V. Quibus nunc laus est perennis
Status vitaeque sollennis,
Dulce ministerium.
2*

-- 20 --

In 2. locturno.

In 3. lqocturno.

Antiphonae.
1. Ilos affligi quando vidit
Adrianus, inquisivit,
Quae spes foret praemii
Pro tanta ri suppliçii.
2. Quorum unus sic respondit:
Deus nobis haec abscondit
leque pandit homini
Civis honores caelici.
8. tlis jara dictis se prostravit
Annotarique rogavit
Illis in suppli«iis
Pro talibus diçitiiæ.

Responsoria.
1. 0 quam raira
viri professio,
0 quam magna
Dei concessio,
Hic solo verbo credidit,
Quod in discendo docuit;
V. Benedictum nomen Dei,
Qui sic miseretur rei
Et ad fidem imbuit.
2. Hujus pro martyrio
Sis nostra salvatio,
Iesu pie, Christe bone,
lqos consortes lac coronae
Tu vitae perpetuae,
V. Qui convertis peccatores,
Eflice nos meliores
Tuae lace gratiae.
3. De cuius conversione
Quando Caesar intellexit,
Ingenti plenus motione
Verbiæ saevis hune correxit
Putans per daemonium
Effectum tare erroneum.
V. Qui resistit llaximiano
Ac|is et exemplo sano,
Verum Deum adstruit,
Quem Caesar falsum arguit.

Antiphonae.
1. Adrianus ride plenus,
Vanae spei alienus,
Dicta regis vilipendit
Et in factis reprehendit
Pro cultura numinum,
Quae eu|para auget criminum.
2. Undê tex nimis miratur,
Fremit tolus et turbatur
Hune ad Chriætum sic conversam
Et a suis diis diversum.
3. Et torqueri iubet dire
Cure flagellisque ferire,
Quod eruperunt viscera
Sangainem fluentia.

Responsoria.
1. Quo perfecto lgatalia,
Uxor eius raide pia,
Adit banc, ut consoletur,
Ne pro poenis separetur
A fidei munimine
Pro quo dignum confitetur
Christi mori nomine.
V. Cuius gesta nuntiavit
Christicolis in carcere,
Quos constanter roboravit
Pari consolamine,
Ne diffidant, sed iam credant
In Deo, vero lamine.
2. lIaceratus Adrianus,
Carceri committitur,
Uxor eius hinc timore
lgimio corripitur,
Timens multum, quia laesus
Cuciatus sperneret
Et sic memor tantum caesus
Votum suum perderet.
V. Cul fatur haec matrona:
Crta certus pro corona
I-lac immarcessibili,
Quae confertur tormentatis
In spe iugis praemii.

3. 0 sancta cohors et praeclara,
Humiliter deposcimus,
Nostrae preces Adulant
Quod sint iunctae precibus
Et ab hostis tare immani
Protegamur lusibus,
Ne in orbis huius navi
Demergamur fluctibus.
V. Adiuvent nos merita
Vestra perbeata,
Ut quos gravat actio
Nostra scelerata,
Excuser intercessio
lesu Christo grata,
Quod scelerum remissio
Nobis fiat data.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Consolatus ab uxore
gaudet mirabiliter,
Alienus a timore
pares monet fortiter,
Ut pro poenis non desperent
infligendis graviter.
2. Colloquentes mutuo
sic congratulantur,
8alvatori libere
laudes personantur
Ob hoc quod doloribus
tantis cruciantur.
3. Dies adest interim,
quo praeconizatur,
Ut ad poenas redeaut,
cito deputatur,
Impotentes deferuntur
quo nequibant ire
Ad locum ubi puniuntur
ultra modum dire.

4. A beato Adriano
res initiatur,
Quod uxoris fieri
interventu datur,
Ne fiat retrogradus,
hoc acceleratur.
5. In conflictu posito
pedes amputantur,
Membra nec non cetera
ipsi detruncantur,
Sola manus illi fuit
non tamen amputata,
Quam abscindi fecerat
uxor praerogata.

Ad Benedictus.
A. In agone cruciatus
dum sic laboraret
Et creatori animam
suam commendaret
Na.alia capiti
manmn subiecit,
In qua reclinando
vitae finem fecit.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Post haec hunc cure paribus
rex cremari jussit,
Protegente Domino
nil eos combussit,
Sed retorta in actores
flamm hos perussit,
Quo turba regia
fuit conturbata,
Corpora ad Constantinopolim
quorum sunt translata
Et a Christi fidelibus
inibi sepulta.

Antiph. ms. S. Mariae Traiecten. saec. 14. Cod. Ultraiectin. 407. A. --
Antiph. ms. S. Mariae Traiecten. saec. 13. Cod. Ultraiectin. 406. add.
saec. 15. B. -- In 1. Noct. A 3, 1 quidam tamen fuerunt AB; 3, 3
solenter AB; B 3, 2 nostri AB. -- In 2. Noct. B 1, 30 fehltAB. -- In
8. Noct. I 2, 11 Hac erginzt; B 3,  quam AB. -- Hiezu der Hymnus:
Sancte martyr Adriane (Anal. XXIII, 104).

-- 22 --

5. l)e sam'to Aegidio.
In 1. Vesperis. 2. Sanctus vir Aegidius

Ad Magnificat.
0 quam miranda est
potentia salvatoris
In meritis beati
Aegidii confessoris,
Qui apud Deum et homines
dignus memoria
Cure sanctis iam aeterua
tripudiat in gloria.

Ad 3Iatutinum.
Invitatorium.
0 comites vitae,
Dominum meditando venite,
Aegidii meritis
sic similes eritis.
In 1. bocturno.
Antiphonae.
1. Beatus Aegidius,
Natione Graecus,
• Nobilis erat progenie,
Sed nobilior sanctitate.
2. Traditus igitur
Liberalibus studiis
Memoriter coepit viam
Indagare veritatis.
3. Quadam die
Pergens ad ecclesiam
Caidam aegroto
Tradidit ttmicam suam.
Responsoria.
1. Beatus Aegidius
Per divinam potentiam
Sanavit miserum quendam,
Qui a serpente percussus
Mortiferum
In se habuit virus.
¥. Misericordia motus
super illum
Sanavit eum ac diraisit.

Magnam fiduciam
Habens in Domino
Liberavit quendam pauperem
Arreptum a daemonio.
V. Daemon clamans
Et multum discerpens
Discessit ab eo.
8. Sanctus Aegidius
Inter alia terrae
Pellens sterilitatem
Infirmo cuidam
Totius corpofis
Reddidit sanitatem,
V. Recolens illud, quod dicitur:
Quis infirmatur
Et ego non infirmor?
In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Secuta est ergo
pietas pietatem,
Quia dura aeger ille
indutus est tunica,
Totius corporis meruit
recipere sanitatem.
2. Sanctus ir Aegidius
Navim ingressus
Applicuit ad ]Iarsiliara
Et inde ad Arelatem
Ibi Caesarium quaerens,
Cesarium sitiens
Caesarium adivit episcopum.
8. Sicut socrum Petri
Febricitantem
Sauavit Dominus,
Sic ibi cuiusdam
Viduae filiam
A febre liberavit
Aegidius.
Responsoria.
1. 0 quam praeclara duo
Mundi convenere
Luminaria,

-- 23 --

Aegidius et Yeredemius,
Signa insimul operantes
lIultifaria
V. Et seminaverunt agros
Et plantaverunt vineas.
2. Veredemium ergo
, Corpore non mente
Relinquens
Desertum petivit,
Ubi herbis et aqua
Contentus
Solus soli Domino
Servivit.
V. Qui per corvum
Paseebat
Eliam
Ipse Aegidium
Reficiebat
Per cervam.
3. Sanctissime Christi
Confessor Aegidi,
Ora pro nobis
In conspectu Domini,
Ut de praeteritis
lffalis veniam
Et de futuris
Semper mereamur
Habere custodiam.
V. Qui urborem virtutum
ascendisti cum Zachaeo,
Pro supplicibus fuis
dignanter supplica Deo.

Tiberique
Ad monasterium patris
Quasi Petri per mare
Ferebatur vestigiis.
3. Serve Dei vivi,
miserorum pastor, Aegidi,
Nnn('. pins exaudi,
quod nos canimus/ibi laudi.
Responsoria.
1. Iam Dominum laudet,
qui se pie vivere gaudet,
Ut pater hic vixit,
qui mundo se crucifixit;
V. Dives enim
pauper ruera/,
lIoriens cotidie
Domino vivebat.
2. Vox claman/is erat
sibi, dum deserta pe/eba/,
Ingrediendo vias
eremi velut alter Elias,
V. Associatus ei,
qui forts pius est requiei.
3. lfforibus uniti
vos verae iungite viti,
Ut pater hic suevi/,
qui mundi gaudia sprevit,
Fructiferae vi/is
odor ut per saecula sitis,
V. Pacis tranquillae
sitientes gaudia mille.

In 3. locturno.
Antiphonae.
1. Beatus Aegidius
Adiunctus est cuidam
Veredemio,
Sanctus sancto,
Ut sanctitas alterius
Cognosceretur.
2. ¥ir non modicae
In Christo fidei
Ostia Romae
Sibi tradita commisit

In Laudibus.
Antiphonae.
Rex Francorum Karolus
Quoddam perpetravit facinus,
Quod nulli dicere ausus
Sancti Aegidii
commendavit precibus.
Beato Aegidio
pro Karolo rege
Inter missam
supplicante Domino

-- 24 --

Peccatum regis et venia
peccati per cartulam
Delata est ab angelo.
3. Adiunctum erat
in fine cartulae,
Quod sancti Aegidii
meritis quilibet
Peccator absolvatur
a crimine,
Si ulterius non vult
admittere.
4. Sanctus vir Aegidius
Ad Karolum iens
Daemoniacum sanavit,
A Karolo redicns
Cuiusdam principis filium
A morte resuscitavit.
5. 0 virum per omnia
laudabilem
Et cunctis se invocantibus
exorabilem,
Qui ex antique hoste Deo gratam
De se referens victoriam
Brev. ms. Wirceburgense saec. 15.

Hodierna die perpetuam
Transivit ad gloriam.
Ad Benedictus.
A. Ante thorum regis
sanetorum iunete ehoreis,
Associando tibi
superis nos couler, Aegidi,
Simus ut haeredes,
ubi viti palmes inhaeres.

In 2. Yesperis.
Ad Magnificat.
A. Laus immensa Dei
sunt huius festa diei
In qua Graecorum
flos scandit ad alta polorum
Inclitus Aegidius,
quia dulcia vota per eius
Vincula rumpuntur,
tempestatês reprimuntur
Sedantur morbi
torique salus datur orbi.
Ced. Rossian. VIII 57. A. -- Brev.

Wircoburgense imp. Venetiis 1.507. B. -- C«»d. 8. Petri Salisburen. a VI 52.
.aec. 15; in monastischer Ferre. (2. -- In 1. Veap. Super Ps. St Serve Dei
vivi etc. A. -- Ad Nunc dimittis St Sanctus vir Aegidius ad Karolum iens
etc. A. -- In l. Noct. R l, 1 Sanctus A. -- l_3 7 quod dicit C. -- In
2. Noct. St 1.. 4 induit se A. -- R 1, 1 praeclara dico A. -- In 3. Noct.
St 3, 3 Nos A.  R 3. 3 Et pater hic servir A. -- R 3, 6 ordo ut per A. --
R 3, 8 sitiens A. -- R 4 in C:
R. Quanta Aegidius fulget gloria
Hec in mundo caelique curia,
Sanitatum probat frequentia:
V. Lepram mundat, fugat daemonia,
Aegris eius subvenir gratia.
In Laud. St 2 5 veniam A; St 2, 7 Deleta A. -- St 5 lautet in C:
Sit tex invictus, Deus Israel, benedictus,
Gentem Gallorum qui fecit habere patronum
Aegidium, captes qui liberat, erigit aegros;
vielleicht nrsprfinglich eine Antiphon zum Benedictus. -- Ad Bened. St, 3
Associanda sibi A.

6. De sancta hgalha.

In 1. Vesperis,
Antiphonae.
1. Ad beatae virginis
Festum cure fervore
Procedamus martyris
Huius in honore.

2. Gratia, munditia,
Pneumate quod habuit,
Et virtutum copia
Sancta Dei claruit.
3. Agia sidereum
Intuens decorem

-- 25 --

Sine terra terreum
Spreverat amorem.
4. Theo servit iugiter,
Consummate loquitur,
Quintianus acriter
Dura instabat, vincitur.

In 1. bTocturno.
Responsoria.
1. Ordo rei panditur»
Consularis igitur
Rursus praesentatam
Inquirit de genere,
Satagens evincere
Yerbis affectatam.
V. Tua quae conditio?
Sermonis auspicio
Dixit ad beatam.
2. His respondet ardua:
Virgo sure ingenua,
Mea stirps testatur,
Sed me servam facio,
Quia Christo seruio» -
Per quem stemma datur.
V. Summa ingenuitas
Seruitutis pietas
Christi comprobatur.
3. Abhinc diis immolare
Iussa, studet profanare
Factura tanti sceleris:
Iovi tuo sis aequalis,
Fiat uxor tua talis»
Qualis dea Yeneris ;
V. Haec respondet iudici,
(uam praecepit affici
Poena genae verberis.

In 2. bTocturno.
Antiphonae.
1. lIiror ait consulari,
Si vir prudens diceris,
Quod nos velis imitari,
Cure deos praefeceris.

2. bTam si bonos arbitraris,
In me quare motus menfis ?
Quod si horum exsecraris
Simulacra, mecum sentis.
8. Quintianus subicit:
Cursus verbi sufficit,
Da diis sacrificia
Yel senties supplicia.
4. Ad haec inquit virgo fortis:
bTon formido poenam mortis,
Si promittis mihi feras
Christus .........

Per Horas.

Ad Tertiam.
........ pias
Angelus monstravit,
Qui ad caput corporis
Visus scriptum marmoris
Tabulam locavit.

Ad Sextam.

A. Anni circulus emensus
Dura post mortem fuerat,
Super urbem morts accensus
Incendium vomuerat.

Ad Nonam.

A. Hoc pagani non ferentes
Tumbae velum capiunt,
Quod ad ignem opponentes
Cessantem effugiunt.

In 2. Vesperis.

R. 0 mens sancta spontane%
Yasculum honoris Dei,
Per te salvatur patria
lIemorare» quaeso, mei»
V. Constantiae tu specula
Ac turris firmae fidei.

-- 26 m

Antiph. ms. Vallis Florum (?) saec. 14. Cod. Bruxellen. 6426. -- Die
Handschrift hat einem belgischen Cistercienserinnenstifte gehl;rt, deren
Patronin die hl. Aatha war. Bei welcher Abtei letzterer Umstand zutraf,
vermochte ich nicht zu ermitteln. Die Hs. ist leider verstiimmelt; es fehlt
daller in 1. Vep. die Antiphon ad 5Iagnif., von der nur die erstc Zeile noeh
vorhanden: Alma Christi sponsa mentem. Die Antiphonen der 1. Vep. bilden
also da« Akro.ticll: Agatha. Es fellleu die sechs AA der 1. Nocturn, 2 A
und 4 RR der 2. Noctnrn, die ganze dritte Nocturn, die  ad Benedictus
und ad Primam. Die  ad M«nif. in 2. Vesp. ist prosaiseh: ) felix et
inelita virgo, quae melafit Dominum per laudem fidelis mayrii sanguine
clarificare suo ctc.

7. in Translatione s. Agathae.

In 1. Yesperis.
Super Psa]mos.
A. Exoptata nilent
sollemnia, vespere claret,
Arridet, rutilat
famosa diecula, ratum
Carminis obsequium
gens exhibet Christicolarum.
Ad Magniflcat.
A. 0 clemens Agatha,
conscendens gaudia ltcis,
Nobis et nostris
adsis, pellatur ut hostis,
Omnes gaudentes
redeant ad patriam gentes.
Ad lIatu tinum.
Itvitatorium.
Virginis tota
lIater ecclesia
. Agathae nota
Colit sollemnia.
In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Plaude, felix Catania,
Tanta dotata virgine,
Quae spreta nunc Bisantia
Te su lustrat chlamyde.
2. Tu sacrarum forma virginum,
Vas insignis gratiae,
Iam decorum sponsa thorum
Postulas Cataniae.

3. Suscipit haec felix
post haec Catania dona,
Laeta satis plaudit
tanta venerata patrona.
Responsoria.
1. Felix festum laetahundi
celebremus hodie,
Quando corpus gloriosum
Tantae matds Agathae
Deportatum Dei nutu
Partibus a Graeciae;
V. Ista dies est praecellens
Et plena laetitiae.
2. 5Iagnifieae laudis
Agathae hune sumite fesla
Plausibus h3annorum
precamina laudis honesta,
V. Sit procul a nobis
vitiorum turba molesta.
3. Navigantes veto viri
Comitante martyre
Et per terras et per mare
Dei freti numine
Cataniam devenerunt
Obsistente nemine,
V. Ubi tuti quieverunt
Et sine formidine.
In 2. Noeturno.
Antiphonae.
1. Haec, si festiva
peragantur laude suorum,
Instruit et nutrit,
defensat culmine morum.

-- 27 --

2. Dicant ergo: bona
cuncti mater atque patrona,
Tu fidei verae
custos, famulis miserere.
3. Laudum Deo victimas
omnes iubilemus,
Ut post mundi scopulos
tartara vitemus.
Responsoria.
1. Exsultet Catania
iam te duce, cui venir a te
Lux, honor et vita,
te poscimus, alma, pudica,
Subvenias, Agatha,
miseris tuosque guberna,
V. Civibus ut snperis
iungantur in aede superna.
2. Duo viri ride iuncti,
gente, natalitia,
bocte sacrum rapuerunt
corpus ab ecclesia
Atque secum detnlerunt
omni cum laetitia,
V. Ambo quippe tunc in urbe
commanebant regia.
3. Cure ad nrbem ferebatur
Agatha Cataniam,
Praesul, clerus populnsque
processerunt obviam,
Temperantes suam nmltum
provide laetitiam,
V. Sicque summae deitati
referebant gloriam.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Venit mater ad suos filios,
Ut gubernet et conservet eos,
Graecos quidem relinquens or-
phanos,
Quos a ride invenit devios.
2. Laetare, urbs Catania,
Tantae patronae Agathae,
IAuius cole sollerania,
Nam pro te orat hodie.

3. Ut tua sit nobis
trans]atio digna salure,
Fac nos, o Sicula,
caelum conscendere tute.
Responsoria.
1. Constantinopolis
tanti fleat anxia solis
Damnum ; tu plaude,
lauda, iubila, cane, gaude,
Plebs, animo laeta,
tanto splendorc repleta;
V. Gaudens exsulta,
tam sacro pignore fulta,
Laetitia rouira,
plebs, p|ena lande resulta.
2. 0 quam festiva,
praelucida, clara, iucunda
Illa dies, divam
qua Christus de matis unda
Traxit tunc Agatham
tanta virtute nitentem,
V. Cuius virtute trahit
haec ad caelestia gentem.
3. Gaude, tota
mater ecclesia,
Gaude, laeta
simul Italia
Sed tu magis
gaude, Catania,
Taniae matris
agens sollemnia,
Magna cuius
ditaris gloria,
Cuius saepe
sentit auxili
lIundus gaudens
propinans gaudia,
V. Christi semper
lauda praeconia,
Tumba fcta
matris eximia.

Ad Landes.
Antiphonae.
1. Postquam Graecos Agatha
ara Tamqu lutum sprevit,

-- 28 --

Sibi sponsam hodie
Cataniam induit.
2. Catania iam suscipit
Hune in devotione,
Quam et ipsa hune reeipit
In iubilatione.
3. Haee in mundo redolens,
Rubens velut rosa,
Terra semper permauens
fuit in aquosa.
4. Profeeta, ut promittitur
Et seriptura diçit,
Virgo Graecum deserens
Deum benedicit.
5. Agathae Cataniam
Translatio decorat,
Quae pro suis Dominum
Laudat et implorat.
Ad Benedictus.
A. Adest illustris Agathae
Festum relationis

Graecorum spreto climate,
Scuto defensionis
Transacto mundi tramite
Caelestis mansionis
Nobis beneficium
lmpetret et honoris.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Gaude, tellus
tota Italiae,
Laeta matris
laudibus Agathae,
Et tu turba
plaude Cataniae,
Tantae facta
capax laetitiae,
Cuius mater
inclita hodie
Cataniam est
relata corpore.

Brev. Gallicano-Siculum imp. Venetiis 1527. -- In 1. Noct. t 2, 2
Graeciae. -- In 2. Noct. t 1, 3 Hos instruit. -- t 2, 2 mater et patrona. --
I 3, 2 Cataniensem. -- In 3. Noct. , 3, 4 conscendere rite. -- I 2, 8 llaec
erginzt. -- In Laud. t 5, 3 dominam. -- Ad Bened. 4 8uo defensionis. --
Die Hymnen des Of-ficiums vgl. man Anal. XX_II, Nf. 12--15.

8o
In 1. Vesperis.
Ro Florum fasciculus
Fragrans per saecula,
Inundans rivulus
Pigmenti pocula,
In annis teneris
Ardoris facula,
Are, prae ceteris
Felix iuvencula,
V. Vernaus earbuueulus
In regni solio,
Amoris titulus
Lucens in atrio.
Ad Magnificat.
A. peciosa gemmula,
ride subarrhata,

De sancta Aguete.
Inter choros virginum
virgo sublimata,
Nuptiis agui
agna eopulata
Oscula sentis
iam desiderata.
Per te laborans filia
fuit eonsolata,
Quae iam eum matre libera
regnas coronata.
Toile faeinora
per preeata
Per te tranquillitas
sit eollata;
0 benigna, laude digna,
Quam evexit et provexit
Vis amoris.

-- 29 q

Ad Completorium.
Ad Nunc dimittis.
A. Chori caelestes, plaudite,
Cncinentes occurrite,
Agni sponsa traducitur
Mira praelucens specie,
Luce lustrata gloriae
Regnum lucis ingredimr.
Ad Matutinum.
Invitatorium.
Agnum sponsum co|laudemus,
dominorum dominum,
Qui banc Sl)Onsam praeelegit
Agnam, decus virginum.
In Laudibus.
Antiphonae.
1. Congaudentes
Caelorum civibus,
Omnes gentes,
Plaudite manibus,
Insistentes
Agnetis laudibus.
2. Spousi desiderio
Aestuans languore
Migrat Agnes roseo
Perfusa cruore.
3. Per greges sodalium
Sponsi quaerit thorum,
Carnis tollunt pallium
Custodes murorum.
4. Ad Agnetis tumulum
Noctu excubantes,
Hanc in coetu virginum
Cognoscunt parentes.
5. Congaudete laudibus,
Quia Deo grata
Sum cum istis omnibus
In caelo |ocata.
Ad Benedictus.
A. Sponsa Sion,
adorna thalamum,

Spiret myrtus,
myrrha, thus, balsamum,
Juuge carmen
epithalamium ;
Instruuntur
regales nuptiae,
Agnes agno
nubit munditiae,
Sponsa sponsi
dotatur specie.

Per Horas.
Ad Primam.
A. Ab ortu solis
ad terrae cardines
Sponsam agni
collaudent virgines.
Ad Tertiam.
A. Jam amplexibus
castis adstricta sum
Et corpori eius
sociata sure.
bd 8extam.
A. Auri regis casti gregis
Preces offer hodie,
Quae iam pascis et quiescis
Lucis in meridie.
Ad Nonam.
A. Opem nobis gratiae,
0 martyr, implora,
Quos in cultu vineae
lona gravat hora.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 gemma pudicitiae,
Virginitatis speculum,
0 iubar innocentiae,
Puritatis spectaculum,
Duc ad triumphum gloiae
los, Agnes, ad agniculum.

-- 80 --

Orat. msl Dorotheae de Mittelhusen anni 1449. CIm. Monacen. 10 930.
In 1. Vesp. R, 1 Florem. -- Ibid. 9 carbunculis. -- Ibid. 10 solium. -- Ad
Magn. A, 10 sit. -- Ad Matut. Invit. 2 dominam. -- I11 Laud. Nach A
steht noch folgende fiberzihlige :
O admirabilis Christi potentia,
Qua venerabilis Virgo Castantia [!],
Plena vulneribus, Ab elcphantia
Agnctis precibus Mundatar saucia.
Ad Bened.  10 felden zwei ilben; nubit erginzt. -- Ad Nonam 
o mater. -- In 2. Vesp. ad Magn.   O dux ad triunphi. -- Ibid.
fehlt einc ilbe; Ios erginzt. -- Die zugehrigen Hymnen cfr. Anal. IV,
Nr. Il2--114.

9. De sancto Alexio.

In 1. Vesperis.
Super Psalmos.
A. Fraudis commentum sternitur,
Dura stupor almus cernitur,
0pulentus nobilis,
llente tixus immobilis,
Hilaris mendicus
lIundmn spernens, Christum
cernens,
Cui facus est amicus,
Iubilando collaetemur
Alexio, iucundenmr
Alto nato sanguine,
Qui pauperum in agmine
hIendicabat victum.
Pugil dirus, victor mirus,
Te canimus invictum;
Nos mendicos anitnae
Mortis in examine
Reïocilla micis tuae sortis ditis
Summis additari.
0 Alexi, quae neglcxi,
Fac recuperari.
R. 0 stupor palienliae,
Alexi, clementiae
Sidus radiosum,
Supplicibus pro tuis ora,
Mortis ne damaemur hora,
Thronum sed gaudiosum
Scandamus ovantes
Post te, car% ne
Chaos foedet umhrosu:n.
V. Noxia caduca refutare,
Ad summa nos, Alexi, festinare,

llundum repudiare
Fac flagitiosum.
Ad ,iagni£cat.
lIagnificemus omnium,
Caeli terraeque Dominum,
Qui vincendi robur mundum
Indidit mirandum
Alexio, qui furibundum
Hostem stravit nefandum.
Eius per patientiam,
Stupcndam egestatem,
Miram cordis clementiam,
Contemptam vanitatem,
Flagitamus precihus,
A nexibus exutos
Nos habe, mundi faecibus
Hic, o Christe, pollutos.

Ad lIat utin um.

Invitatorium.
Iubilemus summo regi,
Resistere qui carnis legi
Fecit athletam fortem,
Alcxium, qui mortem
Sprevit, ut angelorum
Se faceret consortem.

In 1. Iocturno.

Antiphonae.
1. lIens in Dei laude fixa,
Frixa contemnens et elixa,
Mendicando pascitur,
Qui velut princeps nascitur.

m 31 --

2. In amore vixit Christi,
Quae sunt mundi, mente tristi
Pensavit blandiiia,
Resecavit vitia.
3. Caput eius exaltavit
Christus, hic dura superavit
Hostis maligni fraudera,
Ad alta fudit laudem.
Respoasoria.
1. E Romanorum
alto conscendit stipite,
Gladio mundum
ferens ancipite,
Eufemiani
natus pius Alexius,
Quae inquinabant,
pensabat perplexius,
Anhelans ad superna
V. Affeetione gradiens interna
Ad ea, quae sursum surir,
Late lueens lueerna.
2. Pubescente Alexio
Imperiali de solio
Virgo deeora
sibi desponsatur,
Quam eontinenter vivere
Doeuit, se visere
Sanctorum velle
loca fabulatur
V. Sponsa clementer annuit,
Quod sponsus pie maluit,
Ei congratulatur.
3. In Edissam urbem pergens
Yestibus abiectis,
Gazas pro Christo cunctas spar-
gens,
Has habens pro infectis,
V. Mendicando victum quaerens,
Limina Mariae terens
Opibus despectis.
In 2. locturno.
Antiphonae.
1. Sanctum nomen Domini
Digne mirificavit,
Pensans nil mmldo vilius
Caelestia captavit.

2. Scuto suae voluntatis
Hune Deus protexit,
Exemplum dum humilitatis
Iugiter erexit.
3. Christi nomen admirabile
In eius corde non labile
Fortiter sitivit.
Dum parvipendens infi,na
Tendit ad sublimia,
Ferventer quae concupivit.
Responsoria.
1. Annis decem et septenis
Marcebat in Edissa
Vanis spretis et obscenis
Mendicans veste scissa,
Agnitus demum beatus
Velleratur pie,
Aufugebat Deo gralus,
Huius spernens viae
V. Blandimenta, navire scandens,
lutu Dei Rmam tendens
Ad templum Mariae.
2. Patrem, matrem, sponsam cer-
nens
hicognitus abibat gaudens
Doloris lectum sterncns,
Quem lacrimis irrigat i
Peregrinus victum petit
Propter Alexium,
Gemens pater mox recipit
Hune in eius atrium.
Decem et septem annis ibi
]ncognitus permansit sibi
Semen serens floridum.
3. Dum laboris exitus instabat,
¥itam in carta manu siguabat,
Quam nisi summus pontifex
Extrahere valebat.
Qui flendo legens seriem
Cunctorumque manëriem,
Quae littera canebat.
In 3. lqocturno.
Antiphonae.
1. Dolum non egit labiis,
Solutis mundi stadiis .

Va

Vo

-- 32 --

Est vectus ad suprema
Supernorum civium,
I)ivorumque spirituum
Adeptus diadema.
2. A te vitam petiit,
Laetus ad culmen rcdiit,
Ubi sine fine
Vcrsatur laetitia,
Calcatur macstitia
Afficiunt nec minae.
3. Domini conscendit montera,
lXIundum debellans hic sontem
Innocens est manibus
Nec rictus inanibus.

Portarunt palmis, humeris,
Devotionis rivi
Stillarunt ab oculis
Sequentium defunctum.
Alexi, tuis loculis
Populum adiunge fidc furie-
tutu.
V. Exemplum patientiae
Fac tuae consectari,
Deum, patrem clementiae,
Pro nobis stude, pater, de-
precari.

In Lau dibus.

Responsoria.
1. Eiulatum flebilem
Dabant haec audientes,
Clamorem insanabilem
Pilos evellentes
Parentes eius iterant
Haud volentes consolari,
Ut insani delirant
lqequeuntes fari.
V. Confluebat infirmorum
Turba copiosa,
Suorum recordantes dolorum
Curam gaudiosa; -
Facti stupendum exitum
Coeperunt admirari.
2. Odoris raira fragrantia
De corpore sacrato
vaporavit,
Populi turmatim frequentia
Gressum portantum hoc
praeoccupavit.
Pecuniarum copia,
Quos angebat inopia,
Sparsa non revocavit,
V. Cupientes plus sanari,
Quam gazas locupletari
Sic Deus hunc mirificavit.
3. Praesul Innocentius,
Arcadius, Honorius,
Imperatores divi,
Sanctum corpus propriis

Antiphone.
. Indutus fortitudinem
Alexius deeoris,
lIundi linquens testudinem
Est sociatus supernorum
choris.
2. Servivit in laetitia
Summo plasmatori,
Amputando vitia
Volens tu Christo mort.
. Ad fontem vivum
Cor eius sitivit,
Cursum spernens hic declivum
Christum regem adivit.
4. Egenus in induviis
Deum benedixit
Cordis in tripudiis,
Dura «ine labe vixit.
5. Dei praecepta mendicus
lXlinus praeterivit,
Supernorum est amicus
Effectus, quae concupivit.
Ad Benedictus.
A. Sedentem in tenebris
Christus illuminavit,
Qui se tamis illecebris
Parumper implicavit,
Quae sursum sunt, non infima
Mente fixa sectando

-- 33 --

Sineerilalis az) ma,
Non fermentum sumendo.
0 confessorum sidus clarum,
Exstingui qui non vales, carum
Thesaurum nobis praesta,
Ne mortis taetra resta
Nos obfuscet. Post hoc vae
Ad caelos trahe nos post te,
Dei confer iuvamen,
Pro nobis sis precator. Amen.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 virum mirabilem,
Alexium laudabilem
Suis in operibus,
Diva quae fecit virtus,
Cuius per iuvamen
bIostrum pietur famen
Detque sacrum nobis flamcn
lunc et semper Deus. Amen.

Brev. ms. Misnense saec. 15. C,d. Eistetten. 8 ° 72. A. -- Brev. Mis-
li«.nse imp. s. l. 1483. B. -- Viaticus Misnensis imp. Lipsiae 1502. C. --
Diurn. Misnense imp. Lipsiae 1511. D. -- lCrev. Misncnse imp. Lipslae (?}
1517. E. -- In 1. Vesp. A 1, 1 commenta ('E. -- In 3. Noct. h 1, 3
vexus CE. -- , 3 2 insontcm CE. --

I0. De san¢to Alexio.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Plebs Romana, de patrono
Tuo gaude libere,
tui im fulget caeli throno
Ut in lucis sidere.
2. Hic mirandae paupertatis
Gaudet privilegio,
Nam abundans eget satis
Patris in hospitio.
3. Alexius, propagatus
De stirpe nobilium,
Zelat Christum, aspernatus
litorem natalimn.
4. Corde tendens iu supernis
Secundum carnem vivere,
Horret iussis de paternis,
Licet cogatur nubere.
5. Alienam concupivit
Suo David solario,
Suam castam cu.todivit
In sponsae diversorio.
R. Virtus Dei
provexit Alexium,
Huius vitae
post durum exsilium
Blume, Historiae rhythmice. V.

Super caeli
conscendit solium
V. Se per sacrum
exercens studium
Cunctis fuit
lux et prodigium.

Ad Magnificat.
lovum sidus, nova stella
Ronmnis exoritur,
Dura hic sanctus sua cella
Ex hoc mundo tollitur,
Hic de caelis ostenditur
In domo patris iacere,
(ui iam non potest laterc,
De supernis proditur
Populi cure laetitia
Decantantis Alleluia.

Ad Matutinum.
lnvitatorium.
Christmn regem adoremus
In beato Alexio,
Ut nos iungat imploremus
Huius sancti consortio.
3

-- 34 --

In 1. llocturno.

.lltilh,,nae.
1. Tamquam lignum fructiferun:
In caelesli rosario
Rcdolet hic in posterum
Romanorum collegio.
2. Invidebat
ei patris familia,
8ed hic propter
Deum in patientia
Alapas et
probra suffert ac silia,
Scicns Deum
suum pari similia.
3. Tu susceptor es, Domin%
Sancfi lui in gloria,
(;ranum purmn de fragmine
Excussa primo palea
B-nus cultor in culmine
Reponit ut in horrea.

Responsoria.
1. Alexius ex nobili,
IJicet de marre sterili,
Exstitit oriundus,
Prosapia et vigili
Cura itaque caelibi
lutritur infornmndus ;
V. Ut Sanluel postulatur
Alexius ac donalur
A Deo marri tlebili.
2- Gaudet parens de filio
Uterque, quem mox studio
Tradunt liberali,
Pneumatis sancti gratia
Datur illi scientia
Viro plus quam a mortali.
V. Sic spiritus ubi manat,
5Iox libertas alta planat
Absque voce magistrali.
3. llinc provectum dicunt sui
Tradeadum esse nuptui
Sicut decet suo pari,

Sed si iungatur nuptiis,
Carnis tamen offieiis
Se nolebat mancipari,
V. Sicut nubi nec nubere
Angelique adsistere
Suo volunt salutari.

In 2. lqocturno.

Antiphonae.
1. Sacrificium iustitiae
Tibi Deus, obtulit,
Quando tamquam pellem hosliae
Superflua repulit.
2. Ad te orabat, Domine,
Hic beatus Alexius
Et in tua dulcedine
Exauditur uberius.
3. Domine, quam mirabilis
In sanctis et laudabilis,
Sed tamen in Alexio,
Quem praeclarum rot signorum
Reddis cunctis et decorum,
lqostra tendit devotio.

Responsoria.
1. Spreto nexu coniugali
Comitaluque pompali
Hic ad Edissam Syriae
Tendit, ut mens eius toa
Christo daretur remota
Came|i superficie,
V. Ab omnibus abstinere
Se volebat et habere
Illud bravium g|oriae.
2. Aemulator paupertatis
In habitu vilitatis
 suis dum requiritur.
In alterum iam mutatus
Virum et alienatus
Penitus non agnoscilur;
V. Qui sunt eius, Christus novit,
iundus autem non agnovit,
A quo ipse non colitur.

-- 35 --

3. Dum vir sanctus ult orare,
Custos non sinit intrare
Limen in ecclesia,
Sed hunc mandat introire
Et custodem praeterire
Virginis iconia;
V. Hic Beniamin in exeessu
Mentis, sicut in processu
Iam patet historiae.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Hic, qui facit iustitiam
Et servat innocentiam,
Ut beatus Alexius,
In tuo tabernaculo
Hoc testante versiculo
Habitabit supeius.
2. Alexium praevenisti
In benedictionibus
Et coronam posuisti
De gemmeis lapidibus
In capite eius, uude
Cure sanctis gaudet abunde.
3. Haec est generatio
(uaerentium Dominum,
Quormn postulatio
Prae filiis hominum
Heredem promeruit,
De caelis quem genuit.
Resousoria.
1. Sed ne fayot laudis vanae
Pulset eius cor inane
Satanae versutia,
Tarsum tendens vento riante
Adit Romain dispensante
Sic divina clemcntia,
V. Ne cuiquam sit fastidio,
Disponit manere
Sui patris hospitio
Ibique degere.
2. Apud patrem hospitatur,
Sed filius ignoratur
Sub pauperis effigie,

Hic a servis exprobratur
Irrisui cunctis datur
Pauper, ubi divitiae.
V. tIic est Paulus iam secundus,
Cul crucifixus est mundus,
Dives in pauperie.
3. Vox de caelo protestatur,
Quod pro Roma deprecatur
Iam assumptus in gloria,
Adhuc vivens charrue tomo
Descripsit in patris domo
Suam vitam per omnia;
¥. Ecce, liber involulus
Virtu|um signaculis
Aperuit resolutus
Signa magna populis.

In l.audib us.

Antiphonae.
1. Donmm tuam, o Domine,
Inhabitat Alexius
Dierum longitudine
Tamquam heres et filius.
2. Omfi hora qui servivit
Tibi, Deus, nunc iubilat
Et atria introivit,
Ubi nox non obnubilat.
3. Hic vigilat ad te, Deus,
Plus relinquens quam Zachacus,
Nil retinens de propriis,
Propterea nunc repletur
Bonis tuis et meretur
Caelorum frui gaudiis.
4. Benedictus es, Domine,
Qui tamquam lux in luminc
Refulges in Alexio,
Quem uno die tollere
Placet tecum de corporc
Ex quodam privilegi».
5. Sol et luaa te mirantur
In caelis suhlimatum,
3*

-- 36 --

Te virtutes venerantur
In terris propalatmn.

A

Ad Benedictus.

Erexit comu Dominus
Salutis in Alexio,
Nam aegroti sunt protinus
Eius sani praesidio,
Caeci vident et loquuntur
IMuti, daenones pelluntur,
Sospes quisquis regreditur,
Nos, qui sumus vifiali,
lIorbo munda nunc peccati,
()uod a nobis ingeritur.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Dura aurora huius vitae
Finem daret Alexio,
Ecce, fluunt Romanitae
Cure papa Innocentio,
Iunc claret in eminenti,
Qui fuerat sub nubilo,
Et abiectus est ingenti
Revelatus cure Jubile,
Candelabrum sub modio
Iam non laiet, sed medio
1Nostrae fulget ecclesiae
Caelesti fruens requie.

Brev. Maguntinum imp. s. 1. et a. {1474). A. -- Brev. Maguntiuum
imp. Lugduni 1.507. B- -- In 1. Noct. ,o, 3, 6 in borea. -- In 3. Noct.
,o, 1, 6 llabitahit supernis B. -- ,o, 2, 2 benedictionibus du]«.cdinis B.-
R 2, 8 (lli ('rucifixus. -- In Laud. A I, 4 haeres te filius. -- Hymllen:
ad Vusp. t.t N»ct.: Laetare Si«»u inclita (M»rel 195); ad Laudes: Mirus cou-
tvml»tor saeculi, Divisio des vorigen (Motel l. e).

II. De sancto Alexio.

]n 1. Yesperis.
Super Psa|mos.
A. Ecclesiam Christi
Refove, Alexi,
Juae resta tua piis
Excolit officiis.
R. Beatus papa cure duobus
Romanorum principibus
Praecedens omnem populum
Portat corpus ad tmnulum
Agensquc Deo gratias
Celebravit exsequias.
V. Vox exsultatos et salutis in
tabernaculis iustorum.

Ad Magnificat.
A. ]lluxit dies celebris,
Nullis turbanda tenebris,
(ua verac lucis filius
Assumptus est Alexius,
Yermn in tue lumine
Lumcn visurus, Domine,

Cuius placatus precibus
Praesta nobis supplicibus,
Ut nos marie et ,espere
Tibi relis adsistere
Teque post cure Alexio
Contemplemur in gaudio.

Ad Matutinum.-
Invitatorium.
Vigilemus animo
lubilantes altissim%
Qui elegit egregium
Confessorem Alexium.

In 1. octurno.
Antiphonae.
1. Generosis parentibus
Romae puer est genitus,
Qui digne gignentium
Salus erat et gaudium
2. Qui eruditus onmibus
Doctrinis liberalibus

-- 37 --

Canais huius prudentiam
Reputabat stultitiam.
3. Accepit virgo virginem
Ut sororem non coniugem,
Cure brevi moratus est,
Peregre profectus est.
Respousoria.
1. Erat Romae vir nobilis
Et uxor eius sterilis
Quae I)eo dante filium
Enixa est Alexium.
V. Qui habitare facit sterilem in
domo m«trcm filiorum lae-
tantem.
2. Puer parentes, patriam
Et omnem mundi gloriam
Ae semer ipsum abnegat,
Ut Christum luerifaeiat.
V. flgreditur sine macula êt
«»l)eratur iustitiam.
3. Apud Edissam Syriae
Prae foro eeelesiae
Sedit .exsul Alexius
Deum orans attentius.
V. Iste pauper clamavit et Do-
mi«us exaudivit eum.
In 2. locturno.
Antiphonae.
1. Cure esset in exsilio,
Omni die dominico
Sacra Christi mysteria
Fide percepit integra.
2. Hic diebus ac noctibus
Totus erat in precibus,
Cuius scandit oratio
Incensum coram Domino
3. lbi tandem angelico
Declaratus oraculo
I» atrium receptus est
AIexins .......
Responsoria.
1. Advenerunt interea
Legati de Italia

Iussu partis ac civium
Inquirentes Alexium,
Iduos agnoscens vit inclitus
Ipse mansit ineognilus
V. Omnibus diebus vitae suae.
2. Interea Alexius
Patri suo fit obvius,
Quem recognoscens protinus
Adhuc mansit incognims.
V. Beatus, qui itelligit S»l,er
egenum et pauperenu
3. Manet in domo filius
Quasi servus emptitius,
Ubi a servis varias
Perpessus est iniurias,
Quem nemo novit dominum
Usque ad vitae terminum
V. Iustus non conturbabitur, quia
Dominus lïrmat »mnu» eius.

In 3. Noeturno.
Antiphonae.
1. Cumque immensis laudibus
Praefertur, apostolicus
Vere favorem populi
Fugit ut petram scandali.
2. Profectus ergo peregre
Tarsum volebat pergere,
Ut ulli notus amplius
Sederet solitarius.
3. Sed ..........
Invitum raptum flatibus
lnfert Romanis finibus.
Responsoria.
1. Instante iam articulo,
Quo migraret a saeculo,
Vitam suam Christicola
Brevi scribit epistola,
V. Ut cognoscat generatio altera.
2. Adstante omni populo
Audita est vox de caelo,
Quae requirendum nuntiat,
Qui pro Roma intercedat

-- 38 --

V. Intom«it de caelo I)ominus
et altissimus dedit vocem
3. Qua die factor omnium
Mortis transiit supplicium,
Iortis fuurae praescius
Defunctus est Alexius.
V. Ad «ihilum deductus t i
cospectu eius »alignus.

In Laudibus.

Antiphonae.
1. Tibi, rex regum, Domine,
Qui raira fortitudine
Praecinxisti Alexium,
Sit laus, honor, imperium.
2. Tibi mater eeclesia
lubilat in laetitia,
Diem eolens eximii
Coufessoris Alexii.
;L In qua nobis diluculo
Donetur contemplatio
Cum peceatorum venia
Per ipsius suffragia.
4. Te benedicant omnia,
(dui facis mirabilia
Per beatum Alexium
luxta ridera poscentium.
5. Exsultare nos facias
Ad ipsius excubias,

Qui in sanctorum curia
Iam exsultat in gloria.
Ad Benedlctus.
Ut sciret omnis populus,
Quod verus Dei famulus
Sanctus esset Alexius,
Aegri curantur ocius,
Caecorum vel debilium
Quisque sertit auxilium ;
('uius nos, Christe, precibns,
Absolvas a criminibus,
Ut sciat omnis populus
Quia tu es Deus soins.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
Electus est ex mi|ibus
lIille colendus laudibus,
Sanat Dei Alexius
Et confessor eximius
Multa sanctorum milia,
Praecellens in gloria,
Qui dignus fuit hodie
ridere regem gloriae,
Quem in decore proprio
Visuri sunt cum gau, lio
Soli sanctorum oculi
Post finem huius saeculi;
Unde tuos, rex caelice,
Vultu sereno respice,
Ut mereamur perfrui
Visione vultus Dei.

Brev. ms. Secoviense saee. 15. Cod. Graeeen. 1,548. -- In 2. Noct.
A 2, 4 Sicut incensum. -- In Laud. A 3, 1 Qua nobis. -- Ad Bened. A, 4
acrius. -- Ibid. 8 erginzt. -- In 2. Vesp. ad llagn. A, 6 Praecellis gloria. --
])ie ]:lynmen vgi. Anal. IV, 73.

In 1. Vesperis.

R. 0 sardonyx candide
Carnalitatis desertione,
Castitatis amplexione,

12. De sancto Amato.

Rubicunde proximi
Dilectione,
lqominis peroptimi
Voce gloriaris,
V. Amatus es nominatus
Et a cunctis praelau,latus.

-- 39 --

Ad Magnificat.
A. Gaudeat plebs orthodoxa
Sine |abe, sine noxa
Iucundetur clerus totus
Et nunc Deo sit devotus;
Amati festalia
Celebret ecclesia,
Concinat cum melodia
llelos clarum, Alleluia.
A d l1atutinum.
Invitatorium.
Iubilemus vigiles,
Fortes, sertes, debiles,
Et Amatum praesulem
Laudemus et humilem.

In 1. locturno.
Antiphonae.
1. E nobili stirpe natus
Hic noster praesul Amatus
Deo puer est oblatus
A patte, qui voverat.
2. Agaunensis coenobii
Ad honorera llauritii
Ducis factus est monachus
Sub Benedicti regula.
3. Davidicis et aliis
Libris sacris, vigiliis,
Virtutibus eximiis
Puer sacer imbuitur,
Et plus semper perficitur.
Responsoria.
1. Prima sua iuventute
Pollens Amatus virtute
Eremum concupivit,
Montera solus accersivit
Iohannem imitando,
V. Sprevit rundi consortia
Puer sine malitia.
2 Ab abbate requisitus,
Ut cure grege revertatur,
Armis Dei est munitus
Nec credit blanditiis;

V. Deo servire cupiens
Et iugum leve subiens
Discedere recusavit.
8. Tunc pro victu sibi soli
Ut adquirat viam poli,
Panera cure lympha postulat
In triduo ministrari.
V. Cure his cibis utebatur.
Spiritus iucundabatur.

In 2. locturno.
Antiphonae.
I. Cure fatigatum videret
Et quod sudorem praeberct
luntius, qui cibum porlat,
Compatiendo labori
Arque nuntii sudori
Preces tudit Domino.
2. Ut lIoyses sanctus undas
Prece fecit fundi mundas
De petra durissima,
Sic Amati prece pura
De petra percussa dura
lIanat aquae copia.
3. Tugurium construitur,
llinor mensura scinditur
Trabs, quae, quando menura-
tur,
Prece sancti prolongatur.
Iesponsoria.
1. Saxum quoddam mobile,
Adspectu terribile,
Iussu sancti fit stabile,
Quod ruere iam coeperat;
V. A Donino /actum est istud
et est mirabile in oculis ostris.
2. Quadrageno ieiunio
Quo maior sit afflictio,
Sex nucleis utebatur,
Die quaque contentatur,
V. Ieiunando et oraudo,
Continue laborando
Corpus suum macerabat.
3. lIolam quandam revolvebat,
Sic otium repellebat,

-- 40 --

Nudis plantis amblans,
Crucem corde baiulans
Mart.r erat voluntate
Et vivens in puritate
Mundum vicit caritale.
Vincenti dabo cdere de ligno
vitae.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
l. Sedunensis regionis
Vit magnae religionis
Aurum praeses obtulit,
quod recusavit Amatus
Postea factus praelatus
Et repertum abiecit.
2. Ab abbate Luxovii
¥isitatus coenobii
Consolatur humiliter,
'um quo pergit Luxovium
Ubi claruit nimium
Huius sancti commercium.
3. Loco sacro Deo deserviens
Et praeceptis legis oboediens
Praesul factus Sedunensis
Sit nostri scutum et ensis.
lesponsoria.
1. Theodoricus, Francorum
Rex, suasione malorum
Esilio deputavit
Innocentera praesulem ;
Vit mirae constantiae
Atque magnae prudentiae
Sustinuit viriliter
lussum factum crudeliter.
V. Beati, qui 19erseeutioem
tiurtur propret iustitiam.
2. Virtutes et prodigia
Feeit multis utilia
Atque multa miracula,
uae scripta sunt matricuh,
Ne pereat memoria.
V. Gloriam et honorera imlwsuisti
super eun.

3. Dum Amatus regi produci/ur,
Matris Dei templum pro-
gre,litur,
Et dum per hunc cappa exui-
fur,
Oratio per ipsum funditur,
Iubar caeli desuper claruit,
Cameracae plus quam sol
micuit,
V. Et sic patuit sanctitas
Primitus abscondita,
Sic claruit civitas
Super montera posita.
4. Auri'il|ae basilica
Sepultus est mirifice,
Laudes sibi cantantibus
Choris arque fundantibus
Ecclesias multiplices,
In quibus psalmos supplices
Sibi cantant cotidie
Cantu magnae melodiae.
V. Eit eius
sepulcrum gloriosum,
C.uius est opus
Domino gratiosum.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Amatus hic nominatus,
Eremita Deo datus,
Supra caelos est translatus.
2. Signo crucis est munitus,
Inimici pravus ritus
Per ipsum repellitur.
3. Ab obsessis corporibus,
Dum imperat daemonibus,
Ipsos fugat miraeulo.
4. Ab angelis visitatur,
Vivens solus eomprobatur
Signis mirabilibus.
5. Tanta erat eius potentia,
Quod voee sua sedula
Nullus daemonum ad hune
aecedere
Ausus erat vel ipsum tangere.

Ad Benedictus.
A. 0 antistes gloriose,
Pastor gregis speciose
Ac in prole generose,
Intercessor esse relis
Pro plebe tibi commissa
Clamante voce cmissa.
In 2. Ve,peris.
Antiphonae.
1. Arbor decora nobilis
Fructum profert ut utilis,
De quo gaudet Neapolis.
2. Ramus inde protelatur,
In Agauno monadmlur.
Flos redolet sodis.
8. Huius floris est Amatus
Granum, Domino donatus,

5Ionachus, abbas, praelatus
Sedunensis post vocatus.
Cuius grani refectio
Fuit doctrinae lectio
Et raira patientia.
Aurivil|ae gaudeat contio,
Huius sancti fruens solatio,
Per quem crevit ibi devotio.

Ad bIagnificat.
A. Dura catena ferrea
Cingit lumbos carnea
Domatur superbia,
Et exemplis uae vitae
Multos docet et petite
Rexit gregem Dominicum
Iuxta verbum propheticum.

Brev. Sedtmese imp. s. 1. et a. A. -- Brev. Seduuense imp. Raileae
1497 D. -- In l. Vesp. Il, 8 est i. -- Ad Magn. , 8 clarus A. -- In
l. Noct.  2, 1 Agauensis A, Aguncnsis B. -- In 2. Noct. R , 2 maior
fit AR. -- In 3. Noct.  1, 3 Lies praesul?--  3, 4Lies Fit nostri? --
R , 4 in matricula AD. --
Lardes tibi AB. -- In 2. V esp.  4, 3 ruera AD. -- Die t[ymen rg|.
Anal. XIX

13. De sanct» Ambrosio.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Sol aeternae iustitiae
Ante mundi principium
Sanctae marri ecclesiae
Praevidit utilissimum
Doctorem, fertilissimum
Pontificem Ambrosium,
2. Ambrosi, Christi confessor,
Audi rogancs famulos
E impetratam caelitus
Tu defer indulgentiam.
0 sancte Ambrosi,
Sidus aureum,
Domini gratia
Servorum gemitus suscipe
Solita clementia.
8. Arianae perfidiae
Obnubilatae tenebris

Concessit sublime
Lumen ecclesiae
Ambrosii Deus.
Apperuit thesauros
Ambrosius in mundo,
Dignetur pro n,»bis
Rogare filium Dei.
Vox infantis iusonuit:
Dignus Ambrosius
Hic erit episcopus,
Ad cuius vocis smfitum
Fremens resultat populus.

Ad bIagnificat.
A. Lucerna lucet
in templo Domini
Viam praebendo
oranti populo,

-- 42 --

Salus confertur
debili homini,
Dum tam excellens
datur ecclesiae
A superno
doctore ponfifex,
Mundum praecellens
subdit inopiae
Carnem magnus
virtutum opifex.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
lubilemus Domino
Cordis et vocis iubilo,
ui beatmn Ambrosimn
Tulit de mundi nubih».

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. IIunc pretiosmn thesaurum
lu fornace ve|ut aurum
Probans factor universorum
Ad supernum deduxit chorum.
2. Perfidis Arianorum
Sacra evangeliorum
Dicta dum opposuit,
Mox versutia eormn
Vclut gens Genioncorum
Absorpta disparuit.
3. In manu huius corona
Fulsit pulchritudinis,
Vi{ae dura aeternae dona
Propinabat propriis.
Responsoria.
1. Hic vir magnae
in Christo gratiae
In virmtum
effulgens acie
E|igitur
a cunctis ponfifex,
Scrip{urarum
praeclarus opifex,
V. Cur sol fulsit
in templo Domini.

2 Decoratus
hic pontificio,
Plebis Christi
pastor humilior,
Gravi carnem
tractat supplicio,
Se castigans
doctor nobi]ior;
V. Hic verus Israelita,
In quo non est do]us.
3. Prudentis huius ex ore
Verba vitae mellis more
Effluebant suavius,
Pontificalis dum curae
Praefectus, sacrae scripturae
Orpheo fudit dulcius
V. Ambrosius, Mediolauus
Electus in pontificcm.

In 2. locturno.
Antiphonae.
1. Vir effeclus tunc robustus
Sectas rupit perversorum,
Castus, humi]is et iustus,
Fortis tutor depressorum.
2. Desiderabiliora
Super mel et lavure verba
Propinat hic sine mora.
Vitia fugat acerba.
3. A te, Christe, erudilus
Beatus Ambrosius
Et virtute insignitus
Pontifex eximius.
Responsoria.
1. Hic angelus testamemi,
Misero fulcimen flenti
Ob culpas perfidiae,
Extolli debet iucundo
Psalmorum cantu in mundo
Renatus flos bonariae.
V. Diliyere tua, I«su Cbriste,
«os docuit Anbrosus v«rba.
2. ('lamor plebis
ascendit altior,

In pastorem
dura hic eligitur,
In virtute
cuuctis praestantior
Fuit pastoL
qui sic praeficitur.
V. Super salutem et ornem pul-
chritudinem dilcxit sapicti«m.
3. Cord hune plebis Domini
Replentur ubertate,
Dum ex ore Ambrosii
Plena sua,itate
Verba Christi profluunt,
Quae fideles reficiunt.
V. Quam d»dcia faucibus nis
el«quia tua, Domine.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. 01eo laetitiae
Et exultationis
Effluxit Ambrosius,
Dura operationis
Sanctae mundo munera
Contulit frequenter
Fide salutifera
Lucendo decenter
2. Exalta'it Dominus
De plebe tunc electum
Pastorêm nihilominus,
Dura praeficit dilectum
Ambrosium ecclesiae
Sanctum Mediolani
Per donum divae gratiae
Cordis in ride sani.
3. Myrrham, guttam et cassiam
0mnem quoque fragrantiam
Excellit ,dta inclifi
Pontificis Ambrosii,
Cuius verbo Lombardia
Rcferta plena gratia
Christo cognito Domino
Cullu carel nequissimo.

Responsoria.
1. Recta docens indirecta
Planat verbo Domini,
Dura Arianorum secta
Cedit prece populi,
Pastoris huius praeclari
Nunc mores placebant cari
Ecclesiae catholicae.
V. Bonitatem fecisti cure servo
tuo, Dominée, secutrdum ver-
bure tuum.
2. Fregit hic ......
Hostium pertinaciam,
Dura divinae clementiae
Cunetis effudit gratiam,
bIediolani gratissinms
Pastor, pius .hmbrosius.
V. Se obtulit vivum sacrificium
in oàorem suavitalis.
3. 0 fons immensae pietatis,
0 dos di,inae earitalis,
Quam magno fulgens opere,
Dura supernae haereditatis
Serto ornas cum beatis
Sanctum locans Ambrosium,
Doctorem praeclarissinmm.
V. Te precamur corde toto,
Choro iunge nos de,oto
Beatorum onmium
Per sanctum Ambrosium.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Thesauros abscondims
Ecclesiae aperuit
Ambrosius dura subdios
De ride Christi d,cnil.
2. Doctor praeclarissinms
Ut ,iola redoluit,
Vineam Dei Sabaoth
Virtute dura excoluit.
:3. Augustinum ponlificem
Ambrosius redarguit
Virtuulnque opificem
Fecil, dura undis abluit

-- 44 --

4. Uterque tunc tripudiat:
Cantus proferamus
Christo, qui nos sanctificat,
lunc te Deum laudamus.
5. Sic vicissim composit,am
Hoc resonabat canticum,
(uod hune mater ecc|esia
Frequentat suavissimum.
Ad Benedictus.
A. Deum nunc benedicite
Caelum, terrae et mare,
Hymnumque sibi dicite,
(uod voluit beare
l'astorem electissimum
Carne .olutum hodie,

Michael velocissimum.
Caeli ,luem iunxit gloriae.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
Ecclesiae catholicae
Fautor et apostolicae,
Ambrosi praeclarissime,
Sume preces cure carmine
Nostras, sidus pontificum,
Speculumque magnificmn,
Per le directo tramite
Caelorum ut conscendere
Yaleamus sedilia
Per saeculorum saccuht.

Brev. ms. Pedepontanum anni 1398. Cod. Meliten. Pragen. s. n. -- In
1. Ve.p. A 2, 6 idus amen. -- A 3, 2 lenebras. -- In 1. N ocl.  2, 1
l'erfide. -- h 2, 5 Lies Gerasen,rum? -- I 1, 9 Cor .ol; lies Ceu s0,1? --
I 2, 7 8ese. -- I 3, 2 mellis tune more.-- I 3 60rphaa.-- In 2. Noc/.
h 2, 3 Propina. -- I 1, 2 fidciens. -- I 1, 6 flos bonis ardiae. -- I 2, 7
Sic pat/or qui ste.-- In 3. N oct.  1,8 lueende.- A 2, 7 donum divinae. 
I:t 1, 2 Planant. - R 1, 6 ldaeebat; lies: Tune mores? -- In Land. t 2, 3
Unicam D«.i. --  4, 2 Areus perferamus.- Hynmen: In 1. Vesp.: Miracahlm
laudahile iMone IIL 183); ad Noct.: Vatem pium Liguriae (Anal. XXIII, 11211
in Laud.: Quod speculum laudabile (Anal. IV, 74).

14. De saneto Ambrosio.

In 1. Vesperis.
R. lllustrat mundi climata
I,ibrorum epigrammata
Ambrosius per diversa,
Dogma dando plebi sanum
f}mne resecat profimum
Recolligcns diversa,
V. Conscripta sequens
men{e, non corpore repens
Et facultatem
cleri vertit in utilitatem.
Ad Magnificat.
A. Veneremur laetabundi
Doclorem Ambrosium,
Qui scripturas per profundi
C)rdis illustrat studium,

Veteris qui testamenti
Simul novi rudimenti
Glossator est praecipuus,
Caeli scrutator arduus,
Lucens polo quasi stella
Radio lucifluus ;
Per huius festa nobis praesla
Cure coetu credentium,
Iesu, vere te videre
lu terra viventium.

Ad Matutinum.
/-nvitatorium.
Sono vocis corde vatis
Hymnis laudemus Dominum,
Qui electum caelo vectum
Gloriticat Ambrosium.

In 1. Noeturno.
Antiphonae.
1. lIirabilis Ambrosiuni
Deus mirificavit,
Cuius dulce eloquium
Per apes figuravit.
2. Ctm sorori dexter,'tm ludens
Porrigeret ad osculum,
Praefiguravit adulescens
Futuram se episcc»pum.
3. Conspicuus discipulus
causarum liberalibus
Factus orator insignis
est eoraln tribunalibus.
Responsoria.
1. Nobili ortus genere
Ex praefectorum sanguine
Alubrosius consulatum
Obtinuit, ut regeret
Provincias et subigeret
Praetoris agens stature,
V. ludicio causas
rerum pensaret et aequo.
2. Nuperrime defuncto
Arriano episcopo
Antistes ilediolani
A cuncta plebe creaml',
Sed renitens cxaltatur
Rebellione inafi 
¥. Ecce, neopbytus
praesul sublimatur invitus.
3. actus antistitium
Iesecat omne vitium
In populo dilatatum,
Ambrosius verbo rexit,
tui et exemplo allexit
Populum sceleratum,
V. Ostendit infectam
ridera Christi praeter rectam.
III 2. Nocturno.
Antiphonae,
1. Dura ad Romain remeavit
Ambrosius trans Tiberim,

Veste sua tune curavit
Aegram passam paralysim.
2. Luxit cohors Arriana
Puellae mortem peste
Subita, quae huuc vesana
Manu traxit sauctum veste.
3. Christus regimte furorem
Iustinae compescuit,
Dura praesul invasorem
Ad exsulandum censuit.

Responsoria.
1. lllustrando disputatur,
Arrianus i,nl»ugnatur,
Resistit Ambrosio,
Sed cure angelu,,, adstantem
Cernit ei susurrantem,
Eanuit rebellio ;
V. Beatam ridera
Christi post o»luit idem.
2. Reginae malus satelles,
Actus exercens ilnbelles
Ense, manu obriguit ;
Missus daemon, sed inane,
Praesuli nec appropinquare
Audet, nain ignem timuit,
V. Ubi Iesus pastorem
defendit et eius honore,n.
3. Venerandus pater sanctu
Sic igiliarum planctus
Iustituit obseïvari
In ecclesiaque l,ymnos
Plus suo Deo dignos
Praecepit dccantari ;
¥. Eructat hymuista
laudes Domini cure l»sal-
mista.

Iu 3. Iocturno.
Antiph-nae.
1. hnperaor Theodosius
Multotiens excessit,
0b hoc eum Ambrosius
Ab ecclesia repressit.

-- .16 --

2. ('hrili adeunt doctorem
Persarum sapientes,
Qui solendo quaestioncm
Lustrabat eorum menlcs.

3. Sacra colcns Victoriae
lmperalorisque natus
Pro cullu idolatriae
A praesule est conden,natus.

Re8ponsoria.
1. luncupatur Florentia
Urbs florens in Tuscia,
Ubi sanavit obsessum,
ui post cum viatn exhalaret,
Praesul orat, ut suscitaret
lnfanlem matris decessum;
V. Ece, Elisaei
signum conceditur ei.
2. Catechismi epistolam
Ad Fidegilem reginam
llisit praesul in patulo,
llulieri fidem suadet,
Ut et cum rege pacem dater
Romanorum populo ;
V. R[m,ac pax civibus
fit multis cure Marcumannis.
3. Orationum egregius
Saivatur Theodosius
Ambrosii precatibus,
Nece sternitur Eugenius,
Ecclesia liberius
Gaudet inanunitatibus,
V. Episcopi prece
noxii liberantur a nece.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Ieiunans orat
praesul, pro erimine ploral
Vigilias celebrat,
sic hotte dieque laborat.

2. Ecclesiae bona
pauperum convertit in dona
Et toiles nudi
sequitur vestigia Christi.
3. IIortem praedixit
paschae, quo tempore vixit,
Et de morte viri
doluit praesul maxime sancti.
4. Dictando psalmum
quadragesimum tertium al-
mum
Rapuit, operuit
ingens et hymnos intrail.
Ad Benedictus.
A. Benedictus Ambrosius
I,m extremo mortis positus
Praedixit successorew.
Non erubescens vivere
Nec piguit descendere
Oh fidei amorem,
Sed laeto vultu,
Humili cuire
Suscepit hic ialicum
E cathedratus
Pueris est ratus
Aut ut sidus eptaticum.
Nam post mortem elect,,'u,n
Factus civis et angelorum.

In 2. Vesperis.
Ad IMagnificat.
Post transitum victoris
Yigent in diversis horis
Virtutum miracula,
In Florenlia orare
Visus est iuxta altare
Obsessormn piacula,
Remanet in palulo
Terra percussa baculo
Signat Iocum victoriae,
Urnam parat delrahenti,
Hic nos de statu tlenti
Ducat ad regem gloriae.

-- 47 --

Oftie. m.. Augustana saee. 15. Cod. Sangallen. 386.- In 1. Vesp.
I, 6 Reealligens. -- Ad Matut. Iuvit 4. Glorificavit. -- In 1. Noet. R 1, 5
sed snbigeret. -- I 2, .5 nitens. -- In 2. Noet. A ,  morte pestera. 
I 1, 2 Arriantis impugnator.  R 1, 3 Resistat. -- R 3. 5 sua. -- R 3, 6
de«'antandi.  In 3. Noct.  2, 3 solventes. -- A 3, 4 Lies: damnatus'? --
Il 3, 4 Neci.-- In Laud. g 4, 3 Lies: Rapitur, operitur? -- g 4, 4 et
iuos intravit. -- /I .5 thlt.  Ad Bened. /I, 12 Lies: extaticum odcr heptati-
c,tm? -- Ibid. 14. Fecit et angelorm,,. -- Zum Officium gehirt dcr Hymn«s
Agnoscat omne saeculum (Anal. XXIII, 113).

15. De sancto Ambrosio.

In 1. Vesperis.

Autiphonae.
1. Vernaute veris lempore
Adest festum ecclesiae,
In morte qua Ambrosius
Triumphat vigorosius.
2. Ambrosius est vocatus,
t.uia bonus odor Cbristi
Fuit et in caelis sisti
Meruit beatus.
3. Doctrinae suaviloquium,
Eius magnum ingenium
Eamen apure designavit,
I)um in altum evolavit.
4. Ex quattuor praecilmis
lhctoribus ecclesiae
IIic prior fulsit rempote
Dogmatibus proficuis.
5. Romae siudens strenue
Scripturas ruminavit,
Oppressorum splendide
 "ausas praeornavit.

Ad Magnificat.
Magnificat Dominum
Esurieus iustitiam
Ambrosius, dura homivum
Eudit imperitiam,
Eurientes replet b,mis
Scriptis, dictis, moribus,
Cran paradisi floribus
Caeli potitur donis.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Collaudemus Cbrisimu regem
Cordis CUnl tripudio,
çui declarat vitae legem
Doctorum veto studio.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Ambrosius hic iugitcr
Legem Dei meditatur.
Veritatem contempl:dur
In caelo copiosius.
2. In timore filiali
Domino servivit
Et inventa doli mail
Daemonis omtrivit.
3. Devotione praeditus
Salutem, quant optavit,
Orationi deditus
Ipsam impetravit.
Re.ponsoria.
1. Summo sacerdotio
Se dignum destinatum
Ambrosius praevidit,
Cure oseuli officio
Puerulus actate
Sorori manum porrigit;
V. Beatus, quem elegsti et assump-
sisti, ihabitabit .in atriis fuis,
Domine.
2. Imperator hunc transrnisit
Ligariae Aemiliae,

Ut defensor sit, commisit
Curam rei publicae:
Vade, inquit, non ut iudex,
Sed age ut pontifex.
V. Apud Dominum yressus ho-
rainure dirigentur et viam
eius voler.
3. Medio|anum cure venisset,
Et praesul ibi decessissei,
Convenit coetus popu|i
Quaeriturus, quis recturus
Esset gregem Domi»i ;
Ubi infims Ambrosium
Praedicavit episcopum ;
V. Ex ore infantium
Perfecisti laudem,
Dura sanctum Ambrosium
Fecisli praesu|em.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Dominus mirificavit
Sanctum sumn Ambrosimn,
Quem invicium pugilem
Ecclesiae deputa it.
2. Exsultent sanctae animae
lu te sperantes, Domine,
td.uia iusto bcnedicis
Et diligentes diligis.
3. Gloria ct honore
In caelis coronasli
Et in terra sublimasti
Ambrosium decore.

Responsoria.
1. Arrianis dura profanis
Pugil fortis resistit,
lmpudica, inimica
Virgo inquit
¥iolentas et cruentas
llanu% quam mors destruit.
V. _Nolitc tangere christos m«o»
et i,n prol,hetis meis nolitc
malignari.

2. Cum lustina Arrianos
Contra Dei famu|um
Plerosque concitasset,
Et quidem vehiculum,
Ut per hoc in exsilium
Deportaretur, parasset,
lqutu Dei periculum
Paratum contra proximum
In se recepit noxium.
V. Lacum al,cruit et eflbdit cure
tf incidit in [oveam, quam
fecit.
3 (duidam haereticus
Disputator acerrimus
Ambrosio praedicanle
Vidit angelum adstare
Et. auri eius verba,
Quae praedicabat, suggercre.
V. Dominus dabit verbum evagcl i-
zantibus virtute multa.

In 3. /locturno.
Antiphonae.
1. Ilic fecit iustitiam,
Odivit malitiam,
Ingressus sine macula
Est Dei tabernacula.
2. In terris est redimiius
Multigeua. x irtute
Et in caelo insignitus
Pretioso lapide.
3. Muudus corde, verax orc
Cre turba innocentium
Delectatur cae|i fore
In terra viventium.
Responsoria.
1. Ingrediente lIediolanum
Misit arreptitiulu
Daemon, sed evasit,
Ambrosii faciei,
Ut castrorum aciei,
Sic ceduut daemonia.
V. Eqrediebatur diabolus acte
pedes dus, stctit tf mensus
est terrain.

-- 49 --

2. Auditis confitentium peccatis 3.
Plorabat amarissime
Et ad luctum provocabat
Paenitentes saepissime,
Sic caritate stimulans
Flebat cure flentibus. 4.
V. l'ropitius esto peccats ostris,
Domine, proptcr tomen sac-
tutu tuum.

Nil veretur durum,
Repugnans Caesaribus
Pro divinis laribus
Posuit se nmrum.

In conspectu hominum
Vitam non erubuit
Nec mori pertimuit
Confidens in Dominum.

3. Cum malorum omnium
Radicem, avaritiam,
Videret invalescere,
Medullitus ingemuit,
Deprecabatur Dominum,
Ut ab aerumnis saeculi
Liberari mereatur,
Et gaudens hoc obtinuit.
Futurum narrat fratribus,
Quod in pascha Domi»i
Dormiret cure patribus.
V. Beali, qui habilad  domo
tua, Domine, in saecula sae-
culorum laudabunt te.

Spiritum armavit
Vigiliis et ieiuniis
Et devotis lacrimis
Hostes propulsavit.

Ad Benedictus.
A. Benedictus es, Domine,
Qui filiis ecclesiae
Piton patreln et patronum
Sanctum das Ambrosium,
Ut doctrinis luceat
E exemplo fulgeat.

In Laudibus.

Antiphonae.
1. Beams Ambrosius
Cantus et officium
In Dei servitimn
Stamit ornatius.

2. Deo servit rite
Cordis cure munditia,
Carnis calcaus vitia
Portas intrat vitae.

In 2. Vesperis.

Ad Magnificat.

Spiritus fidelium
Exsultet in Domino
Propter magnum bravium
Collatum Ambrosio ;
modico fidelis,
lIulta bona percipit
Constitutus in caelis,
Ubi Christum conspicit,
quo nobis veniam
Impetret et gratiam.

Brev. ms. Pataviense saec. 15. Cod. D,,neschingen. 315. -- In 1. Ve si,.
/ 3, 1 Doctrinae suae inloquium. / 4, 3 Hoc prior. -- In l. Noct. R 2, 4
fchlen zwei ,Silben; curam erg/inzt.- In 2. Noct. #, 1, 1 Dominus sanctum
suum.- / 1, 2 Mirificavit Ambrosium.  / 1, 3 Qtti invictum.  / 2, 4
fehlen drei ilbvn; diligis erg/inzt. -- R 1, 4 fchlen drei 8ilben? -- R I, 6
per quam. -- R 3, 6 suggere.- In 3. Noct. R I, 3 Daemon sed ingrediente
daemo invasit. -- R 1, 4 Ambrosio. -- R 3, 3 Videret et im-alesceret. --
In Laud. / 2, 4 Et portas.
Blume, ltistoria rht]amieae. V. 4

-- 50 --

16. De sancto Ambrosio.

lu 1. octurno.
Responsorla.
2. Èlegit Ambrnsium
Tune ad pnutificium
Parvi vox infantis,
Vnces plebis consonant,
l'racsulem hune nomiuant
Prius 6iscordantis ;
V. Stupidus Ambrosius
Turbae fugit anxius
Voccs aeclamantis.
3. hnperatrix pessima,
perfida Justina,
Arrianae haeresis
fautrix et sentina,
t'raesuli Ambrosio
odium portabat
llortem et exsilium
il|i propinabat.
V. Sed de eius furia
modicum curabat,
Qui ut turris va|ida
constans firmus erat.
In 2. lqocturno.
Responsorium.
3. Iste [praesul] nobilis,
Largus, plus, humilis,
I)octor, pastor dignus,
Constans. fortis, providus
Fuit et benignus,
V. Fervens, orans, sedulus,
Abstinens et pavidus,
Timet hunc ma|ignus.
In . Nocturno.
Responsorium.
1. Bealus vit occubuit,
Caeleste regnum adiit
In rempote paschali,
Quem baptizati parvuli
Cernunt per viro miracu|i
In sede tribunali.
V. ¥iderunt stellam alteri
Super adstantem corpori
Fu|gore perlustrari.

In Laudibus.
Antiphonae.
1 Ambrnsius tempore
tuadragesimali
Languens migrat vespere
Sabbato paschali.
2. Psalmum cum notario
Decubans dictabat,
Quando vu|lu igneo
Totus rutilabat.
3. Scutum ignis primitus
Caput eius texit,
Cuius os divinitus
lntrans se ingessit.
4. Valuit nil amplius
Sanctus vir dietare,
Gravibus languoribus
Coepit laborare.
5. Praesul eonstituitur
Clam Simplicianus,
Sanctus absens loquiur :
Bonus est, sed canus.

As

Ad Benedictus.
Ambrosi, lumen fulgidum.
Arrianorum horridum
Errorem qui fugasti,
Expe|le mentis tenebras
Et corporis il|ecebras,
Ut simus semper casti.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
Sancte Ambrosi.
boae pstor ovium,
Dux, spes et honor
tuorum concivium,
Lucerna vitae
cunctis lumen pmevium,
Viam mereri
fac ad caeli braium.

-- 51 w

Brev.Romanum imp. Venetiis 1.522. -- Die hier fehlendenTeile prosaisch. --
In 3. Noct. R 1, 9. Caelesteque.-- InLaud. A 1, 1 in tempore.-- A 5, 9.
Felicianus. -- Ad Bcned. 5 fehlt eine ilbe; et erg/inzt. -- In 9.. Vesp. ad
Magn. 8 fac nos ad caeleste bravium.

17. De sanctis Angelis.
In 1. Yesperis. Are, plena gratia,

Super Psalmos.
In conspectu angelorum
Psallam tibi, Deus meus,
Et in pravitate morum
Confitebor tibi reus.

Ad Magnificat.
A. Angelica societas
obiscum verset vespere,
Caecata stet impietas,
bIe possit nos opprimere.

Ad Matutinum.
lnvitat,rium.
Trinum Deum et unicum
Vobiscum veneramur,
Dulce decus angelicum,
Ut ipso confruamur.

In octurno.
Super Psalmos.
A. Quos in terra minorasti
Paulo minus ab angelis,
Hos in caelo sublimasi
Coaequatos ar«hangelis.
Responsoria.
1. Hic est princeps angelorum,
Michael, victoria
Cuius magna populorum
Praestat beneficia
Et ad regna beatorum
Provehunt suffragia.
V. Te laudamus, fac, precamur,
Recto virtutum tramite.
2. AngOs ad virginem
Gabriel Mariam
llissus fert originem
Salvatoris piam :

Dominus est tecum,
Mater es et filia,
Ergo plus quam mecum.
V. Dabit ei Dominus
Sedem partis eius
David, neque terminus
Erit regni eius.
3. Raphael, fer gaudium,
Duc nos, hostes elimina
Et felle paenitentium
Mente caecos illumina,
Semper adsint caelestium
Virtutum nobis agmina.
V. Sancte sanctorum omnium,
Te laudet omnis spirilus-
Tibi damus imperium,
Te nobis da medullitus.
In Laudibus.
.Super Psalmos.
A. Te cure angelis laudare,
Fac nos in caelis, Domine,
E hic digne ministrare
Tibi de tuo lumine.
Ad Benedictus.
A. Angeli, archangeli,
Principatus, potestatcs.
Virtutes, dominationes,
Throni sancti et ('herubint
Et ardentes Seraphim,
A peccatis nos mundatc
Vestro ministerio,
Cuius ,»pe colligate
los vestro consortio.
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Omnes Deum adorate,
Vos virtutes angelicae,
Quo audito stent laetalae
Nostrae lncates magnifice.
4*

-- 52 --

rat. ms. Gallicum saec. 15. Cod. Musaei Ferdinandei Oenipont. s. n.-
In 1. Vesp. ad Blagn. 2. Nobi8cum cernet. -- In Noct.  2, | Ange|us
Gabriel ad. --  2, 6 Dominus tecum.  I 3, 4 Mcntem caelos.

18. l)e sancta Anna.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Anna sancta, de qua nata
fuit nmter Domiai,
Infecunda fuit, nupta
iusto viro Ioachim.
2. Apud Deum hominesque
horum vita claruit,
tuae nequaquam iustc unquam
reprehendi potuit.
3. ubstantia nempe sua
divisa trifarie
Partem unam impendebant
templo vel ecclesiae,
4. Peregrinis et egenis
erogabant aliam,
Clientelac quoque suae
sive sibi tertiam.
5. Sic per annos bis decenos
caelibe coniugium
Peragentes actitabant
Domini servitium.
R. Inclita stirps Iesse
xirgam pmduxit amoenmn,
De qua processit
flos miro plenus odore,
V. Est haec virga Dei
mater, flos ortus ab illa.
Ad Magnificat.
A. Cteleste beneficium
introixit in Annam,
De qua nata est nobis
pia virgo Marier.

In 1. lgocturno.
Antiphonae.
1. E quidem tempestte
Praesul erat Isachar,
Qui Ioachim infecundi
refutabat munera.
2. Eprobrabat et dicebat
hunc valde praesumerc,
Qui fecundis infecundus
se captabat sistere.
3. Infecundos cure fecundis
mos non erat sistere,
Nisi prius Deus daret
masculinum gignere.
Resp«»nsoria.
1. azarenus pater huius,
vitae vir egregiae,
]later autem de Bethlehem
regali fulsit sereine,
V. Dignum enim erat talem
hoc oriri ordine.
2. Quadam die soli stanti
angelus apparuit,
Dicens illi: tlere noli,
te Deus exaudivit,
V. Sic dolorem eius gravera
confortans compescuit.
3. Si ratio verbis mets
non dat tibi credere,
Rogo, crede ve| exemplis
congruis memoriae,
V. Et memorata Maria
erit tua filia.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
In honore
beatissimae Annae
Iubi|emus
et cantemus Domino.

In 2. bIocturno.
Antîphonae.
1. Hoc Ioachim conturbatm"
confusus opprobrio,
Quem ponlifex lenpli prorsus
notaxit elogio.

-- 53 --

2. Contribules et concives,
qui tune iili aderant.
lqequivere contraire
iegi, quam didicerant.
3. E hoc autem opprobrio
Ioaehim pulsus nimio
Una cure suis besliis
lIox seeessit in paseuis.
Responsoria.
1. Firma ride fidens crede
nec sis ultra dubius,
Cure praesertim Annae anus
iam tnmescat uterus,
Y. Quia Deus vestros pins
exaudivit gemilus.
2. ¥obis quoque nascituram
nunc praesago filiam
Dei matrem fore gratam,
specie pulcherrimam,
V. Vocabitis banc Mariam,
gratia mirificam.
3. Promiserunt et voverunt,
si det ets Deus prolem,
Servitio eius sancto
sine fine permansuram,
V. Et mancipaturos illam
sollicite eonservandam.
lu 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Hacc ad casam exhinc suam
repedare noluit,
Nain dedecus magis et plus
augmentari timuit.
2. Quadam die soli stanti
angelus apparuit
Dicens ei: flere noli,
te Deus exaudivit.
3. Preces tuae sunt acceptae
in conspectu Domini,
Non dolebis, sed gaudebis
immunis opprobrii.
Responsoria.
1. Exprobrabat et dicebat
hunc valde praesumere,

Qui fecnndis infecundum
se captabat iungere
V. Et sacratum iegis ritum
contendebat soivere.
2. Preces tuae sunt acceptae
in conspectu Domini,
Non dolebis, sed gaudebis
immunis oppr«»brii ;
¥. Uxor tua Deo grata
concipiet et parier.
3. Prima vestrae gentis mater,
Sara dicta nomine,
Ad octogesimum annum
vixit sine sobole,
¥. Et Isaac tamen illam
fecundavit sereine.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Cum ad portam pervenel-is,
quam dicimus auream.
Sponsam tnam mox habebis
ingrcssuram obviam.
2. Non nalurae, sed peccati
ultor exstat Dominus,
Sic uterum cure interdum
obstruit alicuius,
Ad hoc facit, rit denuo
reparetur melius.
3. Anna Ioachim viro iuncta,
Matris Dei mater facta,
Cara Deo est et grata.
4. ¥irgo semper haec Maria,
stirpe nata regia,
David regis venemndi
processit prosapia.
5. A Nazareth oriunda
versatnr Ierosolyma
Et in tempio illic sancto
nutdtur iuvencula.
Ad Benedictus.
A. De mutua visione
Et promissa simul prole
Domum suam suut regress
Facli laeti et iucnndi.

-- 54 --

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Felix Anna
quaedam matrona
Brev. ms. Diessense saec. 15.

Legitima
beatÇ Ioachim
Promeruit generare
Felicem filiam
lomine Maiam.
Clm. Monacen. 5.546. A. -- Brev. ms.

Iotrense saec. 13. Cod. Parisin. 750. B. -- Brev. ms. Blesense? saec. 13.
Cod. Rossian. s. n. C. -- Brev. ms. Albense saec. 15. Cod. Lambacen.
LXXXIX. D. -- Brev. ms. S. Georgii Pragen. saec. 15. Cod. Pragen. XllI
C 1. E. -- Brev. ms. Fataviense saec. 15. Cod. Palat Vindob«»nen. 1481.
F. -- Brev. ms. C|austroneoburgense 972. saec. 15. G. -- Brev. ms. Lubicense
saec. 15. Cod. Lubiccn. s. n. H. -- Brev. Parisiense saec. 15. Cod. Parisin.
476. I. -- Brev. ans. Turoncnse saec. 15. C«»d. Parisin. 1032. K. -- Brev.
T«detamam imp. Venetiis 1492 L. -- Brev. Lausannense imp. Gebennis
1509 M. -- Brcv. M«)ntis Virginis imp. Venetiis 1,555 lq.
])a Oflicium findet sich des weitern aufser zahllosen andern iffim folgenden
Quellen: Brev. ms. ('luniacense saec. 15. Cod. Sangenovefen. BBI 3  15.-
Brev. ms. Augustanum anni 1397. Cod. Chigian. DV 65. -- Brev. ms.
Waradinense anni 1460. Cod. Vatican. 8247.- Brev. ms. Lcmovicense
saec. 15. Cod. Pianoren. M 21. -- Brev. ms. Laudunense saec. 15. Cod.
Pian,,ren. M 91. -- Brev. ms. Claraevallense saec. 14. Cod. Trecen. 1160.
add. saec. 15. -- Brev. ms. Nemacense saer. 15. Cod. Roman. 1119 (essor.
13). -- Brev. ms. Praedicat. Meten. saec. 15. Cod. Univ. Bononien. 265. --
Brev. ms. Lingonense saec. 15. Cod. Parmen. HH IV 15. -- Brev. ms.
Lugdunense saec. 15. Cod. Parmen. Palat. 107.- Brev. ms. Parisiense
saec. 15. Cod. Parmen. Palat. 208. -- Brev. ms. S. Sepulchri saec. 14.
Cod. Parmen. Palat. 16. -- Brev. ms. Romanum saec. 14. Cod. Taurinen.
K V! 38.- Brev. ms. Constantiense anni 1470. Cod. Eremiten. 12. --
lb-er, ms. Monasticum saec. 15. Cod. Eremiten. 84. -- Brev. ms. Wettin-
gense saec. 13. Cod. Araugien. W. 79 add. saec. 14. -- Brev. ms. Interlacense
saec. 15. Cod. Bernen. B 524. -- Brev. ms. Illerdense saec. 14. Cod. Capit.
lllcrden. 12. -- Brev. ms. Illerdense anni 1451. Cod. Capit. Illcrden. s. n. --
Brev. ms. Gerundense saec. 14/15. Cod. Capit. Gerunden. 3.- Brev. ms.
Dertusense saec. a4a. Cod. Capit. Dertasen. s. n. -- Brev. ms. Dertusense
saec. 15. Cod. Capit. Dertusen. s. n. -- Brev. ms. Tirasonense saec. 4/'.
Cod. Capit. Tirasonen. s. n.  Brev. ms. Vicense saec. 14. Cod. Capit.
Vicen. CVI. -- Brev. ms. Toletanum saec. 14. Cod. Matriten. Ef. 147. --
Brev. ans. Veteris Capellae Ratisbonen. 1908. saec. 15. -- Brev. ms. Veteris
Capellae Ratisbonen. 1988. saec. 15. -- Brev. ms. Redonense saec. 15. Cod.
Vatican. «ttobon. 543. --
Brev. Sedunense imp. Basilae 1497. -- Brev. Urgellense imp. Venetiis
14,7. -- Brev. Cordnbense imp. Cordubae 1,557. -- Brev. Cordubense imp.
llispali 1524. -- Brev. Dertusense imp. Lugduni 1,547. -- Brev. Oscense et
laccense imp. Caesarauffustae 1505.- Brev. Burgense imp. ',s. i. et a.-
Brev. Tarraconense imp. Barcinonae 1484. -- Brev. Abulensc imp. Salmanticae
1501. -- Brev. Celsonense imp. Caesaraugustae 1514. -- Brev. Ord. S.
Mariae de Mercede imp. Barcinonae 1,560. -- Brev. Tirasonense imp. Venetiis
1497. -- Brev. Sigenense imp. Caesarauffustae 1547.- Brev. Granatense
imp. Granatae. 1.506.- Brev. latisbonense imp. Augustae 1488.- Brev.
Ord. S. Johannis Hierosol. imp Lugduni 1517. -- Brev. Braccarense imp.
a|manticae 1511.- Brev. Virdunense imp. Parisiis 152.5.  Brev. P|ocense
imp. 15"*.  Brev. Gienense imp. 15"*. -- Brev. latisconense imp. Lugduni
1521. -- Brev. Rutenense imp. Lugdami 1543.- Brev. Massiliense imp.
Lugduni 1530. -- Brev. Romanum imp. Venetiis 1512.
Dies Officium gehirt zu den verbreitetsten und weist daher eine geradi-
zu unabsehbare llenge von Varianten auf, die einzeln anzufiihren unmSglich
isL Das fficium scheint urspriinfflich in troch/iischen Tetrametern mit

-- 55 --

Endassonanz geschrieben zu sein; ein fortschreitender Fad«n der Erzhlung
verband Antiphonen und Responsorien. Diese an der Hand des Fadens zu
ordnen, war mir unmg|ich: es b|ieb daher in dem Wirrvarr nichts /ihri,
a|s eine der Que||en zu Grunde zu |egen; hiezu habe ich A gewh|t, nicht
B vder C, we|che zwar die i|testen der benutzten Quel|eu sind, abcr
mona.tsche Ordnun des (ffficiums haben, ohne dafs sich diese a|s de nr-
spriinffliche erkennen liefse. Es ist deshalb der gTofsen Mehrzahl der Quellen
dureh Beibehaltung der kurzen Form Rechnunff getragen; die Anordnung
von B und C wil hier angefiifft werden.
In 1. Vesp. Die ]ehrzahl der Quellen beffinnt in 1. Vesp. entweder
mit dem I Inclita stirps Iesse (BCN) oder mit der A Caeleste beneficium,
u. zw. steht diese bald als einzige A super Psalmos (z. B. DF), bald als A
ad Magnificat (z. /3. E). Die obiffen fiinf AA haben /ibeinstimmend AGi
«lieselben AA haben IK, nur tritt an Stel/e der ersten Inclita stis Iesse etc.
Fiinf AA bat aueh H in folgender Ordnung: 1. Caeleste beneficium etc.;
. llaec Ioachim viro iuncta (cri-. in Laud. A 3); 3. Apud Deum et homlnes etc.;
4. Substantia namque sua etc.; 5. leregrinis et egenis.  Ad. Magn. A in D:
Are, gemma claritatis ad instar carbunculi,
Are, rosa paradisi, more fragrans balsami,
Anna, mater matris Christi, ffloriosa meritis,
Assistentes tuis landibns [sic] eaeli iunge ffaltdiis.
Eiue andere Antiphon setzt H:
Anna felix et inclita,
Heffali stirpe genita,
Iam vitae tenens bravium
Et meritis insiffnis,
Tuam laeti memoriam
Oh prolis reverentiam
Eecolimus, quam omnium
In gaudium progignis.
Haee te petente miseris,
Quia non solum superis,
Sed ipsi Deo impcrat,
Nobis auxilietur,
Ut nec mundi prosperitas
Nobis atque adversitaç
Confusionem ingerat,
lec hostis dominetur.
Eine weitere: Matrem fecundae virginis matris Dei et hominis etc.
bietet M; eine andere N:
Orta ex stirpe rêgia
Matrisque Dei baiula,
Audi nostra precamina,
Ut tuis [sanctis] precibus
Iungamur caeli civibus.
Wieder anders L :
O prima porta veniae, Anna mater Mariae,
O quam digna [tu] fuisti Partu sancto matris Christi,
Tuum esse quam necesse Lapsus pomo sentit homo!
Erffo, sancta mater Anna, Cui cantabimus Hosanna,
Tu cure nata tare beata Omni hora Deum ora,
Ut omnis cesset tempesta% Quam gig-nit bruma vel aestas,
Et qui colunt festum tui, Dono Dei possint frui.
Sehr verschleden ist auch die Fassung des Invitatoriums. Die des Textes
ffiebt Bi sonst lautet dasselbe: In honore beatis.imae (beatae C) Annae,
matris Mariae, iubilemu,ç Domino AFG oder: In honore beatae Annae, piae

matris Mariae, iubilemus et cantemus Domino (CI). Ein anderes Invitatarium
haben u. a. IN :
Surgite, cantate, famuli Christi, iubilate,
Laudibus egregiae matris iubilate lIariae.
In 1. Ioct. Ordnuug der AP in B: 1. Apud Deum et hominesi 2. Sttb-
stntia nempe sua; 3. Percgrinis et egeuis i 4. Sic per annos bis decenos;
5. Ea quidem tempestate; ô. Exprobrabat et dicebat. Crduung in C: 1.
clita stirps Iesse; 2. Apud Deum et hominesl 3. ubstantia nempe
4. l'ercgrinis et egeuis ; 5. Sic per annos bis deccnos ; 6. Ea qttiden, tempestate.
Ordnung in D: 1. Apud Deum et homines; 2. Substautia nempe sua;
3. Pereg,-inis et egen. is. -- Ordnung der RR in BC: 1. Naza,-enus pater
|,uitts; 2. tttadam die soli stauti; 3. Firma ride fidens crede; 4. Si ratioverbis
meis; statt dieser ,.ine prsaische C. Ordmmg in D: 1. Nazarenus pater l,ttius;
2. Q,,adam die soli Annae (sic); 3. Firma ride fidens crede.
R. 1. Annae resta co|entibtts,
Tuae, Christe rex, aviae,
Da nobis peccatoribus
Spiritm sapientiae,
V. Quo replente cordis retour
Pia laude delectemur.
2. Nazarenus pater l,uius 3. Promi.erunt et voverunt. -- R 1, 2 egregius
D. -- In 2. Noct. ¢rdnung der PP in B: 1. Non natttrae sed peccati;
2. Cnm ad portam perveneris; 3. lntcundos cure fecuudis; 4. l|-c loact, im
conturbatur; 5. Cutribu|es et concives; 6. Quadam die soli stanti. rdnung
in C: 1. Exprobrabat et dicebat; 2. Non naturae sed peccati; 3. Cure ad
portan, perveneris 4. |ufecundos cum fecundis; 5. Hoc Ioachim conturbatur;
ô. Contribules et concives. rdnuug in D: 1. Ea quidem tempestate;
2. Exprobrabat et dicebat; 3. Non uaturae sed peccati; F stellt die beiden
letztereu um: Ordnm,g in H: 1. Hiuc (!) Ioachim conturbatur;
ad aulam exhinc suam; 3. Ex hoc autem opprobrio.  Ordvung der I1 i
B: 1. Vobis qmque uascituram; 2. Exprobr:tbat et dic.ebat;
3. Eraut atttem circa templum iuta psalmos graduum
Gradus quidam altiores dantes iter ardtmm;
Hos Maria scandit sola non quaerens sttffragium
V. Qttae et quanta sit futura, bonum dans indicium.
4. Promiseruut et vovertmt. Orduung in C: 1. Si ratie verbis meis; 2. Vobis
quoque nascituram; 3. Exprobrabat et dicebat; 4. prosaisch. Ordmmg in
D: 1. Vobis namque nascituram; 2. Exprobrabat et dicebat; 3. Erant autem
circa templum. -- Ordnung in H: 1. Quadam die soli stanti;
2. Prima Isic] ride fidens crede nec sis fltra dubius,
Cure praesertim Annae anus iam tumescat uterus,
Quia Dcus vestros pius exaudivit gemitus.
V. Si ratio verbis meis non dat tibi credere,
[Rog,»] crede vel exemplis congrttis memoriae.
I 3 fehlt mit der ganzen 3. Nocturu H. -- Iq 3 lautet in G:
Anna et Esmaria Sunt sorores, ex una
Elisabeth, ex altera Prodiit Maria.
In 3. Noct. Ad Cantica : De mutua visione etc. B, Preces tae sunt
acceptae C. -- Ordmmg der P iu D: 1. Infecundos cure fecundis; 2. Hoc
Ioachim conturbatur ; 3. Contribules et concives. --  1, 3 sq. Qem l,outi-
fex temp|i prorsus obvectavit elogio D; Quem poutifex pror.us oh hoc
notavit elegio E; Qem pontifex prorsus obvocavit eulogio. -- Ordnuug der
Il iu B: 1. Inclita stirps Iesse;
2. Forinsecus non manebit,
Sed in templo semper erit,
Ne de illa quidquam mali
Vel sinistrum possit dici,
V. De qua Iesus debet nasci,
UnJversi salus mundi.

-- 57 --

3. Preces tuae sunt acceptae 4. Prima nostrac (!) gentis mater, tJrdnung
in C: 1. Erant autem circa templum; 2. Prnmi.erunt et voverunt; 3. Prima
vestrae gentis mater; 4. prosaisch. Ordnung in 13: 1. Int'lita stirps Iesse;
2. Forinsecus non manebit, wohei indes die vorstehenden sechs Zeilen zum
Iq gehren, wihrend als V. hinzugefïigt sind:
V. Haec est virga Dei mater,
tuae divinum gignit florem
E fer[ fruetnm contra morem.
3. Preces tnae sunt aeceptae. Ordnung in G: 1. Promiseunt et voverunt;
. Prima tuae (!) gel:ris mater; ô. Ex tribus viris tre. filias Anna beata
genuit: Prima profert salntem muvdi, parlt tetrarch«,s altera, fert tertia du«
orbi candelahra. V. Fnniculus triplex ex more rumpitur difficile, et in
templo splendent luminaria.  In Lau dih n s.  rdnung d«,r// in BC|qK :
1. Virgo semper |mec 31aria; 2. A 1Nazareth orimda; 3. Haec Ioachim viro
iuncta; dies ist der richtige Anfang der , A mufste aber Anna statt haec
setzen, xveil ach seiner Aordnung im vorhergehenden nicht von Anna die
Rede ist. 4. Haec ad casam (causam B, gazam D) exhinc suam remeare
(repedare E) noluit; . Ex hoc autem oppr«,brio. Ordmm i Il: 1. hwlita
stirps Iesse; 2. Virgo semper haee 5Iaria; . Nazarenus (!) oritmda;
4. ,Sine intermissioe benedixit Dominum,
lluie nec turbae ec matroae aequipc, llent virgimtm.
• 5. In Dei quoque laudibus
Perfectior haec omnibus,
Ut cuncti mixarenturl
Anna laetare sterilis,
Nune tanta proie fertilis,
Quam omnes venerentur.
Aueh ad Benedictus hat H eine eigene A:
O caelorum artificis,
Quem ube carnis . . . ,
Maria, mater Christi,
tMatrem tuam cure canticis
Recolentes organicis,
In orbem qua prodisti,
Ab hostis fraude provicis (!)
Nm tenere quos conspieis
Potari mundo tristi.
In 2. Vesp. ad Magn. P lautet in H:

Laetare, mater nobilis,
Prolis magnis et inelitis (9
Quam tlix peperisti,
Cnius inaestimabilis
Amoris dclicatio {!)
Compellit et devotio
Tuis festis insisti.

Nos digne tantae virgini,
Tuae dilectae filiae,
Fac ius reverentiae
Honorera exhiberc,
Dei mater intermini
Quae facta est divinitus,
Adveuientes gemitns
Mundi prorsus delere.

Zu diesem Offlcium finden sich in der Regel die Hymnen: Clara diei
gaudia (Mone III, 190), Lucis huits festa {bl,,ne II1, 1,qg), llrbis exsult:ms
celebret hoe festum {lI«,ne Ill, 192), aher mit sehr verschiedener Verteilung
auf die Horen. Eigene llymnen bat u. a. B, vgl. Anal. XII, o. 135--137;
ebcnso das Brevier von 4aenn (Lynn 1521, vgl. Anal. XIX, No. 77--79,
das von Marseille (Lyon 15:]0), vgl. Anal. XIX, No. 81 u. f.

-- 58 --

19. De saneta hnna.
In 1. Vesperis. In 1. Nocurno.

Antiphonae.
1. Gaudete, Sion filiae,
lauda»tcs rcgcm gloriac,
Matris Anae sollemnia
lqos imitant ad gaudia.
2. Annam vita
vitans piacula,
Larga manus,
mens carens macula
Dignam redduut
laude per saecula.
3. A»nae tres sunt filiae
Caelitus collatae,
('uius sunt trifarie
Opes erogatae.
4. Templo servientibus
I)e rebus donavit,
Partem dans pauperibus,
Parte domum pavit.
5. Anna mater cum filia,
Maire Dei Maria,
Regnat metens in patria,
Quod sevit hic in via.

Ad Magnificat.
A. 0 rosa verualis,
virtutum consita malis,
Virginis eximiae
radix sincera Mariae,
Plaudis in aethereis,
o fclix Anna, choreis.

Ad Matutinnm.

lnvitatorittm.

Diem festum sanclae Anuae
celebrans in gloria
51ilitans eum Iriumphanle
iubilet ecclesia.

Responsoria.
1. Anna florens
clara prosapia,
luxta nomen
abundans gralia,
Generavit
reginam virginmn.
tuae cunctorum
portavit Domiuum.
V. Digmt quidem
caelesli lilulo,
Steilam maris
produxit saeculo.
2. Stirps Aaron saucta
cum slirpe David dedit
Annam,
duam genus et mores
commendantclaraqueproles;
V. Prodiit ex Anna
vas portans nobile manna.
. Te, felix domina,
sublimat filia trina,
Prima Deum caeli
genuit credens Gabrieli,
V. Sex aliae natos
genuerunt hosque beatos.

In 2. locturno.
Responsoria.
I. Anna nupta Joachim
Deo servivit sedulo,
Quae produxit stellam maris
naufraganti saeculo.
V. Stirpe nobilis,
Virtute spectabilis,
Larga egenis,
Omni grata populo.
2. Oriunda ex Bethlehem
Claram Anna
duxit originem
Ex alto regum sanguine
Et sunm-ormn sacerd«dum
sacro genere

-- 59 --

V. Tare clarum genus
magnis virtutibus
Venustavit et
sanctis operibus.
3. Anna floret ut lilium
In summi regis curia,
Thronum adepta regium
Cum immortali gloria,
Inter matronas rutilans,
Ut sol mnndmn illnminans;
V. lam cmn sanctis
gaudet in patria
Snmmi boni
fruens praesentia.

In 3. locturno.
Resposoria.
1. Felix Anna,
cuius tres filiae
Sic praeventae
sunt dono graliae,
Ut felices
prae cunctis ceteris
Sint iam in liberis.
V. Prima gignit regem gloriae
Sex sanctos praecipuos aliae.
2. 0 mater Anna nobilis,
Oliva pulchra, fertilis,
Alta, fructu fecunda.
Beata cuius ubera
Suxit virgo puerpera
Ab omni labe munda;
V. Anna, mater egregia,
Conserva Dei gratia
A morte nos secunda.
3. Triuitati laus aeterna,
Anna die hodierna
Tendit ad superna
Gaudia,
Regnat et exsultat
Cure beatis
Cuius scratissimi ventris
Fruçlu amabilis

Factus est reclinatorium
Aureum trinitatis.
V. Sl,eciosa facta es et suavis in
delicis tuis.

In Laudibus.
Antiphollae.
1. Amm Chrisli lhalamum
lntrans cure honore»
Cinamonlum, baisanlum
Superat odore.
2. Pulso mentis nubilo,
Deterso maerore
Conspicit in iubilo
Regem in decore.
3. Vigilans et sitiens
Haee quaesi,it Deum,
Larga dona largiens,
Sic invertit eum.
4. Benedicant omnia
Denm, qui donavit
Annae talem filiam,
Qnae Iesum lactavit.
5. Anlam caeli curiae
Anna iam ingressa
Laudat regem gloriae
Voce indcfessa.
Ad Benedictus.
A. Benedictus, qui in,dsit
Nos sua clementia
Et ad caelos iam transmisit
Annam cure laetitia.
Cuius sacris det precibus
Pacem nostris t«mporibus.
Ad Magnificat.
A. O radix viva,
mirae pietatis oli,a,
Ex qua cunetorum
processit origo honorum,
Tu nos, Anna,
benedic cure l,r,,le Maria.

-- 60 --

Brev. ms. Altenhohenavien. saec. 15. Clin. M.nacen. 2905. A. -- Brev.
ms. Cameli Abensbergen. anni 1482. Clin. Moaacen. 2502. B. -- Brev. ms.
Praedicatorum saec. 15. Clin. M-nacen. 23 155. C. -- Brev. h'd. S. I«,hannis
l|ierosolymit, ilnp. Spirae 1495. add. ms. BibL Meliten. Pragen. a IV L'271
D. -- Diurn. ms. Pedep«,ntanum saec. 15. Cd. Meliten. Pragen. a IV L 270.
E. -- Brev. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. Consiantien. 1393. F. --
Brev. ms. Cameracense saec. 15. C»d. Laudunen. 255. G. -- Brev. ms.
L'apit. Dusse]dorpini saec. 1-5. Cnd. Dusseldorpin. C 64. Il.*-- Brev. MoJ-
mmteriense imp. 1489. add. ms. (Serein. Monastericn. K 8. 174}. I. -- Antlph.
ms. 8. Almae Lubiccn. anni 1520. Cod. Lubicen. 1.500. K.  Brev. Augusta-
hum imp. Basileae 1521. L. -- Brev. Cameracense imp. Parisiis 14:7.
M. -- Brev. 8. D,nati Brugen. imp. Parisiis 1520. N.
In l. Vesperis. Nur l. A super Ps., die erste ]1I. --A ,5 laut,.t
Anna parit tres Maras,
Quarum primam Isaias
Praedixit divinitus
Virgam florem producturam
Virgincmque parituram
Dono sancti spiritus.
Fiinf v611ig verschiedene hA super Ps. enthilt K:

I. Festo die recolitur,
(uod laeta caelo fruitur
Iam mater matris gratiae,
Atma congaudens filiae.
2. Ex Abrahae progenie
Pontifieumque genere,
Ex clara David linea
Prodit haee sancta femina.
3. Vere beata femina,
Quae singulari gratia

Cunetarum praeit melita
5Iatrum excepta filia.
Anna, felix puerpera,
Feemada tali filia,
Tu magnae nimis gtatiae
Testaris ipso nomine.
Gaude, beata genetrix,
Quae d.num tantum aceipis,
Ut matres omnes alias
Prolis honore praeeas.

hJ derselben Quelle gellt der A ad Magnificat das folgende l{eSl»C,usorinln
vorher :
R.  uimium fe]ix et ]aude canenda perenni,
Anna, decns matrum, luxque serena poli
Pignora quae nostrae peperisti prima sa]utis
Et nunquam 5"ustra, quando vocaris, ades,
V. Affer opem nobis mundoque medere iace»ti
Aftiictosque omaes respice, cara parens.
Ein andcres Resp»usorium an gleicher Stelle bietet B:
R. Regnum cacli
et vitae coronam
Possidet iam
Anna fruens du|corem
Dnmini nostri Iesu Christi,
Quem vider in decorc,
Cuius pascitur alnore.
Ad Maga». A lautet in K wieder abweichend-
O caeli lampas radians, o florida vitis,
Tu nostrae placidae nuntia certa spei,
Te sterili marre divino numine nata
Filia, qua roulier plus nihil ulla tulit.
Qtae summum superis declivem sedibus in se
Traxit ad horrendae vincula dura crucis.
Inre potens igitur, natae Christoque propinqtta,
Pro nostra semper funde salure preces.

In 1. Noct. Die ,, sind in dieser und den folgenden Noet. prosaiseh. --
I 1, 2 elara fehlt D. -- I 2 Te felix dopina etc. G; in I:
R. «  pia patrona, eaelesti digna eorona,
Femina virtutis, pete nobis dona salutis,
V. Salve, cara Dei, rutilans plus luee diei.
I 3. Anna nupta Ioachim etc. G. -- In 2. Noet. I 1, 2 serviebat B. --
Il 1, 5 Stirps D. -- Il 10riunda ex Bethlehep etc. G; I) pater A]ma nobilis
etc. Iii. -- R 2 Anna floret ut iilium etc. GiiI. -- Il 3 8tirps Aar,,n sanc.am
etc. HI; Fellx Amta euius tres tillac cte. G. -- In 3. Noet. R 1 1 i,ia
matrona etc. G; llaec est sancta parens Anna cte. prosaiseh D. -- I 2 pro-
saisch G; in Iii:
R. Are, vitis fertilis,
Vitae dans odorep,
Palpes cuius nobilis
Sacrum tulit florem,
Cuius sol, tbns lupinis,
Miratur deeorem ;
V. Mater reginae virginum
Ora pro nobis Dominum.
R 3 prosaisch GHIK. -- In Laud. ad Bened. , 1 Benedictus Deus, qui
L.  In 2. Vesp. Ad Magu. h setzt K ad N«map; statt desscu hier IK:
Felix Ioeus, tlix ecclesia ec., aus dem Officiup Thopae Cntuar. entlehnt
und verderbt. -- llymncn: llt 1. Vesp. Lucis huins festa B IM-ne Iii, l,.q;
Salve sancta parens !1 CM,me iii, 189);" ad Noct.: Clara diei gaudia B
(Mone III, 190): Plaudat chorus fidelium A (Anal. IV, 79); I,.su redemptor
saeculi K Iblone III, 193); ml Laud.: (tmuis sanctornm eoncio B (Anal. IV, 11.

20. De sancta Anna.

In 1. Vesperis.

Ad Magnificat.

A. Are, mater insignita
Donis gratiarum,
Via, per quam venir vita,
Doctrix animarum,
Parens nmndo requisila
Decus feminarmn,
Per te nobis sit largita
Yenia culparum.

Ad 5Iatutinum.

lnvitatoriup.

Exsultemus Christo regi
psallentes victoriam,
Qui matris suae genetricem
transvexit ad gloriam.

lu 1. Nocturno.
Antil»honae.
1. Ama, nupta loachim
foedere regali,
Servivit altissimo
cultu speciali.
2. Dislulit sterililas
fructum genilurae,
Sed supplevit gratia
defectum naturae.
3. Exspectans fideliter
venturum Mcssiam,
Gradu distans unico
peperit Marizm.
Responsoria.
1. Ad ortum graliae,
promissae eaelitus,
Aurora rutilat
in vase spiritus,

-- 62 --

Dura praeeligitur
hnna divinims ;
V. Summormn civium
gaudet exercitus,
tuod sit hominibus
ad vitam reditus.
2. biutrita Bethlehem
parentum studio,
Transit in Nazareth
data coniugio,
Christum praenuntians
certo mysterio,
V. Cuius nativitas
arque conceptio
Loca dant eadem
sub privilegio.
3. Stirpis Davidicae
clara progenies,
Virtutum probitas,
gestorum series
Ostendit, ubi sit
sanctorum requics
V. llatris et tiliae
coniuncta species
Legis et gratiae
fit unus paries.

In 2. biocturno.
Antiphonae.
1. Anna gerit filiam
forma speciosam,
Sed quod pluris laudis est,
summe gratiosam.
2. Conceptus non derogat
matris honestati,
lam proles eximitur
a labe peccati.
3. Gloriosa civitas
Nazareth electa,
Cuius civis exstitit
Anna praeelecta.
Responsoria.
1. Turbantur steriles
legs opprobrio,

Superna pietas
adest remedio,
Duos laetificat
una promissio
De fructu fertili,
peccati nescio.
V. Probat citissime
pia devotio,
Quod nii timendum est
Deo pmpitio.
2. Mons dotnus Domini
conscendit verticem,
Virtutem praeferens
et vitam simplicem,
Annae fecunditas
tendit ad apicem,
Uteri sterilis
non timens obicem.
V. Dura legis litera
monet pontificem,
Adpellat sanctitas
ad summum iudicem.
3. lIater mirabilis,
digna memoria,
llundum laetificat
post damna tristia,
Cuius fecunditas
in prolis gratia
Terrena reparat
arque caelestia.
V. Anna, perpetuae
salmis nuntia,
1Marian pariens
innovat omnia.

In 3. l'qocturno.

Antiphonae.
1. Anna fructu gravida,
sed nil portans grave,
Ianla Yerilm continens
omnibus suave.

2. Stupens ex miraculo
concepit puellam,

-- 63 --

Quid est mirabilius?
terra parit stellam.
3. Universi praedicant
te marrera felicem,
Per qum nos suscep]mus
Christi genetricem.
Responsoria.
l. Fugantur tenebrae
primae tristitiae»
lova lux oritur
verae laetitiae ;
lullam particulam
sonat iniuriae,
tuod Anna dicitur
inventrix gratiae,
¥. Ex qua dura nascitur
flos innocentiae,
Salus ostenditur
et arrha gloriae.
2. Cndescit Libanus,
cedrus extolliur,
Caelesti lumine
terra perfunditur,
0 quantis gaudiis
Anna reficitur,
Divino munere
cure benedicitttr :
V. Haec ma|er merilo
ctmctis praeponitur,
Quarum integritas
natura solvilur.
3. Rcgalis semita
straa viriutibus,
Aeterni principis
parata gressibus,
Finem constituit
suis limitibus,
Dura Anna colligit
rosam ex floribus ;
V. Sic benedictio
promissa patribus
Annam dignificat
in multis matribts.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Fructus Annae nobilis
induit decorem,
Administrans saeculis
gratiae splendorem.
2. Per Annam reducitur
annus iubilaeus,
De cuius prop:,gine
venit homo Deus.
3. Columba revertiiur
ramure dans olivae,
Dura ex Anna nascitur
flos virtutis vivae.
4. Lignum vitae fert medelam
]abentis naturae,
Cuius fructum benedicunt
otaries creatume.
5. Laus et honor Icsu Christo,
nato Dei partis,
Cure quo regnat in excelsis
mater suae matris.
Ad Benedictus.
A. 0 parens magnifica,
nobilis persona,
Cuius proles praeminct
caelesti corona,
Famulorum precibus
lave, mater bona,
Cnctisque temporibu
pacem nobis dona.
In 2. Vesperis.
Ad M,-tgnillcat.
A. Alma, sanc|a mu|let,
toto desiderio
Te beatam pmedicat
ornais generatio,
Mariam conspicieus
in regali solio
Tu amore filiae
sis nobis praesidio,
Ne nos Chrisius veniens
damner in iudicio.

Brev. ms. Carmelit. Hibcru. anni 1489. Cod. Collegii SS. Triuitatis D,,-
hlinen.-B. 3. 16.

-- 64 --

el.
Iu 1. Vesperis.
Antiphona¢.
I. Felix orbis, felix hora,
Dura sttt, inter filias
Anna velut lux decora
Mormn dans primitias.
2. Gcnetrici suae digne
Praeparat palatium
Annae corpus dura insiguc
I_'mat factor onnium.
3. Qtmm praec|arum et iucundum
Est Annae corpusculum,
In quo Deus matri mumlum
Praestat habitaculum.
4. Ager Annae rosam florum
Protulit et lilium,
Rosa florens, en, decormn
Profert I)ci tilium.
5. Medianle nobis Amm
Mcdiatrix nascitur,
Cuius veutrc du|ce manna
Mundum sanans oritur.
Ad Magnificat.
A. (uam felici, ,luam beata
Sorte carni coImlata
Virginis est anima!
Nain per eam in nmterna
Membra 1)eus dat superna
Gaudia pcrmaxinm.
Neque verbis CXldicata
Sciri iam tuuc Annae data
Summa consohttio ;
Ut pax I)ei nobis detur,
Hoc sublinds operetur
Annae deprecatio.

Ad Matutinuln.
Invitatorium.
llariam, Allnalil venerantes
Venite iubilenms,
Sanctarum festa celebrantes
Summum sanctum adoremus.

De sancta Anna.
In 1. llocturno.

Antiphonae.
1. Annae matrimonium
Vera castitate
Prae cunctis mortalium
Praecessit beatae.
2. Florens sanctimonia
lam gravis aetate,
Plena magna gratia
Ardet caritate.
3. Anua plorat et imldorat
Dona sancti spiritus,
Celum rorat et irrorat
Gratiam divinitus.

Responsoria.
1. lustc vivens et perfectc
Arsit Arome cor directe
Divinis adfectibus,
Ex hoc fuit praeelecta,
Deo placens et dilecta
Prae cunctis coniugibus.
V. Yacta est quasi as
forts de longe portans panera
2. {iris missus est supernus,
Aunam implct sempiternus
Fructus sapientiae,
Ventris port in secrelo
Dci patris ex decreto
Thesaurum clementiae.
V. Pracl,osui illum rcgnis et se-
dibus et divitias nihil essc
&«xi in comparatione illius.
3. 0 Maria, maris stella,
Serra, carnis ne lucella
Nos mert in vitiis,
Tuae matris intereutu
Angelorm ex concentu
Laetemur ct praemiis.
V. Tu es mater pulchr«e dil«c-
tionis et affnitiotis et sanctae
sei.

-- 65 

In 2. Nocturuo.
Antiphonae.
1. Fclix Anna gustans mamm
Divinae dulcedinis
lilustratam parit natam
Summae pulchritudinis.
2. tuam sit cara, quam praeclra
Casta generatio,
Nos informat, mundum ornat
Annae parturitio.
3. Anna prudens et maritus
In omni iustitia
Legis suae servant ritus
Lucentes in gratia.
Hesponsoria.
1. Hoc honestum atque rectum,
Hoc devotum ac perfectum
Est in matrimoniis,
Castum quod servent amorem,
Quod se iungant in honorera
Divinis servitiis.
V. Castus amor quaerit prolem.
Non tamis iasciviam.
2. lubentes se iuste tenent,
Si de mundi se refraeoent
Caute desideriis,
Ne superba mens prorumpat
Vel acerba pacem rumpat
In suis malitiis.
V. Beatus, qui tenebit et allidet
parwdos suos ad petram.
8. Apud caeli cires erunt
Grati, si non sibi quaerunt,
Sed factori gioriam,
Ut per omues honoretur,
qui hoe semper promerctur
Per suam clementiam.
V. Benedicite Dcum cacli et co-
rare omnibus cofitemini iili.

In 3. locturno.
Antiphonae.
1. Ante Deum Anna patet
Collaudando iugiter,
B I u m e, ltiatoriae rhytbmicae. V.

Hostis limer, miser |atct
lpsa stante foriiter.
2. Offert foris et in templo
Precum sacrificia,
Verbo trahit et exemplo
Ad Dei servitia.
3. Dei ducit ad honores
Plurimos ex populis,
Ut acceptent dignos mores
Pro aeternis saeculis.

Responsoria.
1. Otaries noscens creRturas,
Ïam praesentes quant futuras,
Dei praescieatia
Non inveait ita gratum
Nec virtutum comprobatum
Par inter coniugia.
V. Non est inventus similis illis,
qui conservaret legem, excelsi.
2. Iilos Deus, quos praesciit,
tduos dotavit et vestivit
Tanta praeeeilentia,
Dignos inter otaries gentes
Praeelegit in parentes
Et matris obsequia.
V. Elegit eos ex o»ti carne ci
àedit illis cor ad praecepta et
legem vitae.
3. 0 laus grandis Aanae matris,
Nain praeclarum Dei partis
Et gazophylacium,
In quo clausit summum aurum
Deitatis et thesaurum,
Thesaurorum optimum.
V. Candor est enim lucis acternac
a imago bonitatis illius.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Anna, virens radix Iesse,
Puilulat uti[iter
Nos virtutum replens messe
Per Mariam dulciter.
5

-- 66 --

2. Annam iuptac rcverenter
Exiolla, pracconis,
Eus iuvet ut decetcr
lu suis coniugiis.
3. Ainlac preces dura exmldant
Pro uupiarum venia,
l\Iatres ditani et fecundani
Nutriendi gratia.
4. Annam clerus venerêtur
Postulans suffragia,
Ut lIariae per hoc detur
Magna rêverentia.
5. Anna, lIaria precibus
C|eum et ecclesiam
Confortent, ut in omnibus
Servent continentiam.
Ad Benedictus.
A. 1%bis erat hoc uecesse,
Quod virendo radix Iesse
¥irgam introduceret,

l)c qua x irga flos prodirct,
tJui nudatos revcstirct
Et aegros reficcrct,
Devictoque mortis fellc
Deitatis sacro ruelle
Nos sursum erigcrct 
Hoc, Maria, flos decorus,
Iesus dulcis et saporus
Tua prece conferet.

In 2. Vesperis.
Ad lIagnificat.
Mundi carnis et daemonis
Astuta ne malitia
Nos conterat in vitiis
Et trahat ad supplicia,
Anna nobis et filia,
Plenae virtutum graiia,
Salvantes a miseria
Grata fenmt suffragia.

Brev. blidr,,siense imp. Parisiis1519. -- I nvit. 1 Mariam et Annam. --
In 2. Noct. R 1, 4 Castumque servent. -- R 3, 5 scmper meretur. -- In
Laud. Ad Bcu. 2 (du-d vivendo.  Zu dem llfficium gehiiren die IIymnen:
Salve parens Anna, Arbor est altae gh,riae und Anna matrona maxima; vgl.
KIemming III, 12, 14 und 19. Ehend,rt ist dieses Offieium mRgeteilt aus
Brcv. Liucopeu.e imp. Norimbergae 1493 mit der Augabe ,,N ic o la u s H e r-
man n i, episc. Liucopen."

22. De saucta Anna,

III 1. Vesperis.
Ad llaguifiat.
A. 0 felix Anna,
o sancta, o benedicta,
(uae meruisti
mater esse matris Christi,
Pia Deum exora
t)ro nobis et implora
Ut, qui tua celebrant sollemnia,
Perducantur ad caelestia.
Ad Iatutin un.
Invitatorium.
Adoremus
natum summi patris
In honore Annae,
matris suae matris.

Iu 1. Nocturuo.

A ntiphonae.
1. Reditus namque suos
in partes dividebant,
tuanm primam
templo offerebant.
2. Peregrinis et egenis
erogabant aliam,
Sibi et familiae
reservabant tertiam.
3. Cure sic annum pervenissent
Usque ad vieesimum
Et prolem nondum habuisseut,
Erant in opprobrium.

-- 67 --

4. Dic quadam encaeniorum
litravit loachim SallCta sanc-
toi'ara,
Deo ut daret munera
Secundum legis foedera.
5. lsachar dixit ad Ioachim:
Non offeres Deo, etenim
lon fecisti semen in lsrael,
Te maledixit Emanuei.
Responsoria.
1. Nazarenus, Annae pater,
¥itae vir egregiae
Fuit, ex Bethlehem mater
Regali progenie.
V. 0portebat illam
digno nasci sereine,
Ex qua mundo nasci nmnda
debebat a erinaine.
2. I)um oraret cure singullu
Felix Alma, plena luctu,
Dixit ei angelus:
1oli flere amplius,
¥. Nain exaudita es,
Concipies et paries
Pulchram sanctam filiam,
Vocabis êam Mariam.
3. Preces tuae sunt acceptae
in conspectu Domini,
Non dolebis, sed gaudebis
imlnnnis opprobrii.
V. Cara Deo, Anna
blundo pium nobis
dabis malma.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. lnfecundos cum fecundis
mos non erat sistere,
Nisi Deus daret illis
prius prolem gignere.
2. Hoc Ioachim conturbatur
confusus opprobrio,
Quem pontifex protestatur
indignum elogio.

3. Exprobrabat et diceba!
hunc raide praesmnere,
Qui fecundis infecundum
sperabat coniungere.
4. lon naturae, sd peccati
ultor exstat Dominus,
Sed uterum cure interdum
obstruit alicuius,
Ad hoc facit, ut per ipsum
reparet in melius.
5. Dilatos diu conceptus
et sterilespartus
Dicit doctor vere
meliores esse solere.
6. Ad hoc claudit Dominus
Uterum alicuius,
Ut denuo aperiat
Mirabilius,
Et id, quod datur,
Non esse libidinis,
Sed divini muneris
Cognoscatur.
Responsoria.
1. Ex hoc autem opprobrio
Ioachim pulsus nimio,
Statim iutravit eremum,
Ibi ut oraret Dominum;
V. Pudore suffusus
 templo recessit
Et ad eremum
subito concessit.
2. Cumque fleret in deserto,
Dixit ei angelus:
Ioachim» habe pro certo,
Audivit te Dominus,
V. Ecce, namque uxor tua
Concipiet
Et parier filiam.
3. Vobis quoque nascituram
Nunc praesago filiam
Dei matrem fore gratam,
Specie pulcherrimam,
V. Vocabitis haut Mariam,
Gratia miriticam.
5*

-- 68 -

4. 0 regina caelorum,
Mater regis supermwum,
Veni, pia, et adcsto
Tuac sanetae matris fest%
Uui hodic
Coctus ecclesiae
Decantat praeconia laudmn.
V. In honore tuae matris
l'laea iram summi partis,
0 nlanlla
rtum ab Anna.

In 8. Noeturno.
Ad Cantica.
A. Cure Anna audisset,
{dnod Ioachim recessisset
Opprobrii obiectu,
Toto mentis affeetu
Orando, plorando dixit:
0 Domine,
Rex sine fine,
Quae dixi, qnid feei,
Ut diear maledieta?
Fae, u! sire benedieta.
Chi dixit protinus,
Noli flere, angelus,
Nain exaudita es,
Concipies et paries
Dei matrem et filiam.
Vocabis eam Mariam.
Responsoria.
R. Inelita stirp. Iesse
virgam produxit ex se,
De qua flos vernat novo more
miro perfusus odore;
V. Haec virga dans manna
est, quae proeessit ab Anna.
Maria, mellis stilla,
flos est or!us ab illa.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. In landibus Annae
stndeat natns et pater,

Nain Dei matris
meruiI esse nmler.
2. Ilomo, qui in Deo gaudes,
liane si tantum eollaudes,
Deo eris gratus
Et in fine beatus.
3. Habct privilegium
Mater matris Dei,
Ut det privilegium
Adstantibus ei.
4. In hae enim eonstruitur
Templum sacri spiramini,
Cella numinis,
Per quam hostis devincitur.
5. Haee est paradisns,
In quo hortus eonelnsns
Exeolitur,
In quo fons signatus,
blaria, fons hortorum,
Reeipitur.
Ad Benedietus.
A. 0 felix Anua,
(uae angelico affa!u
Digna fuisti
E mater matris Domini
Esse meruisti,
Placa regem gloriae,
Natum tuae filiae,
{uam tu pie lactasti.

In 2. Vesperis.
Ad Magnifieat.
0 Anna,
Bonorum radix omnium,
0 Man__na
Dans mundo verum gaudium,
Caeli admiratorium,
Dei reclinatorium,
Tu es electa civitas
In qua Dei palatium,
Horti clausi tugurium,

-- 69 --

Sola ut intret deitas; Matrem esse matris Dei:
Quanta sit tibi dignitas, Ergo lac nos gratos ei
blemo posset exprimere, Tua prece assidua
blam te possum asserere Et trahe nos ad ardua.
Brev. ms. Griesense saec. 15. Cod. Griesen. 44. -- 11 1. Noc[.
fehlt.-- R 4 prosaisch. -- In 2. Noct. R 3,2 Tune.-- In 3. Noct.
prosaisch; R 4 verderht. -- In Laud. A 3, 4 fêhlên zwei Silbên; êi êrg/inzt.

23. De san¢ta hnna.

In 1. Vesperis.
R. De spina Hebraica,
De stirpe Davidica
Recens surgit rosa,
hiundo dans primordium,
Sa[utis exordium,
Anna generosa 
V. blariam haec genuit,
Miserorum scutum,
Quia semper viruit
In donis virtulum.
Ad Magnificat.
A. Magnificent vigiles
Exaltantem humiles
Deum omnes gentes,
Ut Annae precatibus
A cunctis reatibus
Nostras mander mentes.

3. Prae suis consortibus
Oleo laetitiae
Hanc iunctam caelestibus
lï)eus tmxit hodie.
4. Suum tabernaculum
Dominus sanctifieat,
Annae cor dura lectulum
Sibi soli dedicat.
5. agui regis civitas,
Anna laetabunda,
Omnibus sterilitas
ïua est fecunda.
6. 0 beata Christi ara,
Sordes nostras prece lava,
Tuae natae interventu
U locemur in conventu
Beatorum onmium.

Ad 5I at.utin um.
hjvitatorium.
In tare sacro sollenmio
Matris matris Dei
Adorerons in gau,lio
Deum iubilaei.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Ex ore infantinm
Dens landem perficit,
Per Annae eoniugium
Satanam cure deicit.
2. Hue in sole posait
Suum tabernaculum,
Dmn salvare voluit
Deus suum populum.

Responsoria.
1. Nova lux mundo oritm',
Fulgore grato rutilans,
In gaudium plebs tol|itur
Novellas laudes iubilans;
V. Ad Annae namlitia
lgova fulgent sollemnia.
2. Felici origine
Sacra de propagine
Anna sumpsit ortum,
Vita huius inclita
blobis praestet merita
Et salutis portum
V. 0 felix nativitas,
Qua paratur, qua speratur
Aeterna felicitas.

-- 70 m

3. Annos Annn pubertatis
Dignis currens cursibus,
Viro paris honestatis
Legis nubit ritibus,
V. Ioachim est desponsata,
Purpurata et ditata
Floret aequis moribus.
4. Actus vitantes obscenos
Caelibe coniugium
Annos simul per bis denos
Pio vivunt studio,
V. Ambo denique nobiles,
Sed ventris fructu steriles.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
I. Divina iustitia
De caelo prospexit.
Sorte multifaria
Quae Annam protexit.
2. Sanctis sunt in montibus
Annae fundamenta,
tduae semper virtutibus
Virebat intenta.
• 3. Extendit ad fortia
Felix illa manum,
Sic in innocentia
Mundum vicit vannm.
4. Praeceptis legalibus
Tota intendehat
Nec ullis erratibus
Ab his recedebat.
5. Viro iuncta socia
Nexu coniugali,
Boni tamen conscia
Morbo carens mali.
6. Gaudeat eeclesia
Annae de natali.
Habentis exordia
De stirpe regali.
Responsoria.
1. Iesu Christe, nepos cuius
Tu es, oh amorem huius

Molem tergens peccatorum
Regno tmnsfer nos polorum,
V. Feeundatos inclitis
Castitatis meritis.
2. Ex Nazareth Ioachim
Originem produxerat,
Annam banc in Bethlehem
Clara stirps genuerat,
V. Ambos aeque nobiles,
Devotos et dapsiles.
3. Rei suae substantiam
£)evota consuetudine
£)ant partitam trifariam
Vivi Dei pro nomine,
V. Partem riant egentibus
Partem sacerdotibus,
Partem suis usibus.
4. Horum vita fuit grata
Deo in caelestibus,
In virtate solidata
Placens et hominibus,
V. Non indigne, sed tare digne
Rosa iuncta li|io.

In 3. locturno.

Ad Cantica.

A. Mundi decus, orbita.
Gratulans laetare
['elebrando inelita
Festa Annae elarae.

Responsoria.
1. Angelus hos consolatur,
Esdem dura nuutiatur
Sascituram liliam.
Mundo dantem gratiam,
Angelis laetitiam,
OErinitati gloriam.
V. Spargit ut sol radium,
Pariet haec filium,
Vitae dantem bravium.
2. Anna tandem filiam
Peperit eximiam,
Maeror terminatur,

Fugatur opprobrium,
Cumulatur gaudium
Risus frequentatur.
V. 0 grata steri|itas,
Quam fecundat et secundat
Tantae prolis dignitas.
3. ¥ovent ipsi, si daretur
lquptiarum praemium,
Ipsum quidem offerretur
In Dei serviium.
V. Hoc tribus sollemniis
Quaerunt sacrificiis
Et piis officiis.
:t. 0 felix commercium,
0 caelebs coniugium
Ioachim et Annae,
Qui de stirpe regia
Natam plenam gratia
Gignunt, arcam mannae;
V. Felices bi gemini
Deo cari, mundo clari,
Nulli dati crimini.

In Laudibus.
,qupcr Psalmos.
A. Annam sacram induit
Dominus decore,
Sempcr enim viruit
In eius amore.

Ad Benedict,m.

A. In domo ecclesiae
Sol refulsit gratiae
Luce radiosa,
Anna gratiosa,

Icsu, cuius inclitis
Precibus et meritis
Nos ex alto visita,
Cuncta delens debita.

Per Horas.
Ad Primam.
A. Obstruxit Deus omnium
Os Ioachim dicentimn
lIaledicto
legis obnoxium.
Ad Tertiam.
A. Israeli convertit
Deo benedicere,
Qui de ipso voluit
lIatrem sibi sumere.
Ad Sextam.
A. Vobis, Sion filiae,
lIagnae sunt laetitiae
Dei pro hospitio
Praeparato filio.
Ad Nonam.
A. lIiserendi patribus
Tempus adventabat,
3Iariam cure angelus
Venturam monstrabat,
tuae cure matre postuler,
Ut nos pie visitet
Oriens ex alto.

In 2. Vesperis.
Ad llanificat.
A. Abraham in sereine
Pepigisti, Domine,
Tos otaries salvare;
Annue ergo precilms,
Ut iurasti patribus,
ostri miserere.

Brev. ms. Campolilien.e saec. 1.5. Cod. Campolilien. 4. A. -- Diur»
ms. Csterciense saec. 15. Cod. Dncumburgen. 80. B. -- In 1. Noct.  , '2
Tabcrnaculum suum A. --  2, 4 p,,pulum suu,n A.-  6, I » heatt Anna
A.  R 1, 1 mundo fehlt A. -- R 2, 5 merita i,raestent A.  R 2, 6 Et
salutis fehlen A. -- R 3, 3 Virgo paris A. -- R 3, 4 Legis y,,abit ritibus
A. -- R :3, 5 Ioacl,im haec est A. -- R 4, 6 Sed ventris fi-uc/us sui steril(« A. 
In 2. Noct.  3, 1 Exteudet A. --  4, 4 Ad se cedchat A. --  5, I

 72 

Virgo iuncta A.  A 5, 4 Morb carens omnis mali A. -- A 6, 1 Gaudet
A. --  2, 3 Anna haec . --  2, 4 Ambos eius nobilesA. -- 4, 1 q.
vita fuit Dço grata i A. --  4,4 et fehit. A. -- In 3. loct-  1, 2Eis
dura A. -  3, 4 In Dei sacrificium A. --  4, 8 Deoque cari A. -- In
2. Vesp. »upvr Ps. bat B 4 ,, mlich  1,  und 3 der 1. Noct. vor
der ietzteren aber die foigende:
3. I)eus super omnia
Qui terrain fundavit,
Gratiam pro gratia
Annae cumu|avi.
Stand velleicht diese  ursprïnglich auch in der 1. Noct. ? Dann w/irde  6
fortfallcn, die abweichenden Bau bat. -- Hiezu der H.vmnus: 'ova Annae
s«fllemuia (Anl. IV Nr. 1.'.

24. De sa¢ia Anna.
In 1. Vesperis.
Super Psalmos.
A. Quasi stella matutina, 1.
Aurorae praenuntia,
Et sicut rosa in spina
Fulsit Anna eximia,
(uae nobis divina 2.
Det cure proie pia.
R. Celebremus devolissime
Memoriam Annae sanctissimae.
A qua nostra salus est inehoata
E pax a Deo paire nobis data. 3.
V. 1,audemus Domiuum,
Salvatorem omnium,
In honore saneIae Annae.

Ad Maguiflcat.
A. 5lagnificet Dominum,
Almae virginis filium,
Mundum cor et vox omnium
In devote reeolenda
Sanctae Annae memoria.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Devoto corde
Christo iubilemus et ore,
Annam qui sanctam
caeli transvexit ad au]am.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
Admirabilem Dominum,
Salvatorem omnium,
Collaudemus animo et corde
In memoria saneta Annae.
Cuius proles benedictus
Est Dei patris filius,
Pro nobis nasci exsultavit
Et pro nobis ad mortem pro-
peravit.
Sancla Anna est benedicta
In sereine Abrahae a Deo,
Quia haec est felix generatio,
Quae salutem nttulit
Universo mundo.

Responsoria.
1. Fulget beatissima Anna,
Fructu salutis fecundata,
(uae ex sacerdotali inclita
Est prosapia progenita.
V. Hanc in sereine Abrhae
]3enedixit rex gloriae.
2. Praeclara mater Anna,
Ex stirpe Aaron orta,
Veneranda cunctis emicuit,
Quae marrera Domini genuit
V. Et ut sidus fulgidum
Decoravit saeeulum.

-- 73 --

3. Tu es, Anna, laudabilis,
Quae precibus atque votis
Prolem a Deo postulatam
Genuisti magnificatam,
V. Per quam mors fugata cedit,
Per quam salus nostra redit.
In 2. lqocturno.
Antiphonae.
t. Audi, filia, et vide
Dolorem nostrae angustiae
Et inclina aures tuas,
Domia, ad preces nostras.
2. In utero
sanctae Annae
Sanxit thronum
suum rex gioriae.
3. Gloriosa «le te dicta
Sunt, mater eximia,
Quae sola digna fuisti
Gignere marrera Chrisfi.
Responsoria.
1. Tu es Sara fecunda,
Que risum et gaudia
Mundo flebili intulisti,
Dura Mariam peperisti,
Steilam maris, marrera Christi,
V. Cuius quippe prtus gaudio
Mundum replet et iubilo.
2. 0 laudandam feminam.
Quae ]udilh benedictam
Et decoram specie
Et plenam clementiae,
Saivantem a periculis,
Progenuit populis
¥ (uae casla
Hoiofernem prostravit
Et Dei
populum liberavit.
3. 0 beata et gioriosa
Anna, quae divinitus
Per electionem
Lucernam Christo praeparasti,
Dei filio,
Tu propitia

Ipsi nos continua
Prece recommenda,
V. Ut eius propitiatio
Electorum suorum
Nos annumeret consortio.

In 3. bTocturno.
Antiphonae.
1. Exsultet omnis terra,
Quoniam beata A»na
Mariam nobis genuit,
Ex qua Deus natus
Nos saivare venit.
2. Cure Domino
Anna exsultabit,
Et cure eo
sine fine regnabit.
3. Corde et animo pio
Cantemus gioriam Deo,
Qui fecit mirabilia
In Annae matris filia.

Respcmgoria.
1. Sidus Anna tres lucernas
Èrranli mundo inulit,
Dura fêcunda mater te'nas
Filias claras prolulit,
(Quarum virgo
lIaria dignior
Ut soi stellis
refuiget clarior;
¥. IIaec mater regis gloriae
Et plena omnis gratiae.
2. Anna conregnat gioriosa,
Inter filias
Ierusalem speciosa,
Quam filiae Sion viderunt
Et beatissimam praedicaverunt,
V. Et reginae eius faciem
Laudaverunt desiderabilem.
3. Decus mundi, felix Amma,
Tu gloria et honore
Coronata es in patria,

-- 74 --

Vo

Exora assiduis precibus
Tuam memoriam agentibus;
Gaudes namque cran Christo
Èt cum benedicta prole
In vestitu deaurato,
Circumdata varietate.

In Laudibus.
Anfiphonae.
1. Dominus sanclae Annae
Praeparavit sedem gloriae,
Quam obtinet digna laude
In dierum longitudine.
2. Haec introducta caelestibus
Portis cure hymnis et laudibus
Iuncta est sanctorum coetibus.
3. Labia omnium
Collaudent Dominum,
Quia omnibus gentibus
Sancta Anna,
Terra benedicta,
Dedit fracture suum.
4. Benedicamus Iesum,
Salvatorem omnium,
Ex proie Annae genitum.

5. Anna, Sion filia,
In rege suo exsultavit.
tuam secum in gloria
Super caelos exaltavit.
Ad Benedictns.
A. 0 lampas mundi, lumen caoli,
Felix Anna, laude digna,
Tu benedicta femina,
Cnius proles omnibus
Nobis Christum genuit,
Qui nos a nostris sordibus
Unda cruoris abluit
Et a cunctis hostibus
Sua morte eruit.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Exsulta, Anna, lu Iesu pio,
Deique pçolis tuae filio,
Cran qua proie magnifica
Pro nobis Christo supplica,
Ut nos purger a sordibus
Et iungat sanctorum coetibus.

Viaticus Iohannis lq,,viforensis saec. 14. C,M. Mus. B,,hemici s. n. A. --
Brev. ms. Pragense saec. 14. Cod. Pragen. VII A 12. B. -- Brev. ms.
Pragense sacc. 14. Cod. Pr,en. ¥I E 4a. C. -- Brev. ms. saec. 15. Cod.
]'alat. Vindc, bonen. 1347. D. -- In 1. Vesp. Super Ps. hat D tîinf
w«.lche dem ffficium Anal. V. Nr. 37 entlehnt sind: BC beginnen mit dem
B. -- In 1. Noct. #, 1. 4 m«'moriam lt. -- #, 2, 1 Eiu D; benedicta Ait
gegen den Reim. -- A 3, 1 Beata Anna es D. -- R 3 tehIt 13. -- In
2. No et. h 1, 2 Clamorem nostrae CD. -- g 2, 1 In fehH A. -- #, 2, :;
th,rum D. -- h :3, 1 Gloriosa dicta snnt A, sunt dicta IL -- # 3, 2 lb. te
mater cximia I;: mater f,.blt A. -- g 3, 3 fui«ti digna A. -- R 1, 1 Tri es
sacra BD. -- R 1, 2 gaudium B. -- R 1, .5 fehlt B. -- R 1, (;Tuus quippc
D; Cuins quidem B. -- R 1, 7 iml,lt in iuhilc, BC. -- R 2, 2 Qnae fehlt
C, statt des (;anzcn ein prosaisches R D. -- R 3 in D:
R. Eia, vena, vitae principium,
Confer lapsis preeis auxilium,
Ut ad verae vitae solstifinm
Attrahamur per natae filium.
V. Ad te tristes exsules
Evae clamant filii,
Quos decertent dacmones
Et lai)ores exsilii.
In 3. Noct. g 2 nnd 3 umgestellt D.  g 3, 4 In almae matris C. -- R 3, 1
O felix Anna dccns mundi A: O decus mundi felix Anna BC. --
Gandens namqne rewnas cure BC, regnans D. -- In Laud. g 3,  c-llandent
BC. -- g ;3, .5 beucdica fehlt A. --  4, 3 Ex fcldt A. -- Ad Bencd. , 4 sq.

-- 75 --

nobia omnibus A. -- Ibid. 7 Unda cruore B. -- In 2. Vesp. ad Maa. #,, 1
Ex«ttltas A. -- Hymnen: In 1. Vesp. De stella s,,! oriturua (Mone III, 18);
ad Noct.: Praeclari partis Ahrahae (Anal. IX', 781; in Laud: Sancta Auna
exaltata (Ibid. in der Note).

25. De sancta Anna.

In 1. Vesperis.
Super Psalmos.
A. Adest iam festum celebre,
Quo mater matris innubae
Percepit vitae gaudia
Et regnat iam cure filiu;
Eam iaudare condecet,
Ut precibus nos adiuvet.
Ad Magnificat.
A. Felix terra, pariens
caelum trinitatis,
In quo corporaliter
fons divinitatis
Habitare voluit,
reos a peccatis
Soivens duc ad patriam
summae claritatis.

Ad Matutinum.
Invitat-rium.
Ad iubilamlum Domino
To/o conemur alimo
ui nosrae marrera domiuae
Caeli iocavit euinfine.

In 1. Noctarno.
Antip]mnae.
1. Beatus auctor saeculi
Mundo dignalus compati
Stirpem elegit inclitam
Sumpturus carnis [rabcam.
2. 0 quam felix prosapia,
Quam Deus ante saecula
Praedestinavit operi
Tare sacro, tare nirabili.

3. Beata generatio,
Dei condigna filio,
Tain nobilis progenies
Est praedicanda rallies.
Responsoria.
1. Mariae reverentin
Monet devota pectora
Eius matri dulcisonos
Congeminare iubilos,
V. Piae conentur animae
Parenti beatissimae.
2. Laetare, mater inclita,
Fecunda tuli filia,
Tu magnae munus gratiae
Testaris ipso nomine.
V. Diffusa est gratia in labiis
fuis, propterea benedixit te
Deus.
3. 0 quam cads et praeclaris
Arca lignis haec iusignis
Et eompacta caelitus,
Urnmn veram quae gestavit.
In qua partus se locavit
¥itae, D(,i filius.
¥. 0 proles pulcherrima,
colla paradisi,
Fructum vitae poscimus
peccatis illisi.

In 2. Nocturno.
Autipbonae.
1. Serviamus Deo imstro
cordis cure laetitia,
Dulcis Annae reeolêntes
festiva soilemnia,
Cuius preee nobis delur
rira, pax et gloria.

-- 76 --

2. Quis ergo nunc de venia
Fiducia carebit,
Cure tam mater quam filia
Rem nominis implebit ?
3. 0 Anna felix, annue,
Ut festa recolentes
Tuae dulcis memoriae
Te videant gaudentes.
Responsoria.
1. 0 quam iustum atque pium,
Ut per sollemne studium
In omnibus ecclesiis
Mat.er canatur virginis.
V. t)otens in terra erit semen
eius, generatio llius beedice-
2. 0 nomen honorabile
Huius beatae feminae,
(uod evidenter iunuit,
Quare Christus advenerit,
V. Quando verbum caro factu»
est et habitavit in «obis.
3. Funde vinum desolatis,
Phiala laetitiae,
De qua novae desperatis
Ri'us ttuit gratiae,
Ut de regno claritatis
Detur spes fiduciae.
V. I,iberalis liberali
Preces funde sedulas,
tui paralus est largiri
Satis, plus quam po.qulas.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Ex Abrahae p)genie
Pontificumque genere,
E clara David linea
Prodit baec saera femina.
2. Haec parit nobis filiam,
tuam replet adhuc positam
Inter materna viscera
Spiritualis gratia.

3. 0 felix Anna, ditavit
Te Deus dote bona,
Beatam te dicent mulieres,
Quinimmo quique fideles.
Responsoria.
1. 0 quantis nitet Iaudibus,
Quae huius mnndi fluctibus
iarinum idus ingerit,
Quo nauta portum iuvenit 
V. Hoc sidere naufragium
Devitat omne saecu|um.
2. 0 matris summae genetrix,
Quae tantis fulges meritis
Coram summo Domino,
Pro nobis intercedito,
V. Ut post peccati veniam
los transferat ad gloriam.
3. Vere beata femina,
Quae singulari gratia
Cunctarum praeit meria
lIatrum excepta filia.
V. Gloria Libani data est
decor Carmdi et Saron.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Adiunge tibi, domina,
Piae natae suffraa,
lam ipsis comitantibu
Nihi| negabit Dominus.
2. Est Anna venerabilis,
Quae maris stellam parturil.
Cuius foventur lumine
In saeculi caligine.
3. Ut gratiam pro gratia
Obtineat ecclesia,
Cure praepollente filia,
Felix o mater, impetra.
4. lIagnifici tu germinis
5Iater, implora famulis,
Ut gloriam possideant,
Quam tibi datam iubilaut.
5. Partus tut cunabula
Credendum est angeIica

-- 77 --

8ervasse ministeria
Pro summi regis gloria.

Ad Bcnedictus.
A. Gaude, beata genetrix,
tuae tantum donum accipis,
Ut marres omnes alias
Prolis honore praeeas.

In 2. Vespcri..
Ad Magnificat.
A. Anna, beatae soboli
3antique parens germifis,
tuae sublimaris hodic
Regno perennis gloriae,
Sacratis luis precibus
Caeli nos iunge civibus.

Brev. ms. Montis s. Mariae (? saec. 13. Cod. Guelfenbyteran. 559. 1
(Helm. 512l. A. -- Brev. ms. Montis s. Mariae saec. 14. Cod. Guelfi.u-
hytermL 170 {Helm. 145. 2). B. -- Brev. ms. M«,n/is s. Mariae saec. 14. C0,d.
Guelfenbyteran. 546 (Helm. 506). C. -- Brev. Goslariense imp. Halberstadii
1522. D.
In 1. Noct. I 1: Dicamu. et Annae, quod dicimus Mariae etc. pro-
saiseh. D. -- I 2: Dicamus et Annae ABC.  I : Laetare mater inclita
ABC.  In 2. Noct. ABC prosaisehe ,o,,o,, statt deren aber in BI" die
obigen ara Schlusse nachgetragen sind.  ,o, 1: Ex Abrahae progenie etc.
D.  ,o, 2: Haec nobis parit filiam etc. D. -- I 1 in D:
R. ]st tain benignae filiae
Honor gratus quam maxime,
Parenti quem impendimus,
l_;ti mandavit Dominus.
V. Honorera habebi» raatri» tuac
eunctis diebus vitae tuae.

la 3. Noct. ,o, l--;J lauten in D:
1. Tn cisterna de Bethlehem,
Cuius aqmm sitivit
Rex David in Ierusalem,
Qui de ton'ente bihit.
2. Tu gloria Ierusalem,
Quae peperisti virginem,

Quae Deum dedit hominem
Naturae praeter «,rdinem.
:L Annam, voeatam gratiam,
Gratanter invocemus.
Ut datam sibi gloriam
P,st gratiam .peremtts.

I 1:0 matris summae genetrix etc. D. -- I 2: Vere beata femina etc.
D. -- I 812], 3 sq. Cnnctis excepta feminis D. -- I 8 lantet in I:
R. I,, aeterno speculo
Praevisa, sed saeculo
Data senescenti,
Dulcis Arma, sedulo,
8abvenire populo
Prompta sis egenti.
V. Tu gloria Ierusal«m,
In gloria locata,
Gentes in miseria
Sustolle manu data.
In Laud. #t sind in D mit Ausnahme von  2 versehieden:
1. Gaude, mater praeoptata, Cui sedes in gloria
Ab aeterno est parata Felici memoria.
3. Benedictam benedicat omnis creatura,
Super otaries mnlieres cuius genitura
Benedicta Deum prodit in nostra natura.
4. Ad Annam cuneti transeant, Impleri qui desideraut
De generationibus, Quae virgo fuit (!} et filius.

-- 78 --

5. ( Anna, maler nobili., Ex te desidcrahili.
Est ,,rta Dei geletrix; Est, mbi. al)ml Christum
l'ia illterventrix.
in . Vesp. ad liagn. ,il t.hlt Ci O felix Anna ditavit cte. D.

26. l)e sancta

la 1. Vesperis.
,'5_' uper Psallnos.
A. 8umma laus sit genitoi,
Proli quoque redemptori,
obis flamen sit solamen,
Chorus dicat Amen, Amen.
Ad Magnifieat.
A. Duleem Christo melodiam
Digne decantemus
Et suavem syml)honiam
Ipsi resonemus
Eiusque benignam
Houorificemus
Genealogiam,
Sed prae eunelis laude dignam
Sublevemus
Annam piam
tduae nobis frmosam,
Geuerosam, pretiosam
Verni paradisi rosam
Genuit Mariam.

Ad 1I atutinum.
Invitatorium.
Itcgi Christo iubilemu
Et devoti exsultenms
Et, qui hodie suam
Piam coronavit awm.

In 1. Nocturno.
Aitiph«,nae.
1. Admiretur orbis terrarum
Nomen tunm, Domine,
t'um de profundo tenebrarum
l,ux surgir Annae nomine.
2. 'aeli enarrant gloriam Dei
Et in fines orbis terrae

IIII9..
Personent et,
Cure de Iuda exorilur
Anna, maler sanctae spei.
3. Haec consurgit
De generatione rectorum
Et nome eius
In aeternum i'it,
blec in morte de sorte
Delebitur electorum.
4. Calamus scribae
Velociter scribentis
Exornet huius [gesta], cuius
Gressus pulcherrimi
(uasi tiliae principis
In calceanentis.
5. Tabernaculum Dei
Fluminis impetus laetificat,
Dura Auna legi obnoxia
Proie rouira fructificat.
6. Magnus noster Dominus
Magnam magnificavit
Et coram cunctis regibus
Eam mirificavit.
Responsoria.
1. Decanlemus hac in dic
Deo laudes harnmniae,
Cure exsurgit de Iudaea
blorma vitae et idea,
Anna bealissima
V. Smne vota, Iesu Christe
Quae dcpromit chorus istc
Mente devotissima.
1. Egreditur rosa de spina
De campis Ierichontis,
('uius odor est ruina
Et pavor Acherontis,
Nos pcr eam, Christe, salva
Ab igne Phlegetontisl

-- 79 --

V. Iudex ferus ,lum rcdibit
t'um cacli senatoribus,
E hic ludas interibi
Cure suis fautodbus.
8. Spirans Auster hune perflavit
Itortum, quem Dei rigavit
Christus sapienfia,
Pater dedit inerementmn,
Pavent terra, firnlamentunl
Et caelorum entia.
V. Florum hortus germinavit
Rosam nec non lilium,
Rosa quoque generavit
Christum Dei filium.
4. Stirpis Davidicae
Tu nobilissima
Proles,
Tres mundo generas
Soles,
0 fecundissima
IIater, te pater
Aeteraus omnisque
Caeli conceatus
Honorat.
V Terrigenarum
Te conventus
In va|le |acrimarum
Detentus
Implorat.

In 2. locturno.
Antiphonae.
1. Benedixisti, Domine,
Terrain banc benedictam,
Quam de legis opprobdo
Eximis maledictam.
2. Fundata est in montibus
Haec mater generosa,
De Iesu bibens fontibus
Haurit tam gratiosa.
3. Exsultabunt Dei filio
Simul cuncta errata,
Cum de mundi exsflio
Transit haec beata.

4. Exsultct tcrra
Et insulm lactcntur,
Cure hacc levatur dr pulvrrc
Ad cuhnen gh»riac,
Hinc angeli Dei iuruudentur.
5. Drus in se mirabilis,
Magnus et incffabilis,
In Abrahae hac filia
Perfecit mirabilia.
6. Felix haec mater
Domini praecepta
ç'ustodiebat et diligebat
Propterea apud eum
Gloriam est adepta.

Responsoria.
1. Anna, gratia vocaris
Iure, quia talem paris.
Quae solem iustitiae
De se caste generavit,
Vere plenum gratiae.
4ui nos reparavit.
V. Beata, quia gratiarum
Ex te forts emanat,
Hic puteus aqmJrum.
Saucios qui sanat.
2. Anna dicitur donata.
Cui et donavit
Deus dona grata
Cure eam dotavit
Vere dotc bona,
Ut hic eam gratia
Et in futuro protegat
Gloriac corona.
¥. tIaec est mater sanctae spci,
(uae pro virtute lidei
Accepit bona de manu Dei
3. Auua, u veri Samuelis
Castra regens Israelis
Et excludens Ismaelis
Fallentis astutias,
Fundis preces apud Deum
Et extricas Asmodeum
Et eius versutias.
V. "l'a Tobiae pie,
Ava praesto sis in

-- 80 --

Ut a nobis inimicum
l'rocul pcllas impudicum.
4. ¥ox ab ore, laus de corde
Resultet et exsultet
On.nis homo fidelis,
Cure ab Israelis
Domo homo
Surgit sanetitatis,
Anla, mater honestalis,
t'uius flores in deeore
l'uritalis, suavitatis,
Fructus in honore.
V. 0 mater pulchrae dileetionis,
Ex te fous sanetifieationis
Prodit, virgo filia,
duam exora et implora.

In -. Noeturno.
Ad Cantica.
A. Florete, flores, quasi lilium
Et fructifieate,
Date
Odorem ae Dei tilium
lmmcnsis laudibus eollaudate,
tui Annae matris spiritum
lit electormn requiem
Et inter vernantes
l'aradisi flores hodie
Feliciter transplanta it.
Responsoria.
1. Arca tu novi testamcnti,
Fulgens instar firmamenti,
Omni parte auro tecta,
In te regni virga recta
Manct, o virtutum Anna,
Urnam plenam habens manna
Cure tabulis seientiae.
V. Te perfecit arehitectus.
Dei natus et dileetus
51anu sapientiae.
2. Clare lucens in proeella
lam de laeob surgir stella,
Cuius iubar mundo elarum
I.umen fundit, bine rosarum
Flos pulcherrimus proeedit,

Cui spiritus insedit
Vert sepliformis.
V. Specular es nmndiliae,
Cui sol iustitiae
Radios impressit
hnago deiformis.
:3. Salve, nobilis virga Iesse,
l)e qtla orttllll est praecal«les
Lilium convallium,
tuod generavit
Dei filium,
Qui donavit
Omnibus esse,
V. Odor cuius fragrat
Super unguenta pretiosa,
Favum cure ruelle distillat
Lingua eius gratiosa.
4. Ego quasi terebinthus,
Habens gloriam ab infus,
Ramos meos dilatavi,
Cum blarias generavi,
Trinos flores honestatis.
Eia mater eastitatis,
Ora primam ex te natam,
Gratam eunetis et praelatam,
Utque gratum ex se nature
Oret, ut regnum beatum
Nobis praestet et eonspeetum
Summae deitatis ;
V. Ora patrem, ut per ducem.
Qui redemit nos per erucem,
lqobis orbis reddat lueem.

In Laudibus.

Super Psahnos.
A. Induta es a Deo
fortitudine
E praeeineta
pulchritudine
Morum,
Unde tibi praêparata
Est sedes gloriae
In requie
Sanetorum.

Ad Benedictus.
A. Benedictus I)omiuus,
Qui in domo Davidis
Cornu erexit,
Quod in sMutem languidis
Et in virtutem pavidis
Ecclesiae direxit,
Cum banc vere humilem
Misericoïdiae
Oculis respexit
Ac cure stola gloriae
Palmaque victoriae
Hodie caclis iuvexit.

Per Horas.
Ad Primam.
A. Haec cor suum dilatavit
Et ambulavit
In lege Dei,
Ideo ascendit dealbata,
Acsi columba
Esset immaculata.
Ad Tertiam.
A. Multae filiae
congïegaverunt
Divitias et delicias
congesserunt,
Tu vcro universas
has es supcrgressa,
Cran hodie regis
cubiculum es ingressa.
Ad 8extam.
A. Super solis
haec radios candidior
Et super stellarmn
ordinem lu«idiot,
Fugatrix tenebrarum
A«I Nnnam.
A. De labore manuum
felix ista manducait
E de sua penuria
pauperes ditavit,
BIume, Historiae rhythmieao. V.

Ideo cure angelis
regnum hereditavit.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Adest «lies novae lucis,
Quo Almae sanctissimae
Spiritum eaelis introducis,
Aeterne rex altissime.
2. Aeterni regis aviam
Cuncti vcneremur plain,
Quae nobis speciosam
Paradisi rosam
Genuit Mariam.
3. Mulicris huius fortitudinem
quis investigavit,
Quae furentis IIolofcrnis
caput detruncavit
Et gentis suae populmn
ab hoste liberavit.
4. Manum suam pauperibus
sapiens porrexit,
Cuius ab alto munertt
altissimus respexit,
blunc vere benc mcritam
ad gloriam provexit.
Atl Magnificat.
A. 0 oliva corde mitis,
0 odorifera vitis,
0 ditis
Fons et cisterna viva
Bethlenitis,
Exstingue in nobis
Pestifera
Malae sitis.
0 caeli manna, Anna
Fructifera
Et insignis, quae gignis
Visceribus dignis
Fructuln "benedictmn,
Omni bono meliorem,
Natam piam,
0mni rosa rosulentiorem,
Praedulcem Mariam.
6

Brev. ms. Cistercicne eaee. 14. Cod. (enipontan. 542. add. saec. 15.
A. -- Brev. ms. Cellae Principum saec. 14. Cire. M«,nacen. 7213. add.
.aec. 1.5. B. -- Diurn. ms. Cisterciense saec. 15. C,d. tlamlmrgen. 1571.
C.-- In 1. Vesp. Super Ps. / fehlt AC.-- Ad Magn./L 4Chris'i resonc-
mus A. -- Ad Matut. Invit. 3 suam h,,die AB. P Ibid. 4 aviam B.- In
1. çoc'. , 4, i gesta fehl' A B. -- / 4, 4 pulchri ivi A. -- / 4, .5
filia B. -- / 6, 1 Dominus noster A; statt dessen B:
De radice Iease graditur
Virga, dura gignitur
Ex Anna virgo Maria.
I 1, 1 in hac die B. -- I 1, 3 Iuda. -- I 4, 8 omllis quoque B. -- I n
2. Noct. , 1, 4 Exemis A; statt dessen ]1:
I.raeli convenir
Deo benedicere,
(lui de Anlla voluit
sibi matrenl sumere.
/ B, 1 Lies: Exsultent? -- / 5 ft.hlt B; statt dessen:
Dens, super maria
(tmi terram fundavit,
Gratiam pro gratia
Annae cum;davit.
A 6, 2 De,mini f'ehlt B.  I 2, 3 dona bona B. -- In 3. Noct. Ad
,. 8 sq. thlen B. -- Il,id. 10 feliciter fehlt B. -- I 2, 1 Clara A, luter B. --
I 4, 11 et beatum conspectum A. -- Ad Primam A, 6 fehlt B. -- Hiezu
dcr Hymnus: Ilonos Deo dulce melos, Anal. IV, 78.

27.
In 1. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Tu virtutum
es viridarium,
G ratiam
sacrum sacrarium,
Forma vitae,
morum fiorarium,
Aula solis,
mannae cellarium.

Septeno mundi climatum
0doris vitae baiula.
2. Dei summi filio
Sponsam peperisti,
In cuius conubio
Regnum acquisisti.
3. Te factoris aviam
An matrem dicamus?
Sed utramque gloriam
Digne iibi damus.

Ad hIatutinum.
[nvitatorium.
Adsunt sanctissimae
Annae natalia,
Coetus laefissime
Pangunt sollemnia.
In 1. octurno.
Aniphonae.
1. Tu rogus es aromatum,
Quo surgit fumi virgula,

Responsoria.
1. Flos candoris,
gemma nmnditiae,
Carbo lucis,
virtus fragrantiae,
5Iater matris
factoris filiae,
Reginae gloriae,
V. £Nepotem mitiga
losiris defectibus,
Proli nos colliga
Cordis affectibus.

2. lIatutini
claustrum es sideris,
lubes solis,
praeventrix muneris,
Excitatrix
torpentis aeris
Industrix aetheris ;
V. Stella maris
ex le resplenduit,
Quae ducatum
marinis tribuit.
3. Iubar offers
mundi caligini,
Caliganfi
lucem das homini,
Das reginam
caelorum agmiui,
Amictum lmnini;
V. In te veri
lanterna luminis
In ducatum
defertur hominis.

In 2. locturno.
Antiphonae.
1. ]'u es rosae plantatio
In Iericho campestribus,
De qua rosae floritio
Nostris vernat aspectibus.
2. ]later matris
solis iustitiae,
Nobis lucis,
hosti tristitiae,
Caelo dedit
diem laetitiae.
3. 0 felix, cuius uterum
Tare felix fructus imbuit,
Per quem fructum mortifermn
Homo gustatum exspuit.
Responsoria.
1. Tu aurora
diei gratiae
Cum Diana
beati luminis

Praevenisti
solem iustitiae,
Solem lucis
fax gratitudinis 
V. In te dies
noslrae laetitiae
Unit suae
viro pulchriludinis.
2. Tu vallis, ex qua lilium
Iucunditatis germinat,
)uod omnis pesiis vitium
Odoris vi distcrminatl
V. Germinasti
sacris visceribus
Dei marrera,
solcm hominibus.
3. Annae pressae maeroribus
Çaelestis ait nuntius:
Tuis sacris visceribus
Stirpem promitto praescius,
Ex ipsa lumen gentibus
l)ei nascetur filius;
V. Felix, ex qua
nmndi lux oritur,
In qua Dei
thronus exsculpitur.

In 3. Nocturno.
Antiph,nae.
1. Fons amoenitatis,
Anna, et dulcedinis,
Solem clari/atis
Fide paris luminis.
2. Parit flos mundifiae
Fracture castitatis,
Rivus castimoniae
Flumen pietafis.
3. ]'u Sion, qua ponitur
Templum conditoris,
Quo reis suspenditur
Lex mortis, timoris.
Responsoria.
1. De te sumit
Dei progenies,
6"

-- 84 --

lIundi virlus,
patris effigies
Candor lucis
aeterna species,
Solaris facies,
V. Marrera noslro fasfigio,
Sponsam caeli palatio.
2. Tu es lucis
novae diluculum,
Iu te morlis
umbra confringiur,
Dei matris
dulce cenaculum.
In te vertex
sanctorum alitur ;
V. Tu aurora,
quam .col subsequitur,
Sol, quo sponsus
Deus ingreditur.
3. Ros, flos, gemma,
Stella, sol gratiae,
0rbis vita,
sphaera stellifera,
Tu stellarum
virtutum serie
Caelos ornas,
illustras aethera,
V. Gratiarum
immensu specie
0mnis levas
maeroris ruinera.

In l,audi bus.
Antiphonae.
1. 0 beata sterilitas,
De qua dolor concipitur.
Ex quo prolis fecnnditas
Orbato mundo panditur.

2. In sacris visceribus
Sidus concepisti
Cuius in Slflendoribus
Nobis illuxisti.
3. Salomonis solium
Es totum auratum,
Per beatum filium
llatri praeparatum
4 Per te duplex gloria
Nobis est. exorta,
Filius et. filia,
I.ux et luis porta.
5. Diu tellus languit
l';ube cumulata,
Flore divo floruit
l';ube dissipata.
Ad Benedictus.
A. Tu es flumen
tiscellam deferens,
Quae latorem
legis circumferens,
Defensorem
oppressis afl'erens,
Husti celat,
propinquis offerens.

In 2. Vesperis.
Ad Magnifieat.
Sara pulchritudinis,
Anna pietatis,
Rebecca dulcedinis,
Rachel Yenuslatis
Transfers 'i propaginis
lus sterilitatis,
Paris domum numinis,
Templum maiestatis.

Brev. ms. Mantuanum saec. 15. Cod. Unir. P;tav. 734. A. -- lfllc. ms.
Barcinonen. saec. lV,. in. Cod. Barcinonen. 1 IV 7. B. -- Brev. Barcinon«.nse
imp. Barcinonae 1540. C. -- In 1. Vesp. fiinf #,A super Fs. (die der Lnudes)
C; nur eine A snper Ps. O beata sterilitas B. -- C bat in der 1. Vesi, vr ne,ch
folgendes Iq :
R. Anna, matis stellae mater, tu crimina pelle,
Quae Iesn Christi thalamum mundo peperisti,
l'rincipium vitae, quo viwmt Israelitae,
V. Ex te namque pia processit irgo Maria.

-- 85 --

Ad Magn. A, 4 sacrum fehlt B. -- Ibid. 8 magni cellarium. - Ad Mat.
Invit. lautet in BC:
Actoris gloriae
Laudemus aviam
Factoris aviae
Cautemus gloriam.
In 1. Noct. A 3, 2 matris A. -- (' hatin dieser o«t. drei dem vorhcrgeheu-
den Officium entlehnte AA. -- R 1, 1 Filios candoris A.- I 1, 4 tu ,-irtus
flarantiae A. -- R 2, 4 praeventtis A. -- R 3, .5 fehlt B. -- R .3, 6 caelorum
animi B. -- lq 3, 9 lucerna lmninis B. -- 12 hat drei dem vorigen Officium
entlehnte lql. -- In 2. Noct.  1, 1 plantationis A.-  1, 2 lu fehlt A.-
& 1, 3 floritionis A. -- A 2, 6 divinae laetitiae A. -- A 3, 10 felix uterum
cuius A. -- A. 3, 4 exparuit B. --tatt der vorstehenden hat C wieder drei
AA ails dem vorhergehenden Offieium. -- lq. 1, :J 8q. fehlen C.  lq 1, 9
luter dies B.- lq 1, 11 Hivit auae B, Ivit C. --I 2, 4 Maeroris vitis termi-
nat A, Odoris indisterminat 11, )doris vidi sterminat C. -- lq g, 6 fehlt B. --
I 3, 10 tonitua exseulpitur A. -- Stalt des g. I stcht iu C: lndita stirps
Iesse etc. -- In 3. Noet.  1,  Annae duleedinis A. -- A 1, 4 Fati paris
B.  A 2, 3 Hivus fehlt A, Ritis B; lies Vitis? -- 8tatt dieser AA bat (2
wiedcr drei dem vorigen Officium entlelmte.  lq 2, 7 sq. lnelltus sanetorum
alicui A. -- I 2, 10 eonsequitur A. -- I 3 lautet in IJC:
O spem miram, quam dedisti
Iu«tis et peecatoribus,
Dura Mariam protulisti
Deo eaelo, hominibus,
lmple, mater quod eoepisti,
Nos tuis iuvans precibus.
V. Anna, vere elaruisti
8anetorum in splendoribus,
Omnes opem tirant Christi
Parce nobis supplieibus.
In Laud. h 1, 1 sterilisC.h 2, 3 in fehlt C.--A 3, 1 8alomonis solus
est B. --  3, 2 iehlt B. --  4, 3 filio B. -- t 5, 1 Diu t.llus ¢languit
A, Vintellus elanguit B. -- h 5, 2 tumulata BC. -- A 5, 3 Flore devio A. --
l)iese hh stehen in C in 1. Vesp., wihrend ad Landes fiinf dem vorigen Ofti-
eium entlehnte eingeschoben sind.- Ad Bened. h, 7 zelat A.- In 2. Vesp.
ad Magn. h, 1 Sacra pulehritudinis A.- Ibid. 2 Annae B.- Ibid. 5 Trans-
ferens propagis A, Transfers in propaginis B. -- Ibid. 6 In stt.rilitatis 1¢.-
Ibid. 7 Panis domum A. -- Statt dieser  bat C: Virgo sempcr haut Maria
etc. -- Hierzu die Hymmen: Iu 1. Vesp.: Plaudat caelestis euria; in Noct.:
lmmensae diem gloriae; in Laud: Ahni festi periodus. Vgl. Anal. XXII
Nf. 46-48.

28. [e sancta Anna.

In 1. Vesperis.
Super Psalmos.
Prima noslrae
salutis gaudia
Sacrosancta
reeolat eeclesia,
Sanctae Annae
venerans sollemnia,
Cuius votis
largitur omnia
Christus [lesu.]

cure eius filia,
Sacrosancla
virgine 5Iaria.
R. Anna trino
mundum matrimonio
Dei nutu
ornans ministerio
Trinae prolis
praesentem ecclcsiam
lllustravit
et supernam curiam.

-- 86 --

V. Sidus Anna
clarum, mirabile,
Sidus pandens
solem iustitiae.
Ad ]Iagnificat.
A. 0 felix, vere pariens
Caclum trinitatis,
In quo corporaliter
Fons divinitatis
Habitare voluit.
Anna sacratissima,
Iqos ïeos a peecatis
Solvens due ad patriam
Summae elaritatis.
Ad llatutinnm.
htvitatorium.
In Christo mirifieo
Rege gloriemnr,
In Annae 'ivifieo
Fruetu iucundemur.

In 1. octurno.
Antiphonae.
1. Elevatam super caelos,
sollemnem in gloria,
Annam, vocatam gratiam,
invocemus pro gratia.
2. ('aeli Dei gloriam
narrant laetabundam,
Signis dum sanctam Annam
praedicant feeundam.
3. Innocentera manibus
Annae mundo corde
Dat lIariam Dominus,
ut mundet nos a sortie.
Responsoria.
1. Are, radi:
Iesse gratissima,
Anna, 5Iariae
mater sanctissima,
llos vivific%
lam de te naseitur,
De qua vita oritur.

V. Dz terris solatium,
Quae caelis das gaudium
Per llariam et Iesum,
Eius filium.
2. Felix terra,
quae caelum genui b
Cul se tota
trinitas incubuit,
In quo Deus
hominem induit,
Dum pati voluit.
V. Ex hoc caelo
micat spes virtutis,
Dona fiuunt gratiae
et verae salutis.
3. Arca surgit,
quae urnam suscipit,
In qua verum
manna se condidit,
Quod se nobis
ex ea praebuit,
Vitam restitnit ;
V. Pia mater,
cum pia filia
Isto manna
nos dignos praepara.

In 2. locturno.
Antiphonae.
1. Speeiosum prae filiis,
Iesum Dei filium,
latum lIariae virginis,
Annae seimus nepotulum.
2. Laetifieat
impetus flumiuis
Civitatem
superni luminis
Gloriosis
Annae ex mcritis.
3. Anna 'ocata gratia,
Vas plenum gignens gratia,
Per cuius abundaufiam
Caeli fruamur gloria.

-- 87 --

Responsoria.
1. Caritatis
confer insignia
Nobis, Anna,
qnae digna gratia
Nuncuparis,
da reis veniam,
Rectis corde
praesta laetitiam.
V. Culpae terrain
purgasti scoria,
lIira caelos
ornasti gloria.
2. Funde vinum desolatis
Phiala laetitiae,
Ut de regno claritatis
Detur spes fiduciae;
¥. Funde preces
pro nobis sedulas
Iesu, qui plus
largitur, quam postulas.
3. Iudith portas Bethuliae
Ingressa cure laetitia,
Fronie trit superbiae
Nos certos de victoria
Sub typo matris gratiae
Reddit et vera gloria ;
V. Haec Ierusalem laetitia
Et sanctorum honorificeulia.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Novum canamus
canticum laetitiae,
Per quam deletum est
chirographum tristitiae.
2. Sedentibus in tenebris
lux est iustis orta,
Per Annae nepotulum
clausa mortis porta.
3. Viderunt omnes termini
Dei salutare,
Quod per Annae filiam
venit nos salvare.

Resp.nsoria.
1. Paradisi fons
manans e medio,
Se diffundens
grato diluvio,
Annam signat,
terrae solatium
Et caeli gaudium.
V. Fructus vitae colligimus
Ex his paradisi fluminibus.
2. Largitatis
divinae radiis
Insignitos
tantisque suffragiis,
Iesu bone,
Iariae (et Annae) precibus
Semper nos (pie) protegel
V. Accedamus
ad thronos gratiae
Dulcis matris
et piae filiae.
3. Anna trino
mundum matrimonio
Dei nutu
ornans ministerio
Trinae pmlis
praesentem ecclesiam
Illustravit
et supernam curiam.
V. Sidus Auna
clarum, mirabile,
Sidus pandens
solem clementiae.

In I, audibus.
Aniiphonae.
1. Adest festum laetitiae,
quo rex aeternae gloriae
Sanctae Annae meritis
reis dat dona veniae.
2. Ann Deum sitiens
caelum parturivit,
Quo Deus induit hominem,
qui nos ad caelos adcivit.

-- 88 --

$. Ad Annam cuncti transeant,
Impleri qui desiderant
De geTterationibus,
Quae irgo sunt et filius.
4. Stella sole radiat
omnibus in lute,
Mariam Anna dum genuit
orbis in salure.
5. Templum misericordiae
Pateus  eneremur,
Almam, ut eius gloriae
Semper collaetemur.
Ad Beneàietus.
A. Sl,lendor lucis
vitae perpetuae
Iesu Christe,
summae tex gloriae,

Sauctae Annae
nos salvans precibus
Caeli laetantes
eOlfiuuge civiLus.

In 2. Vesperis.

Ad Magnificat.

A. 0 virgula tam florida,
protulisti fructum,
Rosam i, udicitiae
conterentem luctum,
Aquam saporis gratiae
propinasti gratis,
Iesum ora nepotulum,
ut nos iungat beatis.

Brev. ms. Praedieatt. Cremonen. auui 1467. Cod. Casanaten. B VI 5
{llb2;. -- Ill l. Vtdsp. R.  lllustrat. -- Ad. Magn. A, 1 Lies 0 felix terra
i,ariens? -- In 1. iNoet. A 1. 4: per gratiam. -- A 3, 2 Anna. -- I ::, 6
Ex eam. -- In 2. Noet. I 2,8 Lies donat quam? -- In ;3. Noet. I 1, 8sq.
Grato se diflallldens.- I :3, 4 mysterio. -- [ 3, ï Illustrat. -- In 2. Vesp.
:ld Magu. A, 7 ora fehlt. -- Das Versmafs erseheint an mehr als eiuer Steile
entsseder urspriinglich vernaehlissigt oder spiter verdorben.

29. De sancta Anna.

In 1. Y esperis.
Ad Magnificat.
A. Alma mater Anna gaude,
Tibi multa digna laude
Inerant ex filia,
Namque dura fit mater Dei,
Te montrat, quia sis ei,
0 felix prosapia,
Cuius germen virga Iesse,
(ua suscepit matre esse
Dei sapientia.

In lq octurno.
Super Psalmos.
A. 0 quam 1,ulchra propagine
Praefulsit Annae filia,
Deus dum carnis tegmine
Homo fulsit ex Maria.

In Laudibus.
Super Psalmos.
A. 0 quam duleis divinitas
Se in Chrislo exhibuit,
Fecunda dura virginitas
Huie servi formam induit.
Ad Benedictus.
A. 0 quam feliei gaudio,
Anna. gaudes cure filia,
Eius dura dulei tilio
Iam frueris in gloria.
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Exsultet in gaudio
Spiritus Mariae
Dulci natalitio
Matris Annae piae;
Fêlix Anna tali proie,
De qua orto Christus sole
Fit noslra redemplio.

-- 89 --

Brev. ms. Praedicatorum saee. 14. (',,d. Olomucen. I VIII 4. add.
saec. 15. -- In 1. Vesp. Ad Magn. A, 4 matrem.- In Noct. A, 4 tlomo
dura fulsit. -- In Laud. Ad Bened. , 4 Tare fruens in. -- In 9. Vesp.
Ad Magu. , 6 orta Christus  sole fehlt. -- Das Officium bat nur cine Nocturn ;
in Noeturn und Laudes aile Psalmen sub una; das Fehlende de commuai
virginum. Hiezu die Hymnen: Gaude mater eeelesia (Anal. IV, 77) und:
O quam festa felieia (Anal. XXIll, 123).

30. De saneta Anna.
A d bi a t u t in u m. V. Ut geminata reis

Invitatorium.
Adsunt Annae
grzta sollemnia,
Laude dulcisona
plaudat eeclesia.

In 1. Nocturno.
Responsoria.
2. Cordis ae voeis iubilo
Pang-amus laudes Domino,
Annae festum eum gau,lio
Praesens eelebret eontio.
V. Suseipe devotae
praeeonia, Christe, catervae.
8. Clausit vas Anna,
clausit quod fertile manna,
Vas Io.ehim gignit,
quod eaelieus ignis inignit,
V. Vas Ioacl,im finxit,
Domhfi quod dextera pinxit.

In 2 Nocturno.

ltesponsoria.
2. Gignit humus spinan
stirps ludaegerminat Annam,
Spina parit florem,
sic parturit Anna Mariam,

sint patroeinia nobis.
• % Fulget lux eelebris,
qua transit Anna savrata,
Deliciis erebris
fruitur quae paee beata,
Satam quam tenere
laetari matris honore
V. Idui dubitat temere,
cesset laus eius ab ore.

In 3. Nocturno.
Responsoria.
2. Auster dat imbrem,
ventum repulit glacialem,
Coniugis opprobrium
Ioaehim delevit in aevum,
V. Contra spcm sobolis
dura gignit aroma lmdoris.
3. Plebs sitit Hebraea,
populo dat pocula petra,
Bis Moysi x'irga
confestim paruit icta,
Languidus orbis eget
nec quis medicamina praebet,
V. Donec ventre piam
sterilis parit Anna 5Iariam,
De qua fons crevit,
quo genus omne bibit.

Brev. 81eswicense imp. Sleswici 1.512. -- Ailes Fehlende prosaisch;
jeder Nocturn das erste Iq prosaiseh.

31.
In 1. Yesperis.
Ad Magnifieat.
A. I,udovicus imperator
Dirigit Ansgarium,

lte saneto Ansgarit.
Ut sit Sueis legislator
Docens evangelium 
Caeli sp,'rgit ex thesauro
Veritatis gratiam,
Ex doctrinae profert auro
Fidei constantiam.

Ad Matutinum.

Invitatorium.

Summo rêgi supernorum
Iubilemus pariter,
Eius laudes et sanctorum
Psallentes sollemniter.

Iii 1. Nocturno.

Antiphonae.
1. In aetate iuventutis
Crevit cure Ansgario
Decus morum, lux virtutis,
Dci benedictio.
2. Factus frater monachorum
Per virtutes floruit,
Ad conventum Sul)ernorum
Se roture disposuit.
3. Primo Danis, tandcm Sucis
Fidcm Christi pracdicat,
Nec formidat, quod haec saevis
Gens se factis imI)licat.

Responsoria.
1. Ludovico preces ferunt
Lcgati de Suecia
Et doctores sihi quaerunt
Praedicandi gratia,
V. I)octor mitis, Dei vitis,
Adfertur Ansgarius.
2. Profert verbum vox divina
Radiando caelitus,
L.)uod procedat lu doetrina
Et vir|ute spiritus;
V. _Praevenisti cure, Domi,ne, in
bcncdictionibus dulccàinis.
o. Tribulatus ex labore
Bircham tandem attigit,
uem rex Bero cum honore
Reverenter colligit.
V. Deduxisi eum Domine in
via lua ct ingressus est in
veritate tua .Domine.

In 2. llocturno.
Antiphonae.
1. Pro paganis convertendis
Fervida omtio
Cor attendit et extendit
In doctrinae studio.
2. Monstrat sursmn inspirando
Dei revelatio,
Quod procedet germinando
Sua praedicatio.
3. Stans in Bircha per doctrinam
Fideles multiplicat,
Offert pra,ds medicinam
Et Christum magnificat.
Responsoria.
1. Praefectus rcgis inclitus,
Fidelis Erigarius,
Totus in ride floruit
Miraculisque claruit 
Domum suam magniticat
Et tcmplum Deo dedicat.
Benigne Bircham respicit
Dans Simonem pontificem
Qui lapsos ride reficit
Scandeus virtutum apicem
V. Verbis, factis et moribus
Dat ridera infidelibus.
3. Hunc Simonem ri repulit
Pra'qorum persecutio,
litardum morte sustulit
In fidei martyrio;
V. Vi|an duxit feliciter
flic Nitardus i)resbyter.
In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Danis in Sleswik fabricat
Ansgarius ecclesiam,
Fidem Christi fortificat
Rex mitis per potentiam.
2. Illic diversi confluunt
lgationum popuii
Et iii ride proficiunt,
Dco servire seduli.

Vo

3. Hinc sanctus Ripmn eligit
Ecclesiamque construit,
lllic fideles colligit
Presbyterosque statuit.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Missam sibi propbetiam
Audit vir angelicus,
Quod det Sueis caeli viam,
I)ux fit apostolicus.
2. Ad Sueones iterato
Missis sacerdotibus
Voto semper astat grato
Pro Dei cultoribus.
. Tare aetate quam labore
Consumptus Ansgarius
Gravi coepit ex languore
Infirmari fortius.
4. Tandem pellis sola restat
Cran nervis et ossibus,
Totus tamen fervens exstat
In divinis laudibus.

5. Ad augendam ridera Chrisli
Fratres omnes excitat,
Intra ridera gentes sisti
Deo plorans supplicat.
Ad Benedictus.
A. I.anguidorum multitudo
Suis sanctis preeibus
Surgit sana, fortitudo
Daturque debilibus ;
lnfirmantes adportantur
Ex diversis partihus,
0nnes Christmn confitcntur
Restitutis viribus.

In 2. Vesperis.
Ad Magnifient.
A. In extremo terrae sita
Est Sueonum regio,
In pagana sorde frira
Traditur Ansgado,
Per doctrinam quod polira
Fiat habitatio
Christo, qui est lux et vi|a
Summaque perfectio.

Brev. Up.alense imp. Holmiae 1496. -- l)ie fehlenden Telle prosaiseh.
In 3. Noct. R 1 fingt poetisch an, verlhfft aber prosaiseh in einen Vulgata-
text: In excelso sedens throno sic ait Ansgario: Audite, insulae, et attenditc
populi de longe, I)ominus ab utero vocavit me. V. De ventre matris meae
recordatus est nominis mei. -- RR 2 und 3 sind ganz prosaisch. Znm
( ffficium geh5ren die ttymnen: In 1. Vcsp.: An.gari pater optime(K[emming I, 11 ;
ad Laudes: Vidit puer Ansgarius (Klemming I, 6.

32. De sancto Autonio.

In 1. Vesperis.
Super Psalmos.
A. unc Aegyptus parens gaudeat
Suae prolis dans beneficia,
Et desertum decore floreat
Antonio praebens obsequia,
Sed Lesatum virtute polleat
Tanti patris fultmn praesentia.
R. Virgo, fruens raeritis
doctrinae, caelica vitis»
Regula virtutis,
forts, quo fluit unda salutis,

Abba, pater, gaude,
sumlna dignissime laude,
V. Et menor esto gregis
poscens consorfia regis.
Ad Magnifient.
A. Migrat gaudens
pater Antonius,
Mundum linquens
peccati nescius,
Et qui sanctc
vixit diutius,
Vivit sanctus
sanctorum socius.

-- 92 --

Ad Mtutinum.
D,vittorium.
Onmes fratres, convenite,
Festum patris agite,
Nune exsultemus, venite
Novo eantu pangite.

Iu 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Antouius, vit inclitus,
Auditor evangelii,
Studet implere penitus
Sacri normam consilii.
2. Se eommittens Doino
Contemptis terrenis,
No curans de crastino
Cuneta dat egenis.
3. Fugiens Antonius
cunctortnl eonspectum
Asperum et ardumu
sumpsit institutum.
Responsoria.
1. Mente prona
studet Antonius
Oboedire
saeris eloquiis,
Cunela rendit,
dispergit citius
Datquc pauperibus 
V. Audit evangelium,
(duod relictis omnibus
Debet sequi filium
Vir perfeetus moribus.
2. Expeditus
currit celerius,
Fugit mundum
et quaerit anxius,
Ubi Deo
vaeet devotius
Arque iucundius;
V. Ad remota
loca confugiens
¥itat notos
secretum cupiens.

8. Dura virtuti
se totum dederat
Perfectorum
mores considerat.
Filiorum
dictis obtemperat,
Quos doctos novemt;
V. Serrure gratis
se eunetis feeerat,
Audit omnes
inter quos aderat.

In 2. Noeturno.
Antiphonae.
1. Sanctorum. quos noverat.
Fungitur consortiis,
Quos instructos sciverat
Divinis eloquiis.
2. Fit in brevi tempore
Sauctitatis vasculum
Fitque degens corpore
Virtutum vehiculum.
".5. ftostis videns
fremit et eiulat,
Nunc adversis,
quae menti baiulat,
Mente pungit,
promissis stimulat.
Responsoria.
1. Sanctitatis
aseeudens culmina
¥irtutumqfie
decore ttoridus
Perfectorum
decorat agmina
¥ita castus,
exemplo fulgidus,
V. Veritatis
ostensor lucidus,
Exstirpator
errorum rigidus.
2. Hostis motos invidia
Virnm ad alta scandcrc
Sua studet versutia
Sanctum ad ima raher%

-- 93 --

llollit, terret per vri,
Volens sic iustum vineere;
¥. lmportunus
obstat Antonio,
Ut vel gratis
vineat vel taedio.
3. Christus, custos Antonii,
Cure venir ad spectaculum,
Quo fervent hostes impii
E eius caedunt famulum,
Tunc divini subsidii
Lux effugat crepusculum,
lllustrat habitaculum ;
V. Gaudet Christus
cernens Antonium,
Gloriosum
victorem hostium.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Antra petit eremi
funct us victoria,
Uhi tela daemonum
confregit omnia.
2. Tunc descrtum floruit
Floribus virtutis,
In deserto patuit
Doctrina salutis.
3. Post haec carne solvitur
Culpis absolutus
Et Christum conscquitm',
Quem fuit secutus.
Responsoria.
1. Felix pugna,
fclix victoria,
felix constantia,
(dua felici
potitur gloria
Atonii
perseverantia.
V. felix virtus
et felix gratia,
Quae tot sanctis
praebent auxilia.

2. Signis valet
et verlfis proficit,
Iugo Christi
quam plures allicit.
Morbos pellit
et hosles eicit
Et procul abicit:
V. lustum sic Cristus pcrficit,
Prorsus in nullo deticit.
.3. Post labores eximios
Et quam plura certamina,
Post triumphos egregios
Transit ad caeli lumina,
Post se relinquens filios
Caelestis vitae germina;
V. Migrat decus munditiae,
Exemplum paenitentiae,
Divina cernens lumina,
Stola dotandus gemina.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Adest dies celebrandus
Quo beatus Antonius
Caclum migrat laureandus,
Dux monachorum praeviu».
2. /Non instructus litcris
Vincit sapientes,
Huius mundi miseris
Moribus haerentcs.
3. 0 quant digne di.putat
Veritatem tirmans
Et errores amputat
Simplices contirmans.
4. Multa futura sentions
Plm'a nuntiavit,
Tandem ad finem renions
Cac]um subintravit.
5. Pauper in divitiis,
Sed dives in gratia,
Copi»sus praemiis
Cnregnat in gloria.
Ad Benedictus.
A. f Antoni,
rcrum abiecti%

-- 94 --

Frah'lllll alllOr
carnis afflictio,
Mcns devota,
morum religio
Te confirmant
in regni solio.
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 Antoni,
fulgens mundifia,

Cosulator
sacri consilii
Et verborum
pollens facundia,
Ad te tui
suspirant filii,
Quorum memor
nunc sis in patria,
Ut sint tui
in Christo socii.

Brev. ]'aldiuoum ilIIID. Venetiis 1540. A. -- Diurn. ms. l'alllillOl'llll!
saec. 15. Cod. I;«,ttwieen. 439. B. -- In I. Vesp. Super l»salm. R, .5 AIba
I,ater B. -- In 1. loct.  3, 1 u. 2 mllgestcllt. -- Iu g. Noct.  1, 2
Cmls,»rtio. --- Hiezu die l|ymnen: In l. Vesp.: N.va procul et vetela
tAnal. IX', 56): ad l-ct.: Laudes promat Ant,,nio (Anal. XXIII, 125); ad
Landes: C-rda iungaut astautium Cknal. XXIII, 125).
3.. In lnventione s. Aldonii.
In 1. Vesperis. Antonium:

Ad Magnificat.
A. Gaudeat ex toto,
pari se celebret seu voto
Orbis terratum
tantum claruisse thesaurum,
Per quem languentes
ad eum palan venientes.
Cure sint devoti,
liberantur pondere |oli.

Ad llatut inum.
Invitatorium.
A doremus creatorem,
Anlonii qui splendorem
ilodie splendidiorem
Claruit Theophilo.

In 1. NOCturno.
Antiphonae.
1. Exsultemus
onmes in Domin%
Quia praesul
vere Theophilus
3. Caesare
missus divinitus

Aegypti nobilem,
Hodie sollemniter
Meruit invenire.
Daemones in Sophia,
Constantini filia,
Testabant dicentes,
Quatenus Antonium,
Cultorem egregium
Sentirent dolentes.
Inventionis modernae
Laetetur ecclesia,
Praestet nobis hinc aeternae
Cristus vitae gaudia.
Responsoria.
Gabriel angelus
Locutus est Caesari
Dicens : In Aeg.x ptum
Mitte Theophylum,
Inquit, pontificem
Cure Fratrum cuneo
Bis sex peritorum,
Ut inquirentes
Locum experiant,
Gloriosus in quo
Pater Antonius
Eemiticam
Duxerit eius vitam

V. Vult namque Dei filius,
Quaerendus sit Antouius
Ad fugandum daemonia
Septem, quae sunt in Sophia.
2. Cre Aegyptum visitassent
Misso Theophilo
Viri fratres tantique
Thesauri super negotio
Totis laborassent
Viribus innitendo,
V. Tandem cure lacrimis
Orando Dominum
Simul ad eremum
Iter per asperum
Viam arripiunt,
Sicut erat futurum.
3. Sincerus cure eremita
Si|vis lalitasset ira
Fundans habitaculmn,
Plures in quo residentes
Fratres Deo servientes
Evitassent saeculum,
Quorum ex eremi more
Nullo excepto priore
Loquitur vocabulum,
Pontifex cure introisset,
Disciplinam hanc vidisseL
Benedixit Dominum.
V. Viri secum |iterati
3_ priore salutati
Sequuntur Theophilum.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Cure binae tumulum ferae
Sancti sine crimine
Foderent, terra replere
Praesul vidit, lumine
Angelos autem gaudere
Super corpus nobile.
2. Adferentes corpus sacrum
Pontifex cure fratribus,
Mirifice decoratum
Angelorum vocibus,

Ad eremum assignalum
Redeunt cure laudibus.
3. Praesul eremi contenlus
Suis cure notitia
Tare prioris quam conventus
Claustri sub silcntia
Thesauro cure pretioso
Festinant a patria.

Responsoria.
1. O Chrislicola venerabi|is
Ant[mi, stirpc nobilis,
Quautam tibi Dcus
Contulit gratiam,
bam ad nominis gloriam
Sacrum et immaculamm
Corpus tuum
Episcopo Theophilo
Signis cure fulgentibus
Hodierna die
Largitus est invenisse.
V. Ecce signa, quae monstrantur
CA thesauro nobili:
Mortui resuscitantur
A morte terribili,
Et daemones effuga»tur
Ad salutem populi.
2. In Aegypti praesul regno
Beatorum corpore
Signum dans more paterno
Campis vel itinere
Sedet a castro remoe
Quondam, a quo populus
Daemonum audita voce
Tare servus quam dominu,
Exeunt arma gerentes
Ad terrorem hostium;
V. Daniel maie tractatus
Fremens a daemoni%
Sanctum invocans, curatus
Plebis est in medio.
3. Inde castri coram clero
untiat familia,
Lupi quatenus pro vero
uper animalia,

-- 96 --

Vitulos, capras et oes
Pueros et omnia
Devorant silnui et boves
Inlra viilae moenia.
V. Sancto tamen imperante
I,upis prosterncntibus,
Domino cooperante
Vitam reddit omnibus.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Autonium exclanmbant
Voce magna daemones,
Iu saeculum (lui vexabaut
Tare fortes quam debiles,
Dicentes: o eremita
Valde venerabilis,
Quare nos comburis ita?
Parce nobis miseris.
2. Via, qua pertransieruut
Ferentes Aldonium,
Mortuos tres invenel-uut
Dexoratos nimium,
Super quos deposuerunt
Sanctunl corpus proprium,
Unde sani revixerunt
Èius per auxilium.
3. Daniel arte ligatus
I)aemollUln in car«ere
Audiens haec, quod beatus
l'otens fertur opcre,
Currit nimis anxiatus
Sanitatelu poscerc,
Obviando iibcratus
Fit ab omni pondere.
Rvsponsoria.
1. Puer quidam habens patrem,
Effron cuius nomen est,
hlfra regni civitateln
Snspendi damnatus est,
CUln autem fors exiret
Duetus ad patibulum,
h.vocavit, ne periret,
Salwtum Dei famulum,

V. Cumque iam suspenderetur,
aucti patris meritis
Puer virus obtinetur
Cure capiilis capitis.
2. Ierusalem cum intrassent
Praesui et discipuli
Navem nec non procurassent
Thesauro tam nobili,
Super mare coilocati
Recta navigant via,
I,icet forent occupati
Muita per contraria.
V. Grati tandem divina,
Iêritis Antonii,
Ad urbem lapsa ruiua
lemigant Constantii.
. Glorioso patre viso
Constautino praegaviso
De puella, sequitur,
Quod, cure catenis ligata
5lembra tangeret beata,
Soluta relinquitur,
V. A malignis liberata
Locumque perosculata
Sapienter loquitur.

In Laudibus.
A ntiphonae.
l. Ante trinitatis tbronuln
Pastorem eremi bonum
Chrislus hunc instituit,
Cius sacrum corpus lotum,
A tumulo nunc alnotum
Theopbilo claruit.
2. Constantinopoliae
Tuae Caesar profuit,
Gaude, cuius filiae
Salutis iux fl,»ruit.
3. 5I»dernam inventionem
Sancti patris ad honorêm
Sollemniter celcbremus,
Ut pro nobis apud Cristum
Intercedat regem istuln,
duem frequenter adorenms.

4. 0 quam decorus et pius
Est beatus Antonius,
Ex odore cuius sacro
Terra fragrans fit in agro.

5. Hic cultor inventus est,
Hymnis honoratus est,
Cure angelis visus est
Hodie, laetemur.

Ad Benedictus.
A. Summi patris in gloria
Iubilemus Antonio,
In hac cuius ecclcsia
Celebratur inventio ;
Brev. ms. Min0»rum saec. 15.

Laetetur crgo patria
Multiplici prae gaudio,
Cunetis ut vitae veuia
Sit eius ex ofticio.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Tanti pastoris,
cremitae cordis et oris
Mundus laetetur,
inventio eelebretur,
Sed nimio zclo
veneretur corde sereno,
Ut consolamen
praestet Deus populo. Amen.
Cod. Dolen ô4. -- In 1. Vesp. ad

Magu.  ,5 quem fehit. -- In 1. Noet.  3, 3 n,,bis in aeteruae.  In
2. Noet.  1, 3 terraque. --  1, 5 Angelus. -- in 3. Noet. 3, 3 quid
beatus. -- R 3, 1 patte iulo.  R 3, 8 L«cum prae.sculata. -- In Laud.
 2, 2 Tuae Caesar tillac. -- lliezu die ]Aymnen: Atal. IV Nf. 153 und
154. -- Der Text
m6glich schien; so namentlich
anderes prosaisches Officium dieses tteiligen, das aber eine poetische Autiphon
ad Magn. und ein ebensoiches Invitatorium bat (vgl. z. B. Brev. ms. ,S. Çrucis
in Austria 320. saee. 14. und Clin. M«maeen. 366. sae. 15.):

A Dies ista eelebris,
Nostis orta tenebris
Post mundanae vitae euras,
Post laboreB et prcssuras
Inclitum Antonium
Caeli super solium
Ad vitam parturiit.

Invitatorium.
lubi|emns voto pari
Deo nostro salutari,
Qui cure angelis htetari
Contulit Antonio.

34. De sancta Apollonia.

In 1. Vesperis.

Ad Magnitlcat.
A. lIagnificavit auimam
Virginis can|:mtis
Chri»|us, suum dominum
Digne collaudantis,
Per quam ridera ccclesiae
Servet nfilitantis,
Blume, ltitorie rhythmk'ae V.

Laetatur et exercitus
Chori triumphantis.

Ad Matutinum.
[uvitatorium.
Rcgem caclestis «uriae,
Vexillu:n Aplloniae,
(uam summac duxit gb)riae,
¥cnite adoremus.
7

-- 98 --

In 1. 51octurno.
Antiphoae.
1. 0 martyr Apollonia
'um magnificenlia
In caelis es elevata.
2. Sancti soror Laurentii,
vigo ç|oriosa,
In sole fixit labernaculum
ma'tyr gratiosa.
3. Innocens manibus
¥irgo, Deo grata,
Ignis in caloribus
Fuit cruciata.
Respon.oria.
1. Creatrix et deica
]ux et increala,
Rclalivo radio
ch a ract erizata,
lIartyr Apollonia
quam ride formata
Rccognovil iugiter
poenis lacerala,
V. Nobis iam fidelibus
sit praeconizata,
Cunctis in arliculo
morlisque clamala.
2. Cyrillus Christi 'irgincm
afl'cctans violare,
lduan precibus et pretio
promisit se dare,
Sed velut polus arcticus
immobilis conslare
Se fixit Apollonia
pro Deoque certare,
V. In quo tyrannus nequiter
decrevit conspirare,
Corpus eius praecipiens
Gaio laniare.
3. Felix et ingenua
virgo flagellata,
Crceris ergastulo
diu mancipata
Ac ibidem poenae
ratais deputata,

Diem post trigcsiumm
est liberala ;
V. Haec refecta caelitus
sicque cofortata,
Ut nil appareret,
quiu sit sanata.
In 2. lgocturno.
AnIiph«mae.
1. Eructavit cor devotum
Verbum bonum, non remolum
h Dei iustitia,
Huius gemma pretiosa
Sponso suo graliosa
Fidei constantia.
2. Deus noster, refugium,
Virtus et adiulorinm
In tribulatione,
Deduxit Apolloniam
bd fidei constanliam
In concrematione.
3. Fuudamenta montium
Deum conemplantium
Sanclis deputata,
Nunc regnat in aethera
lbique elevaa.
Rcsponsoria.
1. In Babylon de ludaea
l'er capillum capilis
Danieli ferebatur
Habacuc,
E merilis Apollonia
Per capillos suspensa
Cerniturque illaesa,
Sic evasit poenas
Baal militis.
¥. Diem feslum celebrantes,
qui Deum diligitis,
la honore sanctae,
sicque salvi eritis.
2. 0 quam probat sanctam Dei
labiorum seetio,
Sospitati dat et aegros
dentium excussio,

-- 99 --

Immanis perfidorum
arque malleatio,
Dmn ab eu fit confessa
fidei religio ;
V, Virgo Christi sic eueurrit
in praesenti studio,
Ut nunc sanctis societur
triumphali bravio.
3. Igui virgo deputata,
8ed in nullo coneremata
Fit Messiae gratia,
Quam dilectam tunc vocavit
Et cran sauctis coronavit
In caelesti patria,
lgnis ictu excaecata
Gens exspirat et prostrata
Cyrilli potentia ;
V. Cuius pater hoc edicto
Deo nostro derelicto
I)uctus est dementia.

In 3. locturno.
Atitiphonae.
1. Cantate cuncti noviter
In terra habitantes
Hoc festum Apolloniae
Devote ceIebrantes.
2. Laetentur terrae et insulae
Cure Deo rcgnante,
Triumphum Apolloniae
Condigne praemiantc.
3. Cantate novum canticum
Mirauda fitcicuti,
Qui nefas malleantium
Destruxit ri potenti.
Responsoria.
1 Corpus sanctae virginis
manens inhumatum
Lupis est et canibus
statim deputatum,
Noctis itt silcntio
sed fuit fu,'atum,
Per matt't)nam cautius
in cista cllocatum,

V. Quod metu disposuit
Lugduui trauslatum,
Ut ibidem merito
foret tumulalum.
2. Refulsit sol in clipeos
aureos colore,
Quo fortitudo genlium
sternitur timore,
Sic sol in Apolloniae
iuslitiae decore
Fulsit inardenter
ducta Dei amorc,
V. Ac mens principatuum
concutitur pavore,
Dura in eis obviam
habet in maerore.
3. Turbae pavent gentilium
Dura vernat sicut lilium
Laus virginis bealae,
Quae passa fuit hodic
Pro ride regis gloriae
Monte Thabor translata;
V. Sit deprecatrix veniae
Flos rubeus Alexatdriae
t'n, nobis indilate.

lu Laudibus.
Antil,h-llae.
1. Deus regnans, Dominus,
indulus decorem
Nobis huius /ribuat
virginis ara-rem.
2. lubilate, terrae
otaries iuquilini,
In honore sponsae
foederis divini.
3. leus, qui me lotam
post lutera vigilantcm
Aç pro tua pietate
salvasti flnctuantem,
8alva plebem
hoc festum celebrantem
4. Benedicant opera
Dei ircatorem,
7*

-- 100 --

Qui dat Apollouiae
sanare languorem
Dentium, fidei
fit hoc ad decorem.

5. Laadcnt Deum fluctuantes,
In procellis naufraganles
Ex terroris pulsibas
Et ad liras remeantes,
Corpus haius deportantes
Sanciis sais precibus.

Ad Benedictus.
Benedictus Israelis
Deus adoretur,
Corpus Apolloniae
qui Thabor tuetur

IIIicque cotidie
Languidos medetur
Sibi laus et gloria
sine fine fundetur.

ho

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
Magnificat anima
mea iam salvatorem,
Sic cuilibet catholico
qui robur et vigorem
Porrexit Apolloniae
per fidei fervorem,
Dura bac die martyrii
adepta sit virorem.

Brev. ms. Carmeli Bambergen. anni 1467. Cod. Bambergen. Ed Vit 25. --
In 1. Vesp. ad Magn. 3 Istius suum dominum. -- Ibid. 4 fehlen zwei
Silben; digne ergiinzt. -- In 1. Noct. R 1, 1 Creatrix et desia.- R 1, 9
lobilis iam. -- 8 2, 12 Gayo. -- In 2. Noct. A 1, 4 gemme. -- 8 2, 2
Et virtus et. -- 8 1, 5 Apolloniam. -- 8 1, 6 suspensam. -- R 1, 7 Cerni-
tusque illesam. -- R 2, 3 H,,spitari dat et. -- R 2, 6 atque erginzt. --
8 2, 11 soclatur. -- In 3. Noct. A 1, 1 cuncti erginzt. -- h 2, 4 prae-
miantem.  R 3, 2 vernavit. -- R 3, 6 Thabo.  In Laud. h 2, 3 tantae
sponsae. -- h 5, 3 Extvri,ribus pulsibus. - h 5, 6 tuis.-- Ad lCened. 4 Thabo.

35. De sancta Apollonia.

In 1. Vesperis.

Ad Matutinum.

Ad Magniflcat.
A. Ex.-ultat ecclesia,
Plaudat caclestis curia,
(uod hortus deliciarum,
Liliorum et rosarum
Ornatus est decenter,
Et sponsus sponsam floribus
Bu[sami odoribus
Perfragra[ reverenter,
Dmn castiatis lilio,
Passionis martyrio
Apollonia ornatur,

Invitatorium.
th'gcm, virginum Dominu»,
Venite ad, rc»ms.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Admirabi[e nomen Domini»
Quod sacratae virgini
Apolloniae cure angelis
Coronam praebet in caelis.
2. In sole tabernaculum

Cuius per suffragium 8uum aedificavit
....... dum cor
thalamum

-- 101 --

3. Innocens irgo manibus
Respuit raalitiara,
Verbis non inanibus
Suadens pudicitiara.
4. Speciosus prae filiis
Deus banc araavit,
Qui rosis et liliis
Virginera stipavit.
5. Deus de eius medio
Cordis non raovebatur,
Nec virgo fracta taedio
Mort subtrahebatur.
6. Fundamenta in raontibus
Posuit, quara dilexit,
Sion Deus virtutibus
Laetanter banc invexit.
lesponsoria.
1. lraperatoris Decii
Tyrannide vigente,
Per diversa supplicii
Genera irruente
In vulgus Alexandriae,
In sanctos acerrirae,
V. Sancti raactantur,
calamis oculi terebrantur.
2. A rainistris diaboli
Beata Apollonia
Ad tribunal domini
Ducitur inviolata,
Parvipendens erbera
Et probra irrogata ;
¥. Ut mitis agna
pertulit supplicia magna.
3. Iu,lex banc castam virginera
Blandis verbis hortatur,
Adorct ut imaginera
Iovis, poenam minatur,
Sed haec virgo Christiana
Idola despexit vana.
V. Daemoniis p|ena
haec sunt, ait virgo serena.
3. Fit turaultus populorura
In virginera claraantiu,
Quod vasa daeponiorura-.. I-
Esse inhabitaRtium -'"

Idola protestatur,
Quod orbera torraentatur;
V. Morte condemnatur
nec virgo sic superatur.

In 2. 51octurno.
Antiphonae.
1. Annuntiate, gentes,
Gloriam Apolloniae,
Quarura sanavit raentes
Pio medicamine.
2. Viderunt oranes populi
Patrata rairabilia,
Quae Deus, auctor saeculi,
Gessit in Sion filia.
3. In conspectu Doraini
Iubilet sanctorura
Contio quod virgini
Lux orta est iustorum.
Responsoria.
I. Praeses iubet, ut furentes
Paganorura populi
Apolloniae tunc dentes
Excutiant sic singnli,
Sed Christi virgo nobilis,
Fide star iramobilis,
¥. Mente Deo tota
reddens Christo sua vola.
2. Rubens os irgineum
Forcipibus gravatur,
lIandibula dentiura
• . . annullatur,
Abhorrent gentium raentes
Gingiaas cruore fluentes;
¥. Haec pro te
virgo fert Apollonia.
3. Horrent hanc videre gentes,
Quod sanguinis profluxio,
Bec oh hoc protrahunt raentes
Ab erroris invio,
Ut collaudent noraen Christi,
Vincere qui dedisti,
V. Sed magis insania
.. frerauit gens raente profana.

-- 102 --

4 Sedatur nec sic iudicis
Procacitas ....
51equam iracundia
Facit cdictum sceleris,
V. 8anctaque Apollonia
lncendiis tradatur
Et viva comburatur.

In 3. Nocturno.
Responsoria.
1. Minantur incendia,
Se vivam concremari,
lisi cure malis impia
Verba relit profari,
Paulo virgo deliberans
E manibus prorupit
Et ad ignem adcelerans
lIori pro Christo cupit.
¥. Mortua pro Christo
rcgno praemiatur in isto,
Ubi non sunt minae,
sed quies et pax sine fine.

4. Dentibus excussis
et membris omnibus ustis
Astra Dei vert
petit Apollonia eaeli.
5. Ignis nec aestus
dentium frangorque molestus
Non variant mentem
pro Christo sic patientera.
Ad Bcnedictus.
A. Benedictus sit Dominus,
14ui A polloniam
De inimicis tribus
Ferre fecit victoriam,
Corpus conservans pudicum
Virtutibus ornabat
Veteremque inimicum
Et idola calcabat,
Mundi fastum et decorem
Sprevit et iudicis furorem
Dentium excussione
Rogumque intravit,
Christo hostiam litavit
In ardoris passione.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. In altis habitans,
t errata Deus, aethera firmans,
Firmat Apolloniam,
ïacie radiante decora.
2. In hymnis iubila,
ldçbs saucta, cure Apollonia,
Dulcisona quae suo
pangit nova cantica sponso.
3. De luce vigilans,
Deus, ad te, ludilJria calcans,
Virgo serpenlem
iudicem viciîque furentem.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Apollonit beata,
Quae per dentium tormenta
Et per ignis sapplicium
Transis ad aeternam vitam,
Stolam sumens redimitam,
t;horos sanctarum virginum ;
Tu cuncta mala gentium
Propitia exclude,
Aufer dolorem dentium,
Nos, apud Deum stude
Ut post vitae miseriam
Inlrenms caeli curiam.

Brev. ms. Murense saec. »/. Cod. Araugien. M 9 fol. -- In 1. Noct.
P, 2 3 llaee virginum dum. -- P, 3, 4 Sordens pudicitiam. -- P, 4, 1 Prae
filiis lmnfinum. -- , ,5, 3 theta. -- I 1, 3 suppliciorum -- Iq 1, ,5 Vulgo
Alexmldriac. -- I 1, 8 oeuli tenebantur. -- I 2, ,5 verba. -- I 2, 7 sq. agnus
pertulit .upplicia crudelia atque magna. -- I 3. 2 virgine. -- I 3, 7 eOlltcm-
natur. -- ltl 2. Noet. P, 1, 1 Annuntiante.  I 1 aueh in der 1. Vesper. --

-- 103 --

I 2, 7 virgo pia.- II 3, 3 l%c al, hoc.  I 3, 4 Ab erroris in divino 
I:l 3, 8 gens a mente.- Diesen I:ll:l gehen drei andere prosaische vorauf. --
In 3. Noet. Ad Cant. A prosaiseh. -- R 1, 7 Et fehlt. -- In Laud.
A 1, 4 radiente. -- A 3, 4 vieitque iudicem furentem.- A 4, 3 fehlen zwei
Bi|ben; veri erginzt. -- Ad Bened. A, 11 exeussionem. -- Ibid. 13 Christi.

36.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Regia ex prosapia
Refulgens Apollonia
Ovans rerum inopia
Caelica fert stipendia,
Quam gignit Alexandria.
2. Quae rorem sugens pneumatis
Subtraxit culture idolis,
Affirmat pacis foedera
In Deo experienda.
3. Stupore nullo terretur
lec blandimentis laeditur
Fides inchoata,
Crucifixum praedicat
Et opibus renuntiat.
4. Rutilabat facie
limium decora,
Largitorem gratiae
Flagitat souora
Prece, ut intrepida
Vincat criminosa.
5. Mortis gustat calicem
Virgo generosa,
Ad caeli migrat apicem
Martyr animos%
Praepolitis moribus
Castis iuncta amplexibus.
R. Surge, Apollonia,
Oppressorum onera
Supplici oramine
Alacriter alleva.
• Nostra te suspiria
Puisant adiutricem,
Fuga quaeque noxia
Et Stygis lnerge picem;
V. Gaudet tua praese»tia
Tota caeli curia,

De sa¢ta Apolloia.
Et tua sublimatio
Est nobis gmtulatio.
Ad Magniflcat.
A. Are, pietatis oliva
Ave castitatis
amatrix sedula,
Are, mart3r triumphalis,
Venustatis mirificae,
Lucerna ad instar carbunculi
Mundi per climata
Coruscans, gemma pretiosa
Are, rosa puritatis,
Sancta Apollonia,
lostrum stature pravitatis
Dissipa
Per tua suffragia,
Ut huius vitae
In procella
Contraria
Salutis bella
Vincere cure gloria
Valeamus.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Christum, solem iustitiae,
Cure Apollonia intuentes,
Ut nocteln maestitiae
Pertranseuntes
Auroram gratiae
Vigilantes praestolemur,
Iubilantes laudibus
Demn adoremus.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. lomen tuum admirabile
Ore irgineo praedicatur,

104 

Domine, dura Apollonia
Vero exercitio
Floret in urbe Alexandria.
2. In omnem terrain provehitur
Felix eius memoria,
Clara orta prosapia
Deum fatetur idola
Spernendo vaga.
3. (duis isle rex est gloriae,
Pahnam qui victoriae
Contulit Apolloniae ?
Quae carnis iura domitans
5Iontem conscendit Domini,
Anhelans ad eaelestia.

Responsoria.
1. Nobilis Apollonia,
Egregia
Orta ex progenie,
Flagrat Dei amore,
Balsamato pneumatis
Perfusa rore.
V. hlsignis virtutibus
lIundi opibus
Renuntians vana
Et gaudia spernit.
2. Idolatriae
Tradita cultui
Inclusa virgo beala,
Sed idolo dissipato
Aurum miseris
Distrihuit calervis.
V. Sunt, inquit, haec daemonia,
Paler, lua idola,
Unum crede Demn
Colendum.
3. Turbato spiritu
Virginis admiratm-
Paler industriam,
Quam audiens in cruce
Domini gloriari
Iussit eam acriter
Virgis verberari ;
V. tduae caedis invicta flagellis
Praedicat ferventius
Chrislum adorandum.

In 2. llocturno.

Antiphonae.
1. Dilexisti iustitiam,
¥irgo beata,
Odistique malitiam
Christo dedieata,
Ab intus regis purpur
Gaudes decorata.
2. Venite et videte
Iartyris athletae
¥ictoriam mirandam,
Quae sibi refugium
Ponit Dei filium,
Pneumatis industria
Redolens ab infantia.
. Solis ardore
lnflammata caelilus
Fundamentum
Radicat montibus
In altissimis,
Quo pace
abundans habitat,
lIundi ritu
spreto saevissimi.

Responsoria.
1. Ad certamen accersitur
Virgo generosa,
Sapienlum philosophia
Inani non perturbata,
Solvit obiecta
Spiritus munimine,
Quos fidei professores
blartyrii sub serto
Dirigit ad caelos.
¥. Ad quorum fidei eonsensum
pater inflatur,
Pudet scientiae succumbere
exercitum
Quosque furibundus
tradidit iumalo.
2. Bis sex virginibus
nititur applicalis
Hanc pater ad culture
trahere vanitatis,

Quibus tandem baptizaiis
Pari voto quaeritant
Veritatis limina 
V. Clamant omnes pariter
Christum venerandum.
3. Matrona quaedam Burgundiae
Dentium dolore
Multo tempore
Erga partum dissipata,
Supplici rogatu
Flagitans Apolloniam,
Ut sanitatis remedium
Recuperet per eam,
V. Mox adest consolatio,
am dentium reparatio
Petentem replet gaudio.

In 3. Nocturno.

Antiphonae.
1. Nil territa supplicio
Nec cutitur flagitio,
Sed fatur constaus animo
Deos esse daemonia.
Sunt, inquit, haec immunia
A gratiarm munere,
Dat, qui creavit omnia,
Languentibus antidota.
2. Rectis corde
laetitia oritur,
Abundans noctis
decrescit maestitia,
Dura virgo Apollonia
Praedicat salubria.
3. Iubilate
Deo, ornais terra,
Hymnizate
laudis cantica,
Psalterium
iucundum cure ¢ithara
Frequentate
voce alfisona
In Apolloniae memoria.

105

Ilesponsoria.
1. Convivis discumbentibus,
Quos dulcis memoria
Fovit Apolloniae,
Puritatis irritator
Sub pietatis specie
Intrans domum hospilae,
Dolo latenter subnixus,
Infantulum quendam misere
Tradidit ustioni,
Cuius fraudis inscia,
Cura peregrinos sollicita
Siugula egentibus
lIater dolore
tacta intrinsecus
Gaudens ministrabat.
V. Tandem facti veritas.
Dei providentia
Ossibus pueruli
Repertis, lacrimose
Promulgaur singvlis.
2. Quo audio
dolor inaestimabilis
Cr maternum concutit
E membris infantis
Stricta fascia colligafis
Cucurrit sitibunda
In basilicam virginis
Apolloniae,
Petens lacrimarum imbre
Defmlctum sibi restflui.
V. Audita est deprecatio
Mulieris sedula,
Usa Dei solatio,
Revixit puer rit anea.
3. 0 ferventis caritafis vernula,
Sancta hpollonia,
Casfitafis cellula,
Virtutum floïibu. stipata,
Suscipe cure iubilo
Supplicum precamina,
Dele facinora,
Quae aeflereo tripudio
Corascas amicta.

-- 106 

V. Tuo obtine precatu,
Ut lentis donetur
Sanitas menlalis,
Liberemur a malis,
(_'ait)r et amor
Cresca! in nobis.

In Laudibus.
&ntiphonae.
1. Laudemus salvatorcm omnium,
Qui vineam suam sanctorum
Per prodigia
Fructificavit varia.
2. Beata Apollonia
H,)stis versu|ias,
3Iundi purcitias,
('aelibatus flore dotata,
Sprevit ut sordida.
3. Amoris brachiis
Christum amplectitur,
Renuit consolari
Mundi in deliciis,
(uas plenas fatur itiis.
4. Praebet sola|ia
Matti desolatae,
Grata dura convivia
Aguntur delicate,
Suscitat infantulum
Temere ablatum.
5. Agnum sine macula
Morte pretiosa
Comitatur tenera
Virgo speciosa,
Propret Chris|um decollatur,
lpsa a quo laureatur.
Brev. ms. Onc, lsbacense saec. 1.5.

Ad Benedictua.

Benedictus rerum omnium
Conditor magnifice,
Qui sexui femineo
Palmam victoriae contulisti,
Ut sancta in Apollonia
I)edisti cernere,
Quae mortem perdens,
Vitam reperiens
Migrat ad caelestia.

I n 2. Vesperis.

Ad Magnifieat.
A. 0 pater misericordiae,
Cuius gratia
omnia subsistuni,
Fons immensae pietatis,
Cuius liquor terram
fructificat aridam,
Miserere peccatorum
oneribus gravatis»
Tibi enim soli peccavimus
Et mala coram te fcimus,
Largire supplicibus tuis
Lumen visitatiouis tuae
Ut iter ducens ad vitam
attingamus,
Suffulti beatae Apolloniae,
lIartyris tuae suffragio,
Plena corporis et animae
Sanitatc concessa
Gaudia siderea
possideamus.
Cod. Wirceburgcn. Mch. o 3. t. --

Brev. ms. Patavi«nse saec. 15. Cod. Doneschingen. 315. B. -- B hat nur
die ## und das R der 1. Vesp. und eine h ad Magnif. AIh:s iibt-ige de
Uomutuni. -- In 1. Vesp. h 1, 5 Quam carne gignit AB. -- h 2, 3 tbedera
fehlt B.  h 4, I Rutilabat faine B.  h 4, 2 deeore B. -- h 4,4 F]agrat
B. -- # 4, 5 ut fehlt B. -- I, 9 Gaudet tua de AB. -- Ibid. 12 Est nobis
ttm B. -- Ad Magn.  lautet in B.:
Cristi virgo egregia
Pro nobis, Apollonia,
Funde preces ad Domhmm,
Ne pro» reaitt eriminttm
Vexemur morbo dentium.

-- 107 --

37. De saneta Apollonia.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
l. Fulget dies laetitiae,
Qua virgo Apollonia
Olympum scandit gloriae,
lqova crepant praeconia.
2. Aether gaudens citharizat,
Promit odas duicedinis,
Cosmus plaudit, tympanizat
Ad decus I,uius virginis.
3. Haec est enim, quae nescivit
Thorum in delicti sorde,
Carnis lucre, en, sopivit
Irisons mente, casta corde.
4. Oleum quippe caritatis
Sua lampade gessit satis,
uod ubertim effudit gratis
In iuvamen proximatis.
5. Tua nobis patrocinia
Adsint, clemens Apollonia,
Ne hostimn victi fraudibus
A tuis cessemus laudibus.
R. Christum laudemus
immensi bravii,
Qui electam
sponsam Apolloniam
Per trophaeunl
vectavit martyrii
In sanctorum
triumphantem curiam ;
V. Margaritis vernantibus
Et coronis stellantibus
Ornavit eam mirifice.
Ad Magnificat.
A. 0 custitatis lilium,
Rosa vernans caritatis,
0 virtutis solsequium,
Oliva suavitatis,
Pro tuis funde famulis
Preces supplex verbigenae,
Ut hostis ruptis vinculis
Tibi serviant serene.

In 2. Vesperis.
Antiphonae.
1. Iucuudare, Apollonia,
Signortim clara virtutibus,
Agonista Christi praevia,
Tortorum non cedens ictibus.
2. Vicistimundum huucmalignmn,
Vicisti daemonem teml»tantem.
Cor gerens castum. Deo dignum.
Vicisti carnem petulantem.
3. Nos tua protegant mcrita
Ab hoste, carne et saecuio,
Cull)arum deplauent dcbita,
Omni succarrant periculo.
4. Digna laude, martyr grata(
AIma virgo, expers doli.
Per te via certa, rata
Panditur in arcem poli.
5. Tua prece nos confortare
Dignare Christi pugil fortis,
Et in virtute roboiare,
le ruamus agone mortis,
Te iuvante evadamus,
Lapsi per te resurgamus.
R. Gaude, quae in terris posi|a
Deum in throno maiestatis
¥idisli, puella inclita,
Caelo aperto elaritatis;
Gaude, quia tua passio
Victoriosa, grata
Angelo caelesti nuntio
Tibi exstat praenuntiata
V. Annuio suo te
Christus subarrhavit,
Et sponsam praecaram
sibi soeiavit.
Ad Magnificat.
A. 0 virgo germine nobilis '
Et morum virtute clara.
Exemplis facta es humilis
Chri.ti ancillula cara,

108 

Te serto immarcessibili
Digne Deus sublimavit
Et mercede infinibili
Electam remuneravit,
Nos tuarum virtute precum
Trahe super sidera tecum.

Alia Antiphona.
Virgo Christi egregia
Pro nobis, Apollonia.
Funde preces ad Dominum,
le pro reatu criminum
Vexemur morbo dentium.

Antiph. ms. Franeiscanum saec. 16. Cod. BruxeHen. 6434.

38. De sancto Arnoldo.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Laetare, mater ecclesia,
Nova promens cantica
In beati Arnoldi memoria.
2. Fulsit clarus e Graecia,
Sanctus in Germania,
Gaudet in caeli gloria.
8. Gloriam laudis
Christi devotus extulit
Et labentis florem mundi
Deo gratus obtulit.
4. Paradisi sitientem
Christus indeficientem
Ad fontem vocat hodie.
5. Iam caeli scandit agmina
Citharoedus ad gaudia
Laudum canens praeconia.
Ad Magnificat.
A. Magnificat sanctus Arnoldus
mente pia Dominum
Laetum in Deo salutari (suo)
smper gerens spiritum,
Quem supernorum
lunxit turmis civium
Christu% salus omnium,
Qui sit suorum
Semper dux fidelium.
Ad Iatutinum.
Invitatorium.
X oce, voto, corde toto
iubilemus Domino,
Qui sanctorum sociavit
Arnoldam consorlio.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Beaus vit, qui mediatur
Legem Dei et plantatuç
Velut ]ignare fructificans
In tempore.
2. Sanctitatis semitas
laetus apprehendi,
Flereditatem postulans
caeli gaudia conscendit.
3. Ardeuti desiderio
clamavit ad Dominum,
Qui de monte sancto suum
exaudivit famulum.

Responsoria.
l. Imperator dura praeclarus
3Iunarchiam dignitatis
Carolus moderatur,
¥ir clarus
E Graecia, citharoedus
In aula collaetatur,
V. ¥irlute pollens raira
Christi nutu beatus
Arnoldus.
2. Cure in citharoedum
Ad regii fastum decori
Reciperetur Arnoldus,
Velut David
In citharis variis
3Iusicorum artibus
Aures regis demulcebat.
V. Prudens ac laetus Christi
Syphoniam dulci
Modulabat sono
In citharis suis.

109 --

3. Considerabat mundi verus
Christicola vanitatem,
Sacra sequens dogmata
Amplecti studait pictatem.
V. Hic acciiet 5eedictionent et
misericordiam a Domino in
adernum.

Ubi per miraculum
5Iortis sanctitatisquc suae
Accepit indicium.
V. lnnocens mai5us et mundo
corde misericorditer d«i,recatur.

In 3. Nocturno.

In 2. bIocturno.
Antiphonae.
1. Exquisivit para mente
Sanctus Arnoldus Dominum
Et dedit illi gustum
Christus suavissimum.
2. Protexit sanctum suumDominus
A coetu malignantium,
Ideo laetatur iustus
In terra iabilantium.
3. Beatus, quem elegisti, Domine,
Ut habitet in atriis tuis
Et decantet hymnum gloriae.
Iesponsoria.
1. In pauperum pauperiem
Direxit oculorum aciem
Vir Dei suavissimus
Et quod arte conquirebat,
Large sparsit omnibus.
¥. 3Ianunt suant al,eruit inop$
deditque quod datum est
2. In clangente mentis chorda
Sanctus ille citharoedas
lubilabat Domino,
Dulce melos dulci sono
Decantans in tripudio.
V. Exsultavit cor eus in iubilo
et in ore eius Christi collau-
datio.
8. Sanctus athleta Domini
Arnoldus dura peregre
Saneti proficiseens
Iaeobi visitare
Limina deerevisset,
Gerudae stans in litore
Preces fudit ad Dominum,

Antiphonae.
1. lntroivit in aria Dei
Vit mitis et sancfissimas,
Ubi semper iucundatur
Cure caelorum civibus.
2. Exsultent Sion filiac
Te landantes Domine,
Qui tuo confers hodic
Sancto coronam gloriae.
3. Notum facis, Domine
Salutare tuum,
Dura sancto tuo tribais
Caelorum habitaculum.
Responsoria.
1. Accessit ad Carolum,
Regem serenissinmm,
¥ir Dei, plenus spirilu
Pietatis,
Prece sua incolarum
Relevans inopiam
Paupertatis
Et lignorum obtinet
Dono copiam
Lartatis,
V. Regis procumbcns pedibus
Sacris profusis imhribus
Humiliter depreeatar.
2. 0ptavit sanctus Domini
requiem post laborem,
Incensus efferbuit
spiritus per ardor«.m
Et caelestis appetit
curiae deeorem.
V. Respexit consideralionis
oculis in creatorem
Et in maiestatis
suae splendorem.

3 «} xirlulum iueffabilis
Cultor Dei pretiose,
(ïvis cadestis patriae,
Arnolde, tamquam cedrus
libani crescens in altum,
Caeli culmina transcendis
Protege beneficiis
Tuos. quos gratiarum
Meriiis incendis.
,. Ora pro populo tuo
Et universis gemibus
hlvocantibus
Nomen tuum in veritate.

In Laudibus.
Antiplmnae.
1. Induit decorem Domilms
Et praccinxit sanctum suum
Arnoldum x irtutibus.
2. l,audavit
oui(.li Christi assidue
E magnificavit
lllud in confessione.
3. Efl'udit iii lacrimis
Animam il, uocte
Et labiis exsultafionis
I;lorificavit Deuln.
4. Ben«,dixit illi
lhmfinus lu aetel'lmln
Et leslamelflUm l,acis
l'osuit sui,er eu,n.

5. In citharis benesonantibus
Sanctus laudat citharocdus
Dominum.
Ad Bencdi(.tus.
A. 0 caelorum oriens,
Criste, tex onmipotens,
0 sanctorum gloria,
Mundi salus et victoria,
Lux et decus firmamenti
Qui dedisti i»pulo degenti
Beatum A,'nldum
Sanctitatis merito
Colendum,
lllius iuvamine
Gressus nostros
lu xiam pacis dirige.

Iii 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
Exsultet sancti Arnoldi
Spiritus in Domino,
uem in caeli
Beavit Christus atrio,
Ubi semper erit
I.aus et iubilafio;
t  patrone,
Dux et custos bone,
,";anct e Arnohle,
Tuos iuva famulos
cmper prece sedula
In saccuh»rum saccula.

(Iffic. ms. s. Arn«»ldi. Ap«,graphum ,"q,»ckheimense saec. ls. -- Di,.scr
,l«cl,rift iiegt eine alto., 1.:{2 n,,.h v,,rlmndcic, jetzt verschwundenc
,ac,tthandschrift von Arn«,hisweilcr zu Grm,de.  gl. -. ,q_'tefl'ens, Dcr heiiige
Arnoldns von Arnoldsweiler, Aachen 187. ,S. 16.-

39. De Iwalo Arnlfli»ho Villariensi.
2. Ilic ferlur fuisse natus

In 1. Vesperis.
Antiph«nae.
1. { elcbretur hodie
Aruulphi sollclnnitas,
k'ucm suscepit sempiterna
Caelorum amoenitas.

Christi sanctus famulus
In Bruxella ac probatus,
Dura esset iuvenculus.
8. Cumque f,»ret vernans flot,.
Hic adulesceutiae
Suae, perfusus est r,»re
Dei sapientiae.

-- 111 --

4. Hic Arnulphus, vit beatus,
Relictis parentibus
Suis recessit, ornatus
Decenter virtutibus
E Villari conversatus
Est in bonis actibus.
Ad Maffnificat.
A. Magnificat nunc anima
Mea Demn pro glçria
Ar,mlphi, qui caelestia
Penetravit gaudia,
In quo lesum cure Maria,
Virgine et marre sua
Çontemplatur cure gloria.
Ad Matutinum.
Invitatorium.
lubilemus et plaudamus
Domino in harmonia,
qui Arnulphum exaltavit
hodie in gloria.
In Laudibus.
Ad Benedictus.
A. Benedictus sit Dtmiuus,
Deus pater et filius

Atque sanctus paraclitus,
Qui regnat in caelestibus,
Per quem Itodie Arnulphus
Est iunctus caeli civibus,
In quo pro suis precibus
los salvet Dei tilius.

In 2. Vesperis.

Ad Magnificat.
Magnificat altissimmn
Attima lnea Dominmt.
Creaturarum on3niull
Creatorem potissinmm,
tdui nos per suum filtrait,
Redemptorem dulcissinmm,
Redemit et paraclitmn,
Consclatorem optimum,
Misit, ut nostrum gaudium
Èsset arque solarium.
ui etiam hune famulmu
Suum suseepit Arnu|p|tum
De hoe mundo in gaudium
Hodie regni eaelorum.

cOffie, ms. Vilariensia saee. I:L Cod. Brnxelleu. a. n. - Nur die. in
Vrscn, der Rest Prosa. Vcrfa.«scr des fliciums ist der Lehensbeschrcibcr
des sel. Arnulph, Goswin «le Bossut, der Cau/or in der Ahtei Viilers oder
Villiers bel Briissel war. Vgi. Hist. Liltér. de la France. Tom XVIII.
p. 68 .-q. Citerciensium Annales ad ammm 1229. c. (5 n. 1--9. Armdph
slarb 1223. 'ber dent Officium:
versi Villariensi, welcher Ausdruek sowohi wie die Sehrift die Ahfa«suug
des Officiums als baid nach dem T.de des .'S_'eligen erfoig erseheiu.u 15fst.

40. ite sanclu Atreli«t.

In 1. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 felix cotasortium:
Beatum Aurelimn,
lataliam gratiosam,
Levitam Georgium,
Cum Felice Lili,sam
Perduxit martyrium
Ad requiem gloriosam.

Ad Matutinuo,.

lnvitatorium.

ltegem regmn onmium
1,audet plebs fidelis,
lam Christus Aurêlium
Corolat in caelis.

-- 112 --

in 1. Noeturno.
Antiphonae.
I. ('um rident nequit
in lutera ponere,
Sanclis se reeommendat,
Ut palmae., quam
lion eessal quaerere,
Bravium coml»rehendat.
2. Nataliam Aurelio
,Sponsam Deus coniunxit,
èuos speeialis unctio
Feliciter perunxit.
3. Hic sanctitatem intimat
Sponsae saerae secretam,
Vehementius hoc anituat
Christi noum athletam.

In 2. oeturno.

Antiphonae.
1. Precibus, ieiuniis
Carnem reprimenles
Divinis eloquiis
l'ias pascunt mentes.
2. Sanctorum ecclesias
Saepe visitabant,
Pauperum inedias
Pie relevabant.
3. lIm'te et sacram filiam
Sponsa vidit migrantem,
Post palmae suae nunliam
"¢idit Deo regnantem.

Responsoria.
1. Adulescens Aurelius,
Dura speciales nuplias
Cogilur celebrare,
Fide sucerescens amplius
Speciales divitias
l'ilitur observare.
V. Natalia perfeetius
Opilulatur gratias
Sponsa multiplicare.
2. lohanlfiS supplicio
l'neumatis incendio
Totus inflammatus,
Fervens pro luartyrio
Se fortem in proelio
Fore perhorlatur;
V. Sub petrae praesidio
Facto domieilio
Poenas aspernatur.
3. O quanta diseretio
l'iaque devotio,
Lectus adornatus
,'Splendet in propatulo,
llaesit in periculo
Latens caelibatus.
V. In lalerum lectulo
Christus adest clanculo
"'isere dignatus.

lesponsoria.
1. lire sponsi fructificat
Vita profieientis,
Se uaque contmunicat
In careere deteniis,
('um quibus se mortifieat.
Compassione mentis ;
V. Hune sibi fruclum vendicat
Fervor spnnsae prudenti.
2. Concupit Natalia
Caeli hierarchiam,
Concernit in gloria
Floram et 5lariam,
Docentes ad gloriam
llartyrii viam.
V. Servans Rachel lilia
8equitur Nalalia,
Fructuosa Liam.
3. Spreta mundi specie
Pro thesauro gloriae
Cuneta sua enduul,
Laeti de paupêrie
Pro caelesti requie,
uod habent, intpendunl.
V. Cot'an Christi facie
Per portam augustiae
Venire contendunt.

-- i13 --

In 3. locturno.
Antiphonae.
1. Quorum vit». moribus
Sacris enitebat,
His Dcus splendoribus
Novis adparebat.
2. lilustrati caelitus
Sic mente fervebant,
Quod maerore spiritus
In carne vivebant.
3. Tot pleni virtutibus
Existentes tuti,
Carebant a fraudibus
Daemonis versuti.
Responsoria.
1. Passioais socius
Futurus, Georgius,
Sanctus coenobita,
Venit ad Aurelium,
Congaudet hospitium
In sancto levita.
V. Ut praedixit visio
De sancto Georgio,
Completum est ita.
2. Statim viso Georgio
Sancta clamat bIatalia:
Consors est hic coronae,
Quam nobis absque dubio
Divina providentia
Paravit in agone.
V. lam spiritus iudicia
Cognovit haec, quae praevia
Viderat visione.
3. 0 digne memoria,
Glorians in patria
PraedulcJs Aureli,
Cure pin 1iatalia
Te fecit par gratin
Coheredem caeli.
V. Praesentem familiam
Post mundi miseriam
Iungas Israeli.

Ad Laudes.
Antiphonae.
1. Caritatis fervidae
Robore muniti
Profitenur lucide
Fidem requisiti.
2. Domum seu convivium
Morten repttantes
Currunt ad iudicium
Pro Christo laetantes
3. In iudicis praesentia,
Quidquid floret profanum,
Pro fidei constantia
hl dicunt esse vanum.
4. Quinque dierum spatio
Passionem dilatabant,
Seram putabant gaudio
Gloriae, quam sperabant.
5. Scalam eaeios attingere,
¥idit alter illorum,
Qua debebant ascendere
Super alla eaelorum.
Ad Benedictus.
A. Aureli, vit egregie,
Qui cure sancta Natalia
Georgium victoriae
Fclicemque cure socia
Consortem habuisti,
Roga patrem clementiae,
Quatenus data venia
Glorificata facie
Perfruamur in patria
Domiui lesu Christi.

In 2. Vesperis.
Ad Magnifieat.
A. Saeer Aureli, "cas aurcum,
Fae, quod emisti sauguiue,
Comnmne nobis aurum.
(duo eomparcmus ....
Viventes sine erimine
Sempiternum thesaurum.

l|rev, ms. Voraviense 157. saec. 14. -- In 1. Vesp. Ad Menu. g, 5
Cure Felieam.  In Laud.  3, 4 Ira diccnt ess. -- Ad Bencd. , 9
in fehlt.
Blume, Historiae rhythmicae. V. 8

114 --

41. De sancto Athanasio.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Sacerdotis
aeterni bonitas
Matris votum
in Athanasio
Sic acceptat,
ut morum clarflas
Dignum promat
hunc sacerdotio.
2. Dura captis al» hostibus
Dat redemptionem,
Reparat in civibus
Congregafionem.
3. Dispersit hic pauperibus
Consruens xenodochium,
Cuius alantur fructibus,
Ipsisque sit hospitium.
4. Sedens cure principibus
Solium honoris
Tenet et in civibus
Vinculum amoris.
5. Otaries gentes,
laudate Dominum,
Qui coronam
dat Atbanasio,
Digne gaudet
hic coetus hominum,
Pastor fruitur
caelesti gaudio.
Ad lIagnificat.
A. Magnificavit humilem
Christus dignis prodigiis,
Dura odorem mirabilem
Eius dat ex reliquiis
Cunetisque venerabilem
Exhiber beneficiis.

Ad ]Vl at utinum.
Invitatorium.
Caelestis collegii
Regem adoremus
Et in Athanasii
Festo iubilemus.

In 1. qocturno.
Antiphonae.
1. Lignum virens, irriguum
Fluente doctrinarum,
Fructum vere proficuum
Ex se produxit clarum.
2. Princeps iugum abiciens
Frustra persequeba{ur,
Cui de sursum prospiciens
Virtus committebatur.
3. Milkt persequentium
Percussit rex caelorum,
Hunc adiunxit perspicuum
Collegio sanctorum.

Responsoria.
1. Vas insigne,
vas auri solidum,
Vas gemmarum
ornatu fulgidum,
Cunctis fudit
dulcorem sapidum,
Cunctis spirat
odorem placidum
V. ¥ita, virtus,
doctrina, ratio
$Iire fragrant
in Athanasio.
2. Ut parentum
voto promittitur,
Scholis puer
et clero iungitnr,
Sacerdoti "
summo committitur,
Cuius sacros
mores amplectitur
V. Votum Christo
gratum sic patuit,
Nam oblatum
ad summa statuit.
3. Levitatus
agens officium
Arcem capit
virtutum omnium,

-- 115 

Mitis, prudens,
casus ad solium
Praesulatus
scandit coucivium ;
V. Urbs cure clero
repletur gaudio
Tanfi patris
fuira solafio.

In 2. Nocturno.
A ntiphonae.
1. Scitote hune, populi,
Quantum mirificaur,
Cuius ad tactum oeuli
Caeeus iiluminaur.
2. Iustus benedieimr,
Sanclus coronalur,
Hic scuto prolegitur,
Sursum honoratur.
3. Hic super ecclesiam
Praesul constitutus
Honorera et gloriam
Simul est indulus.

IResponsoria.
1. Praesulatus
suscepto ponderc
Sponsam pressure
bardorum seelere
Sic instaurat
divino munere,
Ut in cunctos
posset effundere;
V. Aedes saeras,
clerum, coenobia
Nova struxit
et xenodochia.
2. Mentis custos
carnem ieiuniis
Ae tlageilis
passim afficiens
Notre vaeans
iuge igiliis
Orat Christum
sursum aspieiens,

Sic altaris
sacris mysteriis
Mundus instat
mentem reficiens ;
V. Plebis causam
dignis officiis
Praesui agit
in se suscipiens.
3. Ducis nequam protervia
Pulsus iuvictus perslitit,
Lacessilus iniuria
Bona pro roulis praestili,
Dura in hostem sententia
Quod solveretur insfitil;
V. Nana dura hostis
spirat nequitiam,
Sanctus illi
impetrat grafiam.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. lngressus tabernaculum
Praesul irnmaculalus,
Quietis habilacu]um
Tenet giorificalus.
2. Preliosi Iaspidis
Serto coronalur,
Dura probali iapi,lis
Fide robormur.
3. Accepit dominicam
Benediclionem,
Ducens hic angelicam
Conversalionem.
Responsoria.
1. Dura a sede
summa revertitur.
Nexu carnis
sanctus abso]vilur,
Terrae tradens,
quod inde sumilur,
Caelo reddit,
quod Christo iungilur
V. Odor carnis
post iustrum nimius
8*

-- 116 --

Ionstrat, sanctus
qaam sit eximius.
2. Caecis visus,
surdis nuditio,
Claudis gressus,
mutis locutio,
Daenmnicis
hostis expul.io
Conferuntur
sancti praesidio ;
V. In salutcm
languores transeunt.
Morientes
in vitam redeunt.
3. O quan claris
splendet miraculis
Praesul sanctus,
gaude leapolis,
ltis protecta
tu propugnaculis
Non timebis
b hostis iaculis ;
V. Super niwm
a cunctis maculis
Candidaris
arque piaculis.
In Laudibus.
Antildmnae.
1. Ex eius sacris artubus
0dot exhalavit.
Cuius semper in actibus
Dominus regnavit.
2. lubilate nunc cognito
Praesulis beneficio,

Deo dicate reddito
Demptae vocis officio.
3. Ad te de luce populi
Vigiles elewmtur,
Virtute cuius oculi
Caeci illuminantur.
4. Benedicamus Dominum,
Cius virtuIe datur
Sanctis, ut membris hominum
Daemon abiciatur.
5. I,audale devotius
Dominum de caelis,
Cui nunc Athanasius
('orregnat fidelis.
Ad Benedictus.
A. Benedictus
rcdemptor onmiunl,
tdui festivmn
dat nobis gaudimn,
Dura ad caeli
ublime bravium
Sauctum vocat
post cursus stadium.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 pontifex egregie,
0 sacerdotum glori;l,
Athanasi, vas gratiae,
Tua per patrocinia
Obtine nobis hodie
Dei beneficia
Et post huius miseriae
Cursmn aetcrna gaudia.

Propr. ms. Neap, ditanum imp. Neapoli 1525. -- In 1. Vesp.  1, 3
Martvris votm.   3, 2 Constituens. -- In 1. l«et.  1, 2 Flueus. --
In . Noct. A 1. 3 oculis. -- In 3. Noct. R 2, 2 auditus. -- R 2 5
Daemoniacis. -- R 3, 6 tu fehlt. -- Die zum lfficium geh6rigen llymnen
vgl. Anal. XXIII, Nf. 70 und 71.

42. De sancta Barbara.
I n 1. ¥ e s 1) e r i s. Qui ditavit sic per signa
hntiphouae. Barbaram insignia.
1. Gratulemur regi digna 2. Haec praeclara stirpe clara
Psallentes praeconia, Decus mundi respuit,

-- 117 --

Gaudens gnara Christi cara
Paupertatem coluit.
3. londum apia viri voio
]lentem caelo reddidit
Et sic totam corde toto
Sese Deo subdidit.
4. Sic exculta multo flore
8ponsa iou tloruit
Et praeceptis miro more
Se divinis tribuit.
5. Quanto plus electa Dei
Malis mundi premitur,
Tanto magis summae spei
Gaudiis invehitur.
R. Laus perchais gloriae
Regi saeculorum,
Qui invexit hodie
Coetibus polorum
Parvulam eximio
Regni ornans solio
V. Haec attente, virgine%
Cordibus signate,
Cuuctis istam coruscare
Siguis fecit Dominus.
Ad Magnificat.
A. Adest dies gratialis,
Iu qua martyr triumphalis
Fastus stravit verticem,
Minas hostis evellendo,
Torques eius conterendo
Caeli scandit apicem.
Eia, sponsa Salomonis
Veri, sidus lucens thronis,
Te poscentes assumus,
Qui,'t respexit humilem
Rex a thronis famulam,
Te beatam dicimus,
Sis pro nobis, quaesumus.

Ad FIatutinum.
Invitatorium.
Regi sponso iucundemur
Psallantesque veneremur
Barbaram cure gloria.

In l. Nocturno.
Antiphonae.
1. Subiecisti sui» pedibus
Eius idolatriam,
Tu. qui regnas caelos ornaus
Huius mundi latriam.
2. Hanc auto solis vcstiens
Novo figuras calamo,
Tamquam sponsus gaudens
Spousam conducis thalamo.
3. Haec innocens manibus
Voto, signis claruit
Et culfibus inanibus
Resistens Deo paruit.

lesponsoria.
1. Dura in granum nondum recens
Barbara maturuit,
Mittens manum virgo decens
Varia rempli detruit.
Huius vitae semper rite
Fata spernens villa,
V. Sic virtutum sumpsit scutum
Debellando vitia.
2. Ordinatam in structuris
Turrim fecit construi
Et quadratam in figuris,
Cul iubet imbui
Generosam pater rosam,
Piebem dolens perfrui
V. Eius forma venustatis,
Sed decenter potestatis
Tenet in custodia.
B. Hanc invitam maritali
Iuugi petit copula,
Sed renitens voto tali
Stat constanter parvula,
lussa patris exsecr,'tndo
Et futuris inhiando
Detestatur singula.
V. Rore caeli fecundata
Contra vanos excitata
Se obumbrat clipeo.

-- 118 --

In 2. locturno.
Antiphonae.
1. Femur cingit gladio,
Dura decurrit stadio
Iundi pellens vitium,
Sic exspectat bravium.
2. Arcum fre$it ct subegit
lgnibus perfidiae,
Arma, scuta, quibus tuta
Lues erat nequitiae.
8. Portas Sion patefecit,
Fundamenta dum perfecit,
Scandens super sidera.
Responsoria.
1. Peregrinos sumens vultus
Pater pergit peregre
Ad profanos tendens cultus,
Dura puella cernere
It cancellos, vidit binos
Turris in cacumine,
V. Sic invitis iubet addi
Tertium structoribus.
2. Pater dmn revertitur,
lIox de causa quaeritur
Trium cancellorum ;
Stant structores exclamantes
E puellam incusantes
Simul commissorum,
V. tuam commotus pater totus
Dioscorus aggreditur.
3. Dura perquirit rei causam,
Nullam trahit virgo pausam,
Sed constanter loquitur:
Tres sunt mundum illustrantes
E stellarum regulantes
Cursum et, quod tegitur
V. Firmamenti tam decenti
Sub stellato cardine.

In 3. oct.urno.
A ntiphonae.
1. Dii gcntium sophistici
et omnes daemoniaci,
Et, qui trinus regnat unus
rector orbis caelici.

2. Confundantur, qui laetantur.
Laudibus sculptilium,
Vivit pater, cul sacer
Servir grex tidelium.
3. In rubis ductilibus
bucciuet exercitus,
Caelo quia Barbaram
coronavit Dominus.
Responsoria.
1. Hoc nfirandum cernite,
tuanto sapientiae
Parva dono floruit,
Dum sigillum trinitatis
Cordi formam imbuit;
Hanc dat pater flagellari
Et angusto nancipari
blontis in tugurio.
2. Hinc adflicta pracseutatur
Praesidis aspectui,
Sed libare dedignatur
Idolorum cultui,
Huius carnem lacerari
Et in arta vinculari
Rursum iubet clausula,
Deum orat et irrorat
Lux de caelo, cuius velo
Sanatur paupercula.
3. Praeses videns banc sanatam
Diis adscribit gloriam,
¥irgo Dei hinc nudatur
Et per vicos trahituri
Orat et per angelumn
Suscipit induvium ;
Sic tyranno redditur
Et in monte plectitur
Virgo gloriosa.

Vo

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Praecinxit ingenuam
Dominus splendore,
Dum firmavit thronum eiu
aureo fulgore.
2. Sternit in laetitia
cervicem agnella,

-- 119 --

Sic plectentis suscipit
gladii flagella.
3. Haec palmae victoriam
fortiter adivit,
Dura tortorum stimulos
ferventer sitivit.
4. ¥idit Deus opera,
Quae faciebat tenera,
Propterea benedixit
Eam in saecula.
5. Triumphavit hodie
Barbara fidelis,
Iuvenes et virgines,
laudate Dominum de caelis.
Ad Benedictus.
A. Salutem ecdesiae
Deus instillavit,
Cornu, quod erexerat,
Goliae dura prostravit,
Et de Bahyloniae
Castris triumphare
Suam fecit hodie
Famulam, regnare
Sine metu nos cure coetu
Sinat angelorum.

Per Horas.

Mihi praestet idolatras
me vexantes vincere,
Tu scis enim, quod sire nupta
tibi casto corpore
Et conservo tibi ridera
corde, ore, opere.
Ad Sextam.
Corpus sequuntur aquilae
Pulli lambeutes sanguinem,
Currunt postes conspergendo,
Se cruore perfundendo
Libant agni dulcedinem;
Sic regiua condemuatur
E in agro victimatur
Martyr Christi, Barbara.
Ad Nonam.
Per desertum Bbylonis
Rosa florens aquilonis
Praeservata in acie,
In vireto visionis
lam triumphat Salomonis
lnfornlata gratiae ;
Virgo martyr, solio
Sita, uncta oleo,
Nulla spiraus iuopin
Lascivit messis copia.

Ad Primam.
A. Cum esset clausa carcere
¥irgo martyrque Barbara
Dilacerata corpore
Propter aeerba verbera,
Venir hane lesus visere
Lute splendens siderea,
Qui taetu earnis tenerae
Sanavit eius ruinera.
Ad Tertiam.
A. ¥irtus tua, Iesu Christe,
tex acternae gloriae,

In 2. Yesperis.
Ad Magnificat.
[tex in cena virginali
Sedens vocat Barbaram:
Laude plena triumpllali
Sponsa, veni, lauream
Flore rosae sanguinatam
E candore dealbatam
Stolam primam accipe,
Adornatam te caelorum
Incessanter mgelorum
Cncentus magnificat.

Brev. ms. S. Floriani XI 4°9. saec. 15. A. -- Cod. 8. Florianl XI 234.
saec. 1.5. B. -- Brev. ms. Trebonense saec. 15. Ced. Pragen. VIF 20. C.-
Brev. Aarhusiense imp. Aarhusiae 1519. D. -- Brev. Naumburgense imp.
Lipsiae 1.510. E. -- Brev. Lul,ucense imp... I. et a. F. -- Brcv. 8carense
imp. Norimbergae 1498. fA.

--- 120 --

Ferner: Antii,h. ms. Lubicense saec. 15. Ced. Lubicen. s. u. -- Brev.
ms. l,amprechtense saec. 15. L'od. L«,ndinen. Add. 15306. -- Brev. ms.
,. ll:riae (;,.danen. saec. 1.5. C,,d. Bihi. {. 88. Foi. 215. -- Antiph. ms.
S. Vincentii Bcruen. saee. 1.5. C,,d. Staviacen. s. n. -- Antiph. ns. Beronense
saec. Ill. in. «'od. Eremiten. 725. -- Brev. ms. Veteris Capeilae latisbone».
1908. saee. 15. -- Brev. ms. llisueuse saee. 1.5. C«,d. Eistetten. 5 ° 72.
Brev. ms. Embricense {?) saee. 15. ('od. Sigmaringen. 28. -- Brev. nis.
Lanq»reehtense saec. 1.5. Ced. Doneschingen. ;513. -- Antiph. ms. t'aleariense
sac.t-. 113. C,»d. Arch. Calearien. A 14. -- Brev. ms. Nissense saee. 14.
Wratisiaxien. I (l. 247.  Brev. ms. Frideslariense saee. 15. Ced. Casselan.
1"-i. 14.5. -- Brev. ms. Waradinense anni 1460. Ced. Vatican. 8247.
Brev. ,Seduneuse inip. Basih.ae 1497. -- Brev. Brixinense imp. Veuetiis
1516.- Brev. Nurembergense imp. Lipsiae 1.510.- Viatieus llisnensis imp.
Lipsiae 1.502.
In 1. Vesp. . Barbara, virgo Dei, virtnte probata etc. eum reliq;lis
ID. -- g '2_, I Haee l»eat, stirpe CG. --  2, :5 Gaudens grata Chrislo
CEG. -- R. 6 eoronans A. -- R iautet in CG:
R. Barbara, virgo Dt.i veneranda, ioeum requiei,
Quem possedisti moriens pro nomine Christi,
Obtincas genti te pure corde eolenti.
V. Quae oculus non vidit nec auris audivit nec in cor
hominio ozcendit,
In I steht an dieser Stelle das folgende:
t. «» Barbara, martyr ,aneta eonspeetuque beata
Cure preee devota fanml«mtum sueipe vota,
V. lam Christo iuneta spousoque tue sociala.
Die A zum llagnifieat beginnt in CEFG erst mit Eia sponsa etc. -- Ibid.
. fidffus throuis C. -- Ad Nunc dimittis IComplet) bat E ais A : Adest
ffratialis Ale. bis Eia sponsa; vgl. die A ad Magn. -- Das Invitat«wium
in E i,rosaiseh; in CG iautet es:
Laudes Deo assidue
lubilemus iaetitiae,
Qui perennis gioriae
Coronam reddit (dedit G) Barbarae.
Ein anderes Invitatorium hat D:
Adoremus regem regum devotissime,
Qui Barbaram martyrem invitavit ad gloriam.
In 1. Noct.  1, 1 sub fehlt CEG.- A 1, 3 Tu fehit AB; Tu qui regnas
super eaclos G. --- / 1, 4 mundi machinam G gegen den sonst beobaehtcteu
leiau, also K, wrektur. -- A 2, :5 lies egrediens?  A 2 korrigieren DG:
Solis tabernaeulo
Christus decoraLam
Tamquam sponsus de thalamo
Produxit hane ornatam.
R 1, 2 maturivit A: refloruit G.  R 2, 1 Ornatam A.  R 2, 6 Piebe
A.- R 2, 7 forrnan G.- R 2, 8 Sub decentis G.- R 3, 1 Hane innitcat
A. -- R 3, 6 Sic fitturis A; Et figuris G. -- R 3, 9 Et profan«,s exsecrata
G. -- I» dieser Noet..teiit D R :5 an 8tcile vert R 1, an Stelle vou
das 1. R der folge»dcn Noet. -- In 2. Noet. ,O, 2, 4 Contrivit nequitiae
DG. -- R 1, 1 Peregriui D; statt dieses I steht aber hec loeo: Dura
granum etc. D. -- R 1, 2 vergit proprie A. -- R 2, 8 Didaseorus A. --
I'1 3, 1 Cum perqniril G. -- R ;5, 4 iihuninantes A.  In 3. Noet. A 1,
Et fehit ABG. -- ,o, 2. 4 Victor orbis AICE. -- ,o, 2, 3 qui sacer A. --
A 3, 3 sq. Caeli G; DEG verbessern:
Caelo quia Barbara
Coronatur gloria.

121 

R 1.' an'ustum G. -- R 1, 8 tugurium G. -- R 2, 1 Haec afflicta G. --
B 2, 7 claltSlda fehlt G. -- R 2, 9 Lux de fehlen G. -- R 3 Laits perennis et('.
wie oben in 1. Vesp. UEG-- R 3, 4 vicos civitatis trahitur Ait.- In
Laud. / 1, 4 lu auteo G. I / 2, 1 Stravit in ABG. -- / 4, 3 sq. ver-
be.sert I) :
Et eam propterea
IAenedixit in saecula;
der Dichter rcimt aber entweder besser oder gar nicht. -- / 5, 3 Lauda,tt
onmes virgines G. I / 5, 4 Laudate f(.hlt f:. -- Ad B,.ned. A 5 Et
Babylonis A. -- Ibid. 9 sq. fehlen G. -- Die g/ per lb»ras fehlen in don
meisten (luellen. -- In 2. V es p. ad blagn. / Ea sp,,nsa ai,,m,,nis etc. E.

43. De sancta Barbara.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Consona vox menti
sit plausu cuncta regenti,
Caeli praeclaris
cui Barbara iungilur aris.
2. Haec celebris palma,
virgo, se fortior, alma
¥im carnis, fastum
terit orbis, daemonis astmn.

Ao

Ad Magnificat.
0 pulchra Sion filia,
Dilectus inter milia
De mundi valle misera
Vocat te sponsam, Barbara.
Tua palma, laude l,lena,
Te sortitur in amoena
Arce caeli sidcrea
Iungi cran decoris laurea;
Nostri cui cum sis gata,
5lemor prece sis oblata.

3. Virgo, ride plena,
pro Christo, mente serena,
Eus amatore,
patitur, stimulatur amore.

4. Constans multarum
non asperitate minarum
Aut blandimentis
sedueitur illa parentis.

5. Virgo coronata,
eaeli super astra locata,
Pro nobis grata
Domino da vota parata.

R. Surge, virgo, propera,
Arnica Dei, Barbara,
lnduta auri cyclade
Sponso tuo te perficias,
Secum ut intres nuptias
Aptato oleo lampade.
V. Fnde Domino precatus,
In ruinam noster status
Vergit labe sorditatus.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Regi Christo convenile
Regnanti sine compare,
Piausu iubilando rite
In festo sanctae Barbame.

In 1. Nocturno.
Autiphonae.
1. OEua magnificentia,
Domine Deus caeli.
I,audatur sapientia
A Barbart fideIi.
2. Caeli Dei iudicia
Custodivit consulla,
Quibus ferons supplicia,
Fit retributio mulla.
3. Innocens haec manibus,
Procul ab omni sorde
Declinat ab inanibus
Serviens mundo corde.

-- 122 --

Responsoria.
1. Erat quidam satrapa,
Dioscorus idolatra,
Cui Barbara nomine
Nata prudens nascitur,
Cuius ubique pascitur
Fama de pulchritudine.
V. Stola prima clam induta
Fidem Christi est secuta.
2. Frustra parens motus curis
Struit turrim saxis duris
In banc locando virginem,
Ut ab altis pateat,
Formosa vultu lateat
Praeterentem neminem;
V. Non ut cupit mens humana,
Sinit Deus fieri varia.
8. Pater turri natam locat,
Absente quo structores vocat,
Prece pulsans hos instante :
In laudem sanctae trinitatis
Tres fenestras disponatis
Iihi tieri festinanter,
V. Cuius providentia
Vivunt, subsistunt entia.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. De thoro pater narrans et,
Eructavit verbum bonum:
lIihi Christum cordis
Eegi sponsuln et patronum.
2. Dominus refugium
Fit martyris agune,
Adiutor est auxilium
Dans de tribulatione.
.3. In montibus supernis
Locat haec fundamnta,
Dura monitis paternis
Obstat Deo praeventa.
Responsoria.
l. Fenestrarum causam rei,
Dura x enit, quaerit, dicun! et:
Sic tua nata voluit

Uni-trino ad honorera ;
Pater motus in furorem
Vehementer doluit,
V. Clture dits maeret natam
Liquisse Christo desponsatam
2. Carceris dura in obscuris
Collocatur et laesuris
Diversis est offensa,
Adparet luce comminus
Quam consolatur I)ominus
Alnoris vice repensa;
V. Ait: Sponsa, ne timeas,
Tecum sure, ne pereas.
3. Christus veritas ut inquit,
Iundum atque patrem linquit,
Ut eius sit discipula
Ipso digna, caeli cena
Ut fruatur, gaudet poena
Fidelis Dei copula.
V. Crucem tollit et sectatur
Sponsa sponsum, per quem
vocatur.

In 3. lqocturno.
Antiphonae.
1. Cantate Deo carmine,
Qui fecit mirabilia,
tuam assumpsit, in virgiue
Intra caeli sedilia.
2. Afferte Deo gloriam,
5Iisericordiarum
Ob virginis memoriam
Recordatus est sua-um.
3. Adorate angeli Deum,
Cuius haec regnat bonitate,
Laetata est Sion, quae tro-
phaeum
Audivit Barbarae beatae.
lesponsoria.
1. De eius sperans amatore
Fugit, ne patre saeviore
Spatha ruat insecuta,
uam abscondit petra visa,
Cedit, velut sit abscisa,
Huic nutu Dei praestituta.

-- 123 --

V. Sic a Deo custoditur
¥irgo, quae a patre oditur.
2. Circa pastors quaeritur,
Christus, dura res sic geritur,
Sanctam probat indicio:
In locustas proditoris
Commutatae sunt pastoris
Oves I)ei iudicio.
V. In sanctis Dominus collaudatur,
Cum quibus raira operatur.
8. Pugna peracta stadio
Orat martyr sub gladio
Pro his, a quibus veneratur
Palma sui martyrii.
Christus die iudicii
Horum culpae ne memoretur.
V. Spondet vox: Israelita
Vera, vent, sint petita
Tuis vernis exaudita.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. I0omiuus sedem decoris
Barbarae praeparavit,
Cui bravimn laboris
Itt caelestibus erogavit.
2. Servivit cure laetitia
Christo, per quem velatur,
I)um praesidis saevitia,
lussa rahi, nudatur.
3. Quem sitivit, apprehendit
Passa pro eius nomine,
Pater petit, cure descendit
De monte, caeli fulmine.
4. Benedicite, opera
Dei, et exsultate,

Flagris illata verbera
Sanat Barbarae beatae.
5. Laudet omnis spiritus
Palmam, qua martyr pro-
perat
Ad Christum, quam interitus
Carnis ab eo non sel)arat.
Ad Benedictus.
A. Agonista l,ugnatura
Mente virum induit,
Propter Christum pari dura
Amore nihil metuit.
Hacc est ludith animosa,
Perquam morti dux addictus,
Regi placens Hesther formosa;
Sit Dominus benedictus.

In 2. Vesperis.
Ad 51agnificat.
Dei claret clementia
In virnali sexu,
Sibi quem in praesentia
Iunxit amoris nexu;
Haec plebs viraginum ahna
Caeli post dominatorem
Canit cure passionis palnm
Ferens virginitatis florem.
Cui, felix mente Barbara,
Cure prae ceteris sit re-
spectus,
Ipsum precatu supera,
Tibi nil negat dileetus,
Ut mortis hora praedecora
Tua vox est exaudita,
Sine mora solvat lora
Culpamm, caeli margarita.

Antiph. ms- Voraviense 29. saec. 14. A. -- Cod. Werniger-dev.. Zn.
22 m. saee. 15. B. -- In 1. Vesp. R, 4 tuo te preficias AB. -- Ibid. 5 ad
nuptias B. -- Ibid. t9 Mergit B.  Ad Magn. g, 3 miseria A. -- Ibid. 7
Arce sibi siderea B. -- Ibid. 9 lostra B. -- In 1. Noet. g 1, 1 Tuam
magnificentiam A --  1, 2 Domine dominus caeli B.  / 1, 4 Et Barbarac
fideli B. --  2, 2 Custodit A, eustodiit B. -- g 2, 3 Quibus feretis A. --
R 2, 4 peteat B.  R 2, 6 Praetereunte nemine A. -- R 3, 1 Pater turri
natam B.  In 2. Noct. g 1, 3 blihi sponsum cordis B. -- P, 1, 4 Elegi
Cl, ristum et It.  R 2, 3 lst offensa diversis A. -- R 2, 6 fehlt A; vite
B, -- R 3, 1 Crucis ferit ut inquit B. -- R 3, 4 Il,sa B. -- R 3, 7 toilit
ut sequatur B.  In 3. Noct. «rdnung der drei g in B: 2, 3, 1. --

-- 124 --

A 1, 1 Vacate Dco carmine B. -- , 1, 3 In bac brata virgine B. -- A 1, 4
Assumpta intra eacli sedilia B: die Lesart von A ist riehtig, B auf Kostell
des 1MetrtlmS 11 [;lln[.ll des innes k«}rrigiert; zu konst'uieren: Qui fecit
miral,ilia in virgille, quam asstlmpsit illtr,q caeli sedilia. -- . 2, 1 Aufferte
Ih.«» B.  /I, g, 3 Oh virginis vict«,riam B. -- R 1, 2 patrr Il. -- R 1. 3
l'tlat s('euta A. - R, 1, 4 a|)SeOlldat B. -- R 2, :' pr«dat A.- R 3, 5 iudicio
B. -- R 3, 8 veni fehlt A: sunt B. -- In Laud. A 4, 2 exaltate B. -- A
4, 4 s.mat !;. -- A 5, 3 Ad sponsum quam B. -- Ad Bcned. I1,, t3 plaeemus
A. -- Il,id. t5 Dontinus lk'us A|J. -- 111 2. Vesp. ad Maffn. A, 1 elaret po-
tentia B. -- Ibid. 4 Vixit amoris B. -- Il,id. 5 virginum A. -- I)ie Ktdla-
lion v.n B besol'gte giitigst ]lerr Ed. Jaeobs, Direkt.r des fiirstl. Archiw .u
Wernigerode.

44. De saneta Barlmra.

In 1. Vesperis.
A nti phonae.
1. 0 festiva dies,
orbi venerahilis omni,
Sanguine quam fuso
Barhara virgo sacrat.
2. lu qua, laeta sui
sponsi dura scandit ad aulam.
Omnis ei coelus
«ouiubilat superum.
3. A dextris Christi,
quo iam variis star amicta,
Nost ris, orallus
ut faveat precibus.
4. Gaudeat ecclesia
de tanli sideris orlu.
(du(» iucundalur
terra decusque poli.
Resp,ms«,ria.
R. 0 speculum nlorum,
consolat rix miserorum,
Barbara praeclarum
duc nos iter et tibi carum
Cernere da tecum
»ponsum gauderequc secum,
V. In qucm desiderant et angeli
1,rospiccre.
Ad Magnificat.
A. Plausibus ecclesiae
laus est adiecla novella,

I)um caelos hodie
vestis carrissima stella;
Barbara, virgo Dei
nos/ri, petimu% miserere
Et plebem fidei
prece praesidioque lucre.

Ad 1Matut inum.
Invitatoriul».
Virgiucae prolis
ad laudes evigilemus
Et vcri solis
ortmn iubilis resoncnus.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Virgo super eaelos
regi iam proxima magno
Dulce novumque melos
cure virgiuibus eanit agno.
2. tlauc per naturam
tihi, spuree Dioseore, natam
l,ex Donfini puram
servavit et immaculatam,
3. lIuris iuclusa
gaudet prope foutis amoeua,
(uo fuit infusa
baptismate virgo serena.
4. lIultis feeunda
virtutibus haee fuit unda,
Claruit et signis
sacra crux in marmore dignis.

125 --

. Tertia post binas
petit ut sit in aede fenestra,
Sic tres divinas
sapit eius prima palaestra.
6. Cordibus electis
micat admirabile lumen,
Quod radiis rectis
fidei confirmat acumen.
Responsoria.
1. Barbara Tuseorum
claro de germine nata
Ut rosa, flos flom,
specie virtuteque grata,
V. uasi lilia, quae sut in
trasitu aquarnm.
2. Errorem patris
dura declinat tenebrosum,
Nubibus ex atfis
iubar exsurt speciosum;
V. Est enim haec speciosior sole
et SUl«'r omnem disl»OStonem
stellarm.
3. ldola deridet
vanamque superstilionem
Quae nihil esse videt
exactam per rationem
V. S«imus, quia ihil est idolum
in mundo et uod nullus eus
s uus.
4. anc fidei verae
circumdat nobile mmms,
A qua sincere
tnnus colitur Deus unus;
V. Pater, verbum  spb'tus sanc-
tus, bi tres unum surir.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Dum matis ista thorum
vitat patremque minantem,
Quidam pastorum
prodit tremule latitantem.
2. Vertitur in graciles
ovium grex ille loeustas

Per motus faciles,
quos non babet ulla vctustas.
;3. O signum verum
naturae lege subaeta.
{}uo celer haee rerum
fuit immutatio facta.
4. lata pilis vecta
patrem rediens eomitatur,
Ad loca proieeta
tenebrosa faine cruciatur.
5. Carcere, verberibus
iterantur ei nova balla,
Lampade, vulneribus
torquetur clara puella.
6. Nervis taurinis
ut ovis mansueta ligatur
Et cilicinis
setis per membra cavatur.

Responsoria.
1. 3Iembris detectis
nudatur et exagitatur,
Uberibus seclis
conlunditur et laeeratur;
V. Uoncl,sit me Dens al,ud ini-
me tradidit.
2. Angelico cullu
Christi veslitur arnica,
Sic laeto vultu
procedit irgo pudica ;
V. Ind«i /e subtilibus et «n'navi
te ornamento.
. Carcere conclusam
sal'ator visitat arque
Sanguine perfusam
adivit laetificatque ;
V. Qui post teml»estatcm tran-
uilltafem tb6s et osf l«-
mentationem  tletum esul-
t«6onem infi«ndis.
4. 0 sidus fidei,
diini callis amoris,
Iustrue, norma spei,
tribus his nos omnibus horis 

-- 126 

V. Ecce, àescripsi tibi earn ttiplici-
ter in cogitationibus et scientia.
In 3. Nocturno.
Ad Cantica.
A. 0 rosa, quae rivis
fecundaris redivivis,
Tegmine virtutis
splendoreque fulta salutis,
Absterso luctu
divino nos aie fructu.
Responsoria.
1. l'raesidis insano
fastn crebre cruciala,
Tandem truncata
caput est a patre profano,
V. Gloriosam mortem magis quam
odil»ilcm vifa» aml»lecfes.
2. Flosculus ut rore
l,erfusus virgo cruore
Rorida mundorum
viret instar liliormn ;
V. Erit q,asi ros Israel, .qcrmia-
bit quasi lilium. .
3. Fulminis intêriit
ictu genitor sceleralus
Et mox dispêriit
quasi pulvis in acra lalus;
V. Sic l,ereanI otaries idmici tui,
Domine.
4. Oscula dulcoris
aetêrni sponsus amoris
lucundo more
iam de sponsaê sugit ore,
tdua nos irrora
dulcedine, virgo decora;
V. Favus distillans lobia tta,
sponsa, mel et lac sub lingua
tua.

In Laudibus.
Anfiphonae.
1. Haec virgo prudens,
fidei praecincta decore,

Omni iaude domum
sanctificat Domini.
2. Atria laetitiae
virgo iubilando subivit.
De cellis claris
clara trophaea ferens.
3. Hanc tua dextra, Deus,
te spêm vitae sitientem
Arque tui memorem
suscipit ad speciem.
4. Clarior emicuit
irgo spectabilis auto,
tuod de fornace
l,urius egreditur.
5. Corpore virgineo
dignanter sareophagato
Spiritus aethereum
laetus adit thalamum.
Ad Benedictus.
A. 0 vivae paeis
lux orta plagis subopacis,
Barbara, dignare
virtutibus irradiare,
Nos noslrosque perles
ad amoena dirige socles.

['er Horas.
Ad Primam.
A. Aspirame die
tibi, c|ara virgo sacrata.
Floribus es hodie
caeli confasciculata.
Ad Tertiam.
A. Tu Christi consors
per amoris foedera facta,
Hoc ad opus concors
miti nos ubere lacta.
Ad Sextam.
A. Quae tibi de sursum
stola praemonstratur ab arce
Post huue decursum
te vestit nescia Parcae.

127 --

Ad lonam.
A. Ad te dilectam
sponsam dura, Christe, vo-
cas!i,
Caelis invectam
tibi iugiter associasti.

In 2. Vesperis.
R. 0 margarita,
quam mors pretiosa polivit,
Moribus et vita
te fons vi[ae redimivi[;

¥. Tu gloria Icrusalem, lu lae-
titia lsrad, tt honorificentia
populi ostri.

Ad Magnificat.
A. De vespertina
pis, virgo, canemia castra
Ad ma[utina
transfer cure laudibus astra.
Fac huius stadii
nos sic intendere ccllis,
Ut nmndi radii
ilngamur in aethere s!ellis.

Brev. ms. Al[enbergense saee. 15. Cod. Dusseldorpin. C 63 A.  I;rev.
ms. Voraviense saec. 14. Cod. Voravien. 122. add. saec. 14. B. -- Brev. ms.
H(,spitalense anni 1477. Cod. Paulan. Hosp. memb. 106. C.- Br,'v. ms.
saee. 15. CIm. Monacen. 26651. D.
Nur A hat monastischc Form, welche jedcnfallu dieem Officium urspr/in,,.--
lich ist. -- In 1. Vesp. h 5 Ad te dilectam etc. tlt'l). (vgl. ad Nonam). Iu
1. Ne)ct. h 5, 1 Terna pc».gt binas BC. --- R 1, 1 Barbara iustorum 13C. --
In 2. No«.t. h 1, 1 ('um maris ista BC,.  hh 4--6 iehlcn B(_'D. -- h 4. 2
r¢diens imitatur A. -- In Laudibus h 1, 2 ride prae cuncta B: fidei d¢-
tincta D. -- A bat sis Cis[ercienserhandschrit't nur eine ,a, scpcr Ps. in den
Lacdes; die andern sind per parvas Horas verteilt: da diesolben aher inhalt-
lich unverkennbar auf die Laude«p.qalmen anspielen, so sind sie nach Bi'l)
dieser Hore bclassen. -- Ad Bened. h lautet in D: Rex in cena virgiuali
etc. Vgl. das (fffic. Gratulcmur regi digna in 2. Vesp. ad Magn. Di.  per
Horas t'ehlen mit ¢iner Ausnahme (siehe -ben) in BUD: in A .tehen dicselben
in 2. Vesp. super Ps. Sie nehmen aber unverkennbar auf die kleinen ll«,rn
Bezug. z. B. Aspirante die etc., was in der Yesper schlechterdings unmSglich
lat. A setzt sie in die Vesper, weil es di: kleinen H,)ren schon mit rien
eigentlicheu Laudes-Antiphonen besetzt halte. C bat fiir die kleinen Hcwen
dieselben hh wie das fficium Gratulemur regi digna, nur dafs die ,a, ad
Sextam der Non zugeteilt ist, wolïir der Sext die fi,lgnde h zugcwiese] wird:
Nota fecit Dominus
Divina mysteria
In conspectu gentium,
Cure simplex agricola
Regnum infidelium
Speravit, praedia
Per sanctam paraclitum
Operantem ta[ia.
In 2. Vesp. ad Magn. setzt D die Antiphon:
Corpore virglneo
Digantur (!} sarcophago
Spiritus aethereum
Laetus adit thalamum.

-- 128 --

4.5. De sancta Barbara.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. 0 martyr sancta,
nunc prece, Deo sociata,
Sis memor hic nostri,
devotos quos tibi nosti.
2. ¥irginis con.qantia
dura non superari
Nec a ride Icsu ('hristi
potest separari,
ludex banc sententia
iubet decollari.
3. Dura beatam Barbaram
pater decollasset,
Et frendens ut Cerberus
montera descendisset,
Ignis venit caelilus,
Ipsum crcnans penitus,
ne quid superesset.
4. Summo regi gloriae
Modulamur hodie
Laudes et praeconia.
Ad Magniflcat.
A. Rcx in cena virginali
Sedens vocat Barbaram:
L«ude plena triumphali
Sponsa, vent, lauream
Flore rosae sanguinatam
Et candore dealbatam
Stolam primam accipe;
Advocatam te caelormn
Ineessanter angelorum
Coneentus magnificat.

Ad Matutinun.

Invitatorium.

X enite, adoremus regem regum,
tui beatae Barbarae
Coronam dedit gloriae.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Virginis eximiae
Barbarae, martyris almae.
Festa eelebare
da nobis, rex pie Christe.
2. Haec mundum spernens
et nmndi florida ducens
Pro nihilo, veram
stnduit cognoscere vitam.
3. Coepit amare Deum
totumque relinquere muu-
dum,
Caelica mente petens
et Christo semper adhaerens.
4. liane plus in propriam
Christus sibi sumere sponsam
Dignatus, eaeli
provexit ad aethera summi.
5. Son eedens verbis
maetatur verbere mitis,
Çareere damnatur
nec virgo ste superatur.
6. l'raeses ut invietam
penilus vidit Ch risti sponsam,
Ut leo crudelis
tuber hane diseerpere poenis.
Responsoria.
1. Erat quidam satrapas
Nomine Dioscorus,
('ui erat tilia
Nomine Barbara ;
V. Pulehra faeie,
Sed pulchrior ride
Erat Barbara
Cristi filia.
2. Pater dixit tillac:
(uidam locuti sunt de te.
Ut acciperent te
In eoniugio ;
Ad haee respondit virgo:

129 --

V. tlegnum mundi et omnem or-
nature saeculi contempsi prop-
ret amorem Domini nei Iesu
Christi.
3. Dura beata Barbara
annos pertransisset
Pueriles et ad tempus
nubile venisset,
Pater summo studio
maritum precatur,
Cui matrimonio
Barbara iungatur;
V. Primitus blanditiis
eam consolatnr,
Nubere si renuit,
dire comminatur.
4. Dixit beata Barbara
artificibus patris :
Tres mihi fenestras facite
in nomine trinitatis ;
V. Quoiam tex omnis terrae
Deus, psallite sapienter.

In 2. lqocturno.
Antiphonae.
1. Sponsa Christi celebris
Sponso visitatur,
Posita in tenebris
lIire collustratur.
2. Blande Christus: filia,
Porte metum, inquit
Sisque constans, gratia
Te non derelinquit.
3. Iustae lux orta est gratiae
Laie spargens radium,
Rectis corde studium
Ingerit laetitiae.
4. Sponsa Christi
A praeside nudatur
Et per vicos agitatur,
Sed precata Deum
mox candida stola velaiur.
5. Martyr, dura oravit,
gladium subit, aethera scan-
dit,
Blume, Itistorie rhthmicae.

Sponsus honorque datur,
cure Christo deliciatur.
6. Dura in sancta Barbara,
Iesu Christe, coleris,
Memor esto muneris,
Quod oranti contulisti,
Spes hmnani generis
Respoasoria.
1. Surge, virgo, et nostras
sponso preces aperi,
Tua vox est dulcis
in aure Domini,
Quae pausas
sub umbra dilccti;
V. Pulchre, Sion filia,
Pro mortali tunica
Agni tecta vellere
Et corona gloriae.
2. Pater repletus scelere
Filiam vult occidere,
Sed videt illam evanescere,
Vident hanc pastores fugere,
Alter illam non vult prodere,
Alter ostendit temeçe ;
V. A Domino fit signum mirabileç
Oves proditoris fiunt locustae.
3. Christus sanciam tenebroso
Reclusam ergastulo
lIiro satis arque blando
Confortat eloquio ;
V. Salve, virgo benedicta,
Quam Christi praesentia
lIiro satis arque blando
Confortat eloquio.
In 3. lgocturno.
Ad Cantica.
A. Quanto sese deprimebat
Humilis nobilitas,
Tanto magis elucebat
bTobilis humilitas.
Responsoria.
1. Praecepto praesidis
Christi virgo nudatur,
9

-- 130 --

l'udata rursum flagellatur,
,Nuda per provinciam
Ab impiis viris agitatur,
Petit a Domino, quod tegatur,
Et, ecce, ab eo
stola candida velatur.
¥. Mira Dei clementia,
Quae largitur,
quod petitur
&biecta diffidentia.
2. Virgo sancta Barbara
A patre suo decollaur,
Pater eius iudicio
Dei concremalnr,
llla caelo coronatur,
Hic inferno cruciatnr
V. E.rsultet tïliae Sion prol»ter
udicia tua, Domine.
3. 0 admirandam virginis
Huius fortitudinem,
Qua in se vitae veteris
Sic occidit hominem
Et potestates aeris
Yertit in formidinem ;
V. Haee pugnatura stadio
lIente irum induit
Femur cingens gladio.

Thalamo gaudens regio
Coniuncta Dei filio.

Per Horas.
Ad Primam.
&. In optata cellnla
reclndi inbetnr,
Qnali morte pereat,
donee percnnctetnr.
Ad Tertiam.
Latera lampadihus
Virginis cremantur,
Vulnera vnlneribns
Dire cnnmlantur.
Ad Sextam.
&. ludex dirus Barbarae
praecipit mamillas
Virginis amputari (devotae).
Deo libat lilas.
Ad Nonam.
A. Circumduci cogitur
virgo denndata,
Sed a Deo candida
veste fit ornata.

In Laudibus.
Super Psalmos.
A. Pater Deo barbarus
et index iniqnns
Torquet eam, cnius Christns
est sponsns et amicus.
Ad Benedictus.
A. Prudens et vigilans virgo,
Qnalis es cnm sponso illo,
Qui te elegit mnndam,
Qnam pnlchra, quam mirabilis,
Quanta lnce spectabilis
Inter Sion iuvencnlas
Et Ierusalem filias,

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
Ave, gemma pretiosa,
Margarita fulgida,
Sponsa Christi gloriosa,
Paradisi viola,
Virgo Dei, Barbara,
Clemens et benigna,
Qnae a patte trnncata
In anla regnas caelica;
Ora pro nobis
Almd regem gloriae,
Cnins fnlget claritas
Ut sol in meridie.

Brev. ms. Langhemense anni 1500. Cod. Bamberen. Ed. VI 8. -- In
1. Vesp. A 3, - Et fehlt Cerbarus. -- In 2. Noct. A 4, 5 stola candida. --
 6, 5 Spe. -- Iq 4 ist proaisch. - I n 3. Noct. Iq 1. 1 dividentia. -- Iq 3, 6
Vertit in fortitudinem. -- Iq 4 prosaisch. -- Ad Sonam , 1 Circumcidi.

-- 131 --

46. De sancta Barbara.

lu 1. Vesperis.
Antiphonae.
I. Exaltemus in suavi
Cor et mentem cithara,
Ut gustemus mellis favi
Torrentem cure Barbara.
2. Quae carne [quidem] sterilis.
Sed mente feeunda,
Virgo et mater fertilis
Laetatur iucunda.
3. Dum in tnrri habitavit
Arte eustodita,
¥irtus pacis abundavit
In mente munira.
4. Domum dum aedificat
Pater eius vanam,
Fenestram multiplicat
Ob ridera Christianam.
5. 0 nive eandidior,
Crystallo nobilior,
Agni lana tu vestiris,
Aquae fluxu tu fulciris,
Dum fiat Auster verior.

Ad Magnificat.
A. Adest dies maguae laudis,
In qua virgo expers fraudis
Magnificat Dominum,
Dura exultantem spiritum
Potenti cure victoria
Christo reddit Barbara.
Eia, pia, da gustare
Christi cibum miseris
Hic in via et ditare
Paupertatem inopis.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Christo regi exsultantes
iubilemus iugiter,
Sponsae Dei famulemur,
ut regnemus perenniter.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Paulo minus ab angelis
Sponsus sponsam minuit,
Dum caelebs haee celebns
Carnis iura diluit.
2. A summo caelo deitatis
Ut eolumba graditur,
lamum portans castitatis
In ipsum revertitur.
3. Speeulare Sion montem,
Uberem delicii%
Manum scandit per insontem
Et cordis mmditiis.

Responsoria.
1. Sublimi in solario
Virgo residens Barbara
Cum virtutun vario,
In mente virginea
Ut eaelesti sac.rario
Capit divina contubernia.
V. Viri thorum despicit
Virgo, quae c.horum conspicit
Mente angelorum.
2. Aquae vivae rivulum,
Charismatum diluvium
Se hic expressil,
Vim salnbrem languidis
Dum fonli baptismatis
Sui impressit.
V. Fons signalus permanens,
Hortus clausus, proferens
Paradisi fructum.
3, 0 fenestra trini Dei,
Quam pertransit lux diei,
En, ipse per te prospicit
In ternarum structura,
Trinitatis cuius vestigium
Quaevis gerit creatura,
V. Sed tu signaculum Dei
Es similitudinis,
Plenum decore luminis.
9*

-- 132 --

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
]. Oblita partis proprii
Oh Christi regis amorem
Ad poenas supplicii
Se offert promptiorcm.
2. Ad Dei virtutem
spe plena refugit,
Tyranni dura rabies
ut leaena rugit.
3. Eam Deus in aeternum
Sic fundavit, quod supernum
Yerbum ,Asu prospicit,
Quod ex auditu credidit.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Atïerte Deo gloriam,
Qui gentium sculptilia
lIuta esse daemonia
Docuit hanc familiam.
2. Exsulta, Sion inclitl,
Dtum adorant angeli,
Dura haec Iudae filia
Dat odorem balsami.
3. Igovum agno canticum
Et iubilum laetitiae
Chorus canit virginum
Oh titulum sanctimoniae.

Responsoria.
1. Eia, virgo mirabilis,
Paries tibi labilis
Dat iter manens stabilis.
Yere splendor es solaris,
Ut in vitris iens claris,
Dura scissuram nullam paris.
V. Sic ex parte active
Egisti,
Quod in partu passive
Gessit mater Christi.
2. Haec est stella matuina
Clausa sub signaculo,
Quam illustrat lux dina
In carceris ergastulo,
V. Hoc exorto lucifco
Caelum, terra plaudit gaudio.
3. Septemplici radio
Ut sol coruscavit,
Haec luna pugnans stadio
Dum laeta toleravit
Carceris angustias,
Flagella et ungulas,
Lampades et malleum,
Abscissionem uberum,
V. Ferientem
caput gladium,
Ut argentum
purgatum septuplum.

Responsoria.
1. Ab intus per aureum
Yestitum haec protecta
Gemmas gerens ,Artutum
In mente electa,
Terram circuit in derisum
luda carne, mundo corde
Attingens paradisum.
¥. Sed tegens caelum nubibus
Hanc vestivit
angelorum manibus.
2. Nequaquam exterminium
lnferi hunc ferit,
Qui pium patrocinium
Barbarae hic quaerit
Et promptum cordis scrinium
Ad laudes eius gerit;
¥. Hoc a Christo impetravit,
Pro quo mori non expavit.
3. 0 Dea Saturnea
lIanna pluens caelicum,
Apis tu es mellea
Cibum ferens angelicum,
Famulis tui nominis
Ferculis frui corporis
Salvatoris
Da, virgo decoris.
V. Tu mons regalis culminis
Ros vitalis veniae,

Flos vernalis germinis,
Dos dotalis gratiae.
In Laudibus.
Antiphonae.
1. Nimis admirabilis
In altis Christus Iesus,
Quem in imis tare fragilis
Sexus colit caesus.
2. Oves Chrisli pascuae
Laude sunt venustae,
lam ad nutum Barbarae
Oves sunt locustae.
3. Faine, siti cruciata
In viii domicilio
Christo fuit satiata
Ex caeli edulio.
4. In igue sancli flaminis
Benedicamus Dominum,
Igne caeli fulminis
Qui consumpsit Dioscorum.
5. Iuvenes et virgines
Laudes dent et gloriam,

Qui ad caeli cardines
Christo vehit Barbaram.
Ad Benedictas.
A. Benedictus sit pater luminum,
Qui Barbaram, dura petivit
Pro salure omnium
ibi famulantium
Exaudivit,
Per quant delicti venia
Pax arque iustitia,
Fax lucis in tenebris
Oritur de superis.

In 2. Vesperis.
Ad Magrtificat.
Dei esse digitus
Barbara probatur,
Per quam erueis titulus
In petra formatur,
Nain impressit per digitum
In marmoris duritie
Crueis signum inelitum
Manens usque hodie.

Brev. ms. Caminen.e saec. 15. Cod. Stetiuen. (Gesellsch. f. pommerische
Gesch. u. Altertumskundc) s. n. A. -- Orat. ms. Dorotheae de Mittelhuen
anni 1449. Clin. Monacen. 10930 13. -- Diurn. Caminense imp. Lipsiae 1-519.
C. -- Feruer: Antiph. ms. Veteris cellae saec. 15. Cod. Lipsien. 772. --
In 1. Vesp. B bat Super Ps. nur eine &, die erste. -- & 1, 1 Exsu|temus
ABC. -- & 1, 2 mente C. -- & 4, 3 Fenestram ternam &, trinam C. -- çd
Magn. , 6 reddidit B. -- Invit. 1 inbilantes B. -- Ibid. 2 Exsultemus
B.  In 1. Noct. & l, 4 Carnis vita A. --A 3, 1 ,peculationem ,ion A.-
[ 1, 4 mentem B. -- I l, 9 Mente fehlt B. -- I 2, 3 Se esse expressit
A.  I 2, 8 conclusus B. -- In 2. Noct. & 3, 1 Eam Deus fhlt B. --
A 3, 3 Verum visi prospicit. B. -- A 3, 4 Quod fehlt A; ex ldO auditl A,
ex pro auditn B.  I l, 6 Dura fehlt B sciens nullam B. --  1, 9 in
parte B.  I 2, 5 tlaec ex ortu. --  3, 3 luna fehlt B. -- In 3. Noct.
& , 3 Et unica esse 13.  & l, 4 famulam. -- A 2, ,q Et baec inde filia
B.  I 2, 2 huc B.  In Laud. & 1, 1 Rivus admirabilis A. -- & 2, 
Oves sunt B. -- & 3, 4 Caeli ex edulio A. -- A 4, 2 Benedieimus B. 
& 4, 4 Didascorum A.  Ia 2. V esp. adMagn. & 1 Dei esse dignus B. 
Ibid. 4 firmatur B.

47. De saneta Barbara.

In 1. Vesperis.
Super Psalmos.
A. 0 virgo beata,
Dioscori nata,

Iqobis tuis aemulis,
Caritate famulis,
Peccatorum veniam
Impetra per gratiam
Sponsi tui Christi,

-- 134 --

Quem tu coluisti,
Pro quo inivisti
Poenas leto tristi.
Ad MagnificaL
A. ¥itae salus valida,
le nos palus squalida
Peccati demergat,
Hic nos sic transvergat,
Ut in vitae solio
Regnemus eum gaudio;
Impetret hoc Barbara,
Xe nos gens [tam] barbara
Diri ducis, taetri, trucis,
Hostis crueis atque lucis
Seducat vitiis
lgos dans suppliciis,
Sed eius per passionem
Transeamus per agonem
Dei sorte bona morte
Ad vitam aeternam.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Lingua eordi eonsonet,
llelos pium personet
Ad honorera virginis
Laudans nature homiuis.

In 1. locturno.
Antiphonae.
1. Audi, hortor, quid hic tortor
l'raetendebat, cure fundebat
Filialem sanguinem.
2. Sua nata Deo ,.,rata,
Hoc doluit, quod coluit
Christum Dcum hominem,
3. Immolatum, cruciatum
Dei nature, verbo natum
Per intactam virginem.
Responsoria.
1. Dioscorus. vir stultus,
Atrocitate multus

Fidos contra Chrisfianos,
Deos venerans profanos
Suam natam custodivit
In turri ingente,
Ne a proeaci gente
Cerneretur; Barbara,
Fide, castitate clara,
Conubia odivit,
V. Iesum sponsum quaerens,
Soli huic adhaerens
Caeliea quaesivit.
2. 0 miranda pietas
Et laudanda caritas
Nostri salvatoris,
Qui certanti graviter,
Triumphanti suaviter
Adest cunctis horis;
V. Astitit ut virgini,
Sic et iusto homini,
Hoc est sui moris.
3. Fenestrarum pater bina
Strui iussit solia,
In thermarum loea trina
Fieri dat filia
A paternis famulis
Cucis eum signaeulis,
V. Ut laus deitatis,
Summae trinitatis.
Innotescat populis.

In 2. llocturno.

Antiphonae.
1. Pater cum cognosceret,
Haec quod Christum coleret
Atque sancte viveret
Fide Christiana,
2. Quaerit banc perimere
Et spatha transfigere,
Sic neci subieere
Mente malesana.
3. Lapis eam celavit,
Quod Christus donavit,
Sic quod tunc cessavit
Ultio profana.

-- 135 --

Responsoria
1. Deus praemirabilis,
Astans suis stabilis,
Omni laude dignum
Mirum fecit signum
Consolationis
0b rem proditionis:
V. ¥irgo cure oravit,
In locustas mutavit
Oves opilionis.
2. Per pastorem prodita
¥irgo, patri reddita,
Est a patte laesa
Ac praedire caesa
Utque saevo vindici
Tradita est iudici,
V. Ipsa quod adhaeserat
Christoque serviverat
Salvatori supplici.
3. Praeses, litis ut immitis
Praeavidus,
Christianos ride sanos
Impavidus
Torquere severe,
Puellulam» ancillulam
lesu Christi, esu tristi
Poenae amarae tormentare
Sat nititur, haec patitur
Fidem docens populo
V. Squalido cure poenis
Toria inamoenis
Data est ergastulo.

3. Hinc elatam, sic sanatam
Admiratus, est hortatus
Praeses, diis quod offerat
Virgo quod respuerat.

Responsoria.
1. Usta lampadarum focis
In eius costarum locis
Est mamilla depraedata
Ungulisque lacerata
Diro cure supplicio;
V. Caput eius tunditur,
Cl'llore perfunditur
Et teritur cilicio.
2. Quando praeses impudicus,
Castitatis iuimicus,
Virginem nudaverat,
Quam sponsus non desiverat,
V. Ipsam veste pulla,
Tincta nota nulla,
Angelus vesliverat.
3. Virgo Christi sancta,
Tantis poenis ancta,
Ne nobis negetur,
Impetra, corona
Post hanc vitam bona,
Sed pax praeparetur;
V. In morte nos conserva,
Ne Plutonis caterva
Nobis dominetur.

In 3. lqocturno.

Antiphonae.
l. Hanc reclusam carcere
Dignabatur pascere
Christi clementia
Sua praesentia.
2. Confortando, consolando
Hic sanavit, sauciavit
Quod praesidis impietas
Et poenarum graviras.

In Laudibus.

Antiphonae.

1. Dura praeses nil proficeret,
Ut a ride perverteret
Virginem sic stabilem,
Sponso suo habilem,
Pater banc recepit
Iratus concepit
Ipsam magis laedere.

136 --

2. Ecce, quantum hic erravit,
Hanc, quam de se generavit,
Natam capite truncavit
Gladiali verbere.
3. Ensem virgo cure sabivit,
Digna prece tnnc petivit
Pro gentibus agentibus
Poenarum suarum memo-
tiare,
4. Ut bac consequantur prece
In sua finali nece
Peccatorum suorum veniam.
5. Sancta prece bac finita
Est vox dicens mox audita:
Quod rogasti, impetrasti,
Veni sponsa mea.

Ad Benedictus.
A. Pyr de caelo in hoc .elo
Recedentem ante gentem
Patrem, virum criminis,
Flante ictu fulminis
Deglmivit et contrivit,
Quod nil certum est repertum
Palveris vel sanguinis.
Corpus digne huius . .
Couquisivit, sepelivit
Valentiuus virginis 1
Voto pii cuiminis
Quae nos dignos non prae-
vignos,
Sed heredes ad merccdes
Ipsius certaminis
Reddat et precaminis.

Brev. 5tonasteriense imp. s. 1. et a. (1489). A. -- Matutinale M,,na-
steriense imp. s. 1. et a. Bi letzteres natiirlich nur die Nocturnen. -- Laud.
A 4, 1 Ut hanc conseqoantur A. -- In 2. Vesp. Super Psalm. A: Hanc re-
clusam carcere; Ad Magnif. Pyr de caelo etc.

48. De sancta Barbara.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Barbarae sollemnia festivis suscipe votis,
Inclita ecclesia, iibans conatibus totis
Christo precamina, ut post aestus iungat te notis.
2. Teueris in annis haec sprevit idola varia,
Vilibus sub pannis suprema quaedtur bona.
3. Virgineo flore martyrii cumque rigore
Satagit placere regi aethereo mere.
4. Hanc sibi allexit unicam altissimus sponsam,
Quam caelis invexit pro ride pluries tonsam.
5. Rapuit consortem heatorum ¢oetus iucundi,
Quam gaudent per mortem vicisse spolia mundi.

Cod. Ducumburgen. 211. auf dem Einbande, einem fragan. Antiph.
saec. 15. Antiphonen eines Reimofficiums, wahrscheinlich in 1. Vesp., wie
das atff die 5. Antiphon folgende  vermuten lKfst.

-- 137 --

49. De sancto Barnaba.

In I. Vesperis.
Ad Manificat.
A. Consolator animae,
lesu, pastor optime,
Meritis Barnabae,
Filii consolationis,
Perfunde nos antidoto
Supernae unctionis.

Ad atutinum.
Invitatorium.
Consolemur animis
adorantes Dominum,
Qui supernis sociat
Barnabam apostolum.
In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Barnabas apostolus
ex tribu Levi prodiit,
Cuius praedicatio
in omnem terrain exiit.
2. Ioseph a parentibus
primo nominatu%
Post haec ab apostolis
Barnabas vocatus.
3. Cyprus erat genere,
agrum suum vendidit,
Brev. ms. Franciscanurn saec. 15.

Pretium apostolis
fideliter tradidit.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
I. Redeunt lerusalem
fratres visitare,
Iubet sanctus spiritus
istos segregare.
2. In opus ministerii
bi duo electi,
Paphnum et Seleuciam
statim sunt profecti.
3. Lystris et Iconium
Cyprumquc pergentes
Convertunt ad Domiuum
verbo vitae gentes.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Magnilïcemus Dominum,
Qui consolationis filium,
Barnabam apostolum
Dignatus est hodie
Caelesti consolatione
Consolari,
Cuius et nos precibus
Dono sancti spiritus
Mereamur recreari.
Cod. Parisin. 760. -- Aile ira vor-

stehenden nicht aufgef/ihrten Teile des Officiums prosaisch.

In 1. Vesperis.

Super Psalmos.

A. Hic athleta Dei
donatus laude trophaei
Quem docet orbe coli,
laudat in arce poli.

50. De sancto Bartholomaeo.
Ad Magnificat.
A. Orbis, ovans evigila,
Sanctis insiste plausibus,
Exsulta, gaude, iubila
Totus in Christi laudibus,
Bartholomaei precibus
Hostem antiquum ventila,
Ut omni fraude mutila
Laeteris in caelestibus.

-- 138 

Ad Iatutinum.

Invitatorium.

Verum lumen de lumine
Pari colamus numine,
In quo pruefulgent inclit
Bartholomaei merita.

In 1. bIocturno.
Antiphonae.
1. ]Iiserante
Christi clementi
Fidem rectam
suscepit lndia
E culturam
detestas idoli
Confirmatur
verbis apostoli.
2. Haec magorum
capta praestigiis
Tenebaur
subiecta vitiis,
Sed errorum
relicto tramite
Sacrae legis
fovetur forait e.
3. Non est ausus
coram apostolo
Quidquam loqui
daemon ab idolo,
Licet sese
multi conciderent
Et incassum
votis insisterent.
4. Spes aegrorum
frustratur penitus,
Daemon silet
ligatus caelitus,
Stat totius
plebis consilium
lmplorare
Berith auxilium.
5. Templum Berith
intrantes nuntii

Causam quaerunt
huius dispendii
Se passurum
verens sivailiu
]Iaestis dedit
responsu tristia.
6. Deus vester
miser obmutuit
Et ligatus
catenis iacuit»
E quo mlles
caelestis regiae
Fines visit
huius provinciae.

Responsoria.
1. Taetro quidam
plenus daemonio,
Suum vote
fasus incendium,
Viri Dei
iussus imperio
5Iale sonans
suppressit labium 
5Iox ab ipso
fugit daemonium
Nec est ultra
secuta laesio ;
V. Hoc operata Dei
manus est per Bartholomaei.
2. Energiae
vexata rabie
Regis nutu
vinclis adstriugitur,
Provisurus
eius miseriae
Patienti
sanctus compatitur,
Quo mandante
puella solvitur;
¥. Sic vitium mentis
pepulit censura medentis.
3. Rex ignarus
boni gratuiti
Gemmis, auro
cumelos onerut,

139 --

Ut per doni
vices exhibiti
Christi servo
re grates referat
Ergo tanti
devote properat
Compensare
mercedem meriti 
V. Transgreditur legis
rueras intentio regis.
4. lon invento
viro Polymius
Suis aera
gazis restituit,
Cui vir idem
iam dudmn conscius
In secreto
domus apparuit
Et in ride
p'udenter imbuit,
Vitae verbum
spargens diffusius ;
V. Rex memori clausit
in mente, quod auribus
hausit.

In 2. llocturno.
Antiphonae.
I. Dura describi
cultores idoli
Sibi poscunt
vultum apostoli,
Mox addiscunt
et annos temporis
Et eiusdem
mensuram corporis.
2. Niger crinis, alba caro,
Barba longa, cano raro,
Aequae nares et directae,
Aures crine suo tectae.
3. Est aequalis in statura,
lledioeris in mensura,
Vestis. eius sordem nescit
Igec per tempus veterescit.

4:. Frequentata
genuum flexio
Iugi Christum
pulsat suffragio,
Nain per noctes
et dies singulos
Suos ei
commendat famulos.
5. Angelm'um
sancta societas
Veri Dei
conservat semitas,
Per quos tutus
ubique redditur,
Sic nec sitim
nec famem patitur.
6. Cuncta novit,
cuncta considerat,
Universis
donis exuberat,
Omlle8 habens
linguas in habitu
Ipsum sancto
replente spiritu.
Responsoria.
I. Compel]ente
Christi discipulo
Duros daemon
mugitus edidit,
Coram rege
cunctoque populo
Suae fraudis
commenta prodidit
Dicens: virus
in mortem incidit,
Quisquis nostro
credit oraculo,
V. Tendit ad infernum
perdens diadcma supcrnum.
2. Resipisce
cruenta civias,
Iam tenere
foedus cum idolo,
Sed a Christi
discas discipulo,

140 --

Quid sit rides,
quid spes, quid earitas,
Ut te servet
superna veritas,
le damneris
cure hoste subdolo;
V. Sit tibi sincera
mes, sit confessio ver.
3. Doctor verus ait turbae:
Deum verum cognoscite,
Si salvi esse cupitis
Simulaera conteratis ;
V. Quoniarn omnes dii 9entiurn
daemonia , Dominus autern
caelos fecit.
4. Indignata
sermone belluae
Plebs adclamans
in eam irruit,
Vincla nectit
ad collum statuae,
Tractu pronus
Astaroth corruit,
Idem daemon
ipsum comminuit
Potestate
vocis mellifluae;
V. Quam maie possedit,
bene pulsus ab aede recedit.
In 3. Nocturno.
Ad Cantica.
A. Revertentes,
qui missi fuerant,
Singulorum
vultus considerant,
Duum tamen
dierum circulo
Dato sibi
carent oraculo.
Responsoria.
1. 5Iultitudo
magna iacentium,

Hostis laesa
furore rabidi,
Sanitatis
sumpsit remedium
Interventu
pastoris providi,
Mox astantes
pro visis stupidi
Laeti laudant
factorem omnium ;
V. Effectus morbis
curavit conditor orbis.
2. De supernis
legatus veniens
Miro lenit
splendore populos,
Qui volatu
fanum circuiens
Signum crucis
sculpsit per angulos
Conseerando
reeessus singulos
Et deorum
larvas eieiens;
V. Omnibus est visus,
quem misit eis paradisus.
3. Sanete Bartholomaee,
Christi apostole,
Indorum doetor egregie,
Rostris aurem
clamoribus apporte,
Ut tuo ad Dominum
sustentati iuvamine,
Tui concives
mereamur et adesse ;
V. Intercede pro nobis
ad Dominum, gloriose
Dei amice,
ut ipsins gratia largiente
Tui concives
mereamur et adesse.
4. 0 militis praedicanda
Fides virtus et £1oria,
Qui vivens decoriatus
Et capite tandem caesus

-- 141 --

Iam victima munda factus
Caelos scandit laureatus,
V. Cuius, Christe, per merita
Ab occultis nos emunda.
In Laudibus.
Antiphonae.
A. Rex regnare
volens perenniter
Virum Dei
poscit humiliter,
Ut ablutus
aqua baptismatis
Imbuatur
dono charismatis.
Ad Benedictus.
A. Sub Astrige
coronam meruit
Venerandus
Christi discipulus,
Primo fustes
et post exhibuit
Ensem collo
percussor aemulus;
Quem defunctum
fidelis populus
In sepulcro
psallens deposuit,
Ubi templum
fundare studuit,
Quod illustris
perornat tumulus.
Per Horas.
Ad Primam.
A Regis proles
et nxor regia
Iubilantes
cordis laetitia,
Candidatae
baptismi vestibus,
Fidem servant
inpressam cordibus.
Ad Tertiam.
A. Vigilantes
in lacis opere

Deum verum
sequunter libere,
Et quo magis
optata sitiunt,
Bac plenius
ea suscipiunt.
Ad Sextam.
A. Benedictus
largitor gratiae,
Qui de nervis
huius miseriae
Et de dolo
furentis idoli
Traxit Indos
verbis apostoli.
Ad Nonam.
A. Rex Indomm,
plebes et principes,
Sacrae legis
facti participes,
Exsultantes
pcrcepta gratia
Christo mentes
parant cubilia.
In 2. Yesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 virtutis
lux apostolicae,
Solis iubar,
caeleste speculum,
0mnes demens
astantes respice,
Clerum rege,
conserva populum,
U t post huius
mortis articulum
Resurgentes
in stola duplice
Repromissum
cenae dominicae
Convivantes
samamas epulum.

-- 112 --

Brev. ms. Trebnicense saec. 15. Cvd. V'ratislavien. I O 94. -- In
1. Vesp. Von don 4 AA super Ps. sind drei prosaisch. Ad Magn. A, 4
Totis. -- Ibid. 7 fraude vincula. -- In 1. Noct. R 2, 4 vinculis. -- In
2. Noct.  1, 1 discribi. -- R 2, 14 confessio pura. -- In 3. Noct. R 2, 3
lcvit. -- Dic  per l|oras gehSren urspriinglich in die Laudes; iiberhaupt
scheint die monastische Form dem Officium nicbt urspriinglich, da nach Ent-
fernung der Teilc mit abweichendem Versbau gcradc das Material zu einem
(ffficium formaë brevioris eriibrifft.

.51.

In 1. Vesperis.

uper Psaimos.
A. Ceisum votis eximiis
Antistitem Basilium
Colamus, qui prece miti
Daemoni eripiens,
Qu¢m mox involvit barons,
Obtinens chirographum
Denegata Christi ride,
Scriptum reddi per dolivagum
Eiulantem, se fore devictum;
Annolatum facinus
Delens defunctus
Praesul benedictus,
Iudaeus catechizatus
Mire per ipsum
Caeli. est addictus;
Precamur ergo cernui
Sordes tuis praesidiis deleri,
Sacer o Basili, Christum
Exora nostri misereri.
R. Ephraem iusto sanctus
In visu claruit
Ut columna candens
Caelum attingendo,
Quod stupens mente
Revolvendo
Tacuit facti veritatem
Experiendo ;
¥. Linguam eius
cernens ut ignitam,
Angelicam in eo
perpendens vitam
Fit certus in credendo.

Ue saneto Basilio.
Ad Magalificat.
A. Patris beati
Spiritus Basilii
Deum votis iugibus
5Iagnificavit,
Qai abdicans se
Blanditnentis saeculi,
Ad superna verbis, factis
Laetus aspiravit.
Preces effunde
Tuis pro supplicibus,
Ut partem, quam elegeras,
Sectentur, resecatis
Huius mundi duplicibus
In aevum tecum
Feliciter iaetentur.

Ad Matutinum.
lnvitatorium.
Ad celsa sollemnia
Basilii venite,
Qui gubernavit omnia
Hic in terris rite.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. In cathedra
non sedit pestilentiae,
Qui pollebat
fervore clementiae,
In Dei lege
mens eius stabilita
Precibus, ieiuniis
doctrinis vita
Fait eius polita.

-- 143 --

2. Non fremuit nec coluit
Inania,
Resecans, quae docuit
Vesania,
Domino servivit
in timore,
Caeli sedem adeptus
in honore.
3. Christus captt
eius exallavit,
Dura in excelsis
cellam fabricavit,
Renuntians hic saeculo
Addictus est
trinitatis speculo.
Responsoria.
1. Ab Arrianis
Vir Dei captam ecclesiam
Pasioralis contactu baculi
Recuperavit,
Christianis,
Reddens banc basilicam
Ad laudem Dei, quam
Multiplicavit
V. Hymnorum concentibus,
Fidelis piis mentibus
P|ebs banc frequentavit.
2. Capture hamo daemonis
Fidem Christianam
Abiurantem
Verbis sacri canonis
Eripuit ad summa
Propa|antem ;
V. Cum eiulatu
daemon chartam reddidit,
Quam liberato
praesul plus exhibuit
Noxia patrata continentem.
3. Domino fidelis
gratias p|ebs reddidit,
Videns a|mi praesulis
virtutum sanctitatem,
Quas in conventu omnium
mire Deus ostendit,
Oh quod eius adoraverunt
proni bonitatem.

V. Uxori laetus
redditur naritus,
A matrimonio
qui iudicaus quitus
Fuit propter iniquitatem.
In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Sacrificavit sacrificium
lustitiae terrestrium
Spem adaequans maestitiae.
In pace requiescit,
Cui mundus vilescit.
2. Clamorem eius
Christus intellexit,
Dura ab imis
ipsum sursum vexit,
Ubi nulla maestitia
Sed in aevum
cernitur laelitia.
3. Minuisti
Paulo minus ab ange|is
Basilium, dum vestisti
Sandliis,
In tto dura amore
Vixit hic sine torpore.
Responsoria.
1. Confiteri facinus,
Quod os et co- erubuit,
Scriptum pater almus
Iam defunclus abolevil,
llens peecatricis
¥isa charta gaudiis intumuit,
In spe dilectionis
Duh'iter requievit,
V. Deo grates referens
iucunda,
Quod prius contrectabat
furibuada,
Spurcitiis
pro viribus plus cedit.
2. Fe|icis hora dura transitus
adpropinquaret,

-- 144 --

In foribus mortem esse
Iosephque indicaret,
In spiritu
Basilius medici
CognoscellS iudicium
Ad eum inquit:
lon tam cito
imminet exitium ;
V. Hodie sol cum sole occidet,
ludaeus Ioseph ïatur;
Praesul pius dixit: lon,
sed tempus prorogatur.
3. Ad medicum
Blando sermone
Pro.esul bealus
Ait Basilius :
Ad horam si vixero
Cras nonne, qnid erit
I)ic mihi concitius?
Quod hortaris ïaciam,
Hoc i contingat, pater;
Invenlsti gratiam,
Basilius respondit,
care frater.
V. Praesul vixit, ut narravit,
Iosephque calechizavit,
Sic lucri I)eo medicum
Fecit et angelicum.

In 3. locturno.
Antiphonae.
1. Sanctus in tabernaculo
Tuo, Deus,
laetus requiescit
lundique piaculo
Resistens
inquinameuta nescit.
2. Eius desiderium
Auimae
sibi tribuisi,
Terrenum dura imperium
¥inceudi
robur ni contulisti.

3. iemor eius, Deus, fuisti,
Hune ad te dura allexisti
ira pietate
Contempta vanitate.

Reepnsoria.
1. Falleniem mundum vincere
Supplices
fac tuos, pater pie,
Quae sursum sunt, elicere,
Non, quae inquinant, sectari
huius blandimenta viae.
V. Labe respersos exue,
Ad te reflexos indue
Salutis vestimento,
Fidei ïulcimeuto.
2. Te colentes pio corde
l'os conserva sine sorde,
Ut sinceris monitis,
l'on mentibus attonitis,
Te sequi mereamur,
Licitis utamur.
V. Doctrinae tuae ïavum mellis
os gustare, fac, ne feI[is
Acerbitas inficiat
In Chrisfi lande,
sed mens nostra proficiat.
3. 0 conïessorum
lampas lucens clare,
Basili, doctor
praecelse, care,
loslris in angustiis
Tuum praesta levamen,
Caeli nos iunge nuptiis,
Almum ubi propinatur
flamen.
V. Basili pater,
ponliïex egregie,
Post mortem
applica nos regiae»
Quae ducit ad empyreum
Regni caelestis solinm.

-- 145 --

In Laudibus.

Antiphonae.
1. Domum tuam, Domine,
Praesul talis decebat,
Qui in tuo nomine
Fidem rectam augebat.
2. Portas eius introivit
In confessione,
Caelum quapropter adivit
In exsultatione.
3. Labiis laetitiae
Deum exaltavit
Mundum maestitiae
Praesentem adaequavit.
4. Ore, corde praesul Deum
Almas benedixit,
Muudum spernens  hostcm
saevum,
Quibus maledixit.
5. Sanctorum in ecclesiis
Deo laudes novas canebat,

Dum egentium inediis
Basilius ut pater succurre-
bat.
Ad Benedictus.
A. Suae plebis Dominus
Redemptionem pie visitavit,
Dura ad regendum comminus
Eum praesulem adoptavit,
Qui sedentem in tenebris
Doctrinae pastu populum
refecit,
Sit dies eius celebris,
Qui tam mira miranda per-
fecit.

In 2. Vesperis.
Ad Magnifieat.
A. 0 laudabilem per omnia
Basilium per saecula,
Ob cuius praecelsa merita
Nostta pientur famina
Ducamurque ad gaudia
Sanctorum perennia.

Brev. Misnense imp. Lipsiae (?) 1517. A. -- Diurn. ]Hisncnse imp. Lip-
siae 1511. B. -- In 2. Noct. 2, 12 Ioseph factus A.

.52.
In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Praeclarum late
tibi, vir sine fine beate,
lomen non fictae
fidei manet o Bcncdicte.
2. lIembra specu claudis,
quo factus es hostia ]audis
Carnem districte
dum frenas o Benedicte.
3. Hic probris actus
tumidisque peripsima factus
Iam noys invictae
palmam geris, o Benedicte.
4. Instar tu Christi
patiens ad cuncta fuisti,
Pacis et indictae
cultor pius, o Benedicte.
Blume, Historiae rhythnficao. ¥.

De sancto l;enediclo.
In 2. Vesperis.

Ad Magnificat.
Magna semper et praeclara
Deum decent praeconia,
Cuius igne spernens mundum
Fulges in turba caelitum,
0 confessor Benedicte,
Vota servorum suscipe.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Ut Christo celebri
iubilemus laude, venite,
Qui dedit aeternae
Benedicto gaudia vitae.
10

-- 146 --

In 1. Nocturno.

Antiphonae.
1. Benedictus tare nomine
uam gratiarum munere
E lursia progenitus
Claris fulsit parentibus.
2. tlic ergo Romae traditus
Disciplinis scholaribus,
Nil scire duxit commodum,
Nisi crucis mysterium.
3..Mundum suis cure tloribus
Scienter sprevit nescius
Iesuque ferens stigmata
Speluncae petit abdila.
4. Sanctum Romanus habitum
Dat illi, fert subsidium,
Sed magister invidiae
Saevit in illum lapide.
5. In specu, sub quo latitat,
Dei toiles se cruciat,
Sed rex mundi, cui militat,
Hunc sacerdote visitat.
6. Athleta Dei gravibus
Poenis urens exterius
Hostis in mente iacula
Igne exstinxit ignea.
Eesponsoria.
1. Florem mundi periturum
Despexit tamquam aridum,
Ut floreat in aeternum
Benedictus ante Deum,
V. Pennas sumens ut columbae
Recessit gaudens requie.
2. Puer fletum subseculae
Consolatus nutriculae,
Vas, ubi prece solidat,
Fugit, ue laude pereat,
¥ Elongatus a nutrice
lIansit in solitudine.
3. Agnosce, Dei famule,
Surrexit Christus bac die,
Adsunt, quas misit, epulae,
Cuius amore percipe;

V. Haec dies, quam fecit Deus,
In qua, iubet, exsultemus.
4. Electo grex mortiferum
Patri ferebat poculum,
Sed vir Dei signo vitae
Vas rupit tamquam lapide;
V. Intenderunt arcunl suum,
Ut perderent innoxium.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Iam latius innotuit,
Quasi lampas emicuit,
Sic Benedictus celebris
Frequentatur a populis.
2. Eius ergo sub tramite
5Iulti dura certant vivere,
Locis florent duodenis,
Fulget ipse miraculis.
3. Hic non impar Elisaeo
Ciet ferrure de profundo,
Sensus et corda perspicit,
Praesens absentes arguit.
4. 5Iaurus verbo currens patris
Petri fertur vestigiis
Super liquens elementum
lIersumque trahit Placidum.
5. Favent cuncta Benedicto:
Vas sponte manat oleo,
Fugit vita, spernit terra
Eius privatum gratia.
6. 0 quanta plenus gratia
Respectu rumpit vincula,
Sedens curvat imperia
Benedictus per saecula.
Responsoria.
1. Servus Dei Benedictus
Stetit misertus illius,
Qui clamitabat: o meure,
0 redde, redde filium!
V. Orans iacentem suscitat,
Reddit patri, qui clamitat.
2. Benedictus quam devotas
Deo solvebat gratias,

-- 147 --

Ire videns ut columbam
Caelo sororis animam;
V. Uterque duxit gaudia,
Soror caelo, hic in cella.
3. 0 Israelita verus,
Cor in Deum di|ataius,
Qui infra se angustatam
Vidit omnem creaturam,
V. Caelo quoque ferd sanctam
Germani cernens animam.
4. Alme pater, qui praescius
Tui sacrati transitus
Hune praenotasti fratribus,
Tuere nostros exitus,
V. Per te ducem clarissimum
Ut transeamus ad Deum.

In 3. Nocturno.
Ad Cantica.
A. Benedictum propheticis
Condecoremus canticis,
Qui tare lu|sit prophetia
Quam et doctrinae gratia.
Responsoria.
1. Grandi pater fiducia
Iorte stetit pretiosa
Qui elevaiis m,-mibus
Caelos scandit in precibus.
V. Fecit, Christ% quod iussisti,
Te secutus spe praemii.
2. Fratribus illuxit
Benedictum quae via duxit
Usque caelum surgens
et multa lampade fulgens,
V. Virque super candens
micuit, quae sit via, pandens.
3. Ece, iam cari noscite,
Quam claro scandit tramite
Benedictus ad sidera,
ui hic reliquit omnia;
V. Accpit ergo centuplum
Et vitam in perpetuum.
4. Gloria, Christe, tuo
fibi personet in Benedicto,

Quem faciens tecum
sanctis regnantibus aequum
V. Iam, quibus aequasti,
gaudentibus associasii.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Armis praecinctus
verae fidei Benedictus,
Idola dura stravit,
scdetn tibi.. Christe, paravit.
2. Huie iubilate, quo pater iste
Par fit Eliae, par quoque lIoysi,
Dum lapis illi flumina fundit,
Corvus obaudit.
3. [uemquam non laesit,
post te, dominator, adhaesit,
Utque David doluit,
hostis ut occubuit.
4. Laus puerilis hune beuedicit,
Qui puerorum per Benedictum
Corpora vitae trinus et unus
Trina reformat.
5. T.mpana laeta chori
mens consona concinet ori
Ac Dominum laudet,
quo servus in aethere gaudet.
Ad Benedictus.
A. Bcnedictus es, Domin%
Qui, Benedicfi animae
I)um caeli confers gaudia,
Glorificas terris membra,
Dura et specu, quo latuit,
Per te virtus emicuit.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 caelesiis norma vitae,
Doctor et dux Benedicte,
Cuius cure Christo spiritus
Exsultat in caelestibu%
Gregem, pastor alme, serra,
Sancta prece corrobora,
Via caelos claresceute
Fac te duce penetrare.
10"

-- 148 --

Brev. ms. Admontense anni 110. Cod. Admonten. 18. A. -- Brev.
ms. . Maxlmini Treviren. (?) aaec. 12. Cod. Londinen. Add. 18496. B. --
Brev. ms. Lunaelacense (?) aaec. 12. Cod. Palat. Vindobonen. lt90. C. --
Brev. ms. Engeibergense saec. 12. Cod. Engelbergen. 42. D. -- Brev. ms.
Egelbergense saec. 12. Cod. Engelbergen. 103. E. -- Brev. ms. Meilicen.e
saec. i.3. Cod. Meilicen. 1677. F. -- Brev. ms. Murbacense saec. 13. Cod.
Coimarien..36. G. -- Antiph. ms. Augiense saee. 12. Cod. Caroisruhan.
Aug. 60. add. saec. 1.3. H. -- Brev. ms. Gengenbacense saec. 1.3. Cod.
Car,,Isruhan. Geo. '2"2. L -- Brev. ms. 8chwarzbacense saec. 13. C«,d. Carois-
ruban..chw. 2. K. -- Antiph. ms. saec. 1.3. Cod. Gueifenbyteran. Heim.
L. -- Brev. ms. Cisterciense saec. 13. Cod. tuttgartien. 1 b 9. M. -- Brev.
ms. Vedastinum saec. 3h4. Cod. Atrebaten. 676. N'. -- l/rev, ma. Epter-
uacen.e saec. 14. Cod. Luciliburgen. 12. O. -- Antiph. ms. alemitanum
anni 131. Cod. Heideibergen. X. 6. 1 a. -- Brev. ms. Cisterciense saec. 14.
Cod. Pianoren. M 1. Q. -- Brev. ras. Farense saec. 14. Cod. Mazarin.
.349 (7611. R. -- Brev. ms. Cellae Priueipum saec. 14. Cire. Monacen. 721.3.
8. -- Antil,h. ms. Cisterciense saec. 14. Cod. Pragen. XII t" 7. T. --
Brev. ras. Langhemense saec. 14. Cod. Bamhergen. Ed VII 11. U.  Brev.
ms. S. Magni in Faucibus saec. 14. Cod. Maihingen. II 1. 4  7. V.- Brev.
ms. Murbacense saec. 14. C«,d. Colmarien. 4:0. W. -- Brev. ms. Augiense
saec. 14. Cod. Caroisruhan. Aug. 206. X. -- Brev. ms. 8. Georgii Viilingen.
saec. 14. Cod. Carolsruban. Geo. 6. Y. -- Noct. ms. Benedictinum saec. 14.
Cod. Doneschingen. 321. Z. -- Brev. ms. Murense saec. 14. Cod. Araugien.
Il 7 q. Aa. -- Brev. ms. Ehracease aec. 14. Cod. Wirceburgen Mp. th. p. 42.
Bb. -- Antiph. ms. Eremitense saec. 14. ('od. Eremiten. 612. Ce. -- Brev.
ms. Ebracense saec. 12. Cod. V(ireeburgen. Mp. th. f. 110. add. saec. 14.
Dd. -- N'oet. ms. AItovadense saec. 15. Cod. AItovaden. 29. Ee. -- Brev.
ms. 8itanstettense anni 1496. t'od. 8itanstetten. CXXVIII. Ff. -- Brev. ms.
8. Georgii Pragen. saec. 15. Cod. Pragen. VIII B 9. Gg. -- Brev. ms.
Heilbrunnense aaec. 1:$. Cod. Er|angen. 454. add. saec. 15. Hh. -- Brev.
ms. Velehradense {? saec. 15. Cod. Oiomucen. lI V 6. Il. -- Brev. ms.
Griesense saec. 15. Cod. Grie«en. 4:$. Kk.  Antiph. ms. Epternacense
saec. 15. Cod. Luciliburgen. 105. Ll. -- Brev. ms. ,. Bonifatii Fulden.
saec. 15. Cod. Fulden. Aa 81. Mm. -- Brev. ms. Benedictoburanum saec. 15.
Cod. Augu.tan. s. n. N'n. -- Brev. ms. SS. Udalrici-et Afrae saec. 15.
t'od. Augustan. Fol. 99. Oo. -- Brev. ms. Zwiefaitense saec. 15. Cod.
tuttgartien. 1 b 106. Pp. -- Brev. ns. Blauburanum saec. 15. Cod. tutt-
gartien. HB. I Asc. l Il. Qq. -- Brev. ms. Murense saec. h. Cod. Arauen.
M 9 f. Er. -- Antiph. ms. Fischingense saec. 15. Cod. Frauenfelden. Y 36.
ss. -- Brev. ms. Rhenoviense saec. 15. Cod. Turicen. Rhen. 60. Tt. --
Autiph. ms. Rhenoviense saec. h«. Cod. Turicen. Rhen..3. Uu. -- Brev.
ms. Monasticum saec. 1.5. Cod. Eremiten. 84. Vv. -- Brev. ms. Lang-
hemense anui 1-500. Cod. Bambergen. Ed. VI 8 SVw. -- Brev. ms. Lang-
hemense sac. 14. Cod. Bambergen Ed. VI 10 add. saec. 15. Xx. --
Brev ms. Heilsbrunnense saec. 15. Cod. Edangen "I04. Yv. -- Brev. ms.
Langhemense anni 1465. Cod. Bamhergen. Ed. VI 6. Z-. -- Brev. ms.
• . Maffni in Faucibus saec. 15. C°d. Maihingen. II 1. 8 9. Aaa. -- Brev.
ms. Kirchhemense saec. 15. Cod. Maihingen. II 1. 8 ° 15. Bbb. -- Brev.
ms. Augiense saec. 15. Cod. Carolsruhan. Aug. 262. Ccc. -- Brev. ms.
Lamprechtense saec. 1.5. Cod. Doneschingen. ôl.3. Ddd. -- Diurn. ms.
Altovadense saec_ 1.5. Cod. Altovaden. 7. Eee. -- Brev. ms. Ruperti de
Montreai anni 1506. Cod. Epternacen. s. n. Fff. -- Brev. ms. S. Crucis in
Werdea saec. 15. Cod. Maihingen. II 2. 4" 30. Ggg.  Brev. Frisiugense
anni 1479. Cod. Esten. X H 1. Hhh. -- Brev. ms. Pataviense saec. 15.
Cod. Stuttgartien. tIB I Asc. 109. Iii.  Brev. ms. Pataviense saec. 15.
Cod. Doneschinen. 3]5. Kkk. -- Brev. ms. Opatovicense saec. 15. Cod.
Palat. Vindobonen. 1962. LII. u. a. m.
Die unter Hhh Iii und Kkk genannten Quellen hahen das Officium in
der kfixzeren niclatmonastischen Form, die bei diesem Officium natirlich

149 --

nicht in Betracht zu ziehen ist. Bei der grofsen Anzahl der Que]len ist es
unmOglich, bei der guten (berlieferung des Textes unn0tig, die Varianwn
zu verzeichnen, die lediglich lqachl:Assigkeiten der Absehreiber darstell«u
wiirden. Von Belang ist nur, dafs das Officium Laid zum Haupffeste des
Heiligen, Laid zu dessen Translation, bisweilvn »in Commemoratione s. Bene-
dicti" steht, sowie, dafs die AA der ersten Vesper Laid in dieser, bald in
der zweiten Vesper ihren ilatz haben, Laid auf die kleinen Horen vereilt
erscheinen. Die 1. Vesper beginnt dann entweder mit der A : Maïna semper
et praeclara oder mit nur einer A super Ps.: ]xsultent omnium corda
fidelium pro gloria almi patris Benedicti etc. Einige Hss. u. a. F setzen
zut Vesper folgendes R:
R. Beatus Dei famulus
Magnum fecit miraculum,
V. Primum in partes divisum
Reiunxit capisterium.
In der 2. Vesper findet sich in denselben Quellen das R:
R. Aquam de montis vertiee
Ferrum de profundo gurgite
V. Et Placidum de flumine
Traxit per pensilem.
In einigen Hss. wird das Officium als .historia nova" bezeichnet; so HR:
.De sancto Benedicto novae historiae cantum quaere in principio";
.Novam historiam de sancto Benedieto quaere post cantiea in fine lit,ri" Xx.
Diese leuheit ist relativ zum ilteren Benedictusofficium zu verstehen. Auf
dasselbe Schema wie dies Officium ist das des hl. Colomannus (Anal. XIII.
lr. 84) gearbeitet. Bel der grofsen Verbreitung der historia ist auffallend
und bedauerlich, dafs der Verfasser nicht bekannt zu sein scheint.

53. De saneto Benedieto.

In 1. Vesperis.
Super Psalmos.
1. Fuit re et gratia
Homo benedictus,
Vir, qui nunc in patria
Sanctus est et iustus.
2. Iursiae provincia
Dedit huuc almnnum,
¥icit puer vitia,
Zabulum et mundum.
8. tduem Romanus suscipit
Sub Ad«odato,
Aqua, pane reficit
Signo resti dato.
4. Ille nequam spiritus
In calculis iactatis
Fregit signum invidus
Huius caritatis.
5. Sed Romanus destitit
• Nusquam ab incepto,

Nec sacerdos defuit
Die Paschae festo.

Ad Magnificat.
A. 0 deeus eeelesiae
Et honoris vaseulum,
0 pater clementiae,
Tu dux, tu lux, speculum
Rêgularis vitae ;
Eemplum munditiae.
Vêritatis calculum,
Aratrum iustitiae,
Contempsisti saeculum,
Sanete Benedicte.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Collaetetur eeelesia,
Benedieto eongaudeat
Et dieat :

150 --

Suscipe nos in gloria,
Cbristo regi complaceat,
Ut fiat.

V. Horum vita saeculum
Lucet, mundo pocu]um
Propinat felicem.

In 1. locturno.

Antiphonae.
1. In viam non abiit
Iste peccatorum,
Meditari voluit
Legem manàatorum.
2. Insensati impii
Quare fremuerunt
Potum mortis filii
Patri tribuerunt.
3. Vitrum fregit famulus,
Domini est salus,
Fuso viro monachus
Hebetatur malus.

Responsoria.
1. Quando pater filiis
Per natum dat pacem,
Orbis actis circulis
Quadringentis decem,
Satanas cure vitiis
Se parat ad necem;
V. Benedictus mittitur,
ovis armis utitur,
]ovum portat ensem.
2. Fides firma clipeus,
Caritas lorica,
Lancea spes, balteus
Pietas arnica,
Aqua fluit rivulus
Paupertas cupita;
V. Vilem vestit paenulam,
Sacram scripsit regulam
Verba dat mellita.
3. Multitudo militum
Sequitur hune ducem,
Christunl regem agnitum
Arque veram lucem
Profitentur, deditum
Morti super crucem;

In 2. locturno.
Antiphonae.
1. Sanctum suum Dominus
Hune mirificavit,
Quem in caelo plenius
Cure glorificavit
2. Scuto Dei genitus
Bonae voluntatis
Suae, quo sum agnitus,
Induit me gratis.
3. Ex ore lactantium
Perfecisti laudem,
Ut mos est infantium,
Hic non fecit labem.
Responsoria.
1. Ales, dictus merula,
Dum vacaret gratia
Contelnplationis,
Nigra volat garrula,
Sed carnalis nuntia
Est temptationis ;
V. Mens perhorret vitia,
Hanc fugat propitia
Virtus passionis.
2. Piacidum discipulum
Hinc per Maurum sedulum
Traxit de procella,
In patrem et filium
Propter hoc miraculum
Pia surgunt bella;
V. Per patris oraculum
Tollitur piaculum,
Dura orat in cella.

In 3. locturno.
Antiphonae.
1. Hic vir sine macula
¥ixit Deo suo,
Manet lmnc iu gloria
Monte sancto tuo.

-- 151 --

2. Benedictionibus
Tuis praevenisti
San
tum, quem in omnibus
Tu benedixisti.

3. Inn«Jcens hic manibus
Atque mundo corde
lusquam vanitatibus
Se dedit aut sorde.

Responsoria.

1. Pater hic apostoli
l'erficit officium
Et prophetae nomen,
lnquire vas olei,
Defensoris filium
Et qui fert flasconem
V. Feminas ex nobili
Genere, sed clericum
Et regis tironem.
2. Eius pater exitum
1Nuntiavit filiis,
5Iox correptus febribus
Vitae panera sumit,
Post haec flavit spiritum,
Caeli iunctus liliis
Et supernis civibus
Vitae vilain unit.
V. Post ipsius obimm
Viam stratam palliis,
Nilentem lampadibus
Binus frater ceruit.

3. Sanctus hic descenderat
¥idere Scholasticam,
Cure abire volait,
Illa supplex rogat:
Iam caput levaverat,
Sentit pater p|uviam,
tduae tantum invaluit,
duod manere cogat;
¥. Post tres dies penetrat
Caelos soror caelica,
Istud sancto paluit,
Quando Deum orat.

In Laudibus.
• Antiphonae.
1. Benedictus petere
Desertmu decreverat
lullo sese hot%
uem nutrix deserere
Profecto non poterat
lIundo spreto toto.
2. Petit capisterium
Pro purgando tritico
lutrix a vicina,
uod incaute positum
Fracture sanat illico
Virtute divina.
3. Hic nutrice inscia
Fugit et incognitus
5Iansit annis tribus,
Quem divina gratia
Pavit atque modicus
Hic Iohannis cibus.
4. Sed Christus presbyter»
l'aranti convivio
In paschali festo
Ait : meo puero
Confecto ieiunio
Cibum istum ferto.
5. Surgit hic sollicite,
Virum fine reperit
Cum difficuitate :
Surge, mande, B,)n nliiC te
Ieiunare convenir
Hac sollemnitae.

Ao

Ad Benedietus.
Gaude, felix anima
Benedicti, quoniam
Fusam lucem desuper
Cunctas noctis tenebras
Fugasse vidisti,
Et Germani animam
Ferri ad caelestia
Sororisque radio
Ante tuos oculos
Iundum conspexisti.

1,52

A

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat. •
Sanctus hic miraculis
Atque vitae radio
lIundo dat splendorem,
Patuit in filiis
Patris gloiatio,
Inde dat honorera
Brev. ms. Franciscanum saec. 15.

Christo, sed in aliis
In Iesu servitio
Excitat ardorem ;
Benedicte, famulis
Tuis fac in odio
Saeculi amorem,
Dona, quod cure caelicis
Omnibus perpetuo
Crnamus factorem.
Cod. Rossian. s. n. -- In 2. Noct.

B 2, 2 Hunc per Maurum. -- I 2, 7 An patris oraculum. -- R 3 ist durch
Beschidigung verloren; nur der ¥. ist noch vorhanden:
V. N,,n huius hic inscius
Corvo mandat oeius,
Longe tollat eum.
In 3. l'oct. A 1, 2 Vixit de suo. -- R 2, 6 vinctus liliis. -- In Laud.
A , 6 His Iohannis. -- Das Of-ficium folo-t dem Schema des Antonius-
[ffficiums Anal. V, Nr. 42. Zu demselben gehSrt der Hymnus: ['hriste verum
lumen patris, Anal. IV, 106.

54. De sancto Bernhardino.

In 1. Yesperis.

Antiphonae.
1. Senarum civis inclims,
Superna luce praeditus
Bernhardinus prudenter
Semper amare studuit
Christum Iesun b quem docuit
Revereri" decenter.

Eiusque ,Alans prospera
Regnum Dei per aspera
Promerendum coniecit.
5. Dignitatum insignia
Recusat et fastigia
Bernhardinus honorum
Nam, Christo ut se praebuit,
Se minimum exhihuit
In ordine minorum.
Ad llagnillcat.
A. 0 doctor egregie,
0 praedicator gratiae
Tu vas elecfionis
Fore meruisti,
Salvatoris praedicans
Eiusque cuncfis indicans
Summae dilectionis
Nomen Iesu Christi
Ex te salus popnli,
Per te labentis saeculi
Remittuntur criminum
Sordes praedicando,
Pater o Bernhardine,
Horum sis memor in fine,
Qui te poscuut, Domiumn
Pro his deprecando.

2. Vivens in innocentia
Sanctus hic ab infantia
Se J0eo consecravit,
Tandem donis caelestibns
Eius bonis operibns
Hunc Deus praedolavit.

3. Hic prudens mundi speciem
Perpendens velut glaciem
Labiliter dissolvi,
Confeslim hanc deseruit
Se sibi nec inseruit
olens a Deo solvi.

4. Francisci cinctus cordula
Contectusque tunicula
Pompam mundi reiecit

153 --

A d lIatutinum.
Invitatorium.
Iesus, salvator divinus,
Veneretur decenter,
Quem beatus Bemhardinus
Praedicavit ferventer.

In 1. llocturno.
Antiphonae.
1. Datur in lueem gentium
Bernhardinus a Deo,
lllustratorque mentium
Requievit in eo.
2. Adflatus sancto spiritu
¥ivendo formam dedit,
Praeeavens ab interiu
Culpae, quae mentem laedit.
3. Viitutum multipliiitas
irobitas atque mormu
Commendat hune, ae veritas
Sanemm refert signormn.
Responsoria.
1. Devotus Christi confessor,
Bernhardinus Senensis,
Fidei sacrae professor
Eusque firmus ensis,
Apud Deum intercessor
Sit pro nostris offensis,
V. Doctrinae Pauli successor
Menteque Iesu professor
Nunc precibus impensis.
2. Sanctus ]tic a principio
Datur literaturae,
Qui iugi vacans studio
Sensmn capit scripturae,
Sic lucis huius radio
Se confert vitae purae,
V. Mundmn hunc habens taedio
Minores replet gaudio
Se suae subdens curae.
8. Huius sacris influxibus
Plebs devota creatur,
Virtuosisque moribus
Eius mens illustratur,

Et languidis corporibus
lIedela mox praestatur;
V. Cunctis ad sanctum precibus
Devote fusis tristibus
Solamen statim datur.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Cor mundum sanctus habuit
Ab actate prinlaeva
lec obliquari dehuit
Cure huius mundi laeva.
2. Hic carnis supercilium
Legi mentis subiecit,
Se ipsum domicilium
Spiritus sancti fecit.
3. Zelator vitae pauperis
Christi Iesu saeratae
Contemptis mundi prosperis
Adhaesit sibi grate.
Responsoria.
1. Dura minoratur habitu,
Iqinoratur humilius
Bernhardinus et mente,
Quae continentur ambitu
Sacri status, ut filius
Eius complens attente,
V. Verborum sine strepitu
Promissa plus quam alius
Servavit, sed non lente.
2. Senarum urbis renuit
Urbinique, Ferrariae
Culnwn pontificatus,
Sic eius 'otum tenuit
Stature habens memoriae,
Ad quod fuit vo¢atus;
V. Hoc facto digne meruit,
(uod nunc in regno glot-iae
['um sanctis sit locatus.
3. Soror migrans a corpore
Matl'is huius, dura praedica!
Humanae geniturae,
Simul eodem rempote
Adparens sanctus applica!
Eiusdem sepulturae.

-- 154 --

Vo

Vivo sopito tempore
Decessum hunc plebs iudicat
Intenmm moriturae.

In 3. Nocturno.
Anfiphonae.
1. Francisci carus ri|lus
lunquam degeneravit
Ab eo, sed in me|lus
Vitam eius servavit.
2. Pacis cultor amabilis
Pacem praebet divisis,
Sic pace commendabilis
A cunctis fit his visis.
3. Adflictis et pauperibus
('ondolens iuxta nosse,
Hos dictis et operibus
Fovêbat toto posse.
Responsoria.
1. Stella fulgens
c|aret in aere,
tuam multa gens
meruit cêrnere
Super caput
sancti descendere
I modena
frontis Chrisfiferae.
V. Mirmn fuit signum vere,
(uod patuit sic clarere.
2. Alphonsus, rex clarissimus,
Ascribi sanctum monuit
Catalogo sanctorum,
('ui pater sanctissinms
Consensum papa praebuit
¥irlule meritorum,
V. Coetus Senarum optimus,
Aquilae cul non defuit
Sed nec ordo miuorum.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Ob sacrae vitae merilum
Et g|oriosum exitum
Beati Bernhardini

Personemus alacriter,
Per Christum ut fialiter
Reddamur sancto fini.
2. In caelis sanctus iubilat
In terris quoque rutilat
]Iiraudus iste signis,
Sic ei plebs afficitur
Quae digna mox efficflur
Donis eiusdem diguis.
3. Cunctis praestans auxilium
Mentem movet fidelium
Vir tantus ad orandum,
Iam pergunt per itinera
Secum ferentes munera
Ad eum honorandum.
4. Orbis terrae per climata
Fragrant ut tllymiamata
Merita sancti viri,
Suaque sacra dognmta
bIundi pellunt phautasmata
Insani ac deliri.
5. Laudandus est per oumia
lesum laudans praeconia
Sanctus hic salvatoris,
Cur eius ob sollemuia
I,aus sibi cure harmonia
Detur cordis et oris.

Ad Benedictus.
0 sacer Dei famule,
Bernhardine tu consule,
Quid agendum veraciter,
Ut queamus sa]ubriter
Gratiam mereri,
Qui errantes per devia
Peccatorum direxisti
Quosque salutis in via
Deduxistique gratin,
Quae debet hic quaeri,
Tuis, pater, supplicibus,
Ut ceteris tu fecisti,
Tcmpus impetra precibus,
uo possint paenitentia
Peceata deleri.

-- 155 --

A. 0

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
virum sanctissimum,
In dictis et operibus
Adflictis et pauperibus
Solamen praestantem,
Defunctis vitam tribuit
h,firmisque praebuit
Virtutem sanantem.
0 vere iustissimum,
Qui se tot bonis implicat
Dulcemque plebi praedicat
Iesunl voce clara,
Bernhardine, fac inclitis
Tuis privare meritis
Morte nos amara.
Brev. ms. Franciscanum saec. 15.

Per Oc |avatn.
Ad Benedictus.
A. Sacer Christi Bernhardine,
Nostra cordis suspiria,
Pater, clemenler aspice
Nec despice nos in fine,
Legis amator divinae,
Sed a malis nos praesera
Nostraque desideria
Semper in bonis conserva.
Ad Magnificat.
A. Salve, lesu fator
et amator normaque morum,
Fervens praedicator
et zelator vani cunctorum,
0 Bernhardine,
duc nos ad regna polorum.
Cod. Parisin. 1049. A.- Brev. ms.

Franciscanum saec. 15. Cod. Parisin. 1314. B. -- Brev. ms. Franciscanum
saec. 15. Cod. Parisin. 13244. C. -- Brev. ms. Franciscanum saec. 15.
Cod. Parisin. [Arsen.) 101. D. -- Noct. ms. Franciscanum saec. 15. ex. C«,d.
Lugdunen. 476. E. -- Brev. ms. FF. Minorum de Brageriaco saec. 15.
C«,d. Burdigalen. 8. F. -- Antiph. ms. Franciscan. Hibern. saec. 15. ex.
Cod. Coll. S. Trinitatis Dublinen. B 1. 2. G. -- Brev. ms. Franciscanum
saec. 15. Cod. Mus. Luciliburgen. s. n. Il. -- Brev. Romanum imp. Venetiis
1.522. I.
In 1. Vesp.  4 fehlt B. --  4, 2 Contentusque AI. --  4, 5 fehlt
A. -- Ad Magn. , 11 Remittuntur terminum A. -- Ibid. 14 in finc fehlt
A. -- In 2. 1oct.  1, 3 Nec liquari B. --  2, 3 In sese I. -- R 2, 2
Or],inique A, orbemque C -- R 2, 4 fehlt A. -- R 3, 1 Quod soror B;
Neptis migrans A. -- R 3, 2 Mirans huius B, eius C.- R 3, 4 Sic eodem
A. -- R 3, 7 Vino sopito tympore A; Bino s,,pito timpore BI: Sermo
s«,pitus tempe,re C. -- H 3, 8 Defensum hunc plebs A; Defessmn plebs
hunc BI. -- In 3. loct.  2, 3 Sic pacem B, ic pare A. --  2, 4
sit BC. -- R 1, 1 clare fillgens C. -- R 1, 6 sancti desidere AI, decidere
C.- R 1, 7 Duodeno AI. -- R 1. 8 fontis Chrisiirae A, fantis I, faucis B,
san('ti. C. -- R 1, 10 Qu«,d pot-uit B. -- I 2, 7 Cectus ternarum A; Secus
Scnarum. Dies R fehlt CD, die daiïir das fo]gendo einstellen:
R. De sancti patrls hodie
Bernhardini viriutibus
Fari liber, quam varie
Diversis in climatibus
(tpem praestant cotidie
Defunctis et viventibus;
V. Non cessant nocteque die
Suffragare maerentibus,
Dum sanctum deposctmt pie
Sanari a languoribus.
In I ist dies R da zweite der Nocturn, das drille : Alphonsus tex clarissimus etc.
D hat noch ein drittes R Romanus quintus antistes Nicolaus etc. prosaisch. --
In Laud.  2, 4 plebs efficiat B. --  2, 5 mox efficiat. -- Ad Bened.
,, 10 debuit. -- Ibid. 12 tu fuisti C. -- Vgl. die zugehi;rigen llymnen
Anal. XIX 1%. 135--138 und 139--141.

-- 156 

5. De sncto Bernlmrdino.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Bernhardinus, vir catholicus,
Et praeco evange|icus
Ecclesiae Romanae
Subiecit se obsequio,
Gens Senae plaudat gaudio
Et urbis Aquilanae.
2. Sub lIartino pontifice
Tuuc sedis lpostolicae
Yexillum triumphantis
Regis ferventer tenuit,
Per illud nomen patuit
Quod Iesu radiantis.
3. Senarum civis panditur,
Hiac agro rosa oritur
Virtute decorata,
Stella praefulgct saeculo
Dans iter vitae populo
llirifice lustrata.
4. Fraacisci patris regulam
Secutus evangelicam
Professus non transgressus,
Caelorum scandit culmina
Reliera carnis sarcina
Perenniter ingressus.
5. Praedivitis i[opiae
Decore pudicitiae
Sublimis observator,
lussis parere voluit
Sanctumque verbmn prolulit
Sollenmis praedicator.
Ad Magnificat.
A. 0 confessor eximie,
Di'inae haustor gratiae,
qui caeli fastigimn
Nequam relinquens saeeulum
Psallentibus
Tune ascendisti fratribus:
Pater, manifestavi
lomen tuum hominibus.
Nos mundi viatores
Ora sectari bonos mores,
Ut liberati

De tenebris miseriae
Iesum quaeramus Domiuum,
Qui est vera salus
E redemptio omnium.

Ad lat ut inum.
Invitatorium.
Regi, qui venit caelitus,
Laus, honor sit decenter,
Cui Bernhardinus inclitus
Servivit obsequenter.

In 1. locturno.
Antiphonae.
1. Hic vir in puerilibus
Et aunis sapienter
Nutritus bonis moribus
Et usus est frequenter.
2. rl"enellus puer satagit
Ad indolem virtutis,
Quem pie Deus ditigit
Ad tramitem salutis.
3. lntemeratae virgini
Devotus supplicatur,
Ut gratia spiritui
Divina largiatur.
Responsoria.
1. Sine parente soboles
Nutrici datur curae
Puer, cui bona iudoles
Laudatur vero iure
Et inter morts nobiles
Laudabilis naturae,
V. Aetate coepit tenera
Dare virtutum opera
Pro vitae spe futurae.
2. Humanis plenus legibus
Odit mundi scelera,
t'um virgo nata regibus
Exit matris viscera,
A fratribus minoribus
Tegitur tunicula,

V. Tamquam devoius virginis
Francisci pattes humilis
Conditur sub regula.
8. Bernhardinus, hic saeculi
¥ir nobilis electus,
blariae matris Domini
Est gratiam adeptus,
Antequam Seraphici
Fit regulae subiectus,
V. Fit propter innocentiam
Et carnis pudicitiam
Valde Deo dilectus.

157
V.

Annunciante virgini
Corde ductus humili
Devote recolatur.
3. In Dei labore fervidus
Convertit reos penitus
De via pravitatis,
Dans meretrices nuptui
Subactas lilas fidei
Sub foedus honestatis,
V. Iudaeos veste candida
Ornatque, tegit crimina
Sub ride trinitatis.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Iagistri normae subditur
Lieris imbuendus
llullisque gesfis utitur
Ad noxam pertrahendus.
2. Divino verbo pascitur
Ex ore praedicantis
Zelaorque efficiur
Cuncta Dei creantis.
3. Hic pauperis inopiae
Pie auxiliatur,
A largitore gratiae
Haec virtus illi datur.

Responsoria.
1. Dura puer corde seduio
Dei auditu patuio,
Verbum audiebat,
De se tit rates publicus
Dura pueris tam fervidus
Id surgens proponebat;
V. lam praedilectam habeo,
Amore cuius langueo,
De virgine dicebat.
2. Senarum pia civitas
Saevae pestis iaculis
I,etaliter plagatur,
Huius almi pietas
Aegrorum obsequiis
Hilariter moratur,

In 3. lqocturno.
Antiphonae.
1. Amore Dei flagitans
Dat opes temporales,
Mereri se cerlificans
Post gazas aeternales.
2. Francisci I, atris habitu
Hmniilime laetatur
Ac toto vitae transitu
Hoc votum observatur.
3. Perennis vilae gloriam
E pastor pollicetur,
Qd trini voti hostiam
Observans protitetur.

Rt.sponsoria.
1. 0 Bernhardine, vitae probitas
Doctrinaeque te laudat veritas,
Teque ornat virtutum nobililas
Teque prodigiorum claritas;
V. Sacros libros condidisti,
lesu nomen ostendisti.
2. Dura mundi spretor inclitum
Franciscum imitatur,
In omne opus optimum
Ferventer inflammatur,
Ut sidus mundo fulgidum
Ab omnibus credatur;
V. Propter graliam sermouum
Observantiamque morum
Hic nomen illi damr.

-- 158 --

lu Laudibus.
Antiphonae.
1. Adsunt nobis sollemnia,
Prodigiis eximia,
In Aquilana urbe
Iutu Dei fulgentia,
Psalle cure revcrenfia
Fidelis chorus turbae.
2. ('hristi rides fulgida
Per cuncta orbis climata
h paucis colebamr,
Quam Bernhardinus inclims
Emissus praeco caelitus
Eandem amplexatur.
3. Hic Christum nocte meditans,
Super salutem vigilans
Suam et viatorum,
('asig crnis wsculum,
Suae salutis aemulum,
Pro lapsu somniorum.
4. Deum benedic, Italia,
Feraria cum Tuscia,
Quae tenes decoratum,
Tu fratrum minorum proles,
Quae emittis raies flores,
Dic verbum Deo gratum.
5. Laudet rerum opificem,
Qui creatis dat ordinem
Languoribus oppressis,
Quem laudat omnis natio,
Fidelis generatio
Peccatorum conversis.

Ad Benedictus.
A. Gaude, felix Aquila,
lam intra cuius moenia
Et Bernhardini inclitum
Beati corpus conditmn
Fragrans redolenter;
Tu tuae morti proximans
lutu Dei praevio
Urbem intrasti gratulans,
5Iultotum caedem civium
Sedans tu clemcnter,
Virtutibus exuberans,
Innoxiis menlibus
Sis nos, pater, liberans,
0rans pro lapsu criminum,
lIostri memor semper.
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 sidus Ialiae,
Praeclara proles Tusciac,
Ptopago gratiosa,
I)e Christo vite prodiens,
In hac vita aerumnosa
Fuisti lumen oriens,
Super quem praedicantem
Visa est stella
mirae claritatis,
Perduc gregem deviantem
Ad Christum pastorem
summae bonitatis,
0 confessor inclite,
lle pereat interitu,
Heu, saevae mortis amne.

Brev. ms. Franciscanum anni 1492. Clm. Monacen. 23 152. A. -- Brev.
ms. Franciscanum saec. 15. C,,d. Parisin. 1046. B. -- Brev. ms. Francis-
tannin (?) saec. 15. (od. Londinen. Had. 2,564. C.- Brev. ms. Francis-
canum amfi 1463. Cod. Oxonien. Miscell. Liturg. 206. D. -- Brev. ms.
Franciscanum saec. 15. Cod. leapolitan. VI. F ;$6. E.- Brev. ms. Francis-
canum saee. ah«. Cod. ('asanate». B VI 26 (250) add. saec. 15. F. -- Brev.
Romanum imp. s. 1. et a. G.
In 1. Vesp. A 2, 2 Nunc sedis A. -- A 3, 2 Hinc fehlt A: rosa
panditur AB. -- Ad Magn. , 16 fehit G. -- Ibid. 2 actor gratiae. Ibid. 4
delinquens AG. -- Ibid. 5 sq. P.¢allentibus nunc ascendisti fratribus C; Salenti-
»us tune ascendisti fratribus BG; Psallentibus fratribus tune asccndisti A.-
In 1. loct. R 1, 2 sq. datur cupuere cul A. -- B ], .o, boni ind«»les A. --
B 1, 8 Dare fehlt A. -- R 3, 1 hune saeculi A. -- R 3 steht an erster
Stelle B.  In 2. loct. A 3, 1 Hic fehlt A.  A ;$, 2 Pie fehlt B. --
A 3, 3 A languore gratiae et gloriae A. -- A 3, 4 Haec fehlt A Virtutis B. --

Zu dem Officium gehSren
Quellen an verschiedenen
nach der 8. Lection. 8le
R. Perusi, urbe inclita,
Vigebat be||um horridum,
Quod multos substernebat;
llic praeco vote valida
Damnat eertamen stolidum.
Quod rides arg-uebat,
V. 8axis ruebant laomines,
Fiebant 8atan martyres,
Qui cunctos de|udebat.

R 1, 1 Cum puer BC. -- R 1, 2 l'atuloque mente A. -- R 1, 3 Verbum Dei
audiebat A ; Quod verbum BCD. -- R 1, 4 Ecce de se fit rates C. -- R 1 steht
an zweiter 8te||e C. -- R 3, 1 dolore A. -- I 3. 2 et eos penitus A. -- [1 3, 5
Subarrhatas il|as ABC. -- R 3, 50rnatique A, rnat qui B. -- In 3. Noct.
A 2, 2 llumili A. -- A 2, 4 lloc fehit A; ll,,c forum B. -- I 2, 1 spreto
A. -- I 2, 4 Fit ferventer intJammatum A. -- I 2, 6 Tunc ab omnibus A.--
R 2, 9 folgt noch Qui dilexit summum bonum A. -- In Laud.  5, 2 Qui
tantls dat A. --  5, 6 Peccatorumque AB. -- Ad Benvd. , 2 huius
A.  Ibid. 4 Beati fehlt A. -- Ibid. 10 Tu sedas tu c|cmenter A; 8edas tu
exuberans C. -- Ibid. 11 exuberans fehlt A.  Ibid. 12 fchlt A. -- In 2. Vesp.
ad Magn. , 30 propago D. -- Ibid. 5 Ut hac vita B; vita fihlt D. --
Ibid, 10 Ad ipsum pastorem A. -- Ibid. 14 Heu suae mortis a me A;
m,rtis animae CD. -- Diese A steht in A ebenfal|s ad Magnificat; in 2. Vesp.
findet sic|l die f«,|gende &.
Sp|endor pudicitiae,
Zelator paupertatis,
Amator innocentiae,
Cu|tor virginitatis,
Lustrator sapientiae,
Protector veritatis,
Ante thronum fu|gidum
Para nobis aditum-
Aeternae maiestatis.
ne, ch einige Responsorien, die in verschiedenen
Orten eingeste||t sind in B nach der 9., in E
la uten :
R. Apud summum pontificem,
Aimae urbis praesulem,
Criminatus est insonter,
Sed ahnae sedis gratia
De praedicando copia
Ei datur e|eganter;
V. Confutantur aemuli,
Ad eum ride|es populi
Currunt adfluenter.
E. Viterbii dura veritas
Et mystica moralitas
Per eum nuntiatur,
Nefariorum pravitas,
Invidiae voracitas
Nocenter inflammatur,
V. Verum divina bonitas
Et mentis [suae] aequitas
Ei auxiliantur.
Zu diesem Ofricium gehSren die IIymnen: In l. Vesp.: Auctor {Doctor}
orbis, victor morbis (mortis}, Anal. XIX, 9?, : ad Noct. : Inn,vatur plebs fidelis,
Anal. IV. 112; in Laud: Laudet Deum diluculo. Anal. XIX, 9.3.

56. In Translalione s. Birgiltae.
I n 1. V e s p e r i s. Nam suscitas de pulvere

Antiphonae.
1. Benedicla sis, trinitas
Gloriosa, quae semitas,
Illustrasti sanctorum,

Brigidmn et conscendere
Das marrera filiorum.
Haec orta stirpe nobili
Nobilitatem generis
¥irtulibus ornavit

-- 160 

Cum corde Iesum humili
Christum ab annis teneris
Quaesivit et amavit.
3. Ut Raguelis filia
lon cure carnis iascivia,
Sed pro prolis amore
lupsit puella nobilis
Vire, dura esset nubilis,
Cure Domini timore.
4. Prophetissa de Suecia
Surgit potens in gratia
Dante Deo deorum,
Qui Israelem sociat
Dispersum, ut resarciat
Puinam angeiorum.
5. Loudemus Deum gloriae,
Qui verbum paenitentiae
Per sponsam destinavit,
Currit sermo veiociter,
Frigus fugit, et largiter
Imber mentis rigavit.
Ad Magnificat.
A. I tuba sancti flaminis,
Canale caeli fluminis,
Sponsa regis caeiorum,
Brigida, clara genere,
Eto cure precum munere
Advocata reorum.
Quam duicis es, o trinitas,
In tuis sanctis donis,
Qui fines lustrans visitas
Longinquae nationis
E prophelissam suscitas
Ad latus Aquiionis,
0 miserere miseris,
los purgans sorde sceleris,
Qui caeli praees thronis.

Ad 5Iatutinu m.
Invitatorium.
Laudetur 13ei gratia
Pro sponsa, quam amavit,
Cul sua msteria
Secreta revelavit.

In 1. locturno.
Antiphonae.
1. Ex ore sponsae simplicis
Laudem, Deus, fecisti,
Quam verbis vitae mysticis
Scribendis instruxisti.
2. Cires narrant angelici
Sponsae magna mysteria,
Conscripti libri caelici
Sonant per orbis spatia.
8. Ascendit mentis ardua,
Bibit fontis irrigua
Per contemplationem,
Per hanc canalem dulcia
Verba fluunt donantia
Yaili irrigationem.

lesponsoria.
1. Rex regum suum horlulum
Ad aquiionis angulum
In Suecia plantavil,
Duin spinae replent hortulum,
t[ex inde tulit surculmn
E Romain transportavit ;
V. In vitem magnam surculus
Creit ex vi donorum,
lunc bibit terrae populus
Vinmn eloquiorum.
2. 0 Iesu, rex aetheree,
Restaura sepes vineae,
Custodes da murorum,
Brigida, proles Sueciae,
Romanae planta ecclesiae,
Ora regem caelorum,
V. Ut vineam reaedificet
Et vino nos laetificet
Verborum divinorum.
8. lIaria, pone vigiles,
Qui fortes sint et pugiles
Ad excolendos hortuios,
Tollendo spinas, tribulos;
Salve, virgo, flos virginum,
0ra pro nobis I)ominum,

161 

V. Ut suam sanctam plantulam,
Brigidam, tuam famulam, .
Augmentet mille milibus
In floribus et fructibus.

V. Servat oboedientiam
Subiectam suam propriam
Relinquens voluntatem.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Dura sponsae placet thalamus
Thronusque castitatis,
Fit eius lingua calamus
Scriptricis veritatis.
2. Adorerons adiutorem
Nostrum propret prodigia,
Nain fit doctis in stuporem
Sponsa loquens mysteria.
3. Rex summus sponsam dedicat
In suum tabernaculum,
Per quam servos laetificat
Propinans vitae poculum.
Rcsponsoria.
I. Madti post exseqias
Ad iterandas nuptias
Nolebat inquinari,
In vestibus humilibus
Non horret a nobilibus
Despecta reputari ;
V. Conversans adhuc saeculo
Sic vixit» quasi vinculo
Subiecta regulari.
2. Relictis suis omnibus,
Domo, possessionibus,
Amicis et cognatis
Ut Abraham oboediens
Romain venit, cor iaciens
In manu deitatis;
V. Loca sanctorum circuit
Gaudenterque sustinuit
Caminum paupertatis.
3. Romana fit ecclesia
Spousae Chrisfi nutricia
Amantis castitatem,
Dura sub magistri ferula
Degit simplex discipula
Tenetque paupertatem,
Blume, Historiae rhytltmicae. V.

In 3. Nocturno.

Antiphonae.
1. Rex Iesu, docet gloriam
Servatque sanctimoniam
Purae confessionis,
Annuntiat iudicia,
Quae dantur propter vitia
Perversae nationis.
2. Fit tuba Dei ductilis
Sponsa Christi amabilis,
Dura malleatur ictibus,
Ieiuniis, laboribus.
3. Cantate Deo canticum
Pro dono pietatis,
Qui spidtum propheticum
Sponsae donavit gratis.

Responsoria.
1. Visiones mirabiles,
Amabiles» terribiles
Romae sedens conscribit,
Mariae per suffragia
Oblata sibi dulcia
Divina vina bibit;
V. Dum visitat reliquias
Et limina sanctorum,
Comportat indulgenfias
Opesque meritornm.
2. ¥irtutibus proficiens
Gressum moet progrediens
Ultra peregrinari,
Ad Ierusalem properat,
Ubi Deus permiserat
Se nudum immolari;
V. I)um sepulcrum velocius
Et loca passionis
Percurrit, cumulatius
Augetur I)ei donis.
1]

-- 162 --

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Ex dono tuo, Domine
Brigida fortitudine
Lumbos suos adcinxit,
Iciuniis, laboribus
_troeibus fi'igoribus
Motus carnis exstinxit.
2. Sponsa gaudet et iubilat,
Dura ordo sibi rutilat
Iesu nafivitatis,
Ma5ae pucrperium
Et parvuli praesepium
Monstralur ei gratis.
3. _h_mara Christi passio
Et stute fatigatio
lIortis penuriosae
Revelantur ex serie,
Dum ad montera Calvariae
Oraret lacrimosa.
4. Iesu passo eompatiens,
Ab Ierusalem rediens
Ad Romain remeavit,
Ubi post Deum sitiens,
Felicier obdormiens
Ad Dominum migravit.
5. Tua, Deus, oraeula
Confirma per miracula.
Quae sponsae tribuisti,
Fraeta carnis laguneula
Lampas lucet, qua faeula
Hosles perterruisti.
Brev. ms. Paradisiacum saec. 15.

Ad Benedictus.
Quasi stella matutina
Sic refulsit vi divina
Brigida, lucis filia,
Luce Deus hanc instruxit,
Qua errantes multos duxit
Ad verae lucis gaudia.
0 benedicta trinitas
Quae gyro caelum circuis
Et prophetissam statuis
Ad ]alus aquilonis,
Nos duc in pacis semitas,
Dimitte poenas debitas
Ut detur nobis claritas
Tuae fruitionis.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. O Brigida, sublimata
Praecelsis privilegiis,
Tu a Deo visitata,
Revelata mysteriis
Tu virtutibus ornata,
gni coniuncta nuptiis,
Digue gaudes laureata,
Ora pro tuis filiis;
Deus, qui te glorificat,
Sed et signis mirificaL
Donet nobis sah, ari,
Ut coram agni facie
In angelorum acie
Possimus coronari.
Coà. Laurent. Conv. sup. 459.

57. De san¢ta Birgitta.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Rosa rorans bonitatem,
Stella stillans claritatem,
Birgitla vas gratiae,
Rora caeli pietatem,
Stilla vilae puritatem
In vallem miseriae.

2. Christus ductor, dulcis doctor,
Te dilexit, te direxit
In aetate tenera,
Tuque mitis, virens vitis
Profecisti et crevisti
Florens super sidera.
3. Mentem mundans, ridera fun-
dans

-- 163 --

Amor cinxit et revinxit
In sancto proposito,
Tota decens, tota recens
Christum amas, Christum cla-
mas
Toto vitae stadio.
4. lIundi fruens opibus,
Orta de nobilibus
Mundum contempsisti,
Vivens in coniugio
Pio morum studio
Pergis viam Cbristi.
5. Viro tecum continente
Sursum scandis tota mente
Et carnem mortificas,
Virum doces iter rectum
Et inducens ad perfectum
Deo gaudens dedicas.
Ad Magnifi,.at.
A. Ministrans pauperibus,
Nudis et debilibus
Christum induisti,
Quem timendo iugiter
Et amando dulciter
Sponsa concupisti,
Iam sinu sponsi frueris,
Opem deposce miseris,
Dulcis sponsa Christi.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Deum patrem veneremur
Pro Birgittae gloria,
Ut cure Christo coronemur
Per eius suffragia.

In 1. bIocturno.
Antiphonae.
1. Docctur velut filia
Per Christum perque virgi-
nem,
Cure qua vitae decentia
Sponsae gerat imaginera.

2. In virginali thalamo
Qui se carne praecinxit,
In huius sponsac calamo
Mysteria depinxit.
3. Dei suavis spiritus
Dura caelitus inundat,
Ex ore sponsae veritas
Et bonitas reduudat.
Responsoria.
1. Haec sursum rapta spiritu
Videt mentis intuitu
Iesum cure sanctis stantem,
Qui mundi scelus aperit
Et se contempluln asserit
De suis exsulantem;
V. Lux veit in »mdum, et di-
lexerut homines magis tene-
bras quam Ittcem.
2. Astans Dei iudiciis
Vider, quantis suppliciis
Impii mactantur,
tJuam gravis est purgatio,
Quam horrens est damnatio,
Tormenta testantur;
V. Cure exarserit in brevi ira
eius, beati omes, qui cofi-
durit in eo.
3. Ardenti desiderio
Pro populi suffragio
Peeeantis dum anhelat,
(duam gravia sunt vitia,
Quam grata dat remedia,
Christus ei revelat;
V. Loquitur pacem in l»lebem
tuntur ad cor.

In 2. lIocturno.
Antiphonae.
1. Maria sponsae reserat,
Quod in matre perfecta
Sine pecoeto fuerat
Originis concepts.
11"

164 --

2. Pandit, quae delectatio
atrem Annam replebat,
Suae felix infusio
Dura animae fiebat.
3. Nunquam sensit contagium
Maria, sed sublimium
Virtutum gessit lilium
Prae ceteris mortalium.
Responsoria.
1. 5Iaria. virgo parvula,
Christum nasci de virgine
Per prophetas instructa,
Tota mentis dulcedine
Eius optatur famula
Quod fieret innupta;
V. Desiderium ai»ae eius tribu-
isti ei, Domine, in beedictio-
ibus dulcedinis.
2. Ancillae ministerium
Grato fervore spiritus
Dura humilis affectat,
llluxit ei caelitus
Et Dei patris filium
In utero receptat;
V. Cibavit eam Domius pane
vitae et itellectus.
3. In excessivo gaudio
Iam nato dulci filio
Virgo mater exsultat,
Dura vider membra tenera,
Per quae transibunt vulnera,
Dolor cordi resultat;
V. Abscondisti haec a sal»ieffibus
er prudcntibus et revelasti ea
19arvulis.

In 3. locturno.
Antiphonae.
1. Ut doctrix evangelii
De novo mater Dei
Suam tolamque filii
Vilain demonstrat ei.
2. Ad finem a principio
Christi poenas expressit,

Et consummato proelio
Qmm flebilis decessit.
3. Quam forti vehementia
Dolor eam transfixit,
Dura mortem et opprobria
Christi vidit, edixit.
Responsoria.
1. ¥icissim sanctis loquitur
Et colloquens assequitur
Mellifluam doctrinam,
Perversos mores arguunt
Et christianis consulunt
Virlutum medicamen,
_hë quando irascatur Dorninus,
et pereant de via iusta.
Pro dogmate fidelium
Tare frequens revelatio
Est mentibus legentium
Stupor et admiratio,
Sponsae decus eximium
Famaeque divulgatio;
Immortalis est enim vaemoria
illius, quia apud Deurn nota
est et almd hornines.

Vo

Vo

In L audibus.
Antiphonae.
1. Post mortem viri penitus
Sponsa Christo subiecta,
Haec Romain iuxta spiritus
Praeceptum est profecta.
2. lllic suae sublimiter
Vitae virtus ascendit,
Odorque famae dulciter
Se populis extendit.
3. Loca sanctorum adiit
Qnam plurima, dum vixit,
Tolum iter., quod transiit,
Christus ei praedixit.
4. Fervens amore fortiter
Aetati non pepercit,
Ierusalem hilariter
E Bethlehem perrexit.

-- 165 --

5. ]ffariae partus seriem,
Cum Bethlehem venisset,
Sponsa vidit per ordinem,
Tunc velut peperisset.
upir Benedictus.
A. In sanctae vitae studio
Mundi decurso stadio
Languens sponsum desiderat,
Sponsus iucundus properat
Blando placans sermone:
Veni, praedulcis filia,
Grata virtutum lilia
Porans, in sponsi gremium,
Gustabis dulce praemium
Perpetuae coronae.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 Deum ineffabilem,
Qui sponsae vitam humilem
Arrhis ditavit optimis
Et nunc in caelo maximis
Honoribus delectat,
Ipsam magnis miraculis
Exaltans hic in populis,
De mundi nos turbinibus
Ereptos caeli civibus
Eius prece connectat.
Infra Octavam.
Ad Beneàictus.
A. 0 Birgitta, murre gutta,
Exemplar cntinentiae
Confecisti plebi Christi
Emplastrum paenitentiae,
Dum scripsisti verba Christi,
Tu nova lux ecclesiae,
Eto tutrix, esto nutrix
Tibi pronae familiae.
Ad Magnificat.
A. Sponsa regis, doctrix legis.
Exemplar sequens forfium,
0 Birgitta, rubra vitta,
Tuum ligasti labium,

Dum loquendo vel tacend«»
Amasti Dei filium,
Ora regem, ut nos gregem
Ducat ad caeli gaudium.
Ad Benedictus.
A. Sancta Birgitta, Dominum
Exora clementissimum,
Ut post mundi exsilium,
Det nobis caeli gaudium.
Ad Magnificat.
A. Birgitta, Christi vernula,
Caelestis regni saecula
Indignis nobis pamla
Stent tua prece sedula.
Ad Benedictus.
A. Pro prece Birgittae,
Deus, omaia prospera mitte,
obis dimitte
probra singula, poscimus id te.
Ad Magnificat.
A. 0 Deus aeterne,
nos dirige, protege, cerne,
Proque tuae vernae
prece scandala, crimina
sterne.
Ad Benedictus.
A. Esto, Christi sponsa pia,
Nobis semper in hac via
Procuratrix veniae,
Post hanc vitam summe sitam
Angelorum infinitam
Posce sedem gloriae.
Ad Magnificat.
A. Caeli Deum fideliter,
Sponsa dulcis, ora,
Ut nos ad se feliciter
Ducat in mortis hora.
Ad Benedictus.
A. Christe, propler tuam necem
Arque tuae sponsae precem
Da carere vitiis,

166 

Sicque nobis post hane mortem
Angelorum eonfer sortem
In aeternis gaudiis.
Ad Magnificat.
A. Christe, Birgittam petimus,
Tuam sponsam et natam,
Ut nobis poscat omnibus
Sedem caeli paratam.

Ad Benedictus.
Birgitta, sponsa Christi
Nostraque patrona,
Quae felix meruisti
Summa caeli dona,
Fer nos de mundo tristi
Tua prece prona
Et fac in caelo sisti
Ornatos corona.

Brev. ms. Paradisiacum saee. 15. Cod. Laurentian. Conv. sup. 459. A. --
Psalt. ms. 8. Mariae ad Arborera saee. 15. Cod. 8ancten. Reg. XVI. 2. B --
In 1. Noet. A 1 fehlt B; dafiir als A 3 8peeie tua et pulchritudine tua
etc. -- In 3. Noct. I 1, 4 arguit B. -- I 1, 5 eonsuluit B. -- I 2, 4
,tupor fehlt B. -- I 3 prosaisch AB. -- Die  per Octavam hat nur A.
Die zum Officium gellSrigen Hymnen cfr. Anal. XXIII, 150 sq. -- Den Namen
der Iteiligen sehreibt A stets Brigida.

58.
In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Birgittae, matris inclitae
Festa iucunda suscipe
Gaudens, mater ecclesia,
Quam decoravit hodie
Summae Dêus clementiae
Suprema caeli gloria.
2. Invita nos ad nuptias
Agni, dulces delicias
Gustans sponsa placabilis,
l'auperibus primitias
Frugum, caeli divitias
Da, domina laudabilis.
3. Tu populi laetitia,
ludith sequens vestigia,
Tu consolatrix patriae,
t'er te, nostra fiducia,
Rets donetur venia
De largitore veniae.
4. Haec est sensata mulier,
Stella splendens ut lucifer,
I,ucerna pulchritudinis,
Quam poscimus fideliter,
Ut nobis fundat iugiter
Suae stillas dulcedinis.

De saneta Birgitta.
5. Pris devicta precibus
Ministra viatoribus
Potum, Rebecca sapiens,
Tuis orationibus
De supernis eanalibus
Aquas salutis hauriens.
Ad Magniflcat.
A. Birgitta, Christi famula
Fidelis in Çfficio,
Tu felix Anna vidua
Templi vacans servitio,
Rachel amore fervida,
Iacob placens consortio,
Salus aegrotis placida,
Devotis consolatio,
Splendens iustorum semita,
Maestorum recreatio,
Fiat per tua merita
Grata nostra devotio,
Quae reseras abscondita,
l'os offer lucis radio.

Ad Matutinum.
Invitat,rium.
Christo regi cure iubilo
Psallentes exsultemus,
Quem pro sponsae praeconio
Laetantes adoremus.

-- 167 --

In 1.1octurno.

In 2. Nocturno.

Antiphonae.
I. Elevatur in populis
Hesther pia magnifice,
Assueri regis oculis
Quae placuit mirifice.
2. Enarrent caeli gloriam
Dei laudantes opera,
Qui talem sibi filiam
Praevidit ante tempora.
3. Portas vestras adtollite,
Coetus omnes angelici,
Et laeti recolligite
Civem, concives caelici.

Responsoria.
1. ¥irtutis Dei dexterae,
Trinam regenti machinam,
Trino ditata munere
Birgitta dedit gloriam,
Captiva mundi carcere
1Hundam conservansanimam»
V. Soluta carnis onere
Sponsoque iuncta foedere
Partem elegit optimam.
2. Herba surgir in s/ipi/em
Altis fixum radicibus,
Stipes fert ramum fertilem
Pulchris fulcitum floribus,
Flos fructum profert uilem
Ad sanitatem gentibus,
V. Dum parens parit nobilem
Birgittam, sibi similem,
Miris claram virtutibus.
3. Qui maris fiuctus mitigans
Ionam duxit ad aridam,
bIatrem Christus allevians
Omnem tollit tristitiam,
Parfum felicem nuntians
bIatri duplat laetitiam;
V. Sponsam nube clarificans,
Linguam melle dulcificans
Loquendi dat audaciam.

Antiphonae.
1. Haec speciosum filium
Superni regis diligit,
Amicam velut lilium
Pulchram sibi rex eligit.
2. Deus nostrum refugium
Sponsae tuae precatibus
Fer nobis adiutorium
In tribulationibus.
3. Portas Sion ingrediens
In sanctis gaudet montibus,
lIentem plene reficiens
Ex aquae vivae fontibus.
Responsoria.
1. Virginitas promeruit
lulli subiecta crimini,
Q.uod semet ipsmn praebuit
Passum devotae virgini,
Qui crucem sponte subiit
Nos suo reddens lmnini.
V. Puellae parvae consuluit
Auxiliumque tribuit
Maria, mater Domini.
2. Occulta conscientiae
Pura mundat confessio,
Magnae signum clementiae
Fusa monstrat oratio,
(uam matris omnis gratiae
Meretur supplicatio ;
V. In hac valle tristitiae
Tfisti succurrit filiac
Divina miseratio.
3. More gallinae chmitat
Pullos sub ala colligens,
Adversus milvum dimicat
Verbo vitae custodiens,
Maritum beatificat
Hunc Christo lucrifaciens;
V. Mundum. carnem subpeditat,
Se, sua Deo dedicat
Votum sponte perficiens.

-- 168 --

In 3. locturno.

In Laudibus.

Antiphonae.
1. Gaude, Birgita, canticum
Tibi debeur glorie,
Deduc in refrigerium
De lacu nos miseriae.
2. Lux orta iusto nuntiat
Rectis corde }aetitiam,
Cuius plendor i|lun,inat
olum paternum, ueciam.
3. Exsulta, Sion filia,
Pallens rubis ductilibus
ChoriLas inter lilia
Choris iuncta caelestibus.

Responsoria.
1. 0 canale mundissimum,
Per quod de caeli cardine
Fluit ut ros eloquium
lgnitum sancto flamine,
5Ientes inflammans hominum
Interiore futaine :,
V. Ora, Birgitta, Dominum,
Ut nos post vitae terminum
Caelorum locet agmine.
2. Devotas odit lacrimas
Hostis, corruptor sacculi,
Fovas parat asutias
t'lanctum dissuadensparvuli
Fugit tendens insidias
Aquis perfusus oculi;
. Illic fregit potenfias
De caelo dans victorias
Divini vox oraculi.
3. 0 racles Mosaica,
Solis cornscans radiis,
Sanctitate magnifica,
Magnis clarens prodiis,
In requie pacifica
Sponsi fruens encaeniis
¥. 0 femina mirifica,
Continuis laetifica
Servos tuos praesidiis.

Antiphonae.
1. Patrem collaudat luminum
Sponsa. post cuius obitum
Tot fiunt mirabilia,
Per sanctae vitae studium
Famaeque testimonium
Iam facta credibilia.
2. Relicta terra propria
Roma, communis patria,
Matrem co}legit iubilans,
In hymnis intrat atria,
Vota reddit su|ubria
Sanctos decenter visitans.
3. Ad te de }uce vigilat,
Deus, sponsa rluem praedicat,
Tuam laudans potentiam
Facta carnis mortificat,
Fructus bonos muhiplicat
Agendo paenientiam.
4. Noctes et dies Domino
Impendit haec altissimo
Aestus arcens frigoribus,
5lembra domat cilicio
Cure lac'imarum fluvio
3Iundi calcatis opibus.
5. Excelsis digna laudibus
Birgitta nationibus
Vindictam clamat, scelcra
Magna revclat regibus,
Unde cure sanctis omnibus
Exsultat super sidera.

Ad Benedictus.
A. Corona sponsa praedila,
Praesenata per virginem.
Plebem devotam visita,
Tuam rege progeniem ;
Umbram morfis illumina
.Noctis aufer caliginem,
Pedes nostros iustifica
In pacis pulchritudinem.

169 --

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Vale» suavis musica,
Demulcens aures principum,

Tu Gedeonis buccina,
Castr3 deterrens hoslium,
Tu dulcis lympanistria,
Corda monens fidelium,
Converte, mater inelila,
Luctum nostrum in gaudia.

Brev. ms. Paradisiacum saec. 15. Cod. Laurentian. Conv. sup. 459. A. --
Psait. ms. S. Mariae ad Arborera saec. 15. Cod. Sancten. Reg. XVI. 2. B.-
Brev. ms. 8. Mariae Gedanen. saec. 15. Cod. Bibi. }(}. SS. Fol. 218. C. --
Brev. ms. Pragense (?) saec. 14. Cod. Altovaden. LXIII. D. -- Cod. Sitan-
stetten. CCXXXII. saec 15. E. -- Cod. Palat. Vindobon. 1316 saee. 15. F. --
In 1. Vesp. A 2, 4 sqq.: Procura nobis epulas Caelestes et divitias,
O d«,mina laudabilis E. -- A 4, 4 sqq. Ex dono dato desuper Canalis dicta
dulciter Stillas fundens dulcedinis E. -- Ad Magn. A, 7 Salus Aegyptiis
placida D. -- Ibid. 10 lqaestorum resurrectio D. -- Ibid. 13 sq. Deo, qui
nos post taedia 8uo iungat solatio E. -- In 1. Noct.  1, 2 Estber iam
magnifica D. --  3, 3 colligite DE. -- R 1, 8 Tres tenens dotes animae
E. -- R 2, 1 Herl,a crescit in arborera E. -- R 2, 2 fixa BD. -- R 31 3
Marrera de mari liberaus F» -- I 3, 8 Cbristus et linguam reserans E. --
In 2. Noct. R 1, 7 sqq. Puellam parrain illStrtti, Opus tare rarum perficit
Virgo materque Domini E. -- R 3, 1 allinae congregat E. -- R 3, 4 Verbum
vitae E -- R 3, 5 Martyrium beatificat E. -- I 3, 7 sqq. Mundum, carnem
repudiat, Votum vovet, quod adprobat, Casta pudica permaneus -- I n 3. 1" o ct.
 1, 3 sq. Tuum defendas populum, De lacu duc miseriae E. --  3, 2 Ca-
riras E -- R 2. 7 lbi fregit F. -- R 3 feblt D. -- I 3, 9 tuos feblt B. --
In Laud.  1, 4 sqq. fehlen E. --  3, 2 sq. Deum, quem corde baiulat,
Servando patientiam E. --  4 iautet in E:
Noctes et dies Domino
Dedicavit altissimo
Corpus domans frigoribus,
llariae patrocinio
,e recommendat seduio
Sacris vacans operibus.
Ad Bened. , 5 sqq. Noctis umbras illumina, Moriis aufer caligiuem, Affectus
nostros eleva {?), Paeis confer duleedinem E. -- In 2. Vesp. ad llagn.
/t, 1 Vale, suavis fistula E. -- Ibid. ,5, sq. Tu triumphalis cithara Tangens
corda fidelium E. -- Simtliebe Varianteu erscheinen als Verbeserunsver-
suehe von E.  Zum Officium gehiren die llymm.n: In 1. Vesp.: Hora eon-
.urgit aurea I Mone III, 242); ad Noct.: Caeli peroruat gaudia (Klem,ning I, 131;
ad Lmdes: Dies salutis agitur (Anal. IV, 116 Verfitsser des Ilfficiums und
der Hymnen ist Erzbiseh«,f Birger von Upsala: »Incipit historia «le sancta
Birgitta, edita per venerabilem domiuum llirgernm, arehiepis-
copum Upsalensem, in festivitatibus eiusdem decautanda." F ri, l. 61 a.
Vgl. Acta ,8. Oct. IV. 371. Birger ist dann auch vielleicht Verfa«.er der
drei Sequenzen, xvelche in den in F unmittelbar «iem IIfficium iblgcnden
Mefsformularen sieh finden: Insistentes cantilenae Kehrein 7,7, Kiemning
I, 30); Alleluia iueundum resonat praesens ecclesia [ined.); 8urgit mundi ver-
genre vespere [Klemming I, 47). 8chr wahrseheinlich ist dies riicksichtlich
der erstgenannten 8equenz, da diese ira Missale von Upsala vorkam, lla-
gegen iifst sieh aus F kaum ein 8ehlufs herleiten, dafs I$irger attch ais Ver-
lasser der sieben Telle umfassenden (Iratio: Salve decu. tminarum anzusci,en
set; die lts. sehreibt ihm dicse keines-egs zu, wie Moue III, 4:{ irrig be-
hauptet; ein anderer Anhaltspunkt fehlt aber v611ig.

-- 170 --

59. l;e saneto Bonaventura.
I n I. ¥ esp eris. Corda praecinctos,

Super Psalmos.
1. Bona, Iesu, cure ventura
Illustra corda obscura
Seraphico doctore,
Ecclesiam quam compserat
Crucemque tuam prompserat
Virgineo ductore.
2. Regi lesu conclavatur,
Fructus crucis proclamatur,
Floret sub Gregorio,
Qtleni Sixtus, vir Cherubicus,
Hic decoravit caelitus
Coetus consistorio.
3. Arbor crucis fructifera
Hune lesum et puerpera
Attraxit in languorem,
Dum gustat eius corticem
Seraphicumque verticem,
Sentit vitae dulcorem.
4. lqecis faucibus subreptus,
Francisci voto ereptus
Puerili in flore
Scandit sua vestigia,
Crucis Iesu fastigia,
Pullulat in decore.
. Bone Iesu ac venture,
Hora mortis tibi curae
Sit tui sancti prece,
Nostra delicta abluas
Ac errorem ut abimas,
Soluti truei nece.
Ad Magnifieat.
A.  lumen siderum,
Cardines poli,
Fervideque Seraph !
Solium celsi
8candis, ab alto
Conditor latens
CUill te retrahis;
Speeie culta
Miro portcnto
Reficis, ob id
Maestos solare

¥itia tunde,
Ac nefas desit
Gloriae inanis.

Ad biatutinum.
Invitatorium.
Christo, aeterno filio,
Confiteamur ore
Qui praecandidum lilio
Bonaventuram madet rore.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Trina eminet solio
Corona laureatus,
Luce, ture et pall.io
Libat Christum beatus.
2. Divitis Christi pauperes
Imbuit more gentes,
Ne luxu sint degeneres,
Effrenas terens nlentes.
. Christum amictus culmine
Alte rexit elisos
Quosque caelico numine
Mitis pavit submersos.
Responsoria.
1. Lugdunum lucis splendore
Pedustrans mundi oras,
Redolens mellico flore
Aridos fetu roras,
Seraphico in doctore
Spineta tundens foras;
V. In horto frondis decore,
Exuberanti liquore
Delectemur per horas.
2. Sertis spirat virentibus
Crucis saeptis stipite
Frondibus subcrescentibus,
Viridi de caespite
Condit salvam torpentibus
Falce cure ancipite;

-- 171 --

V. Suggerit ob id mentibus
Stiparique merentibus
lIalo praecipite.
3. iranda luce praeventus,
Cruce Iesu perculsus
Dulcesque promit concentus,
Voce gracili pulsus,
Sex Seraph alis intentus
Contemplatur avulsus,
V. Itic deliciarum contentus
In horto stillat mulsus.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Hunc Parisius insignis
Alto elevat throno,
Quem Iesus ardore ignis
Caelesti ditat dono.
2. Divi Francisci ordinem
Ter quinis tribus rexit,
latos per mundi cardinem
Ad ardua provexit.
3. Ut flos eius eloquium
Fraglanti fiat odore,
Nemo eius fastigium
Lingua seandit nec ore.
Reaponaoria.
1. Principe mundi sublato
Coetus proeerum rimari
Coepit, quem eaelitus grato
Culmine sublimari,
hl saneti velit speetato
Praesagio protestari,
Quem eligat preees nato
Fundat mitra ornari,
V. (ui virtute adornato
Gregorio dat lustrato
Fidem et infulari.
2. Felieem hi per saeeula
Quem genuere parentes,
Talem et lande dignum
lqatum orbis pericula
Areentem, quem saerae
mentes
Efferunt et benignum,

V. Pandit dulcia pocula
Reficiens hic egentes,
Crucis ostendens signum.
3. Regio nectaris unda
uae fin.dt pura de monte
Claris patuit rivuli%
Tartarorum gentes munda
Balneat ubere fonte
Foedatas sordis vinculis;
V. 0 Iesu, morte fecunda
los lava gutta in fonte,
Quos emisti iaculis.

In 3. lqocturno.
Antiphonae.
1. Immensa Christi bonitas
Hunc effecit mirabilem,
Cuius virtus divinitas
Cunctis dat amabilem.
2. 1Mutos, caecos, morbidos,
Claudos, languentes solo,
Defunctos vitae, aridos
E obsessos reddit polo.
3. Tristis parens cum clamore
Abortum plorat natum,
Cul sanctus in maerore
Vivum reddit sanatum.
Responsoria.
1. Doctrina clarescit hierarchia,
Iesu duce cruce monarchia
Semphica, pura, cherubica
lIente secutus est monastica;
Bonaventura, futura
Pelle obscura et dura.
lnvictae fan|a virtutis
Aures subrigit et ora
Sanant ac rires salutis,
Diffundit decora,
Contagione pollutis
Fert medelam absque mora;
Versa in cinerem eutis,
Lingua, rubens ut aurora,
Viva manens opem mutis
Dat in Lugdunorum ora.

Vo

Vt

172 --

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Sancfi Francisci ordinem,
Eius sacram originem
Splendore collustratus
0stendit Dei digito
Ac zelo natns licito
Gaudet cruce prostratus.
2. Doctor plebis angelicus,
Fama, -4ta mirificus,
Laeto corde iubilat,
lesu amplexans strelma
Pedes flectitat genua
Et fervore ru|ilat.
3. Uren|cm sitim depulit,
Dura fontem sifi protulit
Sitientis in crnce,
Lacrimanti innititur,
Refocillaius rapi|ur
In vera Iesu luce.
4. Hominnm hic terrestrium
Ad inslar a se caelestium
Factas docei naturas
Semper habere fervidas
Mentes, puras et candidas
Iesu propter tixuras.

5. Lauda, lege et aperi
Librum, quem laadant superi,
{es[lin esse coBfixum,
Sermone dulci explicat,
Laudem laudare replicat
Per virginem enixum.

Ad Benedictus.

A. Aurea mundo
l.uce respersa,
Balncm felix
Regium, o quam
Nascitar magnus
Ex te Olympo
Doctor edocus
Nubila pellens,
Tenebris obstans,
Bonaventura,
Sceleris sicque
Duce te nostros
Irritae manent
Semitae pedes
Dirige tute
Vialn in pacis,
Pie precamur.

Brev. ms. Franciscanum anni 1492. (2lin. 51onacen. 23152. A. -- Brev.
Iomanum imp. Venetiis 1506. B. -- Brev. Romanum imp. Venetiis 1512.
C. -- Brev. Romanum imp. Venetiis 1519. D. -- Brev. Romanum imp.
Venetiis 1.522. E. -- In 1. Vesp. A 5, 5 ut abnuas C. -- Ad Magn. A. 3
Fervidaque ABE. -- Invit. 2 a«.terni BE. -- In 1. Noct. A 2, 1 Diviti
C. -- A 3, 3 quousque F. -- R 2, 5 temporibus Cit. -- R 2, 9 praecipites
ABC'; praecipitis E. -- In 2. Noct. g 3, 1 Ut ros E.--R 1,2 ScelusE.--
R 1,  raira ornari D. -- R 2, 6 afferuut B. -- R 2, 9 signaculum E. --
R 3, 3 pavit E. -- In Laud. A 1, 4 Densit Dei digito ABCDE. -- Ad
Bened. g. 3 Balneo ABCDE. -- A 4, 1 Homini AB. -- Bei der A ad Bene-
dictus die Bemerkung ,sub propria n,,ta" DE, wa. auch von der ad Magn.
gilt, die sich in der 2. Vesper wiederholt; das iibrige ist nimlich ,sub
nota" des Yranciscus-Officiums Franciscus vit catholicus. Der verschrobene
til des Versificators liefs nicht unterscheiden, oh manche dunkle 8telle
letzterem ,der der i)berlieferung zut Last tAl|t. Die zugehSrigen Hymnen vgl.
Anal. XXIII, Nr. 243-246.
61. De sanct0 B0naventura.
I n 1. V e s p e r i s. Sacra dogmala meruil,

Antiphonae.
1. Rntilat vit Seraphicus
Et olus s¢ientificus
Parisius rimari

ls Deum semper monuit,
Prae cunetis adamari.
2. Coepit hic a principio
Morum -aeare studio,
llundo fit gloriosus,

173

Intendens divis opibus
Crevit devotionibus
Doctrinisque famosus.
3. Hunc papa praeelegerat
In fratrem, quando praeerat
Minorumque decori,
Hunc spiritu mirifico
Diguum ecclesiastico
Providerat honori.
4. Franciscus hunc ut filium
Gignens per evangelium
Traxit de mundi rota,
Huic nil fuit suavius
Iugo Christi, nil levius,
Freto mente devota.
5. Hic carni non obtemperat»
Qui crucem suam tnlerat
In viam salvatoris,
Quidquid spiritus suggerit
Boni operis, regerit
In gloriam factoris.
Ad Magnificat.
A. 0 doctor Seraphice,
0 pontifex mirifice,
Tu nostrae militiae
Pastor et claritas,
Divinis ardoribus
Transformatus es actibus,
Christi passi specie
Vexit te caritas,
In te signis radians,
In te miranda amplians
lequievit spiritus,
In te devotorum
Tuis asta posteris,
Pater, provide miseris,
Nain increscunt gemitus
Servorum tuorum.

A d iat utinum.
Invitatorium.
legi, quem docet scriptura,
Christo lau,les reddantur»
Cuius in Bonaventura
Imitanda demonstrantur.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Hic vir in veritatibus
Instructus sapienter
Divinisque dogmatibus
lmbutus est prudenter.
2. Excelsi regis amator
Iirifice effectus,
Divinae legis zelator
Corde semper erectus.
3. Instruitur sancta iuventus
Imprimis per doctores,
Captis literis attentus
Satagit bonos mores.
Responsoria.
1. Francisci hic discipulus
Optat mox meditari,
In Christum passum sedulus
Secedit sublevari,
Doctrinae Pauli aemulus
Vult inde gloriari,
V. Inspiratus puerulus
Ut devotus infantulus
Crucem vult contemplari.
2. Tenetur maguo languore
Factus puer vix se movit,
Sed mater cordis ardore
Francisco eum çovit,
Qui gravi liber maerore
Sospitem se agnovit,
V. Cure miraculi rumore
Stigmatus pio amore
Praenocentem removit.
3. Dura frater minor ponitur,
Votum vult adimplere
Laetanter tunc recipitur,
Qui promittit tenere,
Quae sunt regulae, cernitur
In intero complere.
V. Casto corde imbuitur,
Oboediens vir nititur
Ut pauper se habere.

-- 174 --

In 2. octurno.

Antiphonae.
1. Hune Parisius insignis
Alto elevat throno,
Quem Iesus ardore ignis
Caelesti ditat dono.
2. Divi Francisci ordinem
Ter quinis tribus rexit,
Natos per mundi cardinem
Ad ardua provexit.
3. Ut flos eius eloquium
Fragranti fiat odore,
Nemo eius fastigium
I,ingua scandit et ore.

Responsoria.
1. Dum deditus est studio
Cure sanctitatis apice
Amator novae legis,
Accenditur devoti%
Refuiget sic magnifice
Amicus magni regis,
V. Ex meritis mirifice
Provectus hom»rifice
Fit dignus pastor gregis.
2. AIbanum regit populum
Pastor potens praesidio,
Quem benigne direxit,
Exemplis reddens sedulum,
I)octrinis fit instructio
His, quos multum dilexit;
V. Prospera atque saeculum
lIagno cure desiderio
Voluptates despexit.
3. Audit ex evangelio,
Quae Christus cruce patitur
Ad redimendum missus,
Fervet prae desiderio,
Laetanter his immittitur,
I)eo vere colmissus;
V. Sentiens in Iesu pio
Vulnera corde stringitur,
Passioni submissus.

In 3. octurno.
Antiphonae.
1. Os verbis legis gratiae
Sapienter adponit,
Verbum sacrae scientiae
Condecenter proponit.
2. Sacram doctrinam scriptitat
In spiritus virtute
Veraeque viae sociat
Devios a salute.
3. Post huius sancti dogmata
Instruuntur doctrinis,
(uibus sparguntur climata
Eloquiis divinis.

Responsoria.
1. Carnis refraenata malitia
Bonaventura spernens terrea
lIagna vendicat beneficia,
Caeli felix intrat in amoena,
V. Vivens et mund«» mortuus
Vivit vita mellifluus.
2. De scripturarum horreo
Bonaventura satiat,
Comitivam scholasticam,
Veritas ne caecutiat,
Congregat ad scientiam,
I)octrinae viam ampliat;
V. Pro meritorum copia
Gaudet magnus in patria,
on tare verbis erudiens,
Quam hic vitae munditia.
3. A sacra communione
Pater humilis abstinet,
lIissa dum celebratur,
Fit Dei provisione
Pars hostiae, en, eminet,
Qua is communicatur;
V. Hic omnibus praeeminet,
lIeditans de passione
Christi, quem contempla-
fur.
4. lIiranda luce vallatus
Bonaventura videtur
Parisius, dura orat,

-- 175 --

A terraque elevatus
Vir devotus intuetur,
Quem donum Dei rorat,
V. Rex Franciae admiratus
Testis huius perhibetur,
ld stupendum perorat.
5. l<aufragium dura patitur
lavigans iste in mari
Fratrum minister factus,
Suffragium, quo petitur
A Francisco sublevari,
Capit undis subactus,
V. liunc ipse praesto noscitur
Adflictis opitulari
Sanctorum coetum nactus.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Bonaventura praeviis
Theologorum studiis
Sublimiter instructus,
lion solum cas metere,
Sed scriptis cunctis spargere
Vult Dei zelo ductus.
2. Doctor plebis angelicus,
Fama, vita mirificus
Fit cunctis in dulcorem
Supra se saepe rapitur,
Tantum nostra prosequitur
lIilitia ductorem.
3. Tres ordines hic habuit,
Primus generalis fuit
Minorum, praesulisque
Fit animarum medius,
Cardinalatus tertius,
Humillimus ubique.
4. Doctus divina gratia,
Doctus prae diligentia,
Quae sunt devotionis,
Nocturn. ms. Franciscan.

Haec fratres docet omnia
Tare factis quam facundia
Melliflui sermonis.
5. Laudans laudare gaudeat,
In laude semper prodeat
Seraphici doctoris,
llon cesser nostra par,itas,
Quam tanta ditet sanctitas
A laude conditoris.
Ad Benedictus.
A. 0 raira contemplatio,
0 sancta meditatio,
Bonaventura, levaris
In Iesum, quem meditaris,
Prout studuisti;
Tu contuens cum maerore
Illum in cruce positum,
Ferventer corde et ore
Operibus dulcedinem
Fers plagarum Christi ;
Tu nobis, pater, provide,
dui per hunc imum transitum
Dulcis Christi et ,ivide
Passique altitudinem
Semper praetendisti.
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 virum spectabilem
Doctrinis et scientiis,
Languores beneficiis
Quoslibet pellentem,
Dat verbis cunctis divinum
Spargens semen scminum
Pascens intendentem ;
0 vita laudabilem,
Qua Christum sic mirificat,
Sed et doctos magnificat
Etiam defunctus,
Faciat nos in terminum
Videre patrem luminum,
Cui est coniunctus.
Cod. Lugdunen. 476. A. --

saee. 15. ex.

Antiph. ms. Franciscan. Hibern. saec. 15. ex. Cod. Collegii SS. Trinitatis
Dublinen. B 1. 2. B. -- In 1. Noct. R 2, 2 Lies Natus puer? -- In
2. Noet. A 3 2 fiat odore A. -- In 3. Noet. A 3, 1 Post haee A.-- R l, 1
refraenans L. -- Die RR 4 uud 5, wohl auch 3, sind extravagantia.

-- 176 --

61. In 0rdinatione s. Bonifatii.

In I. Vesperis.

Super lsalmos.
Sion sancta, gratulare,
Plebs fidelis, collaetare
Sancto Bonifatio,
Psalmos Deo personare
Debet illis et vacare
Mentis exsultatio;
Luctus cordis refugetur
Et decenter augmentetur
Laudis enarratio,
Vox ad cantus animetur,
Ut condigne celebretur
Eius ordinatio.

Ad Magnificat.
A. 0 caelestis eoetus, gaude,
Mundi decus et applaude
Praesuli magnifico,
Romae qui dura ordinatur,
In amore solidatur
Domini vivifico,
Bonis factis insignitus,
Unde nomen est sortitus
Iure Bonifatius,
Quod aptamr digne factis,
Ut ex eius sacris actis
Claret efficacius ;
Sancte pater et patrone,
Nos degentes in agone
Huius vitae miserae,
Tua prece cum beatis
Almae vultum deitatis
Fac in aevum visere.

Ad Matutinum.

Invitatorium.

Adoremus mente tota
Regem regum et devota
ostra sit laudati%

Qui coronam sempiternae
¥itae dedit suo vernae,
Sancto Bonifatio.

In 1. locturno.
Antiphonae.
1. Vir beatus aspernatur
Impium consilium,
Legem Dei meditatur
Sequens eius filium.
2. Hic adhaesit in timore
Domini servitiis,
Parvipensis cum livore
Saeculi deliciis.
3. Quem de suo sancto monte
Deus exaudiverat,
Perïraentem aevae fonte
Vitae, quam cupierat.

Responsoria.
1. Ex Anglorum stirpe natus
Hic praeclara vir beatus
Et Wintfridus nomen nactus,
Mox in ride solidatur
Et doctrinis mancipatur
Verus cultor Dei factus,
V. lIundum despexit,
cor ad caelestia vexit.
2. Hunc allexit ad amorem
Mundi pater, successorem
Quem bonorum affectaba,
Fe[ix puer sed mundanis
Rebus spretis tamquam vanis
Sempiternis inhiabat ;
V. Sic Christum quaerens
et verbis eius adhaerens.
3. Agens annos iuventutis
Oh aeternae spem salutis
Statu gaudet regulari,
Tempmmentis carnis cedit,
Docet, orat et oboedit,
¥ita fultus salutari;

177 

V. Hinc dilatatur
sua laus, sic undique gratus,
Quod sublimatur
ad honorera presbyteratus.

V. Qui sibi mandatis
iniunctis pronus oboedit,
l'qam diis ablatis
per eum gens plurima credit.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Christus sanctum suum rite
Hunc mirificavit,
Cuius preces sunt auditae,
Ad se dum clamavit.
2. Introibat in timore
Hic vit sanctus domum Dei,
Corde puro nec non ore
Sacras preces fundens ei.
8. Hunc honore coronavit
I)eus et cure gloria,
Inter iustos quem beavit
Perpeti memoria.

Responsoria.
1. Multis locis hinc lustratis
Et in ride confortatis
Papae chartis evocatus
Romain petit, quam ingressus
Sacris locis fit accessus,
Quae frequentat hic beatus ;
V. Urbs, tex, papa pio
tali gaudent peregrino.
2. Cuius fidem atque vitam
Sacris factis sic politam
Papa plene dum probavit,
Archipraesul lIaguntinus
Ordinatur, haec divinus
Velut nutus inspiravit;
V. lomen mutatur,
Bonifatius inde vocatur.
3. Praesul ergo consecratus
Bonis multis est ditatus,
Ad gentiles destinatur,
Quibus Christum praedicare
Et in ride roborare,
le tepescat, incitatur;
B 1 u m e, Historiée rhythmlca. V.

In 3. l'qocturno.

Atttiphottae.
1. Servus prudens et beatus
Sancta Dei tabernacula
lusta semper operatus
Est ingressus sine macula.
2. Super Dei salutare
Vehementer exsultavit,
uem decrevit coronare
ec spe cordis defraudavit.
8. Deum quaerens sine sorde
Iusta generatio
Collaetetur mundo corde
Sancto Bonifatio.

Responsoria.
1. Exstirpavit deos vanos
Sanctus praesul, dum Germa-
nos
Christi ridera induebat,
Ab errore resilire
Arque viam comperire
Vitae iugis his suadebat;
V. Talibus ad Christum
monitis populum trahit is-
tutu.
2. Demum gestis cunctis rite
Hic coronam aevae vitae
Firmiter eupivit,
Hanc ut ferret ad priorem
Stature, lapsam in errorem
Frisiam adivit;
V. Quo maie tractatur
et cure sociis trucidatur.
3. 0 lux pontificum,
venerande pater Bonifati,
Sidus clarificum
congaudens nunc deitati,
12

-- 178 

Criminis a faecibus
tu nos ut purificati,
Posce tuis precibus,
simus sanctis sociati ;
¥. Tu via iusiiiiae,
virlulum gemma, pudoris
Cellula, munditiae
vas, divi lumen amoris.

In Laudibus.

Autiphonae.
1. Deus regnans, qui decoris
Se praecinxit forfitudine,
Sedem dedit huic honoris
In caelesti claritudine.
2. Iste Deo cure laetitia
Iubilando deservierat,
Aspernaius cuncia vitia
Regnum eius introierat.
H. Hic ad Deum vigilavit,
In se cuius anima sitivii,
Ad quem manus elevavit
Et ex iotis viribus quaesivit.
4. Universum opus Domini
ttymnis cure decentibus
Benedicai eius nomini
Festis in praeseniibus.
5. Famuli fidelis
Propter huius facta pura
Dominum de caelis
Laudet omnis creatura.

Ad Benedictus.

A. Benedictus sit caelestis
Rex, qui suos visitavit,
In praeclaris hnius gestis
Servi boni, quem amavit,

Per doctrinam eius piam
Qui fideles illustravit
Ad aeternae pacis viam
Et. errantes revocavit.

In 2. Vesperis.
R. Laudibus immensis
exsulta, plebs ttamelensis,
Hunc fibi patronum
caelestem namque colonum
Christus donavit,
qui templum nempe sacra'it
Hoc dotans rite,
nanciscens praemia vitae;
V. Ablue peccafi
maculam, sacer o Bonifati,
Atque tuae laudi
nos instantes, pater, audi.

Ao

Ad Magnificat.
Pastor bone summi regis,
Bonifati, tui gregis
Luporum ab insultibus
Qui catervam tuebaris,
Quina lucri salutaris
Dans talenta cultibus,
Oh quod factus beatorum
Es coheres gaudiorum
Supernorum civium ;
Te devoti deprecamur,
Ut te duce transferamur
Horum ad convivium.

Per Octavam.
A. Archipraesul o beate,
Bonifati, Deo grate,
Tua iungat nos omtio
Digne quibus est laudanda
Et laetanter celebranda
Tua ordinatio.

Brev. ms. Hamelense saec. 15. Cod. Hannoveran. I 101 b. A. -- Antiph.
ms. tIamelense saec.. 15. Cod. Hannoveran. I 101 c. B. -- Hiezu der
l=Iymnus: Hymnizet omnis natio (Anal. XXIII, 149). -- Der Naine des Heiligen
wird in den as. durchweg Bonifacius geschrieben,

62. De sancto Botuido.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
l. Trimnphantis milifiae
Regem laudemus hodie,
Laudabilt'm in saecula
Qui filiis eeclesiae
Blilitantis in aeie
Nova confert solatia.
2. Reguum eollaudat Sueeiae
Patrem miserieordiae,
Nain post plura miracula
8aneti viri reliquiae
Mirae dantur memoriae
Divina providentia.
3. Sanctus Botuidus erigit
Elisos, iustos diligit,
Iure custodit advenas,
Pupillos pie suscipit
Et eompeditos eripit,
Amor foyer indigenas.
4. Visu eaeeos illuminat,
Dispersos multos glutinat
Unita/i catholicae,
Ineredulos humiliat,
Contritos corde solidat
¥igore patientiae.
5. Lauda Christum, plebs 8ueciea,
Collegit aula caeliea
Patronum tuum inelitum,
Cui eonfidenter suppliea,
Quod tibi sors angelica
Detur post mortis exitum.

Ad Magnifient.
A. Botuide, tiro nobilis,
Victor scandens de proelio,
In morte rosae similis,
Vita candenti lilio,
Nos huius viae labilis
Latentes in exsilio
Coniunge, martyr humilis
Sanctorum domicilio.

Ad Matutiuum.
Invitatorium.
Regi canamus dulciter
In psalmis, hymnis, cauticis,
Qui martyres perenniter
Coronis ornat caelicis.

Vo

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Fructum suavem protulit
Lignum pulehrum in rem-
pore,
uod verbo partis obtult
Semet tideli pectore.
2. Hic in timore Domini
Se disciplinae subicit,
Novo confortais homini
Vetustum iugum proicit.
8. Voee clamat ad Dominum,
Dura surgir tribulatio,
Tumorem sedat fluminum
Superna eonsolatio.
Responsoria.
1. Rosa rubens egreditur
De spinarum acumine,
Gemma terrae subtrahitur
Praeeellens pulchritudin%
Botuidus cure producitur
Ex paganorum semiue,
V. Aurum splendens efficitur,
Argentum purmn redditur
Purgatum a rubigine.
2. Propheta spernit patriam
Speran8 honorera gloriae,
Athleta terrain propriam
Fruendae spe victoriae,
Botuidus sequens aquilam
Solem quaerit iustitiae;
Sanctam servat modestiam,
Dat ereatori latriam
Contemptor idolatriae.
12"

-- 180 --

3. Sicut gravatus senio
Cervus flumen desiderat,
Ad aquas pro remedio
Tracto veneno properat,
Botuidus sic diluvio
Baptismi se regenerat 
V. )rus Iordanis fluvio
I,otus repletur gaudio
Reversus, unde venerat.

3. Iusto Dei iudicio
Percutitur inedia,
Pravae linguae detractio,
Plena semper invidia,
Succedit pro convicio
Prona misericordia i
V. tuem tenuit defectio,
Duplex cibat refectio
Pateraa dans remedia.

In 2. bIocturno.
Antiphonae.
1. ,'irtus Dei mirabilis
Sanctum suum mirificat,
Qui status commendabilis
Eemplis se sacrificat.
2. Scuto salutis tegitur
Divinae se subiciens
Voluntati, qua regitur
Omne bonum perficiens.
3. 0 nomen admirabile
Botuidi, bonis moribus
Ornatum, quod fit simile
Rebus nobilioribus.
Responsoria.
1. De Sodoma Loth exiens
In monte servat animam,
David salvatur fugiens,
Ioseph evadit dominam,
Iustus currit pertransiens
Ad urbem munitissimam;
V. Pauperibus compatiens
lu caelo parat sapiens
Mansionem tutissimam.
2. Lampas ardens virtutibus
De facili contêmnitur,
Quia dignus honoribus
A stultis non diligitur;
Yeris adoratoribus
In tenebris lux oritur,
V. Dum proximi laboribus
Et inopum gemitibus
Facto, dieto suecurritur.

In 3. lqocturno.
Antiphonao.
1. Sicut passer nidifieat
In recto solitarius,
Quietem sibi fabrieat
Exeellens operarius.
2. Decore pudieitiae
IIartyr almus emicuit,
Flore nitens munditiae
Deum videre meruit.
8. Completo desiderio
Coronam tenens auream
Meretur pro martyrio
Digne Botuidus alteram.
Responsoria,
1. Draeo serpentem suscitat
Dormientem in gremio,
Sciens, quod nullus vigilat
Hostis peior domestieo,
Hinc Sisaram dura latitat,
label necat sub pallio.
V. Behemot umbram visitat,
Serrure dolosum agitat,
Iutentum homieidio.
9. Dei lucens imagine
Auri dragma dura perditur,
Opus exstat indagine,
Tota domus evertitur,
Sapientis examine
Tantus thesaurus quaeritur.
V. Ut nubes duxit lumine,
Sic avis tristes earmine
Vocat, quo martyr raoritur.

181 --

3. 0 nardus odorifera,
Aegris sana corporibus,
Apis fructu mellifera,
Corda mulcens dulcoribus,
Precatus offer munera
Christo pro peccatoribus,
¥. 0 vinea fructifera,
Translata super aethera,
lunquam marcescens flori-
bus.
In Laudibus.
Antiphonae.
1. Sedes parata militi
Certanti pro iustitia
lIonstrat, quanti sint meriti
Eius pia suffragia.
2. Turba languens, quae flagitat
Huius sancti praesidia,
Curata Deo iubilat
Tanta laudans magnalia.
8. Gentes in terra dirigit
Per vias rectas g-adiens,
Manum cadenti porrigit
Plures aversos corrigens.
4. Fontes novi scaturiunt
Sancto dantes ohsequium,
Pisces aquae conveniunt
Ad martyris imperium.

5. Laus eius in ecclesia
Post mortem iuste colitur.
Qui diligens humilia
Vento laudis non frangitur.
Ad Benedictus.
A. 0 turris fortitudinis,
Cndens nocte carbunculus,
Corona pulchritudinis,
Purae murrae fasciculus,
Columna rectitudinis,
Cecis et claudis baeulus,
oster ad sedem luminis
Promotor esto sedulus.

In 2. Vesperis.
Ad Magnifleat.
A. Vale, robur debilium,
lIonstratus ab avicula,
Consolator flebilium,
Puritatis ovicula,
Te pugilem mirificum
Tua laudat plebicula,
lumen petit salvificmn
8ua deflens pericuIa,
Quam per tuum auxilium
Vitae subactt nebula
Tractu ducat ad filium
Pater vivens in saecula.

Brev. Strengnense imp. Holmiae 1495. -- Zu diesem Officium geh5ren
die Hymnen: In 1. Vesp.: Gaude, caelestis civitas (Klemmiug I, 50}; ad Noct.:
Haec est dies, quam Dominus [Klemming I, 52); in Laud: Botuidi laudes
colere (Klemming I, 58). Verfasser derselben wie des Officium ist nach
Klemming 1. c. 59 Birgerus Gregorii, Erzbischofvon Upsala (1366--133).
Dann ist derselbe mtch Dichter der equenz: t_'aeli chorus esto gauden.
Woher Klemming seine Angabe genommen, verschweigt er leider. Die-
«elhe ist aber, ganz abgesehen von der Autoritit dessert, der sic macht,
sehr glaubwiirdig; denn wir fanden Birger bereits als Dicl,ter eines Rei,n-
officiums auf Birgitta. Dies Officimn Botuidi folgt iiberdies mit einziger
Ausnahme der Laudes-Antiphonen vSllig dem 8chema der Historia s. Bir-
gittae. In dem Breviarium 8trengnense steht natiirlich eine Autorangabe, wie
ich eigens hervorhebe, nicht.
63. De sancta Breowa.
I n 1. 1 o c t u r n o. Imbutum spiritum
Antiphonae. Breowae dulcedine legis.
1. Ad caelos vexit 2. Enarrant caeli
pia magnificentia regis Domini magnalia celsi,

182 --

In cuius thalamo
requie fruitur sua virgo.
3. (ui mare fundavit,
caelum terramque paravit,
Ipse suam Breowam
in sancto monte locavit.

In 2. :Nocturno.
Antiphonae.
1. Complacuit Breowae
species et pulchritudove
Regi caelorum,
quod erat sibi gratia morum.
2. Adimit Breowam
Dtmfinus vultu decoratam,
Unde nec ipsa Deum
submovit mente supremum.
3. 5hmtibus in sanctis
manet inter Breowa puellas,

Civis enim Domini
portas invenit apertas.

In 3. Nocturno.

Antiphonae.
1. Cantabat Domino
virgo nova cantica laudis,
Cuius opem sensit,
dum terserat organa fraudis.
2. Regnat cum Domino
mater Breowa in paradiso,
Illuxere sibi
quia divi fulgura verbi.
3. Dextera salvantis,
quae mirabilia fecit,
Insignem signis
Breowam decorando peregit.

Cod. Londinen. Titus D XXIV. (oi. S. 5Iariae de Ruford) saec. 12. Diese
Antiphonen stchen in der Handschrift wie ein fortlaufcndes Gedicht ge-
schrieben, was sie nach Ausweis des Inhalts nicht sind. Man vgl. die
Psalmen des Commune virginum.

64. De sancto P, rinolpho.
In 1. Vesperis. 5. Gaude, felix Vesgotia

Antiphonae.
1. Brinolphi patris merita
Laudando prosequamur,
De ita cuius inclila
Sectanda gratulamur.
2. Ab universis populis
Rex regum coilaudetur,
Quem grex praeclari praesulis
Devote confitetur.
3. Ortus praeclaro germine
Iam scholis applicatur,
Scripmrae sacrae flulnine
Potalus incrassatur.
4. Hic puer, purus animo,
Virtutibus perfectus,
Coepit servire Domino
Pudicus, simplex, rectus.

Laudando salvatorem,
Qui talem sua gratia
Tibi dedit pastorem.
Ad Magnificat.
A. 0 praesul eximie,
nihil omisisti,
Quod ad laudem cederet
matris Iesu Christi;
Tu scriplurae veteris
mella collegistii
Texturae mirabilis
modum invenisti,
Prosae carmen aureum
dum int exuisti.
Ad tribunal iudicis
nos securos sisti
Fac, rogamus supplices,
sis dux, ut fuisti.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Concinentes adoremus
Confessorum Dominum,
Et eonstanter invoeemus
Brinolphi suffragium.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Legem Dei vit beatus
Meditando iugiter
Secus rivulum plantatus
Fruetum feeit duleiter.
2. In virtutum montera seandens
Velut tuba sonuit,
Legem Dei plebi pandens
Iniquos compeseuit.
8. Verbo vitae gregem pavit
Praesidens salubriter,
Lupos arcet tamquam David
Dimieans viriliter.
Responsoria.
1. Gemmae iubar pretiosae
Vita vieit praesulis,
Qui doetrinae radiosae
Lucem dedit saecu|is,
Viam vitae fruetuosae
Demonstrans discipulis.
¥. Super montera excelsum
cende tu, qui evagelizas Sion,
et clama in fortitudine.
2. Ut Samuel pro populo
Preces fudit ad Dominum
Devotas incessanter,
Sic gregi sibi credito
Deum facit propitium
Pastor orans instanterl
V. Multum enim valet àeprecatio
iusti assidua.
3. Ut Iosiae memoria,
Dura in exemplum trahilur,
Fragrat ut sueus florum,

Sic huius viri gloria
Suaviter diffunditur
Ut odor pigmentorum.
V. Iu.stus 9ermiabit sieur lili«,n
et llorebit in aeternum ate
Dominum.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Invoeantem exaudivit
Deus suum famulum,
Linguam eius erudivit
Ad docendum populum.
2. Cinetus zona cas/itatis
Sanetam vitam praedieat,
Transgressores honestatis
lusta poena vindicat.
3. Aqua sibi ter oblata
Ter in vinum vertitur,
Sic est eum consolata
Mater Christi, dura eolitur.
Responsoria.
1. Dura stomachi doloribu%
Lentis quidem, sed iugibus,
Vir iustus cruciatur,
In multa patientia
Virtutis exercitia
Portando gratulatur.
V. Libeter gloriabor in infir-
mitatibus meis, ut inhabitet
in me virtus Christi.
2. Dura tex ipsum persequitur,
Fugam eapit vit Dei,
Constanter post revertitur,
Oeeurrit stagnum ei,
Ventorum ni repellitur,
Clamat ad fontem spei.
V. Cure invocarem, exaudivit me
Deus iustitiae meae, in tribu-
latione dilatasti raihi.
8. Spes sanctae fortitudinis,
Christus ei placatur,
Ventus cessavit turbinis
Et aura grata datur,

-- 184 --

Virtute sacri flaminis
Cor regis mitigatur.
V..Nolite tangere Christos me, os
et in prol,hetis neis nolite
nalignari.
In 8. /çocturno.
Antiphonae.
1. Saeva eedit diseordia,
Rex sanetum veneratur,
Pax redit et concordia
Sic regnum solidatur.
2. IIelenam sanclam viduam,
Quam praesul invocavit,
Historiam per congruam
Decenter honora'it.
3. I)ivinum per suffragium
Caeeum illuminavit
Petentesque divortium
Sagaciter pacavit.
Responsoria.
1. Tanti patris praesulatum
Lauda, felix Suecia,
Sacrum germen a te natum
Comitare gratia,
Fac, ut illum advocatum
Habeas in patria,
Ne post huius vitae stature
Caeli desint gaudia.
V. 1)omine, dilexi deeorem donus
tuae et. locum habitationis
yloriae tuae.
2. 0 Dei miseratio,
¥ir sanctus precum studio
Defunctos suscitavit,
Hos confitentes scelera
Compunctos solvit dextera,
uos Deo commendavit.
V. Qui educit vinctos in forti-
tudine, similiter eos, qui
asperant, qui habitant in se-
l»ulcris.
3. Fortis gigas in acie,
Loricam fers iustitiae,
Brinolphe, pastor pie,

Corroborans ad proelium
Pias mentes fidelium,
Elide robur hostium
Post cursum huius viae.
V. Posce nobis, sancte pater,
Gratiarum munera,
Tua prece Iesu mater
Nos ducat ad aethera.

In Laudibus.

Antiphonae.
1. Servus prudens et fidelis
ole carnis posita
Supra multa fit in caelis
Constitutus abdita.
2. llos ad fontem gratiarum
Suis ducat meritis,
Ubi salus animarum
Gustatur ex intimis.
3. Vigilavit diligenter
Ad Deum diluculo,
Vita, verbo sapieuter
I.ucem dedit saeculo.
4. agnificemus Dominum
In suo confessore,
lqobis illum propitium
Reddat pro suo more.
5. Sub nube stella tegitur
Et tenebris velatur,
Sed populo lux oritur,
Dura mente serenatur.

A

Ad Benedictus.

5latutina stella luxit,
Dum errantem hic instruxit
Et per viam vitae duxit
Sanctus praesul populum;
Pastor pie, roga regem,
Cuius tu zelasti legem,
Ut nos pascat, suum gregem,
Donans vitae poculum.

In 2. Vesperis.

Ad Magnificat.

A. Vale, tu praesidium
et spes Vesgothorum,
Toile tuis precibus
quod est indecorum,
Dentes tunde baculo
rapaces luporum,

lIe grex ipse percat
defectu pastorum,
Ante summum iudiccm
causas correorum
Constanter defendito
Jure meritorum,
Si desperes vincere
non declina forum,
Immo nobis advoca
reginam caelorum.

Brev. Scarense imp. Holmiae 1495. -- Hymnen: In 1. Vesp. : Tu parens
nato tlebita {Klemming I, 62}; ad Noct.: Noctis iam cedat otium (Ibitl. 64);
in Laud: Aurora lucia rutilat (Ibid. 59).

65.
In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. 0 pastor pie Cannice,
Gregem benigne respice,
Turmae condvis caelicae,
Christo nos caros effice.
2. Tu excelsus
in verbo gloriae
I llust rasti
pattes Hiberniae,
Quibus monstras
viam iustitiae,
Hos commenda
divinae gratiae.
3. Rogum in Italia
Ardentem vicisti,
A quo Dei gratia
Illaesus existi,
Gehennae nos libera
Ab ardore tristi.
4. Tuam nobis
pande clementiam,
Qui sedasti
matis saevitiam,
Ut compescas
omnem malitiam,
In hoc mundo
nobis contrariam.

De sancto Cannieo.
5. Ex quo Dei munere
Caelos ascendisti,
Digne Deo vivere
Fac nos servos Christi,
Qui defunctis reddere
Vitam potuisti,
In terris dura vixisti.

Ad Magnificat.
A. Ad sancti Cannici
Laeta sollemnia,
Viri mirifici
Per signa varia,
Laude multiplici
Plaudat ecclesia,
Quo possit effici
Consors in gloria.
Ad lIat utinum.
Invitatorium.
Adoremus unicum
Rerum conditorem,
Collaudantes Cannicum,
Christi confessorem.
In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Vivens sine macula
Iuste sanctus iste

Intrat tabernacula
Tecum lua, Christe.
2. Praeventus a gratia
Benedictionis
Laetatur in gloria
Exsultationis.
8. Manibus innocuum,
Puro corde mundum
Christus levat Cannicum
In mon[em iucundum.
Responsoria.
1. Sermo multis populum
Lacrimis rigavit,
Quem Deus per angelum
Sancto revelavit,
Grande per mimculum
Bis mare sedavit
¥. lgnis hahiiaculum
Sancti concremavit,
Aperms periculum
Liber ignoravit.
2. Cnnice, currens
viam compendii,
Iam triumphans
in meta stadii,
Satiatus
de fonte gaudii,
Ad te, pater,
suspirant filii ;
V. Caro, mundus,
daemon ri proelii
FIost ri cumum
turbant exsilii.
. Eacto sero vineae
Cultor muneratur,
Clarum tenens vespere
Carne separatur,
De lacu miseriae
Spiritus levatur,
Carnis liber tegmine
Caelo collocatur
V. Cuius sacer exitus
Per Christum divinitus
Signis illustratur.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Decantemus Cannici
Laudes ad honorera,
Qui iam regni caelici
Induit decorem.
2. Laetanter magnalia
Sancti praedicate
Et in eius gloria
Deo iubilate.
3. In nociis vigiliis
Deum sitiebat,
Pietatis studiis
Dies impendebat.
4. Benedicant Dominmn
Chrisi confessores,
Qui caelestes Cannicum
Vexit ad honores.
5. Laudent regem gloriae
Cuncia, quae creavit,
Qui ad caelos hodie
Cannicum levavit.
Ad Benedictus.
A. Benedictus Dominus,
Qui nos visitvit,
Per quon sanctus Cannicus
Languidos sanavit,
Sua prece mortuos
Plures suscitavit,
Dirigendo devios
Viam pacis stravit
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Dulcescat filiis
Patris memoria,
Cuius prodigiis
Viget Ossoria,
Sacris praesidiis
Floret Kilkeuia,
Eius suffragiis
Donenmr gaudia
blobis in patria.

187 m

Per Octavam.
super Benedictus.
. Ave, o flos Hiberniae,
Dux et patrone Scotiae,
Miles regis iustitiae,
Confessorum eximie,
Sancte pater,
Cannice iuste
Pro iniustis
Deum deposce,
A. Ave, pater pretiose,
Laus gentis Hiberniae,
Miles Christi graliose,
Virtutmn vas, Cannice,

Qui sedato vir'tuose
Motu carnis lubricae
Nactus es vic'toriose
Sedis locum caelicae,
Nunc, confessor gloriose,
Vultu, voto supplici
Tibi tam affectuose
Assistentes respice.
A. Are, confessor nobilis,
Pie pastor laudabilis,
Flos abbatum, o Cannice,
Tuas oves serva sane,
Arce lupos, ne taedium
Gregi vis ferat hostium.

Antiph ms. Clondalkinense saec. 1.5. Cod. Coll. SS. Trinitatis Dublinen.
B 1. 3. -- Leider ist gerade an der Stelle dieses tfficiums ein Blatt der
Hs. ausgerissen, auf welchem sich die erste und zweite Nocturn befand. Es
ist nur noch der Anfang der ersten A der 1. Noct. vorhanden:
Sanctus abbas Cannieus
Christo complantatur,
Verbo, vita . . .
Hiezu die beiden Hymnen Anal. XI Nr. 159 tmd 160.

66. De s. Crolo
In 1. Vesperis.
Antiphonae.
R.
1. Regali natus
de stirpe Deoque probatus,
Carolus illicitae
sprevit contagia vitae. V.
2. Angelici cultus
dulcedine toiles adultus
Dura sublimatur,
caelesti pane cibatur.
3. Sacros effectus
virtutis Caesar adeplus,
Humani fastus
populares respuit astus.
4. Iustitiae parma
fidei munitus ad arma
Ilentibus infestum
superavit criminis aestum.
,5. Nec mundi terror
nec avarus muneris error

Magno.
Fregerunt mentem
Christi mandata sequentem.
Te secutus toiles iste
Et acceptus tibi Christe,
Comparatur Elisaeo,
Opus egit dignum Deo,
Qui dum orat, languor cedit,
Mors fugatur, vita redit.
Ad Maglfificat.
A. 0 spes adttictis,
timor hostibus, hostia victis,
Regula virtutis,
iuris via, forma saiutis,
Carole. servorum
pia suscipe vota tuorum.
In Completorio.
Ad Nunc dimittis.
A. Rex confessor iustitiae,
t'elle noctem perfidiae,
Tuis fulti suffragiis
Eruamur ab impiis,

-- 188 --

Ne daemonis illusio
Sit soporis abusio.
Ad Matutinu m.
Invitatorium.
Supplex exora
Deum, devotio pur'a,
Qui, quem dilexit,
Carolum super aethera vexit.

In 1. l'octurno.
Antiphouae.
1. Iuxta sanctarum
rivos plantatus aquarum,
Carolus in florem
vernum produxit odorem.
2. ¥isio monstraa
regi de rege beata
Consonat emeritae
Christo sine crimine vitae.
3. Qui Constantino
veniens habitu peregrino
Reddidit utrumque
regimen gentisque suumque.
l{esponsoria.
1. Francorum gemma, Carolus,
Puer gerens cor sentie,
Sortis humanae sciolus
Oessit nihil puerile,
Mundum spernit opes eavit
Sequens Cristum, quem ama-
vit.
V. Divinae legis
amplectens iustitiam
Litavit Deo
se placentem hostiam.
9.. Tota poscente Francia
Et applaudênte curia.
Seeptro regni decoratur
Et prae cunctis exaltatur,
Quem Deus regia
Dignatur gloria ;

V. Vitiorum triumphator
In agone
Consecratur imperator
A Leone.
3. Saecularis potentiae
Caesar fretus gladio,
Sic legis iustitiae
Cucurrit in stadio,
Ut salutis et gloriae
Potiretur bravio;
V. Agonizans viriliter
Cuncta gessit fideliter.

In 2. llocturno.
Antiphonae.
1. Martyrii signum
renovatur in arbore lignum
Usibus aptatum
belli ferroque dicatum.
2. Quam bonus et fortis,
quam sanctus in aggere
mortis
Hic fuit, hastatum
nemus indicat inde creatum.
3. Quos Christus donat
merito, quos poen coronat,
Effigie pulchr
perhibent inventa sepulcra.
Responsoria.
1. Fusa prece mentis bonae
Muri ruunt Pampilonae,
Spreto cullu infelici
Victor, victi sunt amici
V. Leone fortior,
Sed agno mitior,
Hostes Christo
Regenerat baptismo.
2. De petrarum duritie
Siccisque elementis
Aquarum fluenta viris
Produxit et iumentis
Imperator
Mitissimus
Et fidei propugnator
8anctissimus.

-- 189 --

V. Qui Moysi oraculo
Templum non urentem
Vidit ignem in tabernaculo
Caelos tangentem.
3. Divino clipei
super urbem sole rubentes
Absterrent hostes
conversa caede furentes
V. Et totidem iuvenes
arcent a moenibus ignes.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Aethereum rorem
lignum suscepit, odorem
Dans contra morem
produxit laurea florem.
2. Cuius (,dor late,
longe diffusus et Mie
Aegris divinae
tulit auxilium medicinae.
3. Dura praesul plorat,
plebs psallit, clerus adorat,
Ad sacra rex tendit,
chirotheca relicta pependit.
lesponsoria.
1. 0 quam felicis
imperatorem memoriae,
0 virum virtutis
et plenum gratiae,
Quem Mes in solitudine
Solatur humano famine,
Qui sanctam urbem recensuit
Et patriarcham restituit
V. Inter multa
Constantini donaria
Divinae mortis
elegit supplieia.
2. Laetare, pia mater,
Aquensis eeelesia,
Exsulta tare pii principis
habere suffragia
Qui sua regali
mnnifieentia

Te ditavit et beavit
in gloria,
V. Cuius labore, impensa
et opere
Meruisti universas
praecellere.
2. Gloriose
Christi confcssor, Carolc,
Iuris rector
et protectr iustitiae,
Ad te clamantium exaudi
preces et vota tuorum,
V. Ut post huius
vitae dispendia
Tecum semper
fruamur gloria.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Praecinctus fortitudine
Et potilus victoria
Donatur sanctitudine
Rex Carolus in gloria.
2. Iubilemus ahissimo
In alhleta sanctissimo:
Cui missa per spiritum
Cerva duxit exercitum.
3. In deserto dura devias
Et exponis excubias,
Tibi Deus adparuit,
Ales viam exhibuit.
4. Passionis dominicae
Veneratus miracula,
Regem virtutis caelicae
Benedixit in saecula.
5. Passionis dominicae
Laudes dicamus Domino,
Qui culpae misit regiae
Chartam latorem veniae.

Ad Bonedictu.
Sol defectu, luna tenebris
Fuscato mundi lumine,

190 --

Terra motu, caelum latebris,
Aer horrendo turbine,
Pandunt luctus casus funebris
Confuso rerum ordine.

In 2. Vesperis.
Super Psa[mos.
A. Dissolutus in corpore
Gaudet cran Christo unice,
Christi confessor Carolus,
Cuius caeli consortio
lqos commendet oratio.
R. Confessor obsequio,
Çaesar Çarole,
5Iartyr affectu, gladio
Apostole,
Ad tuorum suspiria
Convertere
Antiph. ms. Aquisgranense saee. 13.

V. Ut nos a palea
Et latere
Aegypfii torrenfis
Eruamur virtute dexterae
Potentis.
Ad 5iagnificat.
A.  Dei sacer aflllea, Carole,
0 saxeae gentis apostole,
0 vere ,:onfessor obsequio,
Virgo votis martyrque studio,
tui, quem irtute potentis
Dexterae praedicasti,
lIentibus sacrilegis
Paraclitum inspirasti,
lIediante sancto Aegidio
Sanctionis dominicae mysterio,
Caelitus per angelum collatam
Implora nobis peccatorum
veniam.
Cod. Capit. Aquisgranen. s. n.

A. -- Brev. ms. Aquisgranense saec. 15. Cod. Florentiu. Mag'liabec. XXXVI
7a. B. -- Brev. ms. Aquisgranense saec. 15. Cod. Florentin. Magliabee.
XXXVI 7b. C.-- Brev. ms. Coloniense saec. 14. Cod. Sigmaringen. 14.
D. -- Brev. ms. Garstense (') saec. 14. Ced. Lincen. FÇ 19. E. -- Antiph.
ms. Cisterciense saec. 14. Cod. Pragen. XIII A 5b, F.- Brev. ms. Ciser-
ciense saec. 14. Cod. Fiechten. 247. G. -- Brev. ms. Gerundense saec. ¢/,.
Cod. Gerunden. 3. H. -- Brev. ms. Gerundense saec. 15. Cod. Parisin.
1309. I. -- Brev. ms. S. Iae«,bi Brunen. 34 saee. 15. K. -- Brev. ms.
Ebersbergense saec. 15. Clin. 5Ionacen. 5972. L. --Brov. ms. Emmeramense
saee. 15. Cm. 5Ionacen. 14790. M. -- Brev. ms. S. Nicolai l'atavien, saee. 15.
CIm. M«)naeen. 16 140. . -- Brev. ms. Lubicens¢ saee. 15. Cod. Lubieen.
ol. 62. «» -- Brev. ms. Monasteriense saee. 15. Cod. Monasterien. 20h204)
P. -- Cod. Berolinen. Theol. lat. Fol. 486. saee. 15. Q. -- Brev. ms. Philippi
Boni saee 15. (2od. Bruxellen. 9.511. R. -- Brev. ms. Parisinum saee. 15.
Cod. Carlopolitan. 146. S. -- Brev. ms. Monasteriense saee. 15. Cod.
Darmstadien. 950. T. -- Brev. ms. S. Bartholomaei Franeofurten. saee. 15.
Cod. Francofurten. Barth. 114. U. -- Brev. ms. 8. Bartholomaei saee. 1.5.
Cod. Franeofurten. Barth. 65. V. -- Brev. ms. Sedunense saec. 15. Cod.
Valerian. s. n. ,V. -- Brev. ms. Monis Iovis saec. 15. Cod. Valerian. s. n.
X. -- Brev. ms. Turicense anni 1462. C«»d. Eremiten. 51. Y. -- Brev.
Mindense imp. s. 1. anno 151.5: Z. -- Brev. 8. Servatii Traieeen. imp.
Coloniae 1503. a.  Brev. Hallense imp. Lipsiae 1534. b. -- Brev.
dunense imp. s. l. et a. e. -- Brev. Sedunense imp. Basileae. 1497. d. -- Brev.
Pragense imp. Nurembergae 1.502. e.
In 1. Vesp. ,a, 3, 4 respuit aetam E. -- Ad llagn. ,a, O Dei sacer
athleta etc. E; vgl. in 2. Vesp. -- Die nf ,a,,a, stehen in 2. Vesp. ed.
Invit. 1. Duplex exora E. -- In 1. Noct. ,a, 3, 3 Reddit Y. -- ,a, 3, 4
regnum Y. -- In dieser Noeturn lauten in F:
A. 2. In virtute ua, Christe, A. 6. ¢) athleta Christi eare,
anctus hune laetatur iste, N'ostri semper reeordare
Quem corona gloriae Coram Deo, summo rege,
Decorasti hodie. Cuius militasti lege.

191 

R 2, 4 Gloria et prae F. -- In 2. Noct. A 1,3 aptatur E. -- A 1,4dica-
tur E. -- A 2 und 3 umgestcllt E. -- A 3, 2 quos poena fehlt Y. --  3, 3
Effigie sacra E, scite Y. -- R 1, 2 ruunt papilione Y. -- R 2, 11 sq. Lies:
Vidit in tabernaculo Ignem caelos tangentem? -- In 3. Noct. A 1, 1 Aetcr-
hum r.rem F. --  1, 4 laureare florem E. -- R 2, 1 Laetare pio festo EY. --
R 2, 2 Birgensis ecclesia E, Thuregensis ecclesia Y. -- R 2, 3 Exsultata
sancti E, tare sancti FY. -- R 3, 1 Gloriose tex confessor F. -- In Laud.
 5, 4 laccrtam veniae F. -- Ad Bened. , 1 Solis defectus E. -- In 2. Vesp.
ad M..agn. A  spes adflictis etc. E; vgl. in 1. Vesp.
Ubergangen sind jene Abweichungen und Umstelhmen, welche nur dem
Umstande zuzuschreiben, dafs einige uellen monastische Form des fficiums
haben, da diese hier nicht in Betracht kmmt. Zum OoEcium gehSrt der
Hymnus: O rex orbis triumphator (Daniel I, 305); E hat statt dessen: Hic
est verus Christicola (Dan. I, 303). Die reiche Zahl der Quellen, die leicht
u vermehren w/ire, bekundet die weite Verbreitung der Verehrung Karls d. Gr.
Zu vgl. ist riicksichtlich der Einffihrung des Festes in Ziirich die interessante
lotiz bei Morel 249.

67. De sanclo Castulo.

In 1. Veperi.
R. Nomen eius sic est dictum,
qefa tergat et delictum,
Victum donet et amictum
Et post vitam prosperam,
Quae non ducit perperam.
V. Castulus hic sanctus,
quem non sequitur modo
planctus,
Aster filio caeli
pro nobis corde fideli.

Ad Magadficat.
A. Sanctus iste Castulus,
lXlartyr ut apostolus,
Quem honoret populus,
Ut sit nobis loculus
In caeli secretis;
Illi laudem detis.

Ad Iatut inum.

Invitatorium.

Adoremus omnes Christum,
Castulum qui sanctum istum
Voce evangelica
Transduxit ad caelica.

In 1. lIocturno.
Anti phonae.
1. Hos, quos Deas praeelegit
Castulus et quos collegit
Romae in pa|atio,
2. Ieiunabant et plorabant
Fletusque lugubres dabant
Hi sine solafio.
3. Gaio quos papae duxit,
In quo verum lumen luxit,
Scripti probat ratio.
Responsoria.
1. Lex per Dioclefianum
Est lata sanctis in vauum
Et descripta taliter,
0mnes ut sacrificarent
Diis eosque adorarent
Diversi aequa|iter,
Quia non suspicio
Suo sit palatio,
Ad quod currebant
iusti secumque manebant.
Erant autem bi praefati
0mnes simul congregati
Sub tormento vario
Cordis ex ergastulo
Gaius cure Castulo
Ratione zetario,

-- 192 --

V. Orautes Christum,
ut metum tergeret istum.
3. Commanebaut secum sane
Christiani, Christianae
Se eelabant pariter,
Ascendebant domum eius,
Palam ut vilarent peins,
Rapuerunt sic iter,
Quos sumit cum gaudio
Aulae in palatio;
V. Hos eonfortabat
et ehristieolas adiuvabat.

In 2. Noeturno.
Antiphonae.
1. Multa per hune raira dedit,
Cordi suo qui praesedit,
Christus, forma omnium
Et plasmator hominum.
2. Luelus eonverlit in risum,
Claudis gressum, caeeis visum
Dei patientia
Dedit atqne gratin.
4. Aegris eonfert sanitatem
Per divinam pietatem,
bledelam languentibus
Spe Christum quaerenlibus.
Responsoria.
1. Fidus nam discipulus,
Cultor Dei Castulus
Audit querimonias,
qui tamquam ramusculus,
Paradisi floseulus
Servans eaerimouias
Fraude diabolieos
Sprevit et malefieos,
V. Diversis faetis
et in omnibus ipsius aetis.
2. Inde papae Gaio
Duxit pro oblagio
Quosdam latitantes,
Qui ut in obstagio
Et eordis homagio
Iaeebant elamantes:

Venerande plus quam quatter,
Sumas id, quod Christus pater
Per me suum servum dedil,
A quo mens mea non cedit.
V. Ad papae sedem
cunctos collegit et aedem.
3. Omnes erant baptizati
Sacro lavacro renati
Et sanctorum numero
Cerlius sunt aggregali,
Divino rote pertlati
Culmine florigero
Et ad patris aethera
Transierunt revera.
V. Perficiendo fidem
non manserunt quasi pridem.

In 3. octurno.
Antiphonae.
1. lultos hic ad fidem duxit,
(ui ut splendor m-undi iuxit
Dictis et operibus
Divinis muneribus.
2. Virtutesque tot signorum
Tantorum prodigiorum
Per hune feeit Dominus
Eminus et comminus.
3. Seripta ne perpetuata
Sunt sigillo sigillata
Dei patris Domini,
Sit laus suo nomini.
Responsoria.
1. ostris posteris in dignum
Et memoriale sigunm
Enarrandum duximus,
Pentecostes festo quodam,
Velut his in scriptis prodam,
Inundabat Isera
Sic, quod muiti tunc pergentes
Plaustris et iter agentes
Desperabant spe ruera ;
Pons quod erat scissus,
iu Iseram populus nfissus.

-- 193 --

2. Taudem ('hristns per athletam
Sunm sanctumque prophetam
Populum eripuil,
Unus remo navigando,
Airer manibus natando
Ad si,cure prosiliit
Castuli clementia
Ac Dei ex gratin;
V. Sic sunt erepti,
fluvii de clade redempti.
3. Inter quos erat femella
Casta, simplex ut agnelin,
Vestis prae gravedine
Corruit itidem in flumen,
Sed ci divinum numen
Subvenit summopere,
tuae tribus in Isem
Fuit diebus misera,
¥. Mortem passiva
fuit in Mospurg rediviva.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. lllud quando resciretur,
llira quod operaretur
Tanta sanctus Castulus,
Fidei ramusculus,

2. Caesar incepit saevil'e
Proplel" factura laudis nfirae,
Quod feeit in palatio,
Seripti probat ralio.
8. Misit mox pro Fabiano,
Ronac tune praefeclo vflno,
Arto loco ponitur
Castulus, ut legitur.
4. Non bene potest narrari
Nec ad plenum explicari,
(uanta est supplicia
Passus et convicia.
5. Inde ad tribunal du,tus
Non timoris gerens luctus,
Praeses dixit propere
llal,» stans in operc:

Ad Benedictus.

Si non deos adorabis
Meos et his sacrificabis,
Tormentorum genera
Sumes, line, considera;
Cui vir sic sanctus dixit,
Qui in Christo spcnl defixit,
Corde sine 1repido:
Modicum te timeo.

Brev. ms. Pedepontanutn anni 1398. Cod. Meliten. Pragen. . -- 111
1. Vesp. R, 8 lies Deo caeli?-- In 1. Noet. R 1, 2Estillata. --R 1, 1)
,,ri,ries iusti secumque ; entweder otaries oder iusti zu tilgen. -- I n 3. N,, c t.
g 1, 4 Ex divinis. -- g 3, 3 Domini fehlt. -- R 1, 1 in fehlt. -- R 1, 6
Ysera.  R 1, 11 Yezeram. -- Das (fficinm stammt jedenfalls ans M,_,slmrg,
wo Casulus Par«m war. -- ,,Cetera onmia, I,ymni, capitula, r('spons,,ria, n,issa
de uno martyre; in 2. Vesp. omnia de uno martyre tempore quadragesimali."

A

68. De sancla fhristina.

In 1. Yesperis.
,Super Psalmos.
Adest dits celebri%
In quo virgo nobilis
Christina vicit tartara,
Quae nunc fulget in gloria.
BI urne, Historiae rhythmicae. V.

R. 0 martyr Christi,
sacra virgo, quac mcruisli
Vincere tormenta,
congaudens nunc sui,er
aethra.
Pro nobis ora
rogando Deum necis hora.
13

-- 194 --

Vo

Cure sis aurora
caelestis, virgo decora.
Ad Magnificat.
0 benigna Christi cella,
Labe carens, et puella
Functa Dei nomine,
llartyr sacra sine spina,
Super caelos es, Christina,
Sine viri vomere,
Nos ad te clamantes audi,
Assistentes tuae laudi
Christo reconcilia.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Iubilemus Deo caeli,
(ui beatam suae sedi
Christinam iuuxit gloriae.

In 1. locturno.

Antlphonae.
1. Haec beata martyr, Christe,
nomen tuum praedicabat
Et in universo mundo
admirabile laudabat.
2. Itaec est, quam caeli enarrant,
Et opera eius decantant,
Intime dilexit Christum
Et oratione flexit istum.
3. Super caelos hanc locavit
Caelorum tex altissimus,
Et corona adornavit
Iilam clemens Dominus.

Responsoria.
1. In diebus illis
Erat q«aedam puella
Ex genere nobili
Orta, quam Deus amavit
Et in caelis adornavit,
Nomine Christina,
V. Quam sic dilexit
et ab omni sorde reflexit.

2. Quam locavit pater amens
in sublimi solio,
Volens illam adunare
idolorum atrio,
Sed reflexa per baptisma
iuncta Dei filio,
V. Sic dominmn caeli
conspexit mente fideli.
3. Haec in turrim sublevata,
Cum pedissequa locata
Idolatra spernens vana
Et abiecit mente sana,
V. Inde fremens pater et
statuens hanc ante tribunal.

In 2. locturno.

Antiphonae.
1. Haec iustitiam dilexit
ec ad minas
tortorum respexit,
Sed ad Christi gloriam.
2. Deus, salus et rcfugium,
Hanc suscepisti post exifium,
Ut regnaret
tecum in perpetuum.
3. Fundatasupermontem sanctum.
Flebilem devincens planctum
Propter regni meritum.

Responsoria.
1. Ad tribunal iubet sisti
Pater eius vultu tristi:
5Iihi dic, o filia,
Cur me tantum illusisti,
Deos meos respuisti
Et eorum cuimina,
Flecte mentem iam dementem,
Ut mecum sis in gloria.
V. lIart) r ad haec : Verba
tua sunt mihi mentis acetba.
2. Tyrannus tandem inteilexit,
Quod beata hunc despexit
Et eius supplicia,

Ad tribunal iussit stare,
Deos falsos adorare,
Sed invicta portas mortis
Transit agonista fortis,
V. Sensibus et cana
deridens idola vana.
8. Post dirum martyrium
Reginae athletae
Pater in exitimu
Datur inquiete,
Alter subsfituitur
Yelut leo ferus,
Volens illam perdere
Tortor ut severus,
V. Sed manet invicta
Christi testis benedicta.

Ut citius consummarctur;
Angelus Domini astifit
Et flammam discussit,
V. Sic confortata
martyr super aeflwa vocata.
3. Ferox tyrannus
Iussit abscindi protinus
Mamillas Christi martyris,
()uae dabant lac
pro fluxu sanguinis,
Crcumvecta sic et consumpta
Migrans ad caeli consortia,
Ubi manet perpetua;
V. In testimonium
fuit hoc mirabile signum.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Annuntiate et psallite
De dilecta filia,
Quam dilexit Dominus
Et pascit inter lilia.
2. Lux orta est grafiae
In beata martyre,
tuae vivit iam cure gloria
Igitur nunc in aethere.
8. lubilate Deo cum gloria
In sanctae martyris victoria,
Quae vicit in martyrio,
Regnat cure I)ei filio.
Responsoria.
1. Iusserunt tandem tyranni
Quod capite abraso
Per devia duceretur,
Quo ad idola pertingeret,
Protinus idolum in terrain
Et in pulverem redegit
V. Hinc populus tremuit,
quod sic Apollo fuit.
2. Improbus alter Iulianus
Ignem fortem praeparavit
Et in illam beatam locavit,

In Laudibus.
Antiphonae.
l. Induta stola fulgida
Christina sacratissima,
Triste relinquens saeculum,
Migrans ad patrem luminum.
2. Iubilate Deo caeli
In laude iam fideli,
Qui beatam suam famulam
Ad aeternam duxit patïiam.
8. Haec est virgo carens carie,
Quae vigilavit catholice,
Deum timens mente tota,
Dans Deo caelesti vota.
4. Hymnum decantemus Deo
in martyris vicioria,
Quae iam pausat et gaudet
in caelesti gloria.
5. Laude Deo plena
iubilate voce serena,
Qui dedit aeternae
Christinae gaudia vitae.

Ad Benedictus.
A. Benedictus Dominus
In sais mirabilibus,
Qui beatam in caelesti
13"

196 --

CoIIoeait eminus
Martyrem Christinam
Cure electis omnibus,
Eius interveutu
Sit tmhis propitius.

Ad Primam.

A. 0 Christina, sponsa Christi,
Tres tyrannos quae vicisti,
lqos ut ipsos superemus,
Tibi quoque eorregnemus,

Tua preee tu dignare
Clemens nobis impetrare.
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. O quam digna martyr Christi,
Iam, Christina, tu vieisti
Tormentorum genera,
Nos consortes tuae sortis
Post mundi transitoria
Fac gaudere simul et stare
In aeterna gloria.

Brev. ms. Ebersbergense saec. 15. Clin. Monacen. 597- °. A. -- Brev. ms.
,. Nio,lai l'atavien, saec. 1.5. Cire. M«macen. 16141). B. -- In 1. Vesp.
Super P.. ,, 3 Christia fehlt AB. -- In 1. Noct. , 1, 4 laudavit A. --
A 2, 1 Haec est quae AB. -- Iq 3, 2 pedissequis B.  In 2. Noet. Iq 1, 10
Lies mihi nimis? - Iq 3, 3 in fehlt AB.  ht 3. Noct. , 1,4 pascit illam
inter AB.-- ,,3vieitA.-- Iq 1, 1 lussit ... tyranni AB. -- Iq 2, 4 Lies
omsumer«tur'?-- In Laud. , 4, 4 in coeli gloria AB. --  5, 2 lubilans
voce AB. -- Die Hymnen de communi.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. lllis horis et momentis,
Dura polleret sacrae mentis
Deo gralus imperator,
Henricus, Christi zelator,
Quini exstiterunt fratres,
Exemplares pli patres.
2. lullum dolum sentientes
Inter mundi diras sentes
De partibus Poloniae
• Nobis transmittis, Domine.
3. Barnabas hic erat senus,
Qui devotione plenus,
Licet poenas non sit passus,
Tamen Christum semper fassus.
4. Isti saneti martyres
Lueernae sunt et lampades
Virginum sapienlium
In sponsa Christi degentium.
5. De supernis illis eura,
Se libabant mente pura
Christo suo mtmda tura.

De s. ehristino cure fratribus.
R. Gratuletur Bohemia,
De pia Polonia
Hos viros sanetos advexit,
Regnum praesens hos allexit,
Laetetur tota vicinia,
Gaudeat Boleslavia
Fovens haee sacra eorpora.
V. Per fratrum suffragia
Consequamur regna aetherea.
Ad Magnificat.
A. Adest dies venerabilis
Cunctis et laudabilis
In filiis ,'alomonis,
Qui mitons benedictionis
A Christo perceperunt
Pro poenis, quas sustinuerunt
Ab impiis latronibus,
Hos sic magnificat Dominus.

Ad Matutinuln.
Invitatorium.
Adest enim sollemnitas
fratrum beatorum,

-- 197 --

Gaudium et exsultatio
• irrorent nostrum chorum.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. ('oetus iste monachorum
Non stetit in consilio impiorum,
Sed nulli cedens turbini
lIansit in lege Domini.
2. lore canton fren,uerunt
Fratres persequendo,
Sed a,l caelos perduxerunt
Itos nesciendo.
3. Isti filii hominum
Gravi erant corde,
Dum praesentes martyres
Privant omni sorde.
Respoasoria.
1. Hirta vestis non est pestis
In vere humilibus,
Rex caelestis verax testis
Exemplum dat martyrihus;
V. Veste cure abiecta
penetrabis caelestia tecta.
2. lsti muti sunt locuti
Praesente tantum hospite,
E sic tuti suut secuti
Christum iusto tramite;
V. Hi ,le multis tacuerunt
Et se stultos aestimaverunt.
3. 0 laudabilis et rata
Vita, acceptabilis arque cara,
Dura carne domant spiritum !
Fulgent ergo ride clara,
Ut fecunda fecit Sara
Generando gaudium ;
V. Vitam si quaeris»
fixam sursum mediteris.

In 2. locturno.
A nti phonae.
1. Clamorem tu intellige,
Rex regum, pie Domine,

Et vocem orationis,
Ut iungamur caeli thronis.
2. 0 quanta vis dulcedinis
lute tui nominis,
tui per universas terras
Sedas cunctas mortis guerras.
3. h, tuo tabernaculo
Habitabunt sedulo
Animae iustorum,
Ereptae de caede impiorum.
Iesponsoria.
1. Religio Christiana
{'um universa genre sana
Istos fratres contemplelur,
Ut exemplum cunctis dclur,
Per quod Christus glorificetur.
V. Exemplo fratrum
tergat Deus omnem reaam.
2. Ad honorenl et decorem
lerusalem caelestis
Laus sonora et decora
Incitetur maestis,
Ut sic grati adiuvati
Nostris adsint festis;
V. Civitas Iertsalem
Tune aedificatur,
Cum in virtutibus
Hic firmiter statur.
3. 5lagno digni sunt honore,
(,ui sanctorum pio more
Vitam mundi contcmpserunt.
Stolas suas bi laverunt
In cruore regis magni,
Ut iungantur cenae agni.
¥. Ecce, veri Israelitae,
Iuncti Christo, vcrae viae,
Ubi locunl tenent rite.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Crumena nostra
non indiges, Domine,
Sed conserva
nos sperantes in te

198 --

Eripiens nos
amortis lempore.
2. Haec pia generatio,
luncla caeli palalio,
In quo mortis privatio
Cunclorum est sa|vatio.
3. Multum verber lalronum
Hos transvexit ad regna po-
Iorum,
Eorum sanctis precibus
Nos salvet sanctus Dominus.

Resp,nsoria.
1. Audiens Ilaec pius dux
Mezko, quod tidei lux
Polleret in his fratribus,
Piis congaudent ac|ibus,
Solvi cupivit , reafibus,
Se iungens his sanctis patribus.
V. ('rumenanl his praesentabat
E se totum commendabat.
2. Morte licet moriantur
tli devoti martyres,
Non a Christo separantur,
Sed ad ('llristi pl'oceres
Adiungmntur coronati,
Gaudent semper laureati
Inter caelicos cives
V. ¥isi sunt oculis
stultorum decedere,
Sed nunc ovantes rutilant
stellato sidere.
3. Prima noctis vigilia
Adfuit manus inimica,
More canum saeviebal,
Censure ducis repetebat,
V. Quem Barnabas deportabat,
Qui facta fratrum attrectabat.
Viatieus ms. Oh,mueensis saee. 15.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. 0 Deus omnipotens,
Qui excedis omne ens,
tui solus tantum es potens,
Per te salvemr nostra gens!
2. 0 sapienfiae
Magnum genus et prudentiae
Solum deum adorare,
In advenlum eius sare!
3. 0 Adonai Domine,
tui istis sanctis hodie
Victoriam contulisti
E ad caelos transvexisti!
4. 0 benedicta gloria,
In fratrum hic memorig
Dum cantant Benedicite,
Mundi regnum abicite.
5. 0nmes virtntes caelorum
Luslrent semper nostrum ,'ho-
Ut te rrenis miligatis
Paradisi iunganlur pratis.
Ad Benedietus.
blore canum tunc slridebant
Impii carnifiees,
Dmn hos fratres repetebant
In porlum crucifices,
Exemplum hic martyribus
Dat benedictus Dominus.
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Beatorum mart) rum
Celebrantes sollemnia
Perdue, rex caelol'um
Ad gaudia perenni,%
Et quos pro
veneranmr gloria,
obis horum apud te non desiL
quaesumus, memoria.
Cod. Capit. OIomucen, 299. A. --

Brev. ms. (;h,mucense «aec. 15. C,,d. Calfit. Olomucen. 288. B. --Brov.
ms. S. Iacobi Brunen. 25. saec. 15. C. -- Brev. ms. . Iacobi Brunen. 30.
saec. 14/]. ). --

199 --

In 1. Vesp. A 3, 1 erat feblt C. -- A 5, 1 supernis erat illis cura
illis erat B, illis tantum cura C. --  5, 2 libant ACD. -- I, 4 Reffnum
atris hos A. -- Ibid. 5 vicina A. -- Invit. 4 Ut forent nostrum A. -- In
• Noct.  1, 1 Clamorem nostrum ABCD. --  1, 3 voci A. --
Iunffaverunt A. -- In 3. Noct.  3, 4 sanctus sanctorunl Dominus ABCD. --
In Laud. A 2, 2 et potentiae A. --  4, 2 bac memoria B, baec
moria C. -- Die Hymnen de communi.

70. De saneto Christophoro.
I n 1. V e s p e r i s. Constans martyr in agone,

Super Psalmos.
A. Excelsum nomen Domini
Laudent pueri cum viris,
Qui caeli iunxit agmini
Christophorum factis miris,
Ut tic prodesset homini
Solvendo a poenis diris.
R. 0 martyr invictissime,
Dei fultus auxilio,
Christophore sanctissime,
uique pro Dei filio,
Quem per mare transtulisti,
Tot et tanta sustinuisti,
]artyrii privilegio
Obtine nos gaudentes
Et tua resta colentes
Iunge sanctorum collegio.
¥. Christophori festo,
Deus, clementer adesto,
Ut tribuas famulis
aeterna gaudia tuis.

Ad Magnificat.
A. G.,ude, sponsa nobilis,
Virgo mater ecclesia,
Fecunda tantae sobolis
Harmonia,
In festo gigantei
Christophori Chananaei
Corporis mole ponderosa,
Ortus ut de spina rosa,
Qui processit ut lilium,
l'er mare Dei filium
(ui humeris portavit
Fidemque Christi dilatavit

Huius intercessione
Consortes simus coronae.

Ad lV[atutinum.
Invitatorinm.
Regi sanctorum,
4uem cauit grex angelormn,
In festo Christophori
psallant pia cantica cleri.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Secus magnarum
decursus [plantatus] aqua-
rum
Christophorus gentes
transfert pro Christo pe-
tentes.
2. In virga ferens
hic Christum corpore tre-
nlens
Cepit baptismum
maris timens calaclismum.
3. ¥oce praedicantis,
signo virgae floridantis
llilia septena
Deo credunt mente serena
Responsoria.
1. Christophorus giganteus
Enormis magnitudinis,
Ex genere Chananeus
Exstans et altiludiuis
lIirae vultuque terribili,
Supremo ride stabili
Recensuit omnino
Soli servire Domino ;

-- 200 --

¥. |mperatorem
accessit nobiliorem,
Bellicis in rebus
serviens noctibusque diebus.
2. Regem cure attonitum
Christophorus conspiceret,
Et ad nomen diabolicum
Signum crucis conficeret,
l'raesumpsit rege daemonem
lIaioretn mundi principem,
Daemonis se satellitem
Optans fore et militêm;
V. Ad eremum pergit,
daemonum turbam ubi cer-
Se cui compegit,
daemoni servire subegit.
3. Daemon fugatur signaculo
Erectae crucis in strata
uasi confossus iaculo,
2uem mente angustata
('hristophorus sequitur,
Et daemonem alloquitur:
Cur invia et indirecta
Discm'ris et non via recta?
V. Est passus in ligno,
ait. Cllrisl us, quisanguinc suc)
lle terrer, horrescit
mea mens, videre pavescit.

In 2. Nocturno.
Antiph,,nae.
l. Cran invocaret
sanctus Deum, ut sibi daret
I,inguagium rite
I,yciae, datur sibi vite.
2. Viri ioqucntes
falum, sanguinem sitientes
.Ducunt Christophorum
Dagno vinc]is mancipatum.
3. 0 Deus admirabilis,
Angelis conspicabilis,
l'er meritum ['hristopheri
Fac nos te C)lltueri.

Responsoria.
1. Christophorus postquam nm-
lignum
Spiritum derelinquebat,
Christum regem inclitum
Per orbem quaerebat,
Tandem ad eremitam
Christicolam declinavit,
Qui ei mores et vitam
Fidelium intimavit,
V. Dicens : obsequiis
Dominum placare piis,
Christum adores,
solitos relinque furores.
2. ¥ir Dei, cum conspiceret
Haee Christophorum negare,
Ut egentes traiceret,
Misit oh Christum ad mare,
Confoederabis Dominum,
Dicens, per hoe obsequium,
Ne multitudo hominum
llergatur per diluium.
V. Christophorus citiu
transvadens flumen ad litus,
Transtulit egentes
pro Christi laude petentes.
3. Quadam die dormitante
Beato in aedieula
¥oce let sibi clamante
Ad fluminis pericula:
Christophore ! veniens
Frequenter repedavit
Et pusillum reperiens
Puerum transportavit ;
V. Christophori mundans
scapu|as tex pressit ad
undas.
Christus baptismum
donans simul et caechis-
mtlm.
In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. In Domino confidens,
Dagni crudêlia ridens,
Carcere arta/ur
ferroque cil»po probatur.

I 201 --

2. Sic milites isti
bis ducenti, quia Christi
Nomen non deserunt,
pro te supplicia ferunt.
3. Per te virtutem
sunt et secutae salutem
Per bravia bina
Nicaea cure Aquilina.
Responsoria.
1. Christophorus etiam plurimum
Coeperat admirari,
Per pucrum tare miuimum
Se nimis praegravari,
Cui puer in humeris
Respondens ait isti:
Mundi Deum et aetheris
Super te habuisti ;
V. Dans inter signum:
terrae baculi fige lignum ;
Cure fructibus flores
mox crcscunt uberiores.
2. Christophorus in Cilicia
Samonque civitate
Deo fudit supplicia
Vota credulitate
Pro intellegentia
Et effabilitate
Linguae, quam providentia
Dei sapit benigne.
V. Voce praedicantis,
signo virgae floridantis
Milia septena
vota dant Christo mente
serena.

In Laudibus.
Antiphonae.
i. Christophorus viuctus
et fcrro carcerc cinclus,
Virus ut austerum
luxure sprevit mulierum.

2. Dagni clientes
virgis sanctum ferientes
Deficiunt lassi,
magis cruciamina passi.
3. Ex ferreis massis
infertur ignea cassis
Christophoro, vere
cui vis nequit ulla nocere.
4. Scamno ligatus,
ferreo piceque flammatus
Mansit et illaesus,
respuens ardoris ambesus.
5. Stipite constrictus
sagittarum pertulit ictus
E stelit intactus
victor in certamine factus.
Ad Benedietus.
A. Rex Dagnus elatus,
sagitta monoculatus,
Sanguine sanatur,
cumChristophorus decollatur,
Accipiens ridera
Christi, quam praedieat idem,
Exsequias saneti
eoluit eum populo tanti
Benedieendo
Dominum gratias et agend,».

In 2. Vesperis.
Ad Magnifieat.
Are, sancte egregie
Christi martyr Christophore,
Are, nunc caelestis aulae
toiles invicte,
Quem Chananaeorum
urbs genuit,
Berona nostra
patronum promeruit,
Ora pro populo salutem,
Cuncfis et pacem
Et vilain poscens sempilernam.

Antiph. ins. Beronense saec. 16. Cod. Eremiten. 729. -- In 1. Vesp.
,Super Ps. &, 6 poelfiS atris. -- I:[, 6 Et rot et tanta.  Invit. 4 psallat. --
I 1. Noct. I:[ 3, 12 et mea. --- In 2. Noct. & .'2, .3 sq. l'erducunt lagno
{'hris,,ph.rum. -- I:[ 1, 11 Chrishm ad erginzt. -- I:[ 2, 3 traiceret egentes.
I n 3. N  ct. & 1, 4 cylqm ; lies cilq»,lce? -- & 2, 3 desecueruu. --  2, 4 per te.

-- 202 --

71. De sanc{o Christophoro.
I n 1. V e s p e r i s. Mirandis virtutibus

Antiphonae.
1. lqitet inter agmina
Virtutum caelorum
3Iartyr post examina
lIundi et iaborum.
2. Copulat aeterno
se martyr foedere Christo,
Et cupit ex isto
regi servire superno.
3. Laus Deo mirabili,
(,ui caelum pictura
Pinxerat spectabili
Stellarum culture.
4. Clausit viam sceleri
Omni maledicto,
Non dabatur martyri
Thorus in delicto.
5. Sensit hic deicola,
Caro dura excessit,
('arais, mundi subdola
Fomenta repressit.
Ad Magnificat.
A. Martyr stellifera
sublilnis regnat in arce,
Spernens mortifera,
dura ¢oepit vivere parce,
Eius erat f«»rti.
afimosae ghria mortis.

Ad Mat utilum.
Invitatorinm.
Christophoro varias
modu]emur carmine laudes
Et maneat nostro
semper memorabilis aevo.

Fuit insignita.
2. Certanti ligitime
Corona debetur,
Ego martyr intime
In caelo gratuletur.
3. Servavit munditiam
Corporis et mentis,
Plantavit ecclesiam
Suis in tormentis.
Responsoria.
1. Martyr Christopherus
Bonus et fidelis,
,Iitis, fructiferus
Suis in loquelis
Linguaque melliferus
Gaudet nunc in caelis;
V. Vixit paeiferus
hic felix absque querelis.
2. Bonis spiritalibus
tui vult abundare,
I)iscat et virtutibus
Se ipum ornare
Sanctis et operibus
Actus reformare,
V. Christophorus paribus
studuit meritis l'adiare.
. ('hristophorus ceperat
Dura stature paupertatis,
Christus eum nutriat
Copiose satis
Qui [ut] non deficiat
¥iris timoratis,
V. Solem dimidiat
perversis atque beatis.

lu 2. Nocturllis.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Suis in temporibus
Christophori vita

A ntil»honae.
1. Christophori raira
prece nobis iudicis ira
Effera mansuescit,
et perdila graia crescit.

-- 203 --

2. Festina nobis,
martyr, succurrere lapsis,
Propitius lacrimis
effusis flectere nostris.
3. Sedibus optatis
iam martyr regnat in astris,
Non spem dat castris
horrenda faece locatis.

Responsoria.
1. Christophorus meruit
Chrislum portare per undas
Et sic deseruit
mundi res ipse iucundas,
V. Servivit Christo
post haec et vixit in isto.
2. Martyris indigne
lacerarunt viscera palmae,
Ante tuum, Christe,
conspectum corruit iste,
V. Eripitur magni
quando caput ense tyranni.
3. Munera grata Dei
concessa tuae faciei,
Nunc miseris pande
nobis, martyr venerande,
V. Sic te patronum
dicimus esse bonum.

In 8. Nocturno.

Antiphonae.
1. Dum Chrislum coluit,
vitae memor est perilurae,
Mortem non timuit,
nec vita fuit sibi curae.
2. Sagittarum furia
Statim reflectelur»
Et patens iniuria
Recte punietur.
3. Moris in articulo
Caelos penetravit
Martyr, qui naufragio
Carnis non erraxit.

Responsoria.
I. Caelum suspiciens
de corpore spiritus exit,
Quem pie suscipiens
Christus super astra revexi L
V. Praemia iustorum
modo percipit hic meri-
torum.
2. Vivida Christophori
radiat sub peetoro virtus,
Dum dêdit ingrato
gladio venerabilo eollum,
V. Congrua mors vitae
non fuit illa suae.
3. Angeli sollemniter
Non cessant clamare
Uaum pemequaliter
Trinum et laudare
Certant et feliciter
Sanclus triplicare ;
V. Christophorus pariter
assuêscit eis resonare.

In Laudibus.
Antiph,,nae.
1. Aegros mundavit
generosi sanguinis unda,
Et quos salvavit,
sunt horum corpora mun,la.
2. Mundi abs nequitia
Castum cor servavit.
Totum in mnnditia
Corpus decoravit.
8. Pretiosa sidera,
Martyr, adamasti,
Foeda earnis seelera
Quand,» superasti.
4. Est personalis
quamvis distinctio talis,
Eeee, tamen prona
reddetur laus tribus mla.
5. Sua martyr saecula
Digne eonsummavit

-- 20,1 1

Cordis pudicitia,
Facto quod monstravit.

Ad Benedictus.

A. Corpore grandis erat,
vencrandi fronte pudoris,
Pro Christo modicus
conlempsit culmen honoris,
Nunc in caelormn
gaudet et ipse choris.

In 2. Yesperis.
Ad Magnificat.
A. Christus, rex altissimus,
Firma spes bonorum,
Consolator optimus
Et sanctus sanctorum,
Qui cure Christophoro
dat nobis regna polorum,
Et ubi cunctorum
requies veneranda laborum.

Brev. Aarhusiense imp. Aarbusiae 1519. A. -- Brev. Lundense imp.
Parisiis 1517. B. -- In 1. Vesp. Super Ps. AA fehlen B. -- In 1. Noct.
R 3, .b thtt eine Si|be Ait. -- |1 3. Noct. g 1, 1 Cure Christum B. -- In
Laud. g 2, 1 Mundum A. -- A bat hiezu die Hymnen: Martyr invictus [Vesp.
et Laud. Anal. XXIII, 1541 und: Haec dies iusto [Noct. Arîal. XXIII, 15.5).

72. [te sanelo Chrisl«q»horo.
I n 1. ¥ e s p e ri s. 3. Deo semper susceptori

Ad Magnificat,
A. Nova Chrislophorus mente
lIagno cupiens serviro,
llundiali spreta gente
Ad maiora quaerens ire,
Illustrlus est repente
('hristum reges anteire.

Ad 1I at utinum.
Invitatorium.
Patrem nos Christphorum
51erito laudemus,
Inde Dei filimn,
Yenite, adoreu,us.

lit 1. Nocturuo.
Antiphonae.
1. Meditando legem Christi
Vit Christophorus beatus,
Invenire datur isti,
quo docelur informatus.
2. Super Sion sanctum montera
Verho, vita praedicavit,
Supernormn bibens fontem
Signis crebris coruscavit.

Se dedit ex intimis,
Cui Christus vita, mori
Lucrmu in altissimis.
4. lIirificatur hodie
Sanctus hic beatus,
Haerens Deo gloriae
Caelo sulflimatus.
5. Postquam coram Domino
Viam hic direxit,
0bsequendo parvulo
Flumine transvexit.
6. Honor arque gloria
llerilo cantantur,
Digna cuius merita
Sancti comprobantur.
Responsoria.
1. Gaudiosa
praesens sollemnitas,
Iecensetur
qua vitae sanctitas,
Patris [huius]
refertur dignitas,
Nobis donet
,itae delicias ;
V. Servi regis
aeterni sedulum

-- 205 --

Collaudemus
sanctum ('hristophorum.
2. Dum fluente
transportat iugiter,
Inter flumen
transit virilitcr.
Evocatur
quam mirabiliter:
V. Surge, veni,
vocat te Dominu%
Factus pucr
rex magnus parvulus
3. Assecutus
linguarum genera,
Exhortatur
in vitae ri»calera,
Christi servos
firmat ad ruinera,
Profert cunctis
beata munera ;
V. Quos tortoris
manus dilacerat,
• Sanctus iste
conforans roborat.

In 2. Nocturno.
Autiphouae.
1. Confisus in robore
Domini virtutum,
Summa sumit scandere
Carpens iter tuium.
2. Habitat in coetibas
GIorificatorum,
Quiescit in montibus
Civium sanctorum
3. In virtute iubilaL
Exsultat vehementer,
Quidquid desiderat
Tenens excellenter.
4. Praevenit Christophorum
Gratia superna
Et extendit meritum
Caritas interna.
5. Victor vincit inimicum
Totus Deo deditus,

Mundum spernit impudiculn,
Chris{um fer{ Christophorus.
6. 0 miranda merita
Nominis beati,
quac dant cordis inima
Summae maiestali.
Responsoria.
1 Ad tribunal cure citatur
Ducenteno milite,
Orans terrer, duplicatur
Mlles frustramrie,
Omnes orant, sed ligatur
Ipse voluntarie;
V. Cadit rex incredulus,
Stupet omnis populus
Sancli visa faeie.
2. l%rmosarum luellarmn
lu agone positus,
Ut intraret frau earum
Mente ligans nexibus,
Fundit preces, virtus quarum
Has convertit citius;
V. Sic proclamant : Intuere,
Serve Dei. miserere
Nostri pi% quaesmnus.
3. Dira sanctum virga caedit
Cassis premit ignea,
Nulli poena rictus cedit,
Vincit virtus omnia,
Caelos petit, cum discedit
Caelo mutans terrea;
¥. Felix transmutatio,
Vilis deperditio,
Decoratur laurea.

In 3. Nocturno.
Ad Cantica.
A. Christophorus hodic
Dura caelum conscendi{,
Congaudcre pairiae
¥iantes accendit.
Respousoria.
1. 0 beatum
certamen fidei,

1 26 --

duo vit lantus
meretur provehi
In triumpho
ancli Christophori
Miretur saeculum
V. Ignes, vincla,
sagittas, gladium
Nullum paver
[sanctus] supplicium.
2. Sauguis iusti
non iuste funditur,
Dura pro Christo
sanctus occiditur,
l,Iortem perdi b
vivit, dura moritur,
Transfertur gloriae
V. Transit martyr
de poenis hodie
Ad supremae
loca laetitiae.
8. Vitae decus,
virtutis speculum,
MuuduÏn iubar,
morum spectaçulum,
Per tua merita
reatus criminum
Purga, Christophere,
V. Ne poena nostro
premat ex opere,
Tuae virtutis
[ad]iuva nmnere.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Decorem hunc induit,
Sedes praeparatur
Brev. ms. Vallis Vmhrosae saee. 15.

Deus, per quem pertulit.
alctoM nlUtleratur.
2. In conspectu Domini
Caelos introivit,
Sic coniunctus numini
Gustat, quod sitivit.
3. Luce vigil protinus
Filius hic lucis,
Fruitur amplexibus
Miles summi ducis.
4. Benedicat Domino
Cuncta creatura,
Sanctus absque termino
Caeli teuet iura.
5. Christum laudat populus
In sanctis de caelis,
Cuius est Christophorus
Testis tare fidelis.
Ad Benedictus.
A. Martyr aime Christophor%
Verbo, vita sanctissime
Tu claritate praedite,
Tu victor invictissime,
In huius vitae tramite
Deducas nos, piissime.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
Condigna merita
sancti Christophori
Nobis per devia
praesentis saeculi
Repellant noxia
carnis et animi,
Ducant ad gaudia
futuri praemii.
Cod. Laurentian. Çonv. sup. 4.57. --

In 1. Vesp. Super P. fiinf prosaische . I In 1. Noct.  4, 1 Mirificatur
h,mine. --  .5, 30bsequuntur. -- R 1, 5 fehlen zwei Silben. -- Ibid. 9
,'Servuli. -- R 3, 5 servulos. -- In 2. Noet. , 2 1 Habitabit. --  3, 3
fi.hlt eine Silbe: lies Quidquid hic desiderat oder Quodeunque desiderat? --
R 1, 4 Milite. -- I 2,  Ut intrare fraus irarum. -- R , 9 Decollatur. --
In . N,,et. I 1, 11 fçhlen zwei Silben. -- In jeder der drei Noetarnen
ist das 4. Ee«p. prosaiseh. -- In Laud.  3, 1 Lutera. --  4, 4 tenent. --
In 2. Vesp. Super Ps. fiïnf prosaisehe . -- Hiezu die Hymnen:
Anal. XXII, Nr. 116-115.

-- 207 --

73. De ss. ChDsanlo
In 1. Vesperis.
Antiphonae.
2.
1. Chrysantus,
lllustris viri fiIius,
Artibus liberalibus
Plene fuit eruditus.
2. Ardentis ingenii 3.
Et tenacis memoriae,
tuod cito didicit,
l)iu tenuit.
3. In credendis vir Dei instruitur
Et post septem dies
A suscepto baptismate I.
Praedicator constituitur.
4. Doctus a Domino
Docet alios,
Et quod hausit feliciter, V.
Effudit fideliter.
5. Istis proficit 2.
Virtutum passibus,
Quam patris et filii
]nflamnmt spiritus.
V.
Ad blagnificat.
A. Chrysante et Daria,
Deo pro nobis 3.
Fundite precamina,
Deo frui meruistis
Christum imitando,
Deum nobis placate V.
Nos adiuvando.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Laudemus regem martyrum,
Cuius aspirante gratia
Per Chrysantum
Conversa est Daria.

In 1. ]qocturno.
Antiphonae.
1. Tenebroso in loco
Filius a patte clauditur,

et Daria.
Artatus cib,» modico
Ignescit ardore caclico.
Duris succedunt mollia,
Ut, qui viriliter
Restitit tormentis,
Enerviter
Succumbat blandimentis.
Intrant puellae,
Ut iuvenem decipiau/,
Ingressas ligat sopor,
e, quod vo!un|, efliciant.
Responsoria.
In Chrysanto et Daria,
Vasis praedestina/is:
Aestum exstinguit carnis
Ardor caritatis.
A Domino factura est istud
et cst mirabile in oculis nostris.
Chrysanti et Dariae
Dulcescit memoria,
Quorum mentes pietate
Condivit divina misericordia,
Tnmscendunt fines meritorum,
Quae in patria servantur
Praemia sanctorum.
Casta conversatio
Iuvenis cure virgine
:Non naturae opns est,
Sed divinae gratiae;
Iuveni virgo sociatur,
Et flos virgineus
on periclitatur.

In 2. locturno
Antiph.nae.
1. Mira Dei potentia
Foris somnus amovetur.
Manet intus,
Ne vir Dei inquinetur.
2. Virgo Daria
Auro et gemmis radians
Ad iuvenem ingreditur,

-- 2o8 --

Sed viola fclicil«,r
Per iuveucm convcrtitur.
3. Ambos inflalnlnat
Ardor caritalis,
In ambobus permanet
Decor castitatis.
Respons.ria.
1. Felix societas
Caste se amantium,
In quibus castitatis lilio
Aceessit martyrium.
V. Tua sunt haec, Christe, opera,
(ui vere mirabilis
Es in sanctis tuis.
2. Sudant in agone
GIm'iosi martyres,
Et ut magis rutilet martyrium,
Ambo manent virgines ;
V. ('hrysantus et Daria
Patientis passi
Sequuntur vestigia.
;]. Pede utroque
Chfistum sequuntur,
çui caste vivendo fructum
('entesimum censentur ;
V. Integritatis et martyrii
Gloriosa insignia
Nostrorum mart)rum
Efferunt praeconia.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Ad ridera veniunt
Per Chrysantum iuvenes,
Per Dariam feminae
Innumerabiles.
2. Miles Christi
Crudis neris slringitur,
Hi rumpuntur
Sed his non laeditur.
3. Aqua lmtens,
Qua vit Dei perfunditur,
In odorem
lqectareum convertitur.

Hesp,)nsoria.
1. Praediit per lsaiam Dominus:
Habitabi! imenis cure virgine,
Nostris il martyribus
Elucet veritas huius lwophct iac 
V. Sicut Ioseph sancte
Et caste cure Maria,
Sic habitavit
Uho'santus cure laria.
2. 0 veneranda dexterae
Excelsi mutatio,
Qua datur, ul sic incitatrix
Idolatriae
Propinatrix
Effi,'itur spiritualis gratiae.
V. Collato Dariae divitfitus
Irriguo, quod est infcrius,
Accessit et superius.
3. Haec est vera glorifica
Misericordiae
Christi potentia,
Quae sic nequitiae
Antiqui hostis obvial,
Ut aliquando Leviathan
Quels iam cepit, amittat ;
V. Per Crysantum et Dariam
Ostenditur mirifice
Armilla divinac potentiae.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. In luteam euslodiam
('hrysantus vinctus mittitur,
In meretri«um eontubernio
Daria publice ponitur.
2. l,ux et odoramenta
Praestantur iuveni,
In robur proteclionis
Leo mittitur virgini.
3. Laborabat multitudo
Leonem capere,
Sed capta a leone
Ponitur ad pedes Dariae.

-- 209 --

4. Vinctus Chrysanus
In eculeo suspenditur,
Sed ruptis vinculis
Tormento non laeditur,
5. Qui ad Dariam
Extulerunt manus,
Prae dolore gemebant
Nervis stupentibus.
Brev. ms. Monasteriense saec. 1.5.

Ad Benedictus.

Ao

Post multa tormentorum genera
Terra et lapidibus
Sancti obruuntur,
Et qui sancte convixerant,
Feliciter eonsepeliuntur.

Cod. M,masterien. 201 (204). A. --

Brev. ms. Monaateriense saee. 15. Cod. Darmstadien. 950. B. -- |;rev.
Monasteriense imp. s. 1. 1489. C. -- Antil,h. Monasterionse imp. s. 1. et a.
D. -- III 1. Vesp. P 1, 2 Illustri A. -- In 1. Noct. R 2, 4 Adiuvit di-
vina. -- In 2. Noct. P 1, 3 Intus marier B. -- R 1. 4 Successit B. -- In
3. Noct. P 3 1 puteus C. -- P 3, 2 Qua fehlt A. -- R 2, 3 Quae datllr B.

74.
In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Clara, luce clarior
Ac sole serenior,
Virtute sublimior.
2. Lande nostra dignior,
Favo mellis dulcior
Et sponso intimior.
3. Adest dies gaudii
Pharao imperii
Victus cedit impii.
4. Ramus olivae medii
In arca cordis proelii
Anfert causam et taedii.
5. Are, virgo praeferens
Liam operantem
Nec Rachelem deserens
Deum contemplantem.
Ad Magnificat.
A. Iam rides Denm oculis,
Iam ore fruens poculis
Dulcedinis divinae,
lam anribus angelica
Melodis audis cantica,
Laetaris sine fine,
Dilectum tenens manibus
Post illum curris pedibus,
Ab ipso amplexaris;
Blumo, Historiae rhr, hmicao. V.

In Translatione s. Clarae.
Consortes redde gaudii
Nos Christique convivii,
Quo mater tu ditaris.
Ad Matutinum.
Invitatorium.
Iesum, Clarae virginis
Sponsnm, voce carminis,
Venite, adoremus.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Tu paradisus voluptatis,
Quam rigat fons divinitatis.
2. Lignum vitae te cibavit
Ac in bono confortavit
Post banc vitam coronavit.
3. Clara sancta, deprecare
Pro nobis, nec dicas quare.
Responsoria.
1. Mundo splendor oritur,
Dura haec virgo nascitur,
Christo chordis iungitur,
Gratia illabitur
Ad bonum inflectitnr,
Vanum omne tollitur,
Solum Iesum seqnitnr;
14

-- 210 

V. ()dot" virtutum spargitur,
Mundus senlit, adtrahitur.
2. Clara, Francisci filia,
Agnem sororem praevia,
Vicit pare,,tum taedia,
Hanc trahcns ad caelestia,
Dcclinans nmndi devia,
Pelens aeterna praemia.
V. Candensve velut lilium
Formosa,
0culis »mnium
Rubens rosa.
3. Virgo pia, Clara,
1Mcnte omstcrnata
llostium formidinc,
luncta sponso lesu
('hristo, lacrimata,
Precum forlitudiuc
V. Digna Iesu vocis
consolamine
Robur sentit raira
cure dulcedine.
In 2. locturno.
Antil,honae.
1. Tu, signifera,
Sanas vulnera
Signo vitae
Dato a te.
2. ¥oce puella caruil,
Signo dato rehabuil.
3. Valentinus morbo cadit,
Ad sepulcrum Clarae vadit,
Noctc trina iacuit,
Die terna 'aluit.
Responsoria.
1. Humilitalis praebuit
Exemplum secuturis,
Dura ministrare studuit
lnfirmis magnis curis
Ac pedes servientium
llanibus lavat puris;
V. Obsequio se subdidit
Et cunctis se exercuit
Laborum in pressuris.

2. llolofernem ludith straviL
llostis caput asportavit,
Israelem iucundavit,
Hymnum Deo decantavit;
Hesthcr pro Vasli regnavit,
(uam Assuerus coronavit
Ac prae cunctis adamavit;
¥. Quidvis, ait iube, datur,
Genli suae mox preealur
Pacem, fiat, rex effatur.
3. In paupertatis copia
Quaerit gloriari,
Huius mundi inopia
Dcsiderat ditari,
ludi Christi consocia
Vult illi couformari;
V. Pro paupcrtatis gloria
t'aupertatis fi»edera
Petens intitulari.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. 0 adulescenmla,
Mardochaei plantula
Digna regis chartula.
2. Sunamitis speciosa,
Regem fove operosa
bIobis esto gratiosa.
3. Sentis regem indignantem,
Placa iram, fac donantem.
Responsoria.
1. 0 paupertas liberalis,
Quae pro Deo toleraris!
Eruis a famae malis,
blomen laudis induaris,
Yere dives praedicaris,
IIox abundat; quid miraris?
V. Dura oleum deesse fatur,
Pia mater Clara orat,
Restauratur.
2. Per Aegyptum blilus vadit,
Claram in desertum tradit,
Igne, nube tegitur,
Caeli mamm fruitur

-- 211 --

Verus losue deducit,
In promissam terrain ducit;
V. Terrain lac et mel manantem
Habe% audi te precantem.
3. Clara, multarum praevia,
De tenebris ad lucem
Per huius [mundi] devia
Trahens ad Christi crucem,
Virginum collegia
Sequuntur quarum ducem,
V. Vita vivens angelica
Inter sororum agmina
Monstrans irtutum lucem.

In Laudibus.
A ntiphonae.
1. Veni in hortmn meure,
Dulcis filia
Tuum agnoscens Deum
Carpe lilia.
2. hscendisti ac fecisti
Cor paratum tibi datum,
Te dilectum audio,
Sine mora venio.
3. Uno pane copia
Pascit Christi filia
Multos bina prandia.
4. Paupertatis praediis
Dives privilegiis,
Laeta lit inediis.
5. Laudat I0eum omnium,
Dum praestat solarium,
Ostendens praesaepium.
Ad Benedietus.
A. 0 fervens desiderio,
Praeclaro clara sludio,
Quem legis sponsum leclulo,
Christum crucis in pendulo
Quaerens tenuisli,
Francisci felix aemula,
Salomon miritica,
blanum mittens ad fortia
Procul de summis praemia
Quae promeruisti,

lgostrorum apud I)ominum
Posce veniam criminum,
Quae surdis vices amium,
Caecis acumen luminum
Mvndo reddidisli.

Alia Antiphona.
Are, virgo felix Clara,
Mater pia, mater cara
Dominarum pauperum,
Sinu pio tu nos fore,
Cuncta mala tu amove,
Placa datorem IlIUIIeFUlII 7,
quod mater noslra sis, ostende,
Ab omni malo nos defende,
Confer perenne gaudium.

Aiia Antiphona.
0 virgo mirabilis
lnsignis et prodigiis,
Languores daemoniacis
Plurimis mederi%
I)as gressum fractis tibiis
Curam epilepticis
Precibus sinceris i
0 vita laudabilis,
Quae ridera sic magniticas,
Sed et multos vivificas
]Iortuos defuncta,
Praeclara nos caelestium
Fac eonsortes civium,
Quibus es coniuncta.

In 2. Yesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 Clara,
Multarum mater gentium.
Exaudi preces flenlium.
Adflictos consolare,
Allatrix sis laetitiae,
Per viamque tristiliae
Nobiscum comilare
Et fae nos semper tecum
Gratulare.
14"

-- 212 --

Alia Antiphna.
O decus et gaudium,
0 -irginale lilium,
Tu iubar ecclesiae,
Gemma claritatis,
Floridum fcrs virginibus
Speculum prudentibus
Specialis sanclilatis,

Vitae signis radians
In te piae dilectionis
Requievit spiritus,
Dulcis, pia mater,
Ciara nobilis,
lunge nos beatis.

Antiph. ms. Franciscanum saec. 15. Clin. ionacen. 23291. -- In
oct. R 2, 6 terrain ducit eos. -- R 3, i fehlen zwei 8i[ben. -- Ad
Bened. A, 10 Quae fehlt.

75. le saneto Claudio.

In 1. Yesperis.
Antiphonae.
1. Gaude, Sion, ornata tympano,
Decor tuus coniuuctus galbano,
Lauda illum chordis et organo,
Sponsa cuius venir de Libano.
2. Gaude, sedes Bisuntina,
lm'e frequentans gaudia,
In te fuit episcopus
Claudius, vir sanctissimus.
3. Hic est ille praesul vcrus,
Cuius corde plebs et clerus
Debet festum celebrare
Et iuvamen implorare.
4. Gloriose praesul Christi,
0 Claudi sanctissime,
Duc nos tecum, quo ivisti
Post Christum, piissime
Intercessor, ne labamur,
A te semper protegamur.
5. 0 Claudi, praesul Christi,
Tua prece fac nos sisti
Summi regis ante thronum,
Ex quo prodit omne bonum.
R. Vallem mundi tan profundi
lunda transit orbita
Pes Claudii, ne confundi
Possit virtus inclita,
Nil immundi cordis mundi
Reperitur semita.

V. Cum olivae ramo redit
Ad arcam in vespere,
lon invertit, unde venit,
Quo possit quiescere.
Ad ,lagnificat.
A. Magnificat
anima I)ominum,
Quam sigillo
signavit Iuminum,
Quam propriam
craore proprio
Sibi fecit
crucis ludibrio,
Quam ,Aventem
ornavit gloria,
Quae post mortem
vivit in paria.
Ad 5iatutinum.
Invitatoritun.
Adoremus regem regum
Implorantes gratiam,
Qu transvexit supra mundum
Claudium in gloriam.
In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Beatus vir impiis
se non sociavit,
Quem. quia cum stantibus
stare recusavit,

-- 213 --

Pestis pestilentiae
non incathedravit.
2. Quare fremunt
hostes in ostium,
A quo pendent
rot arma fortium,
Quod non timet
impulsus hostium.
3. Exaudi nos, Domine,
protector eorum,
Qui te colunt, praedicant,
cor et corpus quorum
Confitentur opere
te Deum deorum.

Responsoria.
1. Primus iaspis lapidum
in Claudii fabrica
Fabricae subponitur,
ut rides catholica
Per augmentum operis
regna tangat caelical
V. Designatur
rides in iaspide,
Prior omni
ponendus lapide.
2. Secundus in fabrica
saphyrus erigitur,
Coloris aerei,
per quem spes innuitur,
Per quam a terrigeno
caelum adipiscitur
V. Claudii spes elevatur
Ad habendum, quod speratur.
• . Opus sancti fabricatum
consummat carbunculus,
Qui est virtus caritatis,
qua sic Christi famulus
Ardens lucet, quod hanc lucem
omnis stupet oculus ;
V. In ardore caritafis
Ut iubar aethereum
Pluit verbum veritatis
Populo vas aureum.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Cum invocat, exauditur
Claudius a Domino,
Cuius voces cxaudire
non differt in crastino,
Qui fideli Deo ridera
servat sine termino.
2. Verba supplicantium
auribus percipias,
Qui linguas infantium
ad laudandum expias,
Ora te laudantium
ad laudes aperias.
3. De»mine rex,
quam admirabilis,
Cuncta moves
manens immobilis,
In nos labens
in te non labilis.
Responsoria.
1. In tribus catholicis
virtus circulatur,
Quattuor politicis
circulus quadratur,
Ut a septenario
nunquam nloveatur,
V. Sic septem virtutibus
Claudius ornatur,
Sic ornatus spiritu
septeno firmatur.
2. Latere non poterat
Virtutum lucerna,
(uae su¢censa fuerat
A luce superna,
Clamat gestus b«mdnis,
Quod sub al numinis
Lateant interna ;
V. Ne cure Dina corrumpanur
Sichimorum macula,
Sensus omnes castigantur
Disciplinae ferula.
3. Cor Claudii purpuratur,
Dum cruoris memoratur
Christi morientis,

-- 214 --

Candet byssus castitafis,
Rube! coccus carilafis
Aaron vestimenfis ;
V. Iacyntbus i»texitur
tamquam refus testis,
Quod t'laudius civis sit
patriae caelestis.
In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Domine, «lui in mo
vivunt tabernaculo,
Eis es in requie,
eis in umbraculo,
Tu eos inebrias
voluptalis poeulo.
2. Domine, in virlule
tua vir laetatur,
Qui, dnm adhuc viveret,
in te laetabatur,
Cul mundi laetitia
nihil videbatur.
3. Domini sunt omnia
cae|illll terra, mare
dui cuncla de nihilo
poluit creare,
Qui dissona consonis
voluit ligare.
Responsoria.
1. lqêbis pondus suslinet
super humerali,
luste iudex iudieat
ri rationali,
Talum tangit poderis
opere finali ;
V. Ornant frontem lamina
signum puritatis,
Sortant tintinabula
verbum verilalis.
2. Non est noslrae paupertatis
Nec bumauae facu|lalis
Referre miracula,
Quibus virlus (leilalis,
Testis sancti sanctitatis,
Illuslravit saecula;

V. Mors et morbus admirantur,
Quod sic signa douni0mntur.
3. Ad te, locum gratiarum,
Gratae mentis non ignarum,
lesu boue, laerimamm
Revertuntur flumina,
duibus tibi supplieamus,
Ut viventes sic vivamus,
Quod post vitam teneamus
Tecum eaeli culmina
V. Tu {'laudii precibus
A luorum mentibus
Sua tergas crimina.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Christi iugum
Claudius teneris
Adulcscens
portavit humeris,
¥irtutibus
se iungens superis,
blinorat se
tamen l,rae eeteris.
2. A eonvalle laerimarum
ad eaêli fastigium
Ponit gradus, gratiarum
implrans auxilium,
ltuius vitae ne viarum
decline! in invimn.
3. Iste pastor
dignus mem»ria,
Virga cuius
fugatur bestia,
 ita cuius
occidit vitia,
Finis cuius
finit in gloria.
4. Quanti sanctus sit nominis,
llortui testanlur,
Qui utriusque hominis
Morle lenebanur,
Nain Claudii meritis
5Iulli suscilanlur.

215 --

5. Ad laudandum caeli regem
Cohortemur nostrum gregem,
Clament cordis gemitus,
Te bonorunl creatorem,
Te donorum largitorem
Laudet omnis spiritus.
Ad Benedictus.
A. Benedictus oriens
Dator verae lucis,
Qui pro nobis moriens
Cruciatu crucis
Caecis iumen attulil,
Baculum caducis.
0 rex regni gloriae,
Qui Caudium hodie
Ad regnum reducis,
Fac nos eins precibus
Tare votis, quam vocibus
Sic tibi placere,

Ut datum l,auperibu
Regnum in caelestibus
Possimus habere.

In 2. Vesl, eris.

Ad Magnificat.

Suum suscepit puerum
5Iemor misericordiae
Pater post verba verberm»,
Sicut ad pattes l,atriac
Praedixerat, sic ho,fie
Transfert ad thronum gloriac
Suorum patrem pauperum,
quem sicut venam veniae
Roganms, ut in posterum
Simus ei memoriae.

Brev. ms. S. Nicolai Divionen. saec. 15. C,d. Parisin. Nouv. acq. 402.
A. -- Cod. Parisin. 915. saec. 15. [,,Iste liber est confratriae heatissimi
Claudii l;isuntinensis archiepiscopi, Parisius in ecclesia sancti lac,bi de
Hospitali fundaTae seu ordinatae."] B. -- Brev. ms. 8. Adeodati saec. 1/5.
Clin. blonacen. 10909. C.- Brev. ms. Lugdunense saec. 14. Cod. Gratian,»-
politan. 135. D. -- Brev. ms. Bisuntinum saec. 1.5. Cod. Bisuntin. fig. E.--
Brev. ms. Bisuntinum saec. 1.5. Cod. Bibi. Archiep. Remen. s. n. F.- Brev.
Audomarense imp. Parisiis 1518. G. -- Brev. S. Bernardi in R,»mani imp.
in lf,»nmnis 1515. H. -- Brev. Ambianense imp. Pariiis 1530. I. -- Brev. Ie-
benuense imp. Gebennal. 147. K. -- Brev. Gebennense imp. Luffduni 152.5. L.
In 1. Vesp. ,Super Ps. nur eine ,, die erste C; B hat fidffende ,:

1. Gande Sion ornata tympano etc.
2. Caeci vident, eurrunt claudi,
et valent pamlytici,
Daemon cedit, salus redit,
surgunt epilentici,
8alvat sanos, aegros sanant
summi manus medici.

3. Qui prece, «lui merit,,
Tot auxiliaris,
Caritatis debito
Nobis tenearis,
Ut nos re.re solito
"I'uos tuearis.

4. llic est ille praesul verus etc., 5. I Claudi. praesul Christi etc. -- D beginnt
mit der  ad blagn, i I1 (_'or Claudii purpuratur etc. B; dann f,,lgt iii dt*r-
selhen Quelle auf das 8cbema Sospitati dedit aegros:

Prosa.

Chorus hymnum plaudat 'hristo Claudii sollemnlo,
Cuius virga profugat,tr sotnnifera bclluao
Vita cuius exstirpautur foeda nmndi scelera,
Cuius finis in aeterna coronatur gloria,
Quam sigillo praesignavit summus pater lumimlm
Quam propriam orbi natus et cruore proprio
Agnus sibi fecit crucis crudeli ludibrio.

216 m

Ergo, pa«tor o benigne pIebi preee eubveni,
Ut vivamus vita funeti cure beatis eivibus,
Det feliees nos futuros Christus, qui gaudebimus
Super pacem tuam.
Ad lIagn, St, 2 anima mea C. -- Ibid. 9 Quam virtutis C. - KL beginnen
das Offieium mit der St ad lIagn. : Gaude, sedes Bisuntina etc.
Beidc Hss. haben nur eine Noeturn, deren StSt de communi unius confessoris,
deren I1 die der dritten Noclamrn sind. -- In 1. Noet. St 3 fehlt D; Cure
invocat exauditur etc. A; Gloriose praesul Christi tu Claudi sanctissime etc.
B. -- I 3, 5 eorpore C. -- I 2, 3 Coloris activi C. -- I 2, 5 terrigenis C- --
I 2, 8 optatur C. -- I 3 In tribus eatholicis etc. C. -- In 2. Noct. St 1
Exaudi nos Domine etc. A. -- St 2, 1 Verbum C. -- I 1 Opus saneti
fabricatum etc. C Latere non potuit etc. B. -- i 2 Sublimatus in pastorem
etc. B. -- I 2, 1 potuit C. -- R 2, 7 lateant aetcrna A. -- I 2, 9 Syneho-
morm A, Sichomorum machina C.- I 2, 11 faeula BC.- I 3 lautet in C:
R. Sub nodis cilicii
Corpus expers vitii
Domat vit beatus,
Viget in vigiliis,
Pinguescit ieinniis
Iugis cruciatus,
V. Se sui carnificem
Ante summum iudicem
Offert maceratus.
R 3, 2 Dura cruor A. -- R 3, 5 Rubet totius caritatis D. -- R 3, 6 fehlt
D. -- R 3, 8 Tamquam vetus vestis A. -- In 3. Noct. St I, 3 Die es in
C. -- St l, 4 Die in umbraculoC.-- St I, 5 Tu fehltC.-- St2,21aetabatnr
vir C. -- R 1 Ad te locum gratiarum etc. B; in C:
R. Sublimatus in pastorem
Urbis Bisuntiuae,
tnus gerens, non honorem,
Ut Cherbim gl-riae
Plus ignescit in saporem
Gustus sapientiae ;
V. Maior factus ex minore
Minor manet in majore.
I 2, 5 sancti fehlt C. -- B 3 Plebis pondus sustinet etc. B; Cor Claudii pur-
puratur etc. D. -- In Laud. A 3, 7 Vita cuius C. -- In 2. Vesp. ad
Magn. A O desolatorum consolat.r etc. prosaisch. B. -- In Complet. Ad
Nunc dimittis St in C:
O Claudi, praesul Christi,
Tua prece fac nos sisti
8ummi regis ante thronum,
Ex quo prodit omne bonum,
welche St in KL ad Magn. steht.
Zu diesem Officium gehSren nach B die Hymnen: In 1. Vesp.: Iam
Christus dator munerum (Anal. IV, 121}; ad Noct.: Christum laudemus do-
minaatem a.tris (Anal. XI, 9}; ad Laud.: Iesn largitor veniae (Anal. XI, 99)
in 2. Vesp.: Impleta saucto spiritt, Divisio von: Iam Christus dator mnnerum
(Anal. IV, 121}. llit diesem OPàcium ist das gleichen Anfangs auf Edmund
zm vergleichen, dem Vorstehendes mit Ausnahmc der StSt 2, 3 u. 4 in 1. Vesp.
vollstndig entlehnt ist. Vgl. u. a. in I. Vesp. I, 3.

-- 217 --

76. De sancto Constantio.

In 1. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Iartyr Constanti,
populo te concelebranti
Praesenti festo
suffragator plus esto,
Christum placando
nobis veniamque rogando,
Ut, quam speramus,
pot banc ,dt.ara capiamus.

Ad Iatutinum.
Invitatorium.
Ut collaetemur
sanctis, laudes modulemur
Auctori vitae
psalmum cantando, venite.

In 1. locturno.
Antiphonae.
1. Actu subtili
Constantius a puerili
Flore Deo gratus
dignoscitur esse beatus.
2. Indolis iste bonae
munda sub religione,
Mansuetus crevit
et carnis ludicra sprevit.
3. Praesul enim factus,
divina lege coactus
Quam bene delegit,
sibi noxia cautus abegit.
Responsoria-
1. Egregii ma4yris Constatii
transitum recoletes tuam,
Domine, lauàamus potentam,
V. Caelos implenlem
pelagus terramque regeniem.
2. Sacris hic itaque scripturis
in.recrus, utiliter ipsas tenaci
commenàabat memoriae,

V. Quae fecere viam
sibi firmius ad theoriam.
3. Agonista Dei Constantius vo-
luptuosis repugnavit affedibus
crucemque suam tollens Do-
mium est 8ecutu8,
V. Postposito patre
cure fratre sororeque marre.

In 2. octurno.
Antiphonae.
1. lllicitos motus
frangendo per omnia totus
Christo scrvire
studuit mundoque perire.
2. Hunc Deus orantem
votivaque munia dantem
Latius audivit
merito nam iusta petivit.
3. Se penitus Christe
sanctus tibi subdidit isle,
Regna petens lucis,
quo dilectos libi ducis.
Responsoria.
1. Iste sanctus, vitae merito lau-
dabilis, orans, quod credidit,
in viea Domini cultor fidclis
exstitit,
Uvam conservans
igni fruticem coaccrvans.
Carnales in se luxus repri-
mendo lumbos praecbxit et
manibus suis lucernas arden-
tes tenuit,
Respergens late
plures morum probitate.
Beatus Constantius, dura ge-
reret officium nandritae solli-
citi, corda plurimorum imbuit
sacramer, tis lïdei,
Nempe revertenti
Domino dans luera ralenti.

Vo

Vo

-- 218 --

In 3. lqocturno.
Antiphonae.
1. Dogmata pravorum
detestans facta bonorum
Traxit in exemplum,
Domino cupiens fore tem-
plum.
2. Ambiguae sortis
victor miles quasi fortis,
Qui maculam nescit,
in monte Sion requiescit.
3. 0rnatu magno
fulget cornes additus agno,
Crimina qui lavit
orbi mortemque fugavit.
Responsoria.
1. De yraesulatus dignitate col-
lata caelitus veto sacerdoti
obligotior, humilem se minis-
trum exhibuit,
V. Grande sciens donum
summamque timens ralio-
ntlm.
2. Lcgitinum electus Deo cer-
tamen cxsecutus lota in agni
sanguine stola sua palmam
obtin¢t perennis loriae,
V. Aslans divinae
maieslali sine fine.
3. Glorios**s Dei athl«ta Con-
statius, {crcens amorc sancti
spiritus , minas et t,'rrores
iudicum non timmt smcula-
V. Arripiens sculum
fidei tegimen sibi lutum.

In Laudibus.
A ntiphonae.
1. Curia caelestis,
sollemnibus inclila fesfis,
Balsamico more
praedulci fraglat odore.

2. lntermixta rosis
tuber et gemmis peliosis
Candens in gyro
eollueet lumine miro.
3. Naetus, Constanfi,
splendoris gaudia tanli
Seeurus degis,
Christi saeer aeeola regis.
4. Hoe est insigne
tibi, sanetorum quia digne
Ad sua te eoetus
misit consortia laetus.
5. Ea, coronalus
in caelis perpetuatus,
Ipsum collaudes,
cui te convivere gaudes.
Ad Benedictus.
A. Nocturnis horis
coneentu cordis et oris
Plebs tibi devota,
quae debet, agens pia vota,
blartyris huius, passio cuius
sancta notalur,
Da prece prospera, pelle sêd
aspera,
Christe, preeatur.

l'er lloras.
Ad Primam.
A. Mente colens pura
Donfinum risit ruitura,
Felix conflictus,
cuius finis benedictus.

Ad Tertiam.
A. Quem calcare facis,
sunt, Deus, atria pacis,
Admirandus erit,
sibi qui loca talia quacrfl.

Ad Sextam.
A. Palmis aequatus,
ut cedrus multiplicatus

-- 219 --

Semper florebit
adversaque nuila timebil.

Ad Nonam.

A. Instilit humori
vir sanctus, ut uberiori
Poileret quaeslu,
nuilo perterrilus aestu.

In 2. Vcsperis.
Ad Magnificat.
A. Post maris aita rubri
Constantius arte salubri
Litore consedit,
cui quaeque molestia cedil,
Tendens vela citus
placilis venlisque politus.

Antiph. ms. Savgallense 388. add. saec. 14. A. --Brev. ms. Sangallense
404. saec. 14. B. -- Der Heilige war Patron in St. Gallen: vgl. die Be-
merkung Bra]lders bei More] Nr. 33 iii d. Note. Da das Officiutn i]ldes
nicht monastische Form bat, kann es so llicht fiir das Kloster, sondern nur
fiir die Geistlichen des Stiftsgebietes gedient haben. Hiezu der tlymnus:
Chorus hymnizans caelitum, Anal. IV. 122.

77. De saneto Constantio.

In 1. Yesperis.
Super Psalmos.
A. Gratia larga Dei
praesenlis festa diei,
Quo subplendo chorum
('onstanius angelicorum
Spirituum vila
fruitur te dante cupila,
Quaesumus, inlende
laudisque tibi referendac
A nobis iure
devotio sit libi curae.

Ad Magnificat.
A. Constanli constantissime,
0 martyr invictissime,
Dislrictum apud iudicem
Precem effunde supplicem,
Ut ultimam sentenliam
Convertat ad clementiam,
Reddens nobis post obilum
Felix vitae depositum.

Ad 1I al utinu m.
Invitatorium.
Surgite nunc alacres
Dominoque venite, fideles,
Solvere devoti
vestra praeconia voti.

In 1. Nocturno.
Antiphona.
Bealus vir Constanlius,
Divinae iegis strenuus
Praedicator et seclator,
Conslitutus gaudet tulus
lon formidans milia.
Resp-nsoria.
1. Vir totius honeslatis
lam lriginla tres aelatis
Annos agens Constantius,
Summae cullor trinitatis
Perusinae civitatis
Effectus est episcopu%
V. 5Iagnus in aspecu,
clarus probilai in aclu.
2. Praesul ergo Deo digne
Conversalus ob insigne
Felicis vitae meritum
A Deo refert praemium,
V. Dignus corporei
donatus iaude trophaei.
3. Cure decreis Antonini
Feritale beiluini
Plebs pagana servos Chrisli
Usquequaque morte tristi
Afficeret attrociter,
Praeclarus Chrisli signifer
Constanlius hilariter

-- 220 --

Percurrens poenas corporis
Tripndiat cure ceteris,
Praemia nallciscellS .
nec pressurae reminiscens
Carnis pro laetis
partae sine fine quiefis.

In 2. Noctnrno.

Antiphona.

Hunc sanctum tui, Domine,
Signitnm vultus lnmine,
Domnm tuam introductum
Degustare vitae frucmm
Praestas ei per gratiam,
Honorem dans et gloriam.

Responsoria.
1. Plagis mnlfis cruenam
, paganis vir beaus
Non ristamr, sed exsulta
Erundem et insulat
Flebili vesaniae,
¥. Caelitus hortatns
consans fit et insnperalus.
2. Pos ab ipsis 8isinnacm
Introducm civiaem,
Ob despecum culture vanum
Vinctum illic Pontianum
¥idens et Concordium,
¥. Pro virtue pari
se gandet eis sociari.
3. Inde vinctm dura 8polenm
Duceretur ferre letum,
Ipsa longe non ab urbe
Improviso motu turbae
Furentum caesus gladio
Relinquitur in trivio;
V. 0b vitae merita
fruiturus perpete vita
Tali mactatur
nece praesul et tumulatur.

In 3. Nocturno.
Antiphona.
In Domino fidens
illataque verbera ridens
Arque ferens sponte
sacro requiescere monte,
;actus perpetuam
meruit sacer iste coronam.
Responsoria.
1. Nec est passus insepultum
Chrisus esse, propter culture
Cuius erat neci dalus,
Hoc disponens, ut relatus
Praesul idem ad propriam
Sepeliretur cathedram ;
V. Grafia divina
concessit, ut urbs Perusina
Praesule gauderet
proprio nec patre careret.
2. Ut admovit Levianus
Ad ferendum sanctum manus
Deporians eum humeris,
Nil fere sensit ponderis,
V. Nain virtus Christi
merito fidei dedit isti,
Pondus ut hoc oneri
non esset ei sed honori.
3. Inclite Constanti,
prece concilando Ionanti
Nos patrocinio
contueare pio,
Effice, quo gratus
sit noster ei famulatus,
Ut merito veniae
det reditum patriaeç
V. Exsulibus miseris
interveniendo preceris
No.bis propifium
iugiler esse Deum.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Levianus sancfi gestans
Corpus id odorem praestans
Sensit aromaticum.

-- 221 

2. Quo refectus est in tantum,
Ut non onus sibi sanctum,
Sed levamen aestimet.
3. Hinc occurrentes
gemini sibi luce carentes
Forte viri tactu
sancti virtuteque visu
Corporis et fidei
subito sunt exhilarati.
4. Unde Deo grates
sanctoque Dei referentes
Uno cure dicto
gestant eum Leviano.
5. A tribus his igitur
deportatus sepelitur
Ipsius cathedram
vir sanctus apud Perusinam.

Ad Benedictus.

A. Pretiose martyr Christi,
Qui te ipsum contulisti
Vivam Deo Ilostiam,
Nos peccati purgans faece
Tua nobis placa prece
Diviuam clementiam.
Petens indulgentiam.

In 2. Vesperis.
Super Psalmos.
A. Laetentur cuncti
divino munere functi,
Choro psallentes
festumque diem recolentes,
Quo meruit caeli
Constantius arce beari.

Antiph. ms. Havelbergense saec 14. Cod. Berolinen. Fol. 319. A. --
Brev. Havelbergense imp. Lipsiae 1518. B. -- In 1. Vesp. ad Magn. A, 1
O Constanti AB. -- In 1. Noct. R 2, 1 Praeses ergo B. -- In 3. Noct.
R 2, 7 ut fehlt. B. -- In L aud. A 5, 1 sq. igitur his deportatus B. -- In
2. Vesp. ad Magn.  prosaisch AB.

78. De sancto Corbiniano.

In 1. Vesperis.

Super Psalmos.
Adest beatissimi
Corbiniani diei
Electa festivitas
Gratulantes hodie
Iubilent catholici
Laetabundi
lIemor nostri
Ora, pater,
Quatenus relictis
Terrenis sordibus
Uniamur Christo
Hymnologis zeumatibus
Adhaerentes ei in aeternum.

R. 0 sacer Corbiniane,
Doctor plebis Christianae,
Fide fulgens mentis sanae
bIundum subegisti,
Nos a malis cunctis sana
Et viarum calles plana,
Ut calcantes mundi vana
Pro amore Christi,
Ipsum tecum assequamur,
Et sequentes mereamur,
Quod promeruisti,
V. Te ducente duce bono,
Praesule, patre, patrono.
Ad Magnificat.
A. Hymnizando laetabunda
Gaudeat ecclesia,

-- 232 --

Tant fesliva, tant iucunda
Celebrans sollemnia
(rbiniani palris ahui,
Cuius ad 1,raeconia
Concrepant hinc inde psahni,
Eus per suffragia
Eundemur a peccalis
Gavi-uri cure beatis
Post haec transitoria.

Ad Matutinum.

lnvitatorium.
lubilemus Deo beatorum
l'raesulum regi glorioso,
Qui aeternae gloriae
Coronam bealo dedit
l'ontifici Corbiniano.

In 1. Nocturno.

Antiph,nae.
1. Corbinianus, vit bealus,
Tamquana lignmn transplan-
tatus
Secus flucluum tluema
lnconvulso robore
Viva fructuum crementa
Suo dedit tempore.
2. Super monlena constilutus
Praedicans praeceplum Dei,
Verbum opere secutus
In linaore servir ei.
3. Susceptorem suum Denan
¥oce elanaans invocavit,
Et de monte sancto eum
Exaudilum laureavit.

liesponsoria.
1. Felix Waltegiso patre
Et Crbiniana marre
Est defuneto patre natus
Patris nonaine vocatus,
Sed fausto post omine

Malris gralo nonaine
Dictus est Corbinianus,
Deo plenus, ride sanus;
V. Lux orilur castris
Melitonica purior aslris.
2. Praeclarae puer indolis
Et mentibus almivolis
Christo securus aslitit,
Sed blandimentis subdolis
Mundique ponapis frivolis
Ea licturus abstitit,
V. Nana scripturarum
studet indagare sacrarum
Mystica divorum
cum psalmis eulogiormn.
3. Anaator caslimoniac,
Scrvator parsimoniae,
leiuniis, vigiliis,
Orationum studiis
Creber insistebat,
Declinans transitoriam
Vananaque naundi gh)riam,
Vitam solitariana,
Saeculi penuriana
Prae cunctis eligebat;
V. Esuriens et sitiens iustitiam
Cordis, oris et operis
Contenaperat officia,
Sic pauper Christi pauperis
Assequitur vestigia.
Quena totus sitiebat.

In 2. Nocturno.

Antiphonae.
1. Mirificatum, consignatum
Vultus tui lumine
Laetificasti, satiasti»
Muitiplicasti, Donaine.
2. Marie astans cum beatis
Te videbit in idipsuna,
Scuto bonae voluntatis
Tu coronasti ipsmn.
3. Eevato sulter caelos
Subiecisti omnia,

-- 22.3

Hinc aetcrnunl cantat melos
Pro honoris gloria.
Responsoria.
1. Cresceute fama viri Dei
Adventantis plebis ci
Concursus increbuit,
Quod vir sanctus I,orruit;
Romain igitur petebat
Adiens Gregorium,
Cul cordis exponebat,
Intus qui«lquid habuit,
Deposcensque elaneulum
Anguli latibulu,u
Apud oratorium
Sancti Petri, ,nanibus
(ua pro suis victibus
Operari cupiebat
Degens, nec obtinuit;
V. ll'am in modum papa mirum
Stupens sanctitatis virum
Clam inito consilio
Invitum saeerdotio
Promovit dato pallio
Praedicare monuit,
Sic voti impos
Redibat tristis.
2. Fulminant miracula,
Signis tonant saecula,
Fur mulae reducitur,
Latro vitae redditur,
Piscem defert aquila,
Ursus iussu sternitur,
Saginam fert ut domitus,
Lumine perfunditur
Et odore caelitus,
Fons aquae coneeditur,
[Ioram praescit obitus.
¥. Zymae post novationem,
Corporis ablutionem,
lIissae celebrationem
Celer caelo meritum
Digne reddit spiritum.
3. Bagatha contrahitur,
Sancto dum obloquitur,
Hic defuncti naribus

Calidus sanguis febribus
Dominicus curatur,
I,abitur nec laeditur
Puer praecipitio,
Arreplus a daemouio
Fugalo liberalur,
('uiusdam manus arida
Sub feretro fit vigida,
Quo sanctus deportatur.

]u 3. Nocturno.

Antiphonae.
1. Ex viri Dei
Enoplloro
lIustu,n ferve,,s
Spinam excussil,
lntege tameu
l,iquor remansiL
2. Quidam latro eius mulam
surripuit
E ex hac desceudere
nequivit,
Donee saneto praesuli
sese praesentaviL
8. Tridu«» suspensus
Lalro tanti viri
Benedictione
De supplicio
Virus deponimr.

Responsoria.
1. Beati Corbiniani
saginarium
E vicina silva
ursus arripuit,
Quem incauto
custode prostravit
Membratimquc
dilacera il,
V. Cul sanctus saginam imposuit,
Quam Romain usque perduxit
In loco caballi.
2. Sanctus Dei plenus virtule
Cure piste, quem adminislrantc

-- 224 --

Aquila divinitus exhibuit
('u.ctos secum tuntes refecit;
V. Ut quondam corvi
Heliam pavere ministri
Sic avis aquila cure pisce.
3. Potificis Ro»aac ecclesiae
pedibus Gregorii provoh«tus,
cul flebili vote »ulta narra-
vit et qualiter huius saeculi
fluibus  bon«ibus esset
compromis ;
V. Narratif, quod nec muri elau-
stri tr.nquillitaton praestare
potuissent, et quantum divitias
nundi fonidar.

In Laudibus.

Antiph,nae.
1. Beatus Corbinianus
Hanc sibi sedem elegit
Et primus eandem
Episeopus administravit.
2. ('revit decus et honor viri,
Dilectus est ab omnibus
Imperii principibus.
3. Sanctus Dei famulus
Impetrato caelitus
5Iedicamine multorum
Debilitatos viribus
Adauxit prioribus.

4o

Benedictus rerum
Omnium Dolninus,
Qui nobis sanctissimum
Praedestinavit tutorem
('orbinianum.

Precibus intentis
Humiliter hune imploremu,
Ut contra cunctos
Inimicoruln incursus
Nobis sit custos tutissimus.

Ad Benedictus.
A. Beatissime
Praesul Corbi9iane ,
Meritis et virtutibus
Apostolis comparatus,
Nobis peccatoribus
Absolutionem culparum
Impetrato propitius.

In 2. Vesperis.

Ad Magnificat.
0 beatum et gloriosum
Antistitem Corbinianum.
Qui flore meriti
Et documento fidei
Sanctam
Illustravit ecclesian b
Precamur,
Ut suis precibus
Lib¢remur
A nostris criminibus.

Brev. ms. Plagense anni 1499. Cod. Plagen. s. n. A. -- Brev. ms.
Secoviense saec. 15. Cod. Graecen. 1548. B. -- Brev. ms. Ebersbergense
saec. 15. Clin. Monacen. 5972. C. -- Brev. ms. Diessense saec. 15. Clin.
Monacen. 5677. D. -- Brev. ms. Frisingense saec. 15. Clin. Monacen.
19253. E. -- Brev. Frisingense imp. Augustae 1491. F. -- Brev. Frisingense
imp. Venetiis 1516. G. -- Brev. Pataviense imp. Venetiis 1508. H. -- I n
1. Vesp. ad Magn. A, 6 ad fehlt AH. -- In 1. Noct. A 1, 1 Supra montera
B. -- h "2, 4 serviet A. -- R 1, 1 Walthechizo B. -- R 2, 9 divinorum
H. -- In 2. Noct. R 2, 3 mula BH. -- R 2, 9 Ex odore BH. -- R 3, 1
Gagatha B. -- Hiezu die ]=Iymnen: Ad Vesp.: Ave, pastor bone (Anal. IV, 1"23);
ad lgoct. Hora matutina, Divisio des vorigen (Anal. IV l. c.).

79. Ire san¢ta Cordula.

In I. Vesperis.
Super Psalmos.
A. Ave, virgo speciosa,
clarior sideribus,
Cuius vultum et decorem
concupivit Dominus,
Funde preces creatori
pro tuis supplicibus.
R. 0 martyr laureata,
mundo fer munera gr`ata,
Iam potens virtutibus
lucis tu tilia cl,ara,
Posce dona miseris,
indignis sis tu benigna
Pris fuis precibus
Placa regem supplicibus,
Reorum facta patrona.
V. 0 quam feliciter
inhaeres caelestibus»
Regnas cure angelis
laetabunda.
Ad Magnificat.
A. Adest namque sacratissima
dies Cordulae,
Quam gloriosus martyrum
sanguis exornat,
Dura ad mortem, quam fugerat,
ultimo se offerrebat,
Quae animam moribus castis
intulit astris,
Quam sacer angelicus
deduxit ad aethera coetus,
Cuius pio adiuti suffragio
Aeterno perfruamur gaudio.

In Laudibus.
Antiphonae.
I. Haee (est) virgo ce|eLris
merito fidei specialis
Ut iubar in tenebris
(mundo) refulsit actibus
claris.
Blume, Histori&e rhythmica¢. V.

2. Haec dominum caeli
complectens mente tideli
Respuit errorem
et mundi labentis ara»rem.
3. Saeviunt tyranni iacula
Virginem trucidando,
Gaudet caeli curia
Ipsam praestol`ando.
4. Sponsa Christi generosa,
C`aritate vulnerata,
Tendens ad eaelestia,
Gaudet inter verbera,
lulla terrent hanc supplicia,
Benedicit Deum in saecula.
5. I,audate Dominum de caelis,
Cuius gratia virgo illustris
Post triumphatum saeculum
Sortem subiit beatorum,
l'ulchra canens cantiea
Angelorum iam socia.
Ad Benedictus.
A. O Cordula beata
Dura telo trucidata
Ab Attila fuisti,
Cure virginali grege
Aeternam pari lege
Coronam meruisti,
Fer opem iam tristibus
Patrocinio tuo derelictis
Et post huius vitae tristia
Impende suffragia grata.

In 2. Vesperis.
Ad ]Iagnificat.
¥irgo caesa gaudet laesa
Pro t% Domine,
Stat invicta, quando assata
Cruciamine,
Iam de vaIIe miseriae
Cum palma victoriae
Adivit regnum laetitiae,
Cuius pia intercessio
lIos servet a supplicio.
15

-- 226 --

Brev. ms. S. Iacobi Brunen. 30. saec. 14/1». A. -- Brev. ms. Raigradense
D
- I b 1. saec. 15. IL -- In 1. Vesp. I, 10 mater A. -- Ibid. 2 Deo dilecta
K
Cordula B. -- Il,id. 4. Miranda praeconia B. -- Ibid. 6 tu fehlt A: sis fehlt B.-
Ibid. 7--9 fehh.n B. -- Ibid. 12 Regnan B. -- biach der Oration steht in
B noch folgendc A:
Angelorum tu regina
Laude freta divina,
ponsae dilectae canticum
lubilat virgineum,
Laureatae gemmis, rosis,
Margaritis pretiosis
Et eoronis aureis.
Ad Noct. ailes de Communi. -- In Laud. A 1, 2 fidei insignis A. --
 3, 1 Genmnt tyralmi iaculo B. -- h 4, 6 Dominum B. -- h 5, 2 insignis.
B. -- In 2. Vesp. ad Magn. h, 3 Star invicta quassa[a B; lies quando
ic[a? -- Il,id. 5 Iam fehlt B. -- Ibid. 9 Nos salvet B.

S¢|. De ss. Cosma et Damian«.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Haec ad laudem summi regis
exsultet ecclesia
Cosmae arque Damiani
colendo sollemnia.
2. E«)rti sunt uno die
illustri progenie,
Uno quoquê sunt rênali
sacrato baplismate.
3. Sesê namque mancipantes
in praeceptis Domini
Toto nisu respuerunt
blandimênla saêculi
4. Adflictique per diversa
tornlentorum genera
Meruerunt gloriosi
vêhi super aethera.
5. Terrea linquentês
excelsaquê rêgna petenles
Viunt in Christo
SUl,erna luce fruendo.
Ad Magnificat.
A. ('osmam arque Damianum
 eneremur martyres,
tui virtute meritorum
micuerunt celebres

Et praesentis vitae ponlpas
respuendo noxias
Gloriantur et exsultant
in eaelesti patria.

Ad Matutinum.
Invitatoriunl.
Adoremus venerantes
regem regum Dominum,
In quo refulget corona
gloriosa martyrum.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. In Aegea civitate
orti prole nobiles
Cosmas aque I)amianus
exstiterunt proceres.
2. Hos uno ortu geminos
felix mater edidit,
Adultos quos studiis
litcrarum tradidit.
3. Docti veto dominicis
exemplis et apice
Ad arcem summae virtutis
meruerunt scandere.

-- 227 --

Responsoria.
1. Gloriosa celebrantes
martyrum sollemnia
Cosmae arque Damiani
recohmus merita,
Quibus crne resoluti
petierunt aethera,
V. Angelica quoque saepti
turma lucidissima.
2. Iii medicinalis artis
periti industria
Hominihus iumentisque
dabant refrigeria,
V. Imitantes quidem regis
aeterni vesligia.
3. Cumque saucti memorati
pollerent virtutibus,
Toto corde praeoptabant
coniungi martyribus,
V. Ut cum Cristo fruerentur
gaudiis caelestibus.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Vigebat quidem in illis
virtus parsimoniae,
Quamvis adhuc fruerentur
annis pueritiae.
2. Transcendentes servi Dei
iura puerilia
Toto corde sequebantur
sanctitafis opera.
3. Erant namque castitatis
pollentes virtutibus
Veracesque in sermone,
bonis compti moribus.
Responsoria.
1. Sanctos Dei cohortando
Lysias sacrilegus
Iubet ut vanis pareront
idolorum cultibus
V. Relictisque summi regis
sacris visionibus.

2. Contemnentes sancti fratres
praesidis imperium,
Firma petra salidati
superaut ecu|eum,
V. Inde grates Deo caeli
pura mente referont.
3. Exsuperant ignes
sancti flammasque voraces,
l'raeside prostrato
pia dant iubilamina ('hristo,
V. Sic quoque falsorum
spernunt simulaera deorum

In 3. locturno.
Antiphonae.
1. Sistentes ergo devoti
divinis officiis
Sancti fratres se infimis
domabant ieiuniis.
2. Gaudii vitae praeseutis
calcata lascivia
Gestabant super adflictos
pietatis iscera.
3. Supernae largitionis
iam repleti gratia
Dist ribuebant infirmis
multa beneficia.
Responsoria.
1. In mare mergunlur
Cosmas sacer et Damianus,
Angelicis manibus
gaudentes inde trahuntur,
V. Hinc referunt laudes
regi Christo iubilantes.
2. Athletae Domini
cracis, en, suspendiu passi
Et lapidum noxas
contemnunt arque sagittas,
V. Vincunt carnifices
prosternunt arque lictores
Et reddunt auimas
Iesu Christo pretiosas.
3. 0 medici fortes.
caelesti luce fruentes,
15"

228 

3lentibus infirmis
medicamen fundile noslris,
. Ut per ve mundi,
per vos quoque viribus aucli
('onstanter vilanl
mereamur adire supernam.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Gloria sublimis
sit ('hristo lausque pelnnis,
In qui» vil" sanctus
Cosmas nilet et Damianus,
2. Iii Domino teneris
gemini placuere sub annis
Fulgentes rutilis
merifis velut orbita solis.
3. Sanant aegrotos,
pellunt medicamine morbos,
I.umen dant caecis,
succurrunt daemonc fessis.
4. Illorum meritis
homo. qnem deceperat an-
guis,
Fit mox incolunfis,
gaudet plebs inde fidelis.
Brev. ms. Oebennense saee. 15.

5. Laudes sanetorum
pangamus, Christe, luorum
Pro quorum precibus
surrexit (le nece functus.

Ad Benedictus.

A. Inclite Cosma, vale,
salveque, sacer Damianc,
In quibus enituit
laurea martyrii,
Sumite nostrarum,
petimus, iubilamina hmdum
Et nobis medicam
fertc salutis opem.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. lam sacer aetherea
Cosmas refulget in aula
Exsultaus Domino
cum flaire suo Damiano,
Hinc quoque du|cimodas
illorum psallinus odas
De quorum mcrilis
terrae congaudeat orbis.
Cod. Parisin. 1318. A. -- Brev. ms.

SS. Cosmae et Damiani prope Turones saee. 15. C,,d. Tur«)nen. 152. B. --
Brev. Sistaricense imp. Sistarici 1513. C. -- In 1. Vesp. Super Ps. A
stehen in 2. Vesp. A. -- A 2, 4 in sacro A. -- , 5, 1 Terram A. --
 5, 4 suprema C. -- Ad llagn, h, 4 meruerunt A. -- Ibid. 7 Gloriamur A. --
lnvit. 1. Adorerons salvatorem A, veneranter C.  Ibid. 2 venerantes
regem regum A. -- In 1. N,,ct.  1, 4 praeeives A, praesules C. -- R 1, 7
Angelica quos laetetur A. -- R !, 8 via lueidissima A. -- I n 2. Noet. h 3, 1
Erant nempe (2. -- R 1, 1 artando C. -- In 3. Noet. h 1, 1 ergo offieiis
A. -- A 1, 2 divinis devoti A. -- R 2, 2 en fehlt A. -- B bat drei eigene
ttymnen zu diesem Offieium; vgl. Anal. XI, lNr. 169--171.

81. De ss. C0sma et Damian0.

In 1. Vesperis.
Super Palmos.
1. Laeta salutaris
impetret turba medelas,
Quae te, Cosma, refert
te, Damiane, sonat.

2. Sola sonans reliquos
hune lingua redimat artus,
Et populus fratres
noscat adesse pios.

3. Blanda triumphali
citharizent guttura laude,

-- 229 --

Debitus his sanctis
nec sileatur honor.
4. 0 nedici, nostris
infundite pharmaca plagis,
Et manui cedant
vulnera nostra sacrae.
5. Cosma pater, nostris
clemens clamoribus assis
Teque doce terris
non habuisse parera.
Ad Magnificat.
A. Multis sanctorum
speciales vincere morbos
Dat Deus, ast nobis
viucere, quidquid obest.
Particulas alii,
vos totum corpus habetis
Pellere traus morbos
seu rapuisse neci.

In Completorio.
Ad Nunc dimittis.
Sublimes facti
vos carnis morte cadendo,
Clara triumphali
premitis qui sidera gressu,
Sacros in terras
oculos deflectite, vestra
Ut qui festa colunt,
iam laudis lucra reportent.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Nunc adoremus,
quo Cosmas quo Damianus
Aegris salvifieas
imposuere mauus.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. lunc pia sanctorum
resonent sollemnia fratrum
Quorum corporeus
vincitur angor ope.

2. Ne sua sacrilego
frustrarent pectora nummo,
Dant gratis, gratis
quod genus artis habent.
3. lam sua divitibus
nil prosunt muuera pauper
Langmidus absque stipis
munere sanus abit.

Responsoria.
1. Theodora, felix
et splendida pariter mater,
[Hymnos] ad altisonos
assis cum proie beata,
V. Tu tibi cum natis
communes suscipe landes.
2. Per ie corporeo
surgit medicina dolori,
Vincit Arabs Cosmas
aegrum Damianus et orbem 
V. Vanescunt pulchro
victi certamine morbi.
3. Hi doctore Deo
fulgescunt arte medendi,
Cur et philosophos
et ierrea dogmata vincunt,
V. Pravos ingenti
mores virtute retrudunt.

In 2. Nocturno.

Antiphonae.
1. Hos natura colit
querulo subiecta dolore,
Humauumque sonet
anxia vota genus.
2. Quisquis cris, morbos
qui suffers, orgaua laxans
Sacris harmonicum
fratribus ede melos.
3. Fessa malis curant
non tantum corpora, verum
Labentes animas
cana sub ima stygis.

-- 230 --

Responsoria.
1. Palladiam curans
morbi gravitate iacentem,
Fers prcce dcvictus
[munus], Damiane, pusillum,
V. Tunc renuit Cosmas
tecum dormire sepulcro.
2. Impatiens Lysias
sflnctorum excrescere fanmm
" uit, referant aris
falsorum tura deorum,
V. Idola contemnunt,
furit acrior angue t.vrannus.
3. Cumque pii fratres,
diro in certamine fortes,
Artati vinclis
cure carcere vincula rident,
V. ]niecti in pelagus
pervincunt aequoris ima.

In 3. Nocturno.
Antiuhc, nae.
1. Qui de ve»tre viri
tmhis amplum, ('osma, colu-
bruni,
Fac, ne nos Stygius
toxieet ore draco.
2. Qui riras dederant,
gladio cecidere cruento,
Sic maie respondent
facta scelesta piis.
3. Supplicis, o fratres,
animas et corpora plebis
Desuper in veslra
semper habete manu.
Responsorla.
1. Divini Lysiam
blasl»hemi nominis ultro
In faciem caedunt
Satanae mortisque ministri,
V. 0rat opem praeses,
quam tu non, Cosma, negasti.
2. 0 quicunque simul
ferro cecidistis eodem,

Ardua iam summo
venistis ad astra triumpho,
V. Victores eadem
vos mors et gloria iungit.
& {dui mare vieistis,
vastum vieistis et ignem
Nec non dira crucis
Vobis tormenta parata;
V. Ingentes poenas
superat patientia fratrum.

In Laudibus.

Antiphonae.
1. Ad nova tu nostrum
laedentia vulnera pectus
('uni Cosma antidotum
«les, Damiane, novum.
2. Tu duplicem servis
impetres, Cosma, salutem
Corporis atque animae,
sic miserere, pater.
3. Iam pereant plagae
pereant et vulnera, languor
A facie fratrum
cunctus in orbe ruat.
4. Non satis est linguis
fr,'ttres laudare bealos,
Auxiliis quormn
eetera membra valent.
5. Pessima per facies
sanetur laesio, fratres,
Peetoris introrsus
scilicet arque foris.

Ad Benedictus.
A. Caelica terrenis
infundite pharmaca plagis,
lqunc caeli medici, et
terris donate relictis,
Quam nunc orat opem
sceleris gens saucia telo,
Ut sibi speratas
valeant cognoscere rires.

-- 231 --

In 2. Yesperis.
Antiphonae.
1. Tartarei teli
qui vulnera saeva mederis,
Huc ades et plebis
sascipe, Cosma, preces.
2. 0 spes languentum,
Cosma et Damiane, virorum
Mittite de sursum,
quam rogitamus, opem.
3. Cito potens medica
de fratribus unus et alter
Sordida sperantum
tergere membra potest.
4. Praemia tam dignis
non possumus aequa referre
Hospitibus caeli,
spem quibus orbis habet.
Brev. ms. 8. Adeodati saec. 16.

5. Innumeris iustum est
medicos iam flectere fratres
Laudibus, ex quorum
munere turba valet.
Ad Magnificat.
A. Impositi caelo
fratres iam morte decori,
Pro terrae populis
adcumuletis opes,
Per quas morborum
longe vanescat et absit
Impetus et meniis
turbida noxa ruat.
In Coml, letorio.
Ad Nunc dimittis.
A. Humanas audire preces
clemenlia veslra
Artis ol,isque sinml
iam relevare velit.
Cire. M,,nacen. 10909.- Den zum

()fflcium geh/irigen Hymnus siehe Morte IH, 259.

82.
lu 1. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Gloriosum lmnen,
Temporibus defluxis velatum,
unc clare rutilasti,
Cure annoso stillafi
Vaticinii inchoantem
Adepto fine desiccasti,
Saucte pater Cyrille, Carme-
liia,
Festivitas tua in bac vita,
Per quam prophetasti,
Devote nos promat ira,
Ut mens nostra virtute l)olita,
Velut tu radiasti.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Laeta voce, corde toto
Laudemus Dominum

De sancto Cyrillo.
Et pro Cyrillo hoc devoto
Gloriemur in Domino.

In 1. Nocturno.
Anliphonae.
1. Beatus
iste vir Cyrillus,
C«»nsilio
praelatorum consignatus,
IIumilis
quamvis et tanfillus,
Virginis
Dei fuit advocatus.
2. Doctores quidam fremuerunt
Inania meditantes,
De Dei genetrice cmtulerunt
Puritafi suae derogantes.
3. Sancius pater Carmelita
5Iultos sensit adversantes,
Quos confudit ira,
Ut Deum exstent collau-
dautes.

-- 232 --

Re«ponsoria.
1. In festivitate hac novella
Cordis intimo reseretur cella
Laudes laetas compromamus
Cyrillo sancto, quem amamus,
Et meritis eius gloriemur,
Ut in caelis praemiemur.
V. Dominus Deus praeamandus
Ducat nos per vias rectas,
Quas Cyrillus venerandus
A vitiis gressus est perfectas.
2. Vit miro vigens ingenio,
I,aureatus signo doctorali,
Fratrum 'itam pro suo modulo
Contemplatus oculo mentali,
Fraternitati eorum petiit adu-
nari,
V. Ilabitum salutiferum
sincerius cupiebat,
A prophetis traditum
devotus induebat.
3. In Carmeli monticulo
Penes Eliae rivulum
¥ir magnae sancfitalis
Fratrum vixit consortio
Tenue tenens edulimn
Temporalibus abdicatis,
V. In monte fructifero
Roratae ubertatis,
In loco florigero
Clarae amoenitatis.
In 2. locturno.
Ant.iphonae.
1. Pater sanctus invocavit
Deum in oratorio
Et, quidquid voluit, impetravit
In sui eordis oraculo.
2. lIane in missa Deus astabat
Sancto Cyrillo peroanti,
lIalignum spiritum effugabat
Annulo bono radianti.
3. 0 quam admirabile
Opus Deus demonstravit,
Futurum ineitabile
Ecelesiae revelavit.

Responsoria.
1. Cyrillus, vir religiosus,
A mundo resiliens
Ac Deo religatus,
Totus exstat virtuosus,
Ad montana prosiliens,
Carmelita professatus ;
V. Paupertatis documenta
Ut perfecte teneamus
Et huius mundi blandimenta,
Oret, ut ,dtamus.
2. In Crmeli montis alveario
Mel sugit apis caelica,
Dura in sui cordis amnario
Sonant cantus angelici
Corporali in effigie evocati,
Ob meritmn patris tanti
Mentem nostram dulcorent
Et pro gratia spiritus sancti
lobis implorent.
3. Digne Deus designavit
Locum prophetarum,
Quem Cyrillo destinavit 7
Amico suo caro,
Ut prophetam adfirmaret,
Qui nutum Dei praedicaret,
V. Per manus angelicas
Eum visitavit7
Et tabulas argenteas
Scriptas praesentavit.

In 3. iNocturno.
Antiphonae.
1. Vitam ducens innocentera
Carmeli montera habitavit,
Spiritum Deo oboedientem
Ad caeli culmen translegavit.
2. Cronam pretiosam presbyterii
In capite dus posuisti,
Dum sacrum ministerii
Cnfessorem eum elegisti.
3. Doctrina eius salutifera
Domini terra exstat plcna,
Dura verba eius et opera
Aedificant corda serena.

-- 233 

Responsoria.
I. ]s stella praeradians
In ordinem paupertatis,
Orbem episcopatu illustrans
Moribus conformatis,
Signis et miraculis
Veridice coruscavit,
Ut ride dignorum oraculis
Romans sedes adprobavit 
V. Aegra corpora recreavit
Spiritus Dei dono,
Infecta corda emundavit
Decoratus ....
2. Vergente mundi vespere
Deus ratera praesentavit,
Cul in missarum opere
Sus secreta revelavit,
Quorum plurima prospere
Ecclesiam designavit,
V. lu praesemi saeculo
Mala quae nos premunt,
Sancti Cyrilli oraculo
Praedicta sunt et erunt.
3. Pater sancte Cyril|%
Presbyter Carmeli,
los pluries quam mille
Duc ad aram caeli,
Per tus sancta merita
Dele nostra debita
Et ordinis nostri catervam
Dei perfice gratia.
V. Nobis assit decor Carmeli,
Matris non desit gloria caeli.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Decorem Crmeli
Sanctus Cyri}lus induit,
Dura fortitudine Dei eaeli
Amictus elaruit.

2. ervitute laeta
Domino servivit
Cyrillus, dum propheta
Solum Deum concupivit.
3. Sanctus pater dilueulo
Ad Deum festinavit
Et sui cordis oeulo
Devote rogavit.
4. In opere deifico
Deus benedieitur,
Qu«d Cyrillo presbytero
Angelice describitur.
5. Spiritus spirualiter
Spiritum revelavit
Cyrillus Dei Domini
Dura futura prophetavit.

Ad Benedictus.

A. Decor detur huic Carmeli
Cyrillo sancto et fideli,
Qui deiferam gloriosam
Abimata macula
Praeclare defensavit,
Ex effectu cordis zeli
Et favore puri veli
Sui ordinis in patronam
A sede apostolica
Prae cunctis imper ravit.

In 2. Vesperis.
Ad Maguificat.
A. Cyrille, eremita,
Araehmicola [sie !]
Tus saneta doeet vita,
Te heredem fore caeli,
l'am terris deleetaris
Angelieis eolloquiis,
Es a Deo soeiatus
Divinis eloquiis.

Brev. ms. Carmeli Bambergen. anni 1467. Cod. Bambergen. Ed. Vil 25.
In 1. Noct. # 3, 4 exstat. -- R 3, 6 M»dicatum. -- In 2. Noct. # 3, 3
Inevitabile futurum. -- R 2, 4 sq. Nach anelici {angelica?) ist wohl ein
Vers ausgefallen. -- B 3, 4 Lies earum? -- In 3. Noct. R 1, 3 episeopatum. --
In 2 Vesp. Ad Matin. A, .5 Lies Nain in terris delectatus?

-- 234 --

83. De sacto David.

In 1. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Ardens verbo, martyr voto,
('lauslri nutritus moribus,
Purus virgo, corde toto
Intentus Dei laudibus,
Da,Ad, piae melodiae
Es vere dignus vocibus.

Ad M alutinum.
Invitat,rium.
Christo cantet ecclesia,
Qui ipsam sic ditavit,
Extollcndo praeconia
Praeclari partis David.

In 1. Nocturno.
A nti p honae.
1. David simplex oeulis
Vixit columbinis,
lugis in fluentulis
Residens divinis.
2. ('ustos toto studio
Animae deeoris
li| curat de pallio
Vanitatis lotis.
3. Formulat praecordiis
Puros cogitatus
Ncc promit eloquiis
Steriles tractalus.
Responsoria.
1. Piorum pius filius
Parenmm, Da,id inclitus,
Ut stellae micans radius
Mores sectatur peuitus,
V. Nunc sua dans hilarius,
Nunc saeris votis deditus.
2. Fit cornes multum providus
Sanetae vitae elaustralibus,
Qui mundo fuit splendidus
Auro, servis et opibus

V. Perfectionis avidus
Dispersit haec pauperibus.
3. Ori obponens ostia
lu frivolis obmutuit,
Aspectus et eloquia
blulierum tiumit,
V. Loquentes inutilia
Gravissime redargui|.

In 2. Nocturno.
Antip|lonae.
1. Munda David praecordia
¥irtutum clarent speculis,
Ut sint exemplaria
Magnis arque parvulis.
2. Est virtutum fundamentunl
Et dccor humilitas,
Ipsam sibi fulcimentum
David fixit sanctitas.
.q. Dolet, flagrat, lacrimatur,
Suspirans ad martyrium,
Quando sil,i nuntiatur
Sanctormn excidium.
Responsoria.
1. Amans cordis mundiliam
Praerumpit cogi|alus,
Adponit diligentiam
Per preees et ploratus,
V. Sic servat innocentiam
Christo eonfoederalus.
2. Sanctus David humilis,
Non timet opprobria,
Antiquo David similis
Hic eius est in patria,
V. Christum ducens in iubilis
Ad sui cordis atria.
8. Leo furit, ursus lingit,
Et Golias grandem fingit
Sibi fortitudinem,
Christi armis se praeeingit
Sanctus David et eonfringit
Hane tantam multitudinem.

-- 235 

V. In labore quidquid stringii,
Huius sancti non exstinguit
Amoris magnitudinem.

In 3. Nocturno.

Antiphonae.
1. Verbum serit, mortem quaerit
Clamans infidelibus,
Ut quiescani resipiscant
Ab idolorum cultihus.
2. Solus orat nocte, rorat
Genas multis lacrimis
Pro novorum conversorum
Confortandis animis.
3. Elevatur, transformatur
In globum lucis splendidum,
Vere rarum lam praeclarum
Sancti privilegium !

Responsoria.
1. Affectans per martyrium
Suum augere merilum
Plagas, minas, auxilium
Non rimer nec interimm;
V. Amoris siillicidium
Sic inebriat spiritum.
2. Invenit modos varios
Pacis et amicitiae,
Per quos rouiras nefarios
Lucrabatur ecclesiae,
V. Sic fortes operarios
Auxit Christo coti,lie.
3. Pater David, stirpe clarus,
Viia iustus, arte gnarus,
Digna proles Angliae,
Cur venisti de remotis
In indoctis Suenis, Gotis
Viam vitae quaerere?
¥idi claras margaritas,
I,icet luto delinitas,
lacentes in pulvere,
V. Dereliciis regno, patre,
Rebus caris arque maire
Has volebam emere.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Sanctum David decoravit
Larga Dei dextera
In tot signis ride dignis
Per virtutum opera.
2. lucuudetur, gratuletur
Tota terra Sueciae,
Sonant pie hierarchiae
Nunc caelestis curiae.
3. In praeclara caeli ara,
Deus, tecum vigilat
David, laetus et quietus
Te fruendo rutilat.
4. Astra, mundus, terrae fundus
Benedicant Dominum,
Qui tare bonum dat patronum
In salutem hominum.
5. Sit decora, sit sonora
Suenum laudatio
In insigni 1am benigni
Sancti natalitio.

Ad Benedictus.
A. Ora, psalle, pater David,
Coram arca foedefis
Nos excusans, quos prostravit
Premens tmda sceleris,
Ut salvati tibi demus
Laudum deeem milia
Et viventes enarvenms
Larga Christi magnalia.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Christi templo comportavit
Aurum, aes et ebora,
Quae Sigfridus copulavit
Firma neciens ancora;
lllius templi lapides
Aeterna Christi caritas
Nos iungat et vera rides
Ac almi David sanctitas.

-- 236 --

Brcv. Arosiense imp. Basilcae 1513. -- In 1. Vesp. Hymnus: Gaude,
devo#a 8uecia (Klcmming I, 78); ad Noct: Tener ligni vermiculus (ibid. 79),
ad Laudes: Exsultet caelum laudibus (ibid. 86).

84. De ss. I)esiderio et Reginfrido.

In 1. Vesperis.
Super Psalmos.
A. Ad sauctorum so||emnia
Currat plebs devota
Deo regenti omnia
Solvens pia vota.
R. Assunt festa iam cunctis grata
Sancti Desiderii
Eius fidique consortis,
Reginfridi. viri fortis,
Quorum mors est pretiosa
In conspectu Domini;
V. Quorum pio interventu
Exoranms et obtentu
Vota nostra praesentari
Et devote eommendari.

Ad Magnificat.
A. ('hriste, praesta desiderata
Sacmmenta mysterii
lqon diffidi hora mortis
Nec succidi vitae portis,
Ne mors nostra odiosa
Fiat tuo nomini.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Surgite sollicite
cupientes gaudia vitae,
Martyribus so|ite
psalmum iubilando venite.
In 1. bIoeturno.
Antiphonae.
1. Beatus Desiderius
Intus et exterius
Armis cinctus fidei
Caritatis et spei.

2. Ex illustri et famoso
Sanguine descendit,
Mundi culture cure pomposo
Fastu vilipendit.
3. Mentem fixit ad optatum,
Ad virtutum principatum.
4. Generis nobilitatem
Morum venustate
Vicit mundi vilitatem
Vitae puritate.
5. Puer Desiderius
Vere desiderabilis,
Intus et exterius
Deo peramabilis.
6. Decursis annis pubertatis
Vernantis pueritiae
Ad decorem eastitatis
Seandit et munditiae.

Responsoria,
1. In aetate iuvenili
Hausit corde sitibundo,
Quod post tempore senili
Fudit ore mundo,
V. Quidquid boni legerat
Simul et audierat
Crdis de profundo.
2. Incremento disciplinae
Est magnificatus,
Quod mox legis est divinae
Didascalus vocatus,
¥. Literarmn studio
blentis cum tripudio
Sic est sub|imatus.
3. Per virtutum ornamenta
Qui sic fuit ornatus,
Est per gradus incrementa
Electus et vocatus

-- 237 --

V. Ad gradum episcopatus,
In quo fulsit Deo gratus
Et a cunctis peramatus.
4. 0 quam mitis et beniguus
Fulsit praesul Deo dignus
Cura pastorali
Circa plebem, quam regebat
Et benigne refovebat
Affectu spiritali,
V. Curam gerens infirmorum,
Viduarum, pupillom
E desolatorum.

la 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Assumpto secum Reginfrido,
Dulci ac prudenti viro,
Coepit terras peragrare
Et verbum vitae seminare.
2. l'ostquam Romae intravermlt
Terris multis peragrati%
Sacra loca lustraverunt
Fervore caritatis.
3. Ubi diu dura mansissent
Atque vota excoluissent,
Dominum benedicebant
Arque grates referebant.
4. Postquam Romain sunt egressi
Viri fortes indefessi,
Faciem verterunt
Ad viam, qua venerunt.
5. $|atim quidam infirmari
lnter eos coeperunt
Èt tantum debilitari,
Quod mortui fuerunt.
6. Quos vir Dei sepultura
Digna tumulabat
Animasque Deo pura
Prece commendabat
Responsoria.
I. Hic perfusi caritate
Et sincera bonitate
Corpora vigiliis
Mactabant et ieiuniis,

V. Noctes ducentes insomnes
In divinis laudibus
Sanctos imitabant omnes
Cure orationibus.
2. Dura itineris consortes
Huosdam sepelisset
Arque quosdam adhuc for{es
Mente persensisset,
Christo reddi| pia vota,
Quod sinceritate |ota
Dies elegisset,
V. Luctu plene mitigato
Et dolore conmu{ato.
3. Hic vir sanctus, ut audivit
Scbisma praedicari,
Mox ad locum tunc adivit
Volens sciscitari
lluius rei vedtatem
E erroris falsitatem
To|am exstirpare 
V. Veritatem astruebat
Et morose satagebat
Plebem informare.
4. De ride dura ambigitur,
Aequa lex dura praefigitur,
Ignis ut paretur
Et quisquis suum baculum
Cunctis ad spectaculum
lnicere conetur,
Mira res peragitur,
Ignis mox incenditur
Baculi iactantur ;
V. Fidei sinceri{atem
Arque rei veritatem
Cuncti praestolantur.

In 3. Nocturno.
Ad Cantica.
Laudat omnis plebs matura
Sanctam trinitatem,
Quod ex tali coniectura
Noscit veritatem.
Responsoria.
1. Astant ad spectaculum
Cuncti praestolantes.

238 --

Horum cuius ba¢ulum
Flammae sint vorantes;
Mox Dci iudicio
Unus incineratur,
Alter sine vitio
lllaesus asportatur;
V. Stat pontifex schismaticus
Confusus et elinguis,
Hoc baculus probuticus
Eus [fecit] et ignis.
2. Dura devota femina
Vcrbi Dei semina
Devote sascepisset,
Divinaque mysteria
Per sancta desideria
Vit Dei complevisset,
Potum petit sibi dari,
tuo volens refocillari,
llla cure dedisset,
V. Vas non sentit detrimentum
In liquore nec contentum,
llle cure bibisset.
3. Praesulatu sublimatus
Vit sanctus Desiderius,
Deo nultum peramatus,
Plebem suam uberius
Praedicando confortavit
Et in ride roboravit
Intus et exterius,
V. Verbo mentem recreando,
Corpus cibo reformando.
In Laudibus.
Autiph«»nae.
1. Cure ad locum passionis
Sancti pervenerunt,
In modum orationis
Sese prostraverunt,
2. Vir devotus sibi dura
Sciens eventura,
Suos monuit orare
Nec atide deviare.
3. Prior morti est addictus
Sanctus Reginfridus,
Semivivus est relictus
Post haec servus fidus.

4. Dum iacerent sic prostrati
Deum exorantes,
Assunt viri scelerati
Praedam affectantes.
5. Dura iaceret sic prostratus
Sauctus Desiderius,
Hostis ense perforatus
Exstitit eelerius.
Ad Benedictus.
A. Vir devotus dum perspexit,
Servus eaput quod erexit,
Sentiens hune vivere
logat illum regyrare
Et factum renuntiare
Ac mortuos reducere.

Per Horas.
Ad Primam.
A. Statim eaput dispertitum
Vepre colligavit
Et per cursum semicitum
Factura nuntiavit.
Ad Tertiam.
A. Laudat omnis plebs matura
Sanctam trinitatem,
duod ex tali coniectura
Noscit veritatem.
Ad 8extam.
A. Station roulier devota
Cure turba vicinorum
Sublimavit in birota
Corpora sanctorum
Et ad sua deportavit
Et devote tumulavit
More defunctorum.
Ad Nonam
A Dura cure pracda sic per rm:a
Hostes oberrarent
Arque se per verba dura
imis satiarent,
Accidit Dei vindicta,
Ut se praeda derelicta
Iutuo nccarent.

--- 239 --

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 devota beatorum
Martyrum victoria,
Brev. ms. Mona8ticum anni 141.

Quorum vota meritorum
Comprobat memoria,
Dura in terris finiunlur,
Christum vere consequuntur
In caelesti gloria.
Cod. Eremiten. 7.59. -- Invit., 3

sollicite. -- In 1. Noct. & 3, 1 Mentis. -- In 2. Vesp. ad Magn. &. 7
caelestia gloria.

85.
In 1. Vesperis
Super Psalmos.
A. Gaude, felix
parens Hispania,
• Novae prolis
dans mundo gaudia,
Sed tu magis
plaude, Bononia,
Tanti patris
dotata gloria,
Lauda, tola
mater ecclesia,
Hovae laudis
agens sollemnia.
Ad Ma gnificat.
A. Transit pauper
ad regni solium,
Dux ad sceptrum,
victor ad praemium,
Mors in vitam,
]abor in otium,
Praesens cedit
luctus in gaudium.
Ad Matutinum.
Invitatorium.
Assunt Dominici
Laeta sollemnia,
Laude multiplici
Plaudat ecclesia.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
l. Praeco novus et caelicus
lIissus in fine saeculi,

De sancto D,»minico.
Pauper fulsit Duminicus,
Forma praevisus catuli.
2. Floren pudicitiae
Servans illibatum,
Attigit eximiae
Vitae caelibatum.
3. Documentis artium
Eruditus satis
Transiit ad sludium
Summae veritatis.
Responsoria.
1. Mundum vocans
ad agni nuptias
Hora cenae
pater familias
Serrure mitlit
promittens varias
Vitae delicias ;
V. Ad hoc convivium
Tare permagnificum
Eigit nuntium
Sanclmn Dominicum.
2. Dalum mundo
pro mundi gloria
Mira Christi
praesignat gratia,
Cuius ortum
praecurrunt nuntia
Veri praesagia ;
V. Stella micaus
in fronte parvuli
Novum iubar
praemonstrat saeculi.
3. Verbum tae
dum palam promilu:,

-- 240 --

Surgunt hostes,
liber conscribitur,
Favent omnes,
sic error vincitur,
Fides extollitur ;
V. Ter in flammas
libellus traditus,
Ter exivit
illaesus penims.

III 2. locturno.
Antiphonae.
1. Sub Augustini regulo.
Mente profecit sedula,
Tandem virum canonicum
Auget in apostolicum.
2. Agonizans
pro Christi nomine
Mundum replet
divino sereine
Paupertatis
degcns sub legmine.
3. Pernox cure Christo proprium
Non possidebat leciulum,
Post lacrimarum ttuvium
Vix humi dans corpusculum.
Responsoria.
1. l'aupertatis
ascendens cnlmina
('lamat mundi
detestans crimina,
Frangit hostes
et fugat agmina,
lulla sanctum
frangunt discrimina ;
V. lNocte caeli
perlustrans limina
Die terris
dat verbi semina.
2. Panis oblatus caelitus
Fratrum supplet inopiam,
Vitaeque natus reddius
Matris pellit tristitiam;
V. Signo crucis
oboedit plu,da,

Lingua verba
transformat varia.
3. Granum excassum palea,
51exu solutum luteo
De paupertafis area
Caeli locatur horreo,
ÇU|l| mercede virginea
Doctorum fulgens cuneo,
V. Flos in florum
virens areola
Bina gaudet
sortis aureola.

In 3. locturno.
Antiphonae.
1. Sitiebat servus
Christi martyrium,
Sicut sitit cervus
Ad aquae ttuvium.
2. Migrans pater filiis
Vitae firmamentum
Pauperlatis humilis
Condit testamentum.
3. I,iber carnis ,dnculo
Caelum introivit,
Ubi pleno poculo
Gustat, quod sitivit.
Responsoria.
1. Felix vitis,
de cuius surculo
Tanmm germen
redundat saeculo
Caeli vinum
pro pinans populo
Vitali poculo;
V. Ex ubertate palmitum
Mundi iam cinxit ambitnm.
2. Ascendenti
de valle lubrici
Mundi chori
plandunt angelici ;
Iesu bone,
prece Dominici
Tibi praesta
nos graos effici,

-- 241 --

V. Per quem multos
a morte suscitas,
Poenas nobis
relaxa debitas.
3. 0 spem miram, quam dedisti
Mortis hora te, flentibus,
Dura post mortem promisisti
Te profuturum fratribus,
hnple, pater, quod dixisti,
Nos tuis iuvans precibus
V. Qui tot signis claluisti
In aegrormn corpofibus,
Nobis opem fereus Christi
Aegris medere moribus.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Adest dies laetitiae,
tuo beatus Dominicus
Aulam caelestis curiae
Civis instrat magnificus.
2. l'auper in peculio,
Dives vita pura,
Paupertatis pretio
Caeli tenet iura.
3. Scala caelo prominens
Fratri revelatur,
Per quam pater transiens
Sursum ferebatur.
4. Linguae, manus studio
Scalam hanc erexit,
Quam virgo cum filio
lIater sursum vexit.
5. Fulget in ehoro virginum
Doctor veritatis,
Sertum honoris geminum
Gerens cure beatis.
Brev. ms. Praedicatorum saec. 15.

Ad Benedictus.
A. Carnis vigor,
mentis martyrium,
Mundum replens
vocis praeconimn,
Pauper Christi,
post cursus stadium
Vitae tibi
mercantur praemium.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 lumen ecclesiae,
Doctor veritatis,
Rosa patientiae,
Ebur castitatis,
Aquam sapientiae
Propinasti gratis,
Praedicator gratiae,
Nos iunge beatis.

Infra Octavam.
Ad Benedictus.
A. Benedictus
redemptor omnium,
Qui saluti
providens hominum
liundo dedit
sanctum Dominicum.
Ad Magnificat.
A. Magne pater,
sancte Dominice,
Mortis hora
nos tecum suscipe
Et hic semper
nos pie respice.
Cod. |lomueen. I VIAI 4.

Brev. ms. Praedicatoruln saec. 14. Cod. Rossian. s. n. B. -- Brev. ms.
l'raedicatorum saec. 15. Cod. Constantien. 1393. C. -- Brev. ms. ,% Ludovici
Pisciacen. saec 14. ex. Cod. Parisin. (Arsen.) 603. D. -- Brev. ms. Prae-
dicatorum saec. 14. Cod. Vatican. 7237. E. -- Brv. ms. Praedicatorum
saec. 14. Cod. Haen. V 27. F. -- Diurn. ms. Praedicatorum saec. 15.
Cod. Dresden. A 31. G. -- Brev. ms. Praedicatorum saec. 13. Cod. D,,n-
eschingen. 312. H. -- Brev. ms. Praedicatorum saee. 14. in. Cod. T,d,san.
77. I. -- Brev. ms. Praedicatorum saec 15. Cod. Bamhergen. Ed. VII 3. K. --
Brev. ms. XVisensteigense saec. 15. Cod. Maihingen. II 1. Fol. 178. L. --
Blume, Hisriae rhythm.ica. V. 16

-- 242 --

Brev. ms. Uuterlindcns saec. 14. Cod. Colmarien. 015. l. -- Antiph.
ms. Paedicaorum teten. saec. 15. Cod Sigmaringen. 32. N.  Brcv.
ms. Augutanum anni 1397. Cod. Chigian. I)V 65. (L  Brcv. ms. Wava-
dinense amfi 140. Cod. Vatican. 247. P. -- Brev. ms. . epulchri Bam-
hcrgen, saec. 15 Cod. laihingen. II 1. 4  39. Q.  Brev. ms. AIbense
aee. 15. Cod. Lamhacen. LXXXIX. R.- Brev. Pracdicatorum imp.
Vcnetiis 15117. S.  Brev. Avers,mure imp. s. I. 149. T.
111 l. Vesp. ad Magn. A Mne pater, sancte lh,minice etc. R. --
llynmen: in 1. Vesp. : Gaude mater eeelesia (Morte 11I, 2701; ad Nocl.: Novus
athleta lolnini Moue III, 270); in Laud.: llymnum novae laetitiae
(3hme 11I, 269).

86. In translatione s. Dominici.

In 1. Vesperis.
Super Psalmos.
A. Ades dies laetiliae,
(duo beatum Dominicum
Exaltavit rex gloriae
Pcr odorem mirificum.

Ad laguifieat.
A. llagnifieat Dominicum
('hrislus novo miraculo,
tun odorem mirifieum
Eius profert ex tumul,».

Ad Matut inuln.
lnvilatorium.
Assuni Dolninici
Laeta sollemnia,
Laude multiplici
l'laudat ecclesia.

Ad lqocturnum.
Antiphonae.
1. Praeco novus et caelicus,
lIissus in fine saeculi,
Pauper fulsit Dominicus,
Forma praevi,us catuli.
2. Florem pudicitiae
Servans illibatum,
Attigit eximiae
¥itae caelibatum.
3. Documentis artium
Eruditus satis

Transiit ad studium
Summae veritatis.

Responsoria.
1. Fulget decus ecclesiae
lqovo clarum prodigio,
Lucerna splendet hudie
Diu latens sub modio,
(duam odore rex gloriac
Revelavit eximio.
V. 0 raira suavilas
Inauditae fragranliae,
l'er quam patris dignitas
Declaralur ectlesiae.
2. Virg% pugil ('hristi,
virlulum forma fuisti,
Verbo fulsisti,
dura transferri meruisfi,
Fragrat odor, dulces
cantant caeli agmina laudes ;
V. Regna tuis pande
cacli, doctor venerande.
3. In odoris
raira fragramia
Populorum
currit frequenia,
Ubi passim
Christi clementia
Sana reddit
membra languentia 
Sidus quondam
oppressum nebula
Veri solis
pandunt miracula.

-- 243 --

Ad Laudes.

Aniiphonae.

1. Gemma sub tcrra latuit
Despecto iacens loculo,
Cuius virtus apparuit
5Iultiplici miraculo.
2. Corpus sacam, quod fuerat
Apotheca charisnmtum,
Universam exsuperat
Fragrantiam aromatum.
3. Glebam sacri corporis
Odor propalavit,
Quam neglecti temporis
Cursus occultavit.
4. Tumba raira fragrantia
Profundens viro odoris,
Corda reddit ardentia
In laudem salvatoris.

5. Superans fragrantian
Odor pigmentorum
Cumulum et gloriam
lIonstrat praemiorum.
Ad Bnedictus.
A. 0 quantus stupor populi,
Quanta frat:um laetitia,
Dura loco sacri tumuli
51ira prodit fragrautia,
Currmt senes et parvuli
Ad sancti bencficia.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 speculmn nmnditiac,
('arnis carens spurcitia,
Tuae colentes hodie
Translatiunis gaudia
Transfer ad regnum gloriae
Post huius vitae stadia.

|h-er. 1118. Praedicatorulll Vildo|»onen..a.n. saec. 15. A. -- Brev. ms. Praedi-
catorum saec. !.. Cod. bild. publ. [»h,mucen. I VIII 4. B. -- Brv. inu.
Praedicatorum saec. 14. Cod. bibi. R-ssianae s. n. C. -- Brev. m. l'rae-
dicatorum saec. 15. C,,d. Constantien. 1393. D.  Brev. in.. l'raedit.atoruln
• aee. 15. ('od. Bambergen. Ed. Vil 3. E. -- Brev. ms. Pl'aedicat-rum iii
Phorczen anni 1407. Cod. Stuttgartien. 1 b 46. F. -- Brev. iris. l'raedica-
t0,rum saec. 15. Cod. Carolsruban. Pin. 3. ;. -- Bi'er. Praedicat«rum iml,.
Venetiis 1514. H. -- Die Hymnen sind dieselben vie zum Vol'hergehenden
« »fficium.

87. De sancta l|Yml»na.

In 1. Vesperis.
Antil»llonae.
l. Sacro felix germine
Laetetur Hibernia,
Cuius floret sanguine
Iubilans Antwerpia.
2. Regis nata laudibus
Efferatm" dignis,
In his nationibus
Potens et insignis.
3. Velut inter nebulas
Stella matutina
Christianae splenduit
Legis disciplina.

4. Patris ob insaniam
E amorem Dei
Veniens Antwertùam
Se placentem hosliam
5Iundam libat ei.

5. Ne nos premat Aegyptius,
[dui mergi mares imperat,
Reduc, mart)r, in melius,
(duod te laudanles onerat.

Ad Magnificat.

A. Beata quae metuit
Metu filiali
16"

244 --

Christum, dura praeposuit
Regno tempurali
Nec consensu mali
Regis x oto paruit,
Ideo hune adtluit
Gloria spiritali.

Ail Matut inum.
lnvilat«,rium.
Iubilemus hodie
SaNatoris nomini,
ui l,almam victoriac
Dympnac dedit virgini.

In 1. Nocurno.
Antiphonae.
1. lo maguiiicentia
Dei super caelos
Dympm regis tilia
l.amlum pr»fert melos.
2. Aspernendo saeculum
I_'um insigni proie
Suum tabernaculum
Posuit in sole.
3. llente pura, munda corde
Innocens et manibus
Inquinari stupri sorde
Totis obslat viribus.
Responsoria.
1. Orlus in Hibernia
Floret in Antwerpia
Puritatis flosculus,
Cuius igil oculus
V. In honore conditam
Avis huius semitam
Ignoravit regulus.
2. A beato Gerebero
Baptizatur iam materno
Privata solamine
Virgo Dympna nomiue,
V. ldolorum vanos ritus
Detestatur penitus
Sancto fervens flamine.

3. Suo phoenix tempore
Portavit in corpore
Iesu Christi stigmata
Spernens ortus stemmata,
V. Frequens mente memori
Recondebat pectori
Sacrae legis dogmata.

In 2. :Nocturno.
Antiphonae.
1. Omnis decor tiliae
Regis est ab inlus,
Ramos extendens graliae
Quasi terebinthus.
2. Ilaec regio saepta muniminc
Nullo potest vinci tcnlamine,
Cuius pater in forlitudine
Turbatus est amariludinc.
3. Mumlum, carnem, daenmnium
tduia vicit in stadio,
Ece, sicut laetantium
Et onmimn
Illius habitafio.

Responsoria.
1. (uasi stellis
luna lueidior,
Verbo potens
et aclu fortior,
Contemplu fit
mundi nobilior,
V. Forma deeens
aspectu pulchril)r.
2. Tanto captus a decore
Delectatur in amore
Visae pulchriludinis
Incentor |ibidinis,
V. Promittens divitias
Aspirat ad nuptias
Venerandae virginis.
3. Virgo metu
nec dono frangitur,
on oboedit
et non obsequitur

-- 245 --

lqisi Christo,
cui committitur,
V. Corde credit
et ore loquitur,
Nu||o cedit,
a nullo vincitur.

In 3. lqocturno.
Antiphonae.
1. Dympnae sanctimonia
Fuit pulchritudo,
Quam ditat in gloria
Vitae longitudo.
2. Eius in circuitu
lubes nec caligo,
Sed in sancto spiritu
Tripudiura,
Pax, dulcedo cordium
Lucis et origo.
3. Ad honorem nominis
Eus recensemus
Triumphum certaminis
Mirificum,
Novum laudis canticum
Domino cantemus.
Responsoria.
1. Vigor huius virgiuis
Nii distat ab hominis
Ausu iam admisso,
Quam nequit inflectere
Furor gentis miserae
lletu vel promisso;
V. Bona coniugalio,
Rosa nubet lilio
Purpuraque bysso.
2. Tandem regnum
pro domo terrea
Passione
commmans rosea,
Geniloris
occumbit framea,
V. Rubens forts
et intus nivea

3. Admiratur ratio
Martyris sub modio
Corpus vivens mortuum,
Cuius usure sensuum
Digitosque manuum
Reslaurat oratio ;
V. Nobis in perpetuum
Per banc sit excessuum
lqostrorum remissio.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Sanctam Dympnam Dominus
Iuduit decore,
Pro quo mundum respuit
Cunl honorum flore.
2. Cordis cum laetitia
Domino servivit,
Cuius ad iustitiae
Portas introivit.
3. Tota mente fugiens
Carnis incenti,;um
Exquisivit sitieus
Demn, fontem vivum.
4. Vernans signis
et ope sedula,
quem in terris
exaltant, singula,
Beuedicit
eum in saecula.
5. Omnes terrae termini
Cnm hac sancta
Laudent nomen Domini
lubilantes et.
Ad Benedictus.

A. Festina, ne tardaveris
Nobisque, mater, miseris
Infunde rorem gratiae,
Ut carnis nostrae vitiis
Submersis eum Aegyptiis
Teeum fruamur requie.

246 --

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Exsultans in filiis
Laudum cran obsequiis
('ordis ex laetitia
Alleluia
['onsonet ecclesia ;
Antipb. m. . Gelense saec. 15.

Dies est victoriae
Marlyris eximiae,
('elebris memofia,
Alleluia
Consonet ecclesia ;
Lapsus ergo criminum
Huius apud Dominum
Excusent suffragia,
Alleluia
Consonet ecclesia.
Cad. S. Dympnae Gelen. s. n. -- In

1. Vesp. A 1, 4 lubilans Gela, Korrektur. -- In I. Noet. R 1, 2 Fioret in
Gela, K0,rrektur. -- {Die beiden zu diesem Officium gehilrigen H'mnen vgl.
Anal. XXIII, 162.)

.8. De saneto Edmundo.

In 1. Vesperis.
Antipbonae.
1. Gaude, Sion,
ornata tympano,
Decor tuus
coniunctus galbano,
Lauda illmn
chordis et organ,),
[ 'uius sponsa
venit a Libano.
• ['hrisli iugum
Emundus tencris
Adulescens
poriaxit humeris,
Virtutibus
se iungens superis
Minorat se
amen prae ceteris.
3. A convalle lacrimarum
Ad caeli fastigium
Ponit gradus gratiarum
hnplorans auxilium,
ld.uius vitae ne viarum
"Iclinet in invium.
4. Iste pasb)r
dignus memoria,
Virga cuius
fugatur bestia,

Vita cuius
occidit vitia,
Finis cuius
finit in gloria.
R. Vallem mundi tare profundi
lIunda transit orbita
Pes Edmundi, ne confundi
Possit virtus inclila,
lil immundi cordis nmndi
Reperitur semita ;
V. ('um olivae ramo redit
Ad arcam in vespete,
Non inveniL unde venil,
Quo possit quiescere.

Ad Magnificat.
lIagnificat
anima Dominum,
Qam sigillo
signavit luminum,
(uam propriam
cruore proprio
Sibi fecit
crucis ludibrio,
Quam viventem
ornavit gratia,
Quae post mortem
vivit in patria.

-- 247 --

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Adoremus regem regum
Implorantes gratiam,
Qui transvexit supra mundum
Edmundum in gloriam.
In 1. lqocturno.
Antiphonae.
1. Beatus vir impiis
se non sociavit,
Quem, quia cure stantibus
stare recusavit,
Pestis pestilentiae
non incathedravit.
2. Quare fremunt
hostes in ostium,
3_ quo pendent
tot arma fortium,
Quod non tinet
impulsus hostium ?
3. Cre invocat, exauditur
Edmundus a Domino,
('uius voces exaudire
non differt in crastino,
Qui fideli Deo ridera
servat sine terlnino.
4. Verba supplicantium
Auribus percipias,
[ui linguas infantium
Ad laudaudum cxpias,
0fa te laudantium
Ad laudes aperias.
5. Domine rex,
quam admirabilis
('uncta moves
manens immobilis,
In nos labens
in te non labilis.
6. In Domino dominorum
('onfisus est, non honorum
Ednmndus in onere,
Nanl honores, hos[es morum,
Sine mora sycomorum
Succidunt in vespere.

Responsoria.
1. Primus iaspis lapidum
in Edmundi fabrica
Fabricae subponitur,
ut rides catholica
Per augmentum operis
regna tangat caelica;
V Designatur
rides in iaspide,
Prior omni
ponendus lapide.
2. Secundus in fabrica
saphyrus erigitur
Coloris aerei,
per quem spes innuiur
Per quam a terrigeno
caelum adipiscitur;
V. Edmundi spes elevatur
Ad hahendum, quod speratur.
8. Opus sancti fabricatum
Consummat carbunculus,
qui est virtus caritatis,
4ua sic Christi famulus
Ardens lucet, quod ad lucem
Omnis stupet oculus;
V. In ardore caritatis
Ut iubar aethereum
Pluit verbum veriatis
Populo vas aureum.
4. In tribus catholicis
virtus circulatur,
quattuor politicis
circulus quadratur,
Ut a septenario
nunquam moveatur;
V. Sic septem virtutibus
Edmundus ornatur,
Sic ornatus spiritu
septeno rirmatur.

In 2. lqocturno.
Antiphonae.
1. Domine, qui in tuo
vivunt tabernaculo,

-- 248 --

Eis es in requie,
eis in umbraculo,
T« eos inebrias
voluptatis poculo.
2. Domine, in viriute
tua vit laetatur,
[Jui dura adhuc ,iveret,
in te laetabatur,
Cul mundi laetitia-
nihil videbatur.
3. D,»mini sunt onmia,
caelum, terra, rnare
Qui cuncta de nihilo
potuit creare,
[ui dissona consonis
voluit ligare.
4. Exaudi nos, Domine,
l,rOt ector eorum,
qui te colunL praedicant,
cor et corpus quorum
('onfitentur opere
te Demn deorum.
5. Te decet laus
honor et gloria,
l'ui Jure
debentur omnia,
( 'uius nutu
vivunt mortalia.
;. P, onum est fideliter
tihi confiteri
('ui lex est parcere
ius est misereri,
Nescis malum hodie,
quod facium est heri.
Responsoria.
1. I,atere non poterat
Virtuimn. lucerna,
(uae succensa ïuerai
A luce supcrna,
Clamat gestus hominis,
Quod sub ala numinis
Lateant interna ;
V. Ie cure Dina corrumpantur
Sichimorum macula

Sensus omuaa castigatur
Disciplinae ferula.
2 Sub nodis cilicii
Corpus expers vitii
Domat vir beatus,
Viget in vigiliis,
Pinguescit ieiuniis
lugis cruciatus
V. Se sui carnificem
Ante sumnmm iudicem
Offert maceratus.
8. Sublimaius in pastorem
Urbis ('antuariae
OllU5 gerit, non honorera,
Ut Cherubim gloriae
Plus ignescit in saporem
Gustus sapientiae,
V. Maior factus de minore,
Minor marier in maiore.
4. ('or Edmundi purpuratur,
Dura cruoris memoratur
('hristi morientis,
Candet byssus castitatis,
Rubet coccus caritatis
Aaron vestimentis ;
¥. lacinihus in(exiiur
tamquam verus testis,
Quod Edmundus civis sit
patriae cae|estis.
In 3. Nocturno.
Ad Cantica.
A. ('anlica laetitiae
Caeli cure principibus
Sic psailamus hodie
Coniuncti psallentibus,
Ut voces concordiae
Concordent caelestilms.
Resp«nsoria.
1. Plcbis pondus sustinct
super humerali,
luste iudex iudicat
in rationali,

249 --

Talum tangit poderis
opere finali ;
V. Ornant frontem ]amina,
signum purilatis,
Sonant tintinabula
verbum verimfis.
2. Exsulat ab Anglia
Praesul pro iustitia,
Regnum intrat Galliae
Verbi plenus gratiae,
Mortis solvit debitum,
Commendatum spiritum
Reddit regi gloriae ;
V. Reportatur DoMino
('um lucro talentum,
Talento pro quolibet
reportantur centum.
3. Non est nostrae paupertatis
Nec lmmanae facultatis
Referre miracula,
Quibus virtus deRafis,
Testis sancti sanctitatis,
lllustravit saecula,
V. 3iors et morbus admiramur,
(}uod sic signa dominantur.
4. Ad te, locum gradarum,
Gratae mentis non ignarum,
lesu boue, lacrimarum
Revertuntur flumina,
Quibus tibi supplicamus,
Ut viventes sic vivamus,
Quod post vflam teneanms
Tecum caeli culmina;
V. Tu Emumli precibus
A tuorum tnentibus
Sua tergas crimina.

In I, audibus.
Super Psaimos.
A. Ad laudandum caeli regem
Cohortenlur nostru,n gregem,
Clament cordis gemitus,
Te bonorum creatorem,
Te donorum largitorem
Laudet omnis spiritus.

Ad Benedietus.
A. Benedictus oriens
Dator verae lucis,
ui pro nobis morie,m
Cruciatu crucis
Caecis lumen attulit,
Baculum caducis ;
O rex regni gloriae,
Qui Edmuudum hodie
Ad regnum reducis,
Fac nos eius precibus
Tare votis quam vocibus
Sic tibi placere,
Ut datum pauperibus
Regnum in cae]estibus
Possimus habere.

Per Horas.
Ad Primam.
A. Primae lucis
orto iam sidere
Supplicemus
affectu celeri,
Ut sic relit
nos die conteri,
Ne conterant
nos umbrae vesperi.
Ad Tertiam.
A. Tertia nos repleat
spiritus in llora,
uo Ednmndi claruit
aetatis aurora,
Qui loqui discipulis
in vote sonora
Linguis novis docuit
brevi motus mora.
Ad Sextam.
A. Sexta novus Abrallam
diei fervore,
Divino divinitus
succensus amore,
Tres visos detriplicat
uno sub honore,
Honorem credentium
purgans ab errore.

Ad Nouam.
A. Nonae sanctus memor horae,
tua Messias moritur,
Intra missam suo more
M essiae commoritur,
Sacro sacra smuens ore
Sic sumit et sumitur,
tJuod amborum in amore
Cor unum efficitur.

In 2. Vesperis.
Antiphonae.
1. CJuanti sanctus sit nominis,
Mortui testantur,
¢,lui utriusque hominis
Morte tenebantur,
Nain Edmuudi meritis
Multi suscitantur.
2. ('um leprosa delepratur
Sub Edmundi pallio,
Audit surdus, mutus fatur
Praesulis praesidio,
¢'hristi rides dilatatur,
Laetatur religio.

3. Caeci vident, currunt claudi,
Valent paralytici,
Daemon cedit, salus redit,
Surgunt epilentici,
Salvat sanos, aegros sanat
Summi manus medici.
4. tdui prece, qui merito
Tot auxiliaris,
('aritatis debito
bIobis tenearis,
Ut nos more solito
Tuos tuearis.

Ad Magnificat.
A. Suum suscepit puermn
Memor misericordiae
Pater post verba verberum,
Sicut ad patres patriae
Praedixerat, sic hodie
Transfert ad thronum gloriae
Suormn patrem pauperum,
tuem sicut venam veniae
Rogamus, ut in postel'um
imus ei memoriae.

Brev. nm. Pa, isense (Pairis) saec. 13. Cod. Colmarien. 315. add. saec. 14.
A. -- Ilrev. ms. Wettingense saec. 13. Cod. Araugieu. W 7 q. B. -- Brev.
ms. Cisterciense saec 14. (',,d. Valliccllam C. 106. C. -- Brev ms. Cis/erciense
saec. 14. Cod. l'nrisien. 8882. il. -- Antit,h. ms. Hi|ariense V anni 1632.
E. -- Il beginnt mit R, 3 der 1. N.ct.; das v,rhergehende an.gerissen
E hat nur die Teile dos Diurnale. -- In l. N-ct. R 3, 9 verbum caritatis
C. -- In 3. Noct It l. 5 p,,nderis C. -- R 2, :5 Galliam C. -- In Laud.
ad lgened, gt. 15 P-ssitum C. -- Ad Prim. gt. 7 Non conterant C. -- llymnen
cfr. Anal. IX', Nf. 230233

89. le sattcto Eligio.

I,, 1. Yesperis.
Autiphonae.
1. Dum contendit in agone,
Spe mercedis et coronae
Suspirat Eligius.
2. Gregem suum eonsolatur
Dicens, quod taon terrealur,
Licet absit corpore.

3. Fientes dicunt: nfiserere,
Nobis absit hoc videre,
bIoli nos deserere.
4. Febrem sentit in se volvi,
Putans per hanc iam resolvi
Deprecatur Dominum.
5. Christe, memor esto lnei
Pacis, lucis, requiei
Locum mihi tribue.

-- 2,51 --

Ad Magnifieat.
A. 0 mirandum et laudandum
Caeleste mysterium,
Quod praetendit et ostendit
Electi praeconium,
(dui per avem designatur,
Sicut matri revelatur,
Volantem sublinfius,
dua signaris Christo earis
Te comparari dignius.

Ad blat uticum.
Invitatorium.
Personenms tibi, Christe,
Laudes in Eligio,
Cuius novo locus iste
Gaudet benefieio.

In 1. lqocturno.
Antiphonae.
1. Eligius a re nomen
Est sortilus, cuius omen
Iustus a iustitia
Deus dedit et gratia.
2. Eligio dante vota
Deo flagrat domus tota,
Cuius secreta thalanli
Perfudit odor balsami.
3. Eligii dura fabrile
Surgir opus tutu exile
Lunfinibus obicem
Semper habet codicem.
Responsoria.
1. Decantemus salvalori
Laudes in Eligio,
Cuius prece nequit mori
tduidam in su.pendio,
V. lduem ri»ver Eigius
ad pia vola pius.
2. Dura oraret sanclus Deum,
Ut securum reddat eum
Certa per indicia,

Utram sibi sit accepta
Beneplacens et perfecta
Sua paenitentia,
Eece, quidam astitisse
Sibi visus et dixisse
Grandi cure fiducia:
V. Eligi, gaude,
tua sancta preeatio laude
Digna caret laude
• . quod petis, illud habere.
3. lste verus faber auri,
Namque ipso sunt thesauri
Vere sapiehtiae,
ldui probatur veram aurum,
Non hanc hiems urit lauram
Virentem tota die 
V. Surdos zudire
faciens claudosque salire.

In 2. Nocturno.

Antiphonae.
1. Eligius treeentarum
Pater fuit puellarum
Fundans his eoênobium.
2. Sanctus autem pro filia
Libros et necessaria
Ponit in eaelestia.
3. Eligius, plenus bonis,
Tare puellis quam nmtronis
Dat vitae subsidimn.

Responsoria.
1. Gravidata nova fetu
Cure esset Terrigia,
Consternata fuit metu
Propter nova sonmia
Stratum ..........
Quandam vidit aquilam
Forma sui pracfulgentem
Et permis in nubilam;
V. Sanctus erit de te,
ait sibi voce prophelae.
2. ('revit infans Deo earns
Subtili ingenio,

-- 252 --

Quem Francorum rex prae-
clams
Docturn artificio
Laudat, foyer ut probatum
Auri dato pondere,
uod miraudo duplicatum
Est tu eius opere.
V. Reddita sella duplex
3. Dmn benigne contrectari
Nec in mauu se portari
Vellet emissarius,
Huuc cessaute feritate
Pia pins pietate
Sanavit Eligius;
V. Nam femur obstrictum
sancti virtute refictmu.

lu 3. Nocturno.
 ' Antiphonae.
1. Eligius ad decorem
Dei domus et honorera
Auget ministerium.
2. Saucti providenia
Submiuis[rai omnia
Ne sit neglegenfia.
3. Sancfi viri grafia,
,uam habet in curia,
Malis est inopia.
Resp,,nsoria.
1. lste forma spe«'iosus
Et decore roseo
Stola sua gloriosus
(ïnguloque aureo,
Regi supra sefina,
('hfisto subtus cilicina
Veste placens nimis
moalia quaeque negabat,
V Omnia cal,tivis
pauperibusque dabat.
2. Sicut apis sagax florem

Sic virtutum possessorem
Vitae sanctae per odorem
Sancti probat gratia,
V. lqam vas dante merum
non deficit sibi merum.
3. Lux, Eigi, qui multorum
Refulsisti monachorum,
Sic praesentem rege chorum,
(Juod post huius vitae fi)rum
Luce beatorum
ponatur in aede polorum;
V. Qui pietate cluis,
auxiliare tuis.

In Laudibus.

Antiphonae.
1. Eligius, Dei teml,lum ,
Bonis tu se per exemplmn
lIagis vult proficere.
2. Dari sibi petit viilam,
Bonum possit ut per illam,
[uod intendit, facere.
3. Rex au,lira voluntate
Sancti sui largitate
Donat ei praedium.
4. In quo coetu monachoum
Congregato beaorum
Fundat monasterium.
5 Fratres sancti menle tota
Deo reddunt sua vota
lubilantes cordibus.

Ad Benedietus.

A. 0 dilecte praesul, audi
Nos vacantes tttae laudi,
(duosque tenet navis Petri
Fluctuantes hos a taetri
Syrte salva pntei

-- 253 --

In 2. Yesperis.
Ad Magnificat.
A. Sancto sanctmn emittentc
Spiritum de corpore

Sphaera ignis est repente
Visa caelum tangere,
Quae praetendens signum crucis
Hune ad domum verae lucis
Signavit consccndere.

Brev. Gebennense imp. Gebennae" 1479. -- In 1. Vesp. # 1, 1 Dum
tendit in. -- # 4, 1 in se revolvi. -- Ad Magn. #, 2 ministerium. -- Ibid. 4
( electi; lies Eligii? -- Ibid. 7 Siclanbem sublimi. -- Ibid. 8 sq. Qua di-
gnaris cnm Christo tuo caro simul te comparari dignius. - In 1. Noct.
# 3, 1 dura fahrice. -- # 3, 2 urgit «»pus dura exiles. -- #  3 Limini-
bus ob rem. -- R 2, 2 Ut «,hscurus reddat. -- # 2, 3 Cires per iudicia. --
# 2, 8 Sihi iustus et. -- R 2. 9 confiducia. -- R 2, 10 Eligi grande. --
R 2, 13 Quo petis illud. -- R 3, 6 Urentem tors. -- R 3, 8 faciensque
psallire. -- In 2. Noct. # 2, 2 Sanctus autem filiam. -- R 1, 9 erit de te
mater. -- R 2, 4 Docturus. -- R 2, 10 prio data pondere. -- R 3, 1 Dudum
benigne. -- R :, 2 Nec in manu se ferri. -- R 3, 5 plis. -- R 3, 7 retour
obstractum. -- R 3, 8 virtute reparatum. der lies: Nam femur est fracture
sancti virtute repaetum? -- In 3. Noct. R 1, 4 Angeloque aureo. -- R 1, 5
supra ferrina. -- R 2, ] .q. Lies: florum sugit mel arque dec,,rum? -- B 2, 3
Ferens ad Mas varias. -- R 3, 5 aede fi.blt. -- In Laud. # 2, 1 petit
muita. -- # 2, 2 p«,.eit. -- Ad Bened. /t, 2 vocantcs. -- Ibid. 4 Et fluctu-
antes h«,s a cetu. -- Ibid. 5 Sixte sales putei. -- Ibid. 6 P,jrtumque. -- In
2. Vesp. ad Magn. #, 1 emittentem.- lhid. 7 Est visa lute c«mscendcre.-
Am Texte dieses tfticiums muf«te mehr, sis s«,nst in den Anal. mit Recht
der Braucb ist, ge/iudert werden, da der.elbc gar zu .chlecht /iberliefert
ist; in den (;enfer Brcvieren von 14,7 [Gent) uud 1525 (Lyon) i.t leider dies
(fficium (vielleicht seiner Fehlerhaftigkeit vcgu?] bereits ausgemerzt; zu
demselben geh6reu die llymnen: in 1. re.p.: Pium patrcm Eligium (Anal.
XI, 117); in Noct.: De fabri mini.sterio (Ibid. 115); in Laud.: tuis similis
Eligio (Ibid. 117).

90. De sancta Elisabeth.

In 1. Vesperis.
A ntiphonae.
1. Laetare, Germania,
Claro felix germine
lascentis Elisabeth
E regali semine.
2. Quae nexu coniugii
Data viro socia,
Suave iugum I)omini
Tulit ab infantia.
3. Apta tandem viii votis
Sicut crevit viribus,
Ira prius sic devotis
Exerevit virtutibus.
4. Sic fulgebat in aspectu
Exculta decentius,

Paupertatem in affectu
Colebat attentius.
5. Quanto sesc depl5mebat
Humilis nobilitas,
Tanto magis elucebat
llobilis humilitas.
K. Benedictus sit Dominus,
Deus omnis gratiae,
(dui coronavit ad portam
l'aradisi h«»die
Pauperculam, sed exorlam
Regum de progenie.
V. Mulieres opulentae,
Audite et facite
Secundum hanc, ex divite
Façtam voluntarie.

254 --

Ad Mag,dficat.
A. Gaudc, caelum, tcrra, plaudc,
Dies adest digna laudc,
Plena dies gloria,
Qua Elisabeth antiquum
Castitatis inimicm
Elisit victoria ;
l'ia mater et matrona,
Tuis san('tis precibus
Interventrix et patrona
Sis pro nubis unmibus.

Ad Matutinum.
I m itat,,ri um.
R, egi Deo iubilantes
Iaudmn per insignia
Exsultemus  enerantes
Elisabeth sollenmia.

2. Ista regis filia
Haec contemptibilia
Mundi non elegit,
Sed se ipsa fortior
Seseque sublimior
Se sibi subegit,
V. Spiritum ieiunio,
Carnem sub cili('io
Iugiter castigans.
8. 0 mirandam mulieris
lluius fortitudinem,
Qua in se vitae veteris
Sic oc¢idit hominem,
Et potestates aeris
Vertit in formidincm
V. Hoc pugnatura stadiu
]Mente virum induit
Femur cingens gladio.

In 1. Nocturno.
Adiphonae.
1. Ex ore lactentiuln
l,audem Deo perficit,
lnfantes egentium
Dura quasi nutrix reficit.
2. A calore caritatis
Calefacti p,upercs,
luxta prunas nuditatis
Laetantur immemores.
3. lnquinari manus sorde
Reputans delicias
lnfirmorum nmndo corde
Tractat inm,unditias.
Resp«,nsoria.
1. De paupertatis palea
Dura quasi granum germinat
Eisabeth insignis
llaereses ab area
Fidei disterminat
Meritis et signis ;
V Aures surdis reserat,
Claudis gressum reparat
Et caecis incessum.

In 2. Nocturno.
Antiph.nae.
1. Ab infus regis tillac
Onmis decor gloriac,
Nihil tbris al,petit
Laudis et honoris.
2. Omnium refugio
Fortiter adhaeret,
Dura viri solatio
Vidua careret.
3. llabens caelo fundamentum
_A_.Ul'Ulll super et argentum
l'rudenter aedificat,
lum pauperes laetificat.
Responsoria.
1. Aspernata saeculum
Generosi sanguinis
l'arvipendet titulum,
Apprehendens enim fusum
Manuum consilio
Victus quaerit usure,
V. In gazophylacium
Vidua cure vidua
Totum mittens pretium.

-- 255 

2. Egens egenis largiens
Sibi nil relinuil,
Caeleste regnum ambieus
Haeo praeseus olnne resl,uit ;
V. Fide grandis, sire secura
Manuln mittit ad futura.
8. Caeco harO, cui nec sedes
Eant oculormn,
lnstrumenta lueis dedit,
Et naturae decus redit
Per lnomena temporum,
V. l'qovum hoc spectacululn
Idem isti vetus Chrisfi
Renovat miraculmn.

In 3. Iqocturno.
Antiphonae.
1. Deo decantent omnia,
Qui x itam reddit mortuis
Eisabeth suffragiis
Eugat daemonia.
2. Iustae lux orta gl-atiae
Late spargens radium
Reclis corde studium
Ingerit laetitiae.
3. Deus palam olnnibus
Revelans iustitiam
Salutareln gentibus
Per hanc infudit gratiam.
Responsoria.
1. Faumlis se falnulaln
fecit haec beala.
Coquinae squaloribus
gaudens demrpata
E cor gerens indefe»sum
Debiles debilior
l'ortat ad secessum,
V. Sic sedula paupercula
Lavit istos, illis stmvit.
2. Aman in patibulo
cure Esther appendit,
Holoferis dexteram
in caput extendit
Et suum periculo
populum defendit ;

V. Mauum mittêns ad fortia
Sic vincit iunocentia.
3. 0 lampas ecclesiae
Rivos fundens olei,
Mediciua gratiae,
l\'ut rimenluln fidei,
Tutelam praesla pavidis,
Calorem lninus fervidis
I,anguidis lncdelam.
V. Tu Dei salurita%
01ira fruclifcra,
Cuius lucet puritas
Et resplendent opera.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Domiuus Eisabeth
iuduit decore
{'uius ialn parata es!
sedes in honore.
2. Deo cure laetitia
serviens puella
Sub magistri manibus
sustinet flagella.
8. Haec ad Deum sitieus
E curreus in siti
Carnis desideriis
didicit reniti.
4. Domo, rebus dura ablatis
Mendicat hospitium,
In camino ImUl,ertatis
Benedicit Dominum.
3. In tantis virtutibus
Famulae fidelis
Laudet olnnis spiritus
Dominuln de caelis.
Ad Beuedictus.
A. Cornu salutis hodie
lu turribus ecc|csiae
Dominus erexit,
Quo de manu Philistaei
Castra l)rotexit fidei
Ac in viam gratiae
Plurimos direxit.

256 --

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Exsultct vox ecclesiae,
lam caput superbiae

Elisabeth contrivit,
çuae non exaudivit
Vocem exactoris,
Cuius intercessio
Revertentes societ
Angelorum choris.

Brev. ms. (}rd. Tt.utonici anni 1461. ('od. Arch. [h'd. Teur. lYS5. A. --
l;rcv, ms. Rum-ldi de Sicking«n. episc,pi W,,rmatien. Cod. Parisill. 1310.
B. -- (%d. S. Fh,ria»i XI. 616 ;,dd. saec. 13. C. -- C,,d..S. FI«»riani XI,
245. saec. 14. D. -- Brev. ms. Teldense anni 1353. Cod. Prag. VH F 2:;.
E. -- Brev. ms. Kremscnse saec. 12. C,»d. Capit. Olomucen. 25. add.
saec. 13. F. -- Brev. ms. Cistercien. Gallic. saec. 13. Cd. Casanaten. A IV
47 {1465). add. saec. 14. G. -- Brev. ms. Franciscan. ltalic, saec. la/la. Cod.
Matriten. C 69. Il.
Brev. ms. Trevirense saec. 14. Cod. Treviren. 366. -- Brcv. ms. Prae-
monstratense {?) anni 12sl. Cod. Capit. Treviren. 177. -- Brev. ms. Trevi-
rcnse saec. 15. Cod. ('usanns 71. -- Brev. ms. 8. Mariae Gedanen. saec. 15.
Cod. I,ihl. (;(;. SS. F,d. 21. -- Brev. nls. M,masteriense saec. 15. Cod.
Darmstadien. 950. -- Brev. ms. Tremoniense sacc. 15. C,d. Darmstadien.
69. -- Brev ms. Coloniense saec. 13. Cod. Darlnstadien. 940. -- Antipll.
nls. Rasdorfi.nse saec. 15. Cod. Fnlden. Aa 55. -- Brev. ms. Wingartense
saec. 15. Cod. Fuhlen. Aa 122. -- Brrr. ms... Bonifatii Fulden. sacc. 15.
Cod. Fulden. Aa 1. -- AIItiph. ms. S. Barth,lomaei Francofilrten. saec. 15.
C,»d. Francofurten. Barth. 94. -- Brev. ms... Barth,lomaei saec. 15.
Francofllrtcn. Barth. 3. -- I,rev. ms Maguntinum saec. 1.5. in. Cod. Franco-
flrten. Barth. 150. -- l;rev, nls. Wormatiense anni 1460. C.d. 8emin.
Magunt. 2157. -- Brev. ms. S. Florini ad C«»uflnentes saec. 15. Cod. Semin.
Magunt. s. n. -- Brev. ms. Spircnse saec. 15. C-d. Vatican. Palat. 514.
Brev. ms. Augustal,um saec. 15. Cod. Vatican. l'alat. 523. -- Brev. ms.
Coloniense saec. 15. Cod. Vatican. Burgh. B. 2. 93. -- Brev. ms. Augustanum
allni 1397. C«»d. ('higian. D V 65. -- Brev. ms. Franciscanum saec. 15.
Cod. Casinen. 193. -- Brev. ms. Troianum saec. 15. Cod. Neapolitan. VI
E 16. -- Brcv. ms. Praedicatorum saec. 14. Cod. Angelic. C V 14. --
Brev. ms. Veteris Capcllae Ratisbonen. 190. saec. 15. -- Brev. ms. Ei-
stettense saec. 15. Cod. Eistetten. Fol. 122. -- Brev. ms. Cisterciense leer-
1and. sacc. 14 Cod. Pianoren. 5I 1. -- Brev. ms. Aquisgranense saec. 15.
Cod. Florentin. Magliabech. XXXVI 7 a. -- Brev. ms. Praedicat. 5Ieten.
saec. 15. Cod. Unir. Bononien. 2865. -- Brev. ms. Argentinense saec. 15.
C«d. Parmen. HII IV 18. -- Brev. ms. Frisingense anlli 1479. Cod. Mttinen.
X H 1. -- Brev. ms. Constantiense anni 1470. Cod. Eremitcn. 2. --
Brev. ms. Monasticum saec. 15. Cod. Eremiten. $4. -- Brev. ms. M»nasti-
CUnl saec. 15. C«»d. Ercmiten. 75. -- Antipll. ms. Bcronense saec. 16. in.
('«»d. Eremiten. 729. -- Brev. ms. Constantiense saec. 13. (:,,d. Civit. Turicen.
C 174. -- Brev. me. Oculense saec. 15. ('od. Matri¢cn. A 174. -- Brev. ms.
Romanum saec. 15. Cod. Scorialen. a III 6. -- Brev. ms. Langhemense
saec. 14. ('od. Balnhergen. Ed. VI. 10. add. saec. 15. -- Brev. ms. Lang-
hemense saec. 14. Cod. Bamhergen. Ed VIl 7. add. saec. 15. -- Brev. ms.
Praedic:tt«»rum saec. 15. Uod. Bambergen. Ed. VII 3. -- Brev. ms. Hcils-
hrolnmlse saec. 15. Cod. Erlangcn. 704. -- Brev. ms. S. Mauritii August.
.aec. 15 C«»d. Aug,lstan. F,,1. 99. -- Antiph. ms. Traiectcnse saec. 13.
Cod. Musaei German. 494. -- Brev. ins. llerbip-lcnse saçc. 15. Cod.
llcrbipoell. Mp. th. o 2. -- Brev. ms. S. Magni in Faucihu. saec. 13. Cod.
Maihingen. II 1. 8 ° 1.% -- Brev. ms. ,S. Maglli in Faucihus saec. 15. Cod.
Maihingen. I 2. 8 ° 13. -- Brev. ms. Franciscanum saec. 15. C-d. Capit.
Medi-lann. 10. -- Brev. ms. Embricense {'?l saec. 15. Cod. Sigma-
ringen. 2_. -- Antiph. ms. A,igiense saec. 12. Cod. ('arolsruhan. Aug. 60.
add. 13. -- Brev. ms. Waradinense anni 1460. Cod. Vatican. ë;247. --

257 --

Brev. ms. Zwiefaltense saec. 15. Cod. Stuttgartien. 1 b 10.5. -- Brev. ms.
Praedieatrum saee. 14. Cod. Hagen. V 27. add. saee. 13. -- Brev. ms.
Ultraieetinum saee. 1.5. Cd. tlagen. AA 123. -- Antiph. ms. Calcariene
saec. 16. Cod. Areh. Calcarien. A 14. -- Antiph. ms. . Mariac Traiecte.
saee. 14. Cod. Ultraiectin. 411. -- Brev. ms. Nissense .aec. 1.5. C«,d.
Vratislavien. I Q 246. -- Brev. ms. Cmencense saee. 14. C,,d. Wrati.lavicn.
1 Q 243. -- Brev. ms. Ni«sense saec. 14. C»d. Wratis|avien. 1 Q 247. --
Brev. ms. 8aganense saec. 1.5. C-al. Wratislavicn. I ( 249. -- Brcv.
Henrich»viense .aee. 1.5. Cod. Wratislavien. 1  7. -- Brev. ms. Magml-
tinum saec. 1.5. Cod. Casselan. Fol. 143. -- lb'vv, ms. Frideslariensc
saee. 1.5. Cod. Casselan. IV ° 30. -- Brev. ms. S. Alexandri Emhcccn. saee. 1-'.
('od. Gotingen. 23_. -- Brev. ms. Qucdlinburgense saee. 1.5. Cod. 2aedlin-
burgcn. 132. -- Brev. ms. S. Wiperti sacc. 15. Cod. Quedlinburg«.n. 19. --
Antiph. ms. Halberstadiense saec. 1.5. Cod. Werigerodcn. Za 67 m. -- Brev.
ms. Halber.tadie,ffise sace. 15. Cod. Wernigeroden. Za 42. -- C-d. Cremifanen.
309. add. saec. 13. -- Cod. Lambacen. CLXXVII. saee. 14. -- Brev. ms.
saee. 15. Cod. Lincen. F I'- 24.
Viaticus Wrati.laviensis imp. Venetiis 1499. -- Brev. Wratislaviense
imp. s. 1. et a. -- Br«-v. sec. usure Domus Hospitalis Ilieros0,1ymitani
hannis imp. s. 1. 1495. -- Brev. Frisingense imp. Augustae 1491. -- Brev.
Maguntinum imp. Lugduni 1507. -- Brev. Paderbornense imp. Lil,siae 1513. --
Brev. Traieetense irai», in Schonhoven 1495. -- Brev. Hallense imp. Lip-
siae 1.534.  Brev. Zagrahiense imp. Venetiis 1505. -- Brev. Eistettense
imp. s. 1. et a. [Hieron. ll61tzel 1525. -- Brev. Eistettense imp. Eistadii
1454. -- Brev. Vrdcnse imp. s. I. et a. -- Brev. Pragense imp. Narem-
bergae 1.502. -- Brev. Pataviense imp. Venetiis 1-50. -- Viatieus Vratis -
laviensis imp. Venetiis 151-)1. -- Brev. 8igenense imp. Caesaraugustae 1547.
etc. etc.
In 1. Vesp.  2, 3 Domine, D. --  5, 2 Nobilis humilitas D- --
 5, 4 Nobilis viriffifitas. D. -- , 1 sit fehlt C. -- In 1. Ne, ct.  1 1
lactantium D. -- R I, 2 germinans D.- R 1, 5 disterminan D. -- R 2, 2
Hic D. -- R 2, 4 ipsam D. -- R 2, 9 castigat D. -- In 2. Noct. R 1. 7
gazophylacio D. -- R 2, 4 Hic praesens C. -- In 3. Ne, ci.  2, 2 Recti«
cordis C. --  .q, 4 infundit C. -- R 1, 6 Debiles debiliter C. -- R 1, 7
decessum C. -- R 1, 9 Lavit istos illustravit I). -- R 2, 6 vincens populum
D. -- In Laud.  2, 2 sapiens puellae C. --  3 3 desiderio D. -- F hat
in 2. Vesp. noch folgende :
l) beata sponsa Christi,
Elisabeth, quae meruisti
Apud regem angeloraam
Suscitatrix mortuorum
Fieri quam plurium,
Felix tui depressio
uperbis fit repressio
Et robur humilium;
Tu pro nobis, mater pia,
Roga regem omnium,
Ut post hoc exsilium
Nobis det vera gaudia.
Zu dem Officium geh5ren urspr/inglich die ltymnen bel M,,ne III. 2_6 und
287; vereinzelt kommen andere vor. So bat z. B. G die Hymnen: Exsultet
in ecclesia [Anal. XII, 112) ad Vesp.; ad Noct.: Laeta stupet Thuringia
(Anal. XII, 112; so bat H: Gaude, felix Hungaria {Anal. IV, 1:;0) und
Laeta stupet Thuringia. Das Oflàcium ist mit den zugehSrigen ('horilen
veriiffentlicht von E. Ranke, Chorgesiinge zum Preise der hl. Elisabeth,
Blume, Historiae rhythmicae. V. 17

-- 258 

Leipzig l%.q; der Text bei Klemming III, 04 ff. aus Brev. Lincopense
imp. Norimhergae 1493, und bel Dank5, Vetus Hymnarium ecclesia.stlcum
Hungariae, 276 ff. aus Antiph. ms. Posoniense n. 5 vom Jahre 1484.

91. De saneta Elisabeth.

In 1. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Are, mater pietatis,
Forma patientiae,
Exemplar humilitatis,
Roga regem gloriae,
Ut nos solvat a peccatis
Te colentes hodie
In hac valle castitatis
Lumen mittens gratiae.

Ad bIatutinum.
Invitatorium.
Adoretur rex gloriae,
Sponsus matris ecclesiae,
Qui Elisabeth gaudia
Dat hodie caelestia.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Ex regali stirpe nata
3Iulier haec tare beata
Velut sol inter nebulas
Sic fulsit inter alias.
2. Mundo namque senescente
Et ad finem iam tendente
Tamquam stella clarissima
lïlora lucet matutina.
3. Haec sancta ab infantia
Manus misit ad fortia
Inter mundi divitias
Continens ac delicias.
Responsoria.
1. Elisabeth, quae dicitur
Dei sui saturitas,
Nomen opere complebat,
Dura pauperes satiabat,

V. Christum enim tantopere
Satiabat in paupere.
2. Elisabeth ieiuniis
Se mactans et vigiliis,
Offerrebat cotidie
Hostiam regi gloriae
V. Non ex pectore alieno
Sed ex corpore proprio.
3. Haec matrona nobilis
Post decessum coniugis
Totum, quidquid habuit,
Egenis distribuit ;
V. Nain de dote propria
Dispersit pauperibus
Marcarum duo milia
Diversis temporibus.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Christum valde sitiebat
Inter portas infantiae,
Dura basia porrigebat
Liminibus ecclesiae.
2. Sicut apis mellificans
Ex floribus mel colligens
Congregabat cotidie
Çaelestis fructum patriae.
3. Caritate vulnerata,
Malis virutum stipata
Mactabat carnem propriam
Christo placentem hostiam.
Responsoria.
1. Tandem mitis et patiens
Et contemptu sui gaudens
Eicitur de propriis,
Afficitur opprobriis,
V. De suis nil requirebat,
Quam caritas possidebat.

-- 259 --

2. Postremo regis filia
Assumpta viii tunica,
Caris abiectis vestibus
Servir pauper pauperibus,
V. Sequi Christum sic voluit,
Christo namque sic placuit.
3. Elisabeth dura oraret
Et oculis fixis staret,
In altaris sacra mensa
Resplenduit lux immensa,
V. Ibi ostensa sunt ei
Miranda secreta Dei.

In 3. N octurno.

Antiphonae.
1. Haec mariti post obitum
Castitatis tenens votum
Viri sprevit eonsortia
Ac magnatum conubia
2. Haec est Lia plena proie,
Quae iam sine carnis mole
Vero Iacob coniungitur
Et ab eo diligitur.
3. Haec ad modum iam Rachelis
Deum videt nun in caelis,
Qui eius est solarium
Sempiternumque gaudium.

Responsoria.
1. Elisabeth contemplatur
lesum, a quo visitatur,
Flet et rider prae gaudio
Fruens eius consortio
Ac praedulci colloquio,
V. Sicut, inquit, esse mecum,
Volo ego esse tecum.
2. Orat matrona nobilis,
Totus ignescit iuvenis,
Pro quo rogat, incenditur
Ac repente convertitur,
V. Pro quo fundit preces pias,
Dolet eius lascivias.

3. Vere matronam felicem,
Vere Dei dilectricem,
Quae meruit prece pia
Dulcis Iesu praesentia
In bac vita visitari
Ac frequenter consolari;
V. 0 quanta Dei gratia
Refulget haec mater pia!

In Laudibus.

Antiphonae.
1. Christo regnanti
laus detur honorque potenti,
Per quem regnat in gloria
Elisabeth mater pia.
2. Deo laeti iubilemus
Matrem sanctam collaudemus
Quae Iesu Christi gratia
Caeli gaudet in curia.
3. Deus, ad te vigilavit
Elisabeth te cupiens
Ac praeter te nil amavit
Te, Christe, semper sitiens.
4. Benedicant creaturae
Creatorem suum iure,
Qui Elisabeth gaudia
In caeli confert curia.
5. Laudes Deo persolvamus
Matrem sanctam venerantes,
Corda voces adtollamus
Nos ad laudem concitantes.

Ad Benedictus.

A. Salv% rosa pietatis,
Salve, flos Hungariae,
Salve, fulgens margarita..
In caelesti sede sita,
Roga regem maiestatis
Ut nos salvet hodie,
Lumen mittens caritatis
Ac caelestis gratiae.
17"

-- 260 --

In 2. Vesperis.
Ad Maguifieat.
A. Au,|i. mater o beata,
Au,li preces, audi vola.

Huius parvi ¢oilegii
In bac valle exsilii,
Offer ea ponso tuo,
Cuius gaudes cousortio
In caelesti iam gau,lio.

Brev. ms..'-.  it, mi aec. 14. Cod. Virdunen. 116 ,A. -- Brev. ms. S.
Vit-ni saec. 15. Cod. Virdnnen. 1|. B. -- Brev. Vizdunetse imp. Parisii.
1525. (2. -- AB mona.«tiçch: in der Anordnung i«t C zu folg'en, da AB. um
die Ingere Form att-zufiillen, teil« prosais¢he, teils dem vorhergeh«nden [ffi-
cium entlebnte Teile einznlïigen gen5tigt sind. -- lu I. Vesp. R Elisabeth
c«,ntemplatur etc. AB. -- In 1..Ne, ct. & 1-6 die ,, der 1. xm4 2. _Noct.
B. -- A 3,4 ad delicias B. -- R 1.4 saticbat B. -- R2,5 Lies: _Non pee-
tore? -- R 3 proisch AB -- R 3 ( 4 AB}, 2 coniugis sui B. -- In
. Noct. &A 1-3 die && der .3. Noct. AB; && 4---6 lauten daselbst:
4. lhi Martha non queritur, In caele«ti claritate
Ubi Maria fruitur Eius fi'ui bonitate.
Dulci Jesu colloquio 6. Ora cure sancti omnibus
In sanctornm consortio.
Ut nos a pravis acibus
-5. Elisaheth sponsa Cnri«ti, Emundît Dei« gratis
tuae per Deum meruisti, Qui tibi dedit gaudia.
R I Po«tremo regis fi]ia etc. AB. -- R 20rat {Erat B matrona nohilis etc.
IL -- R :J, 6 )lira .-ecrela ABC. - - R 4 V(re matronam fe|icem etc. AB. --
In • Noct- Ad Cant.  Salve rosa pietatis et AB. -- A 3 1 llic ad
modum B. -- R 1 Benedictus sit Dominus Deus etc pro.aisch AB. -- R I, 2
Christum B. -- R I, .5 Ac «ua in colligio A. -- R 20 mirandam mulieris
oic. AB. aus dem vorhergehenden (ffficium entlehnt- -- R 2, 6 Delet eius A. --
R 3 Egens egenis largien« etc. AB, aus dem vorhergehenden fllcium.-
R 4 Caeco ato cul nec sedes AB, ebendaher entlehnt. -- Ad Bened. P* O beata
:ponsa Christi etc. v'|. das vorhergehende Officinm in den N,,t«n. -- AB ent-
lehnen des weitern 4  ad parvas horas, die A ad Bened., 4 & super Ps. in
2. Vesp. demselb¢n (àcium.  ll)mnen: Ad Vesp. et Laud. : _Novm sidus em-
cuit Mone Iii, 2««,; ad Noct.: O Deus alme, nostri« lave votis (Ana]. XII, I09-

92.
In I. Vesperis.
Antiphonae.
I. Gaudeat Hungaria
lubilet Thurina,
tuae dederunt hodie
Pacis et laetitiae
Pignus in ecclesia.
2. lam nova progenies.
lam decus requin,
Cuiu puichra facies.
Genu eegium
Terris mc»ritur,
Caelis oritur.
3. Ab adulescentia
Virgo victrix hodie

De san¢ta Elisabeth.
Cavens dolum ubdoli
Offert se Christo die
Iohannis apostoli
Amoris gratia.
4. quidquid ei petitur
In Iohannis nomine,
Petens felix omne consequitur
_Nec repulsam patitur.
5. Ut ipsius et Domini
Augmentetur tribus,
Servit Deo et homini
Cure ancillis tribus.
B...ata regis, nupta ducis,
Forma Christi crucis,
Regum sprevit schemata,

-- 261 --

Dura in suo corpore
In praesenti tempore
lesu portat stigmata,
Per quam septem neumaa
Mundi replent climata;
V. Regnum obliviscitur,
Dura aeternum sequitur
Regem, regis tilia
5Ianens inter vilia
Languidorum schemata.
Ad Magnificat.
A. Sicut virgo virginum
Ad altare Dominnm
Offerendum indicat,
Sic suorum puerorum
Singulos purificat,
Quorum in nmneribus
Corde, voce, moribus
Dominum magnificat.

Ad lIat utinum.
Invitatorium.
Corde psallamus supplici
Trino Deo et simplici,
Qui dilectam suam donat
Eisabeth et coronat
In caelis hodie
Corona gloriae.

In 1. Noctnrno.
Antiphonae.
1. Elisabeth
insignis genere,
In croceis
nutrita tenere,
Plus gratia
qnam ortu celebris,
Ut Lncifer
micat in tenebris
2. Sui lusus opera,
Signa pueritiae,
Pia misericordiae
Praetendunt opera

In puerpera
Tamquam grafiae
Primitiae.
3. Iam adulta nnptui
Virgo tradita
Est divino cultui
5Iagis dedita,
(uam sacra nutui
Viri subdita.
Responsoria.
1. Super regum schemata
Vernans ortu claret nata
Regis Hungarorum
lobilis Elisabeth,
Nupta viro virum habet
Datera Thuringorunl 
V. Se conformat varie
Pauperum miseriae
3Iater miserorum.
2. Sub Conrado, Dei viro,
Quem timebat metu miro,
Vovens castimoniam,
Acquisiti male cibi
Cure ancillis parca sibi
Horret alimoniam ;
V. Esecrat illicitnm.
Solum quaerit licitum
Propter confinentiam.
3. Lac fluentis, mel manantis,
Vitae fructus terrae dantis
Tendit ad promissum,
Dmn ab alto gloriae
Parficeps miseriae
Penetrat abyssum ;
V. Sic laborem Dominus
In praecepto fingit,
Sic in ipsa geminus
Amor coccum tingit,
Sic retorquet byssmn.
In 2. 51octurno.
Antiphonae.
1. Defuncto Lantgravio
Pro caelesti bravio
Vidua deiecta,

-- 262 --

Per timoris spiritum
Vilem sumit habitum
Pauper et abiecta.
2. Hospitale constrmit
In blarpurgo oppido,
In quo lassis oppido
uietis exstruxit
Remedia
Caritate media.
3. Pia gestans viscera
Pie cruciatur
Leprosorum ulcera
Pie osculatur.
Responsoria.
1. Dura apertum caelum vider,
Consolanten, ad quem ridet,
lesum coepit adfari,
Tu vis, inquit, esse mecum,
Sic et ego semper tecum
Nec volo separari,
V Se promittit Christus ei,
Cure coeperunt raira Dei
Secreta revelari.
2. Ante dies exitus
Eius collo caelitus
Avis modulatur,
A qua voce modula
Dulce cure avicula
lIelos decantatur;
V. lam vicino transitu
Prophetali spiritu
Elisabelh d«»natur.
• ,. Cui nec apex neque iota
Mandatorum deperit.
Ut arnica pulchra tota
lIortis horam comperit,
Cui nmx Christus aperit;
X. Ecce, inquit, instat hora,
In qua vigor deperit,
5Ieliorem sine mora
ligraus ,;itam reperit.
In 3. 51octurno.
Antiph.nae.
1. Admirandae saeculis
Fiunt ab aviculis

2o

Funeris exsequiae,
Cuius sunt reliquiae
In iucunda requie.
lIira nostri temporis
Clara sacri corporis
A partibus dispersis
Sanitates comparant
Et salutem reparant
Aegris universis.
Foris mirabiliter
Caecis, mutis, claudis,
Intus sensibiliter
Cure clamore laudis
Subvenit assidue
Sanctae virtus viduae.

Responsoria.
1. Quibus virtus abert,
Virtute liberat
A iugo carcerali,
Post tumores pelagi
Red(luntur naufragi
Saluti temporali.
V. llatrum graves sa|,;a partus
Et informes reddit arius
Decori naturali.
2. Ab insanis exeunt,
A caducis prodeunt
Hae virtutes duae,
Quod mundati sordium
Corporum et cordium
Sunt ab omni lue,
V. Sentiunt hydropici,
Sciunt paralytici,
Clamant et phrenetici
Viro virtutis suae.
3. Tantae signa gloriae
Venerentur hodie
Te creata cuncta,
Cuius vita recitat,
Quod octonos suscilat
llortuos defuncta 
V. Post laborem operum
Ad quietem superum
Transit mater pauperum
lIarthae vice functa.

263 --

Prosa.
De convalle pauperiatis
Ad aeternae
quietem gloriae
Transit gemma pieiatis,
Elisabeth,
gemma Hungariae.
Cuius membris unctionis
Liquor manat
sub roris specie,
Quo diversae laesionis
Dolor omnis
sanatur varie.
0 miranda vis virtutis
Huius sanctae
regalis viduae,
Quae salutem caeci% mutis,
Surdis, claudis
confert assidue
Defuncta.

Ad Laudes.
Antiphonae.
i. Tua teslimonia,
Christe, credibilia
lquptis sunt et viduis,
Quas decore induis
Et virtutum gloria.
2. Omnis terra Domino
Iubilet et serviat
Cure hac sancta Dei,
Cuius sine termino
Dulce melos obviat
Et adhaeret ei.
3. Super vitas melior
Et misericordia,
Quam laudant labia
Militantium

Et laus dulcior
Triumphantium.
Benedicta vidua,
Cuius laas assidua
Laudi confert hominum,
Benedicit Dominum.
Cordis, oris, operis
Tripudio
Cure adiuncta superis
In gaudio
Lauda, plebs fidelis,
Dominum de caelis.

Ad Benedictus.
A. Odor aromaticus,
Refocillans spiritus
Exit a migrante,
Circa corpus sedulus
Flet devotus populus
Christo visitante,
Christi redemptus sanguine
Et insiguitus nomine
Post ingemit et anle.

In 2. Vesperis.

Ad Magnificat.
Filioe Ierusalem,
Consulamini,
Yestram imitamini
lIatrem spiritalem,
Ad hanc elevamini
Pietate Domini,
Qui columbae similes
Et serpenfi respicit,
Et superbos despicit
Et exaltat hunfiles.

Brev. ms. Bisuntinum saee. 15. Cod. Parisin. 1047. A. -- Brev. ms.
,. Waldetrudis Monten. saec. 15. Cod. Duaeen. 164. B. -- Brev. ms. Francis-
canum anni 1412 {Privatbesitz). C. --
In 1. Vesp.2, 1 In novaC. -- 4,3 felixhomineB, felixomnino C
lies: Petens felix eonsequitur?  In 1. N oct. bat B andere lesponsorien,
nimlich :
1. Pu]cbra, prudens et nobilis Dulcis, mitis et humilis
Regis quondam filia, llundi sprevit gaudia,

-- 264 --

E|isabeth. per omnia
Sequens Christi vestigia,
Prout novit melius;
(2uam legit et amavit,
Concupivit, suMimavit
SunJmi regis filius.
V. Haee defunctis reddit vitam
8anitatem eoneupitam,
Aegris eonlèrt omnihus
ll,sam impl.rantibus.
2. Eiisabeth obumbravit
Suis Deus scal,ulis
Et insignem insignavit
Signis et miraculis,
(ui scapula subiugata
l'eccati piaculis

51anare sacrm oleum
Facit suis famulis.
V. Onus leve, iuum s,lave (('h,'istus)
uis impouit famulis

3. Gratuleialr ]lungaria,
Eiisabetb genitrix,
('ongaudeatque Thusia (!),
Tantae matris alitrix,
Per quam vigent miracula
Dono saneti spiritus,
[Liquor], quem sudat seapula
Morbos sanans penitus;
V. Digne decet hanc laudare
Et ad huius anhelare
8ancta patrocinia.

I n 2. Roct. g 2, 2 In Marpurch C. -- RR 1-- 3 die der ersten Nocturn. B. --
In 3. Ne, ct. RB 1--0 die der zweien Nocturn B. -- R 3 fehlt C. -- Prosa
feidt ('. -- In 2. Vesp. ad Magn. g Ab adulescentia etc. AB, cfr. g 3 in
1. Vesp. -- llynmen ad Vesp. et Noct. : Pange iingua gloriosae(Anal XII, 111);
ad Laudes: Lantgravia Thuringiae (Anal. XII, 111).

93. De sanc{a Elisabeih.

lu 1. Vesperis.
Antiphouae.
1. Elisabeth de rege
Ungarorum stirpe nata,
Vultu decora,
fert iam vidua I)eo grata.
2. luventutis florem
timore [Domini] texit,
Viduitatis laude
gratiae vixit sine fraude.
.3. Regis haee in aula
licet pie [foret] nulrita,
[vias] -ui Domini
tenens ver.q. Israelila.
4. Sericis induta
vixit sub magistrae rigore
Pia documeuta
amans pro Christi laude.
5. Ungarorum stirpis
progenie hic generata,
Fac post exsilium,
nostra ut sis advocatu.

R. De paupertatis
palea haec grana collegit,
blembra dum canais
propria spiritu subegit,
Ut nil lmerile
in opere gerendo
Sedem nil inopis
praebuit et opem dando.
V. Debilis debilior
erat, quae pauperes sanat.
Ad Magnificat.
A. Plaude, filia Sion,
Christo regi Domino.
(ui Elisabeth sic dilexit,
Odor quam adtraxit
Et Dei sapor et lmritas
Ut verum sidus praeelarum.
A sole quod differt parum
Et luna lucidius
Praedicatur,
Christus dmn sponsus
In regno adoralur,
Cui cum coniungitur,
Ut nostri memor sit,
Rogemus, in perpetuum.

-- 265 --

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Adoremus Dominum
regemque viduarum,
Qui ex Ungaria protulit
pretiosum thesaurum.

In 1. lqocturno.
AntiphDnae.
1. Ex infantium ore
lactentiumque amore
Laudem perfecisti,
hanc dura caelis invexisti.
2. Gloriam caeli
enarrant et opera Dei,
Dura in firmamento
sponsa [con]iungitur Christo.
3. Plenitudo terrae,
maris et omnium rerum
I_)omini dicitur,
haec vidua dum vocatur.

Maritum carum
plorat ad regem regum,
0bsequio suorum
clericorum ac laicorum
Exsequias parat,
virum ut carum deploret,
V. Milite facto
signoque crucis signato,

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Vestitu deaurato
stetit Christo a dextris,
¥irtutum flore
adornata cum iustis.
2. Saura tabernaculum
Deus sanctificabat,
Elisabeth reginam
ex Ungaris dura vocabat.
3. Fundamentum pauperum,
caecorum et nliserorunl,
Ylaec (bene) erexit montera,
Sion cum dilexit fundamenta.

Responsoria.
1. Elisabeth regina
Ungarorum stirpe suprema
Paul,eres amando,
pauperum lues lavando,
Caput et perles,
cure Christo ut esset heres;
V. Beata, quae texit,
pauperum membra dilexiL
2. Elisabeth [sancta],
miserorum via recta,
Leprosos mundas,
precamur, ut oleum fundas
De pectore sacro,
Christo ut iungas sponso,
Quos et Leviathan
depressit cure malo Dathan,
V. Et vinxit luto,
mundo texit scuto.
3. Elisabeth pia,
ut fi[ium planxit lIaria,

Responsoria.
1. Elisabeth, tu rosa
inter sl,inas formosa.
Cecorum lumen
mortuorumque soiflmell,
Leprosos mundas
et labe tactos ut undas
Puros facis,
oscularis quos osculo pacis,
Et saniem radis,
ulcera dura pauperis lavas,
V. Ad te cuncti clamant,
Christum qui pure amant.
2. Elisabeth signis,
miraculis ride dignis
Reginas praecellit,
cunctorum morbos pellit,
Paupercm Christum
opere bono secuta,
Debiles sanando,
debilia membra curando,

-- 266 --

V. Lumen tu caeco
membra reddis misere nato.
3. Elisabeth, vernalis
flos, tu dicere talis,
|Paul,erum] catervas
Christo iungis ut lucernas,
A scabie mundatos,
ut rosas illuminatos
V. Ad sp«»nsi hortum
Christique ducis [ad] portum.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Hostia haec tulit
alria regis intrando,
Domilmm adorat
sponsum suum vocaudo.
2. lnsulae, lerrac,
maris in hisque degentes
De caligine nubis
trahit et umbra mortis.
3. Donlinus recordatur
misericordiae et veritatis
Domui Israel,
paupcrum misere natis.
Responsoria.
1. Elisabeth speciosa,
inter spinas rubens rosa,
Humillima stella,
pauperis misera cella,
Nos a procella
mundi salva et hoslis tela,
Ut iubilemus,
tecum Dominum collaudemus
V. Cithara et choro,
cordis et organi sono.
2. Elisabeth praeclara
regem Salomonem ut Saba
Quaeris in decore,
viduarum iuncta honore,
Fruclu cumulata
regi supremo sociata,
Cure filiis plaudis,
tecum quos sedere gaudes,

V. Ut altera Sara
laetaris progenie cara.
3. Elisabeth Aman
in patibulo suspendit,
Caput Holoferni
de collo laeta extendit,
Sic liberavit
Israel et pauperes pavit
In patris regno
suos secum collocando,
V. De carcere mortis
duc tuos et malae cohortis.

In Lau dibus.
Antiphonae.
1. Induit decore
Deus Elisabeth honore,
Cure Christo regnat,
qui regna caelica donat.
2. Voces aquarum,
fluctus et undae, viduarum,
Haec sic sanavit,
Christum dura sponsum vo-
cavit.
3. Adipis pinguedo,
favus et mellis dulcedo
Animas replevit,
dolores paupermn deleit.
4. Terra Ungarorum,
fontes et flumina morum
Deum benedicebant
in caelis, qui cuncta gubernat.
5. Dominum de caelis
collaudet onnis fidelis
In tubae sono,
tympano, chordis et organo.
Ad Benedictua.
A. Elisabeth fidelis,
ora pro nobis in caelis
Christmn, regem [regum]
sponsum vultuque decorum,
Qui te hic elegit,
ex milibus dura coegit,

-- 267 --

Carnis [domans] iura
tui magistri sub virga,
Pro nobis ora,
Elisabeth noctis aurora,
Ut solem iustitiae
videamus et tuam prolem.

Ad Horas.
Ad Primam.
A. Elisabeb rigando
hortum pulcbrum plantavit,
Pupillos pascendo,
quos crudelis hostis stravit.
Ad Tertiam.
A. Dormientes excitat
Elisabeth illuminando
Fide errantes
ad Deum ore clamantes.
Ad Sextam.
A. Consilio manuum
lanam et linum quaerendo,
Sic ivit pauperes
de stercore vocando.

Ad Nonam.

A. Agrum . . .
emit pro pauperum cura,
Miseris et leprosis
vera sepultura.

In 2. Vesperis.
Antiphonae.
1. Aedificat fidem
Elisabeth cure Dominus bea-
vit

Manuum labore
et hanc reperit sine sorde.
2. Haec vitis abundans
in latere domus suae,
Filios informans,
olivarum ut essent novelli.
3. Saepe expugnabat
iuventus [eam], quam doma-
bat,
Ne peccatores
fabricarent dorsum eius.
4. De fundo clamabant
pauperes, qui eam vocabant.
Pie exaudiendo,
ad sponsum secum ducendo.
5. Non exaltatum
cor eius nec eleva[um,
Humiliter sentiebat
('bristumque pie colebat.

Ad Magnificat.

A. Elisabeth decora
fulges in caelis aurora,
Vestem pauperum
consuisti et miserorum,
Pietatis signis
prodigiis et portentis,
Ad te clamant,
Christmn qui pie amant,
Quos de profundo
matis elevasti fundo,
Nunc tecum loca,
Christum [sponsum] tumn
voca.

Officia ms. saec. 15. Cod. Sangallen. 415. -- In 1. Vesp. , 2, 3 et
laude viduitatis. -- #, 2, 4 in gratiae rexit. -- #, 5, 2 sq. progenie stirps haec. --
Si, 3 propria tamis. -- Ad Magn. A, 1 Gaude filia. -- In 1. Noct. #, 1, 4 Elisa-
beth dura. -- #, 2, 1 Gloriam tibi. -- Si 2, l0 fehlen Silben. -- 1 n 2. N oct. #, 2, 1
Tuum tabernaculum. -- Si 1, 5 Leprosas. -- Si 1, 7 Lies Puros hos lacis oder
laurosque facis ? -- I n 3. N o c t. Si 2, 2 regem solamen ut Saba. -- Si 3, 1 sq.
in patibulo Aman. -- Si 3, 8 secum locando. -- In Laud. #, 1, 4 coelica
regna. -- #, 2, 4 dum fehlt. -- #, 5, 2 laudet omnis. -- Ad Bened. #,, 5
Quem hic elegit. -- Ibid. 8 sua magistri. -- Ibid 12 Lies suam pr«,lcm?-
Ad Sextam ,, 2 et linum plectendoi vgl. Prov. 31, 13. In 2. Vesp. ad
Magn. A, 2 fulget. -- lbid. 4 con.uit. -- Zu diesem Officium finden sicb iu

-- 268 --

derselben Quelle drei Hymnen: In 1. Vesp.: Plaude, mater ecclesia, Nova fre-
quentan. gaudia; ad Noct.: Lucis creator optime, Qui Elisabeth progenie; ad
Laud.: Elisabeth regina, pauperum, Omninm salutis vena. Ist da. Offlcium
{sein sollcnde Hcxameter?) in schrecklichem Zustande, so die Hymnen in
noch riel scbrecklicherem.

94. De sancto Elisaeo.

In 1. Vesperis.
R. 0 quam felix religio,
Auctore freta gemino!
tIelias prior praesidet,
Post Helisaeus residet,
Ex utriusque carmine
Patrona gaudet virgine,
V. Hanc prophetatam primi|us
Prosequitur iam comminus
Carmclitarum cuneus.
Ad Magnificat.
A. lerrae sulcos
dum rimans aperit,
Hune pallium
vocantis operit,
Tune aratrum
cure bobus abicit
Et homines
arare didicit,
Ut Petrus post
piscare meruit,
(uando navem
cure re|i renuit.

In 1. Nocturno.
A uti phonae.
l. Dominus admirabilis
In sanc|is suis colitur,
Quorum processus nobilis
('um laudibus recolitur.
2. Enarrant caeli gloriam
Prophe|ici sermones,
lam tidei sententiam
Docent Dei praecones.
3. Signis a|que miraculis
Probat Helisaeus,
Quod caeli, terrae pariter
Dominus sit Deus.

Responsoria.
1. hIagistrum sequitur
sacer discipulus,
Aranti provenit
gratis manipulus,
Fervore cursitat
ad currum igneum i
Sic consfans comparat
duplicem spiri|um,
¥. Amplexus pallium
aurigam invocat,
Sentit propitium,
dantem magnificat.
2. Dilectus Domino
reportat pallium,
Qui tactu gemino
desiccat alveum,
In signum ordinis
chlamys induitur
Et virtus numinis
hoc miro proditur;
V. Gaudet religio
patremque sequitur,
Eemplo praevio
cuius instrui|ur.
3. IIic sanctus variis
usus sententiis
Nunc perdit perfidos
nunc parcit miseris,
Quem ursi vindicant
suis iniuriis
Nec victum tolemnt
fore conviciis ;
V. Sic muitifariis
claret indiciis,
Quod sit hierarchicis
fretus officiis.

I 269 --

In 2. lgocturno.
Antiph,,nae.
!. Pro patre proles nascitur
Et princeps conslituitur,
Dura Helisaeus Heliae
Succedit in regimine.
2. Deus nostrum refugium,
Laus, virtus, rira, gaudium,
Helisaei supplicibus
5h»bis succurre i,recibus.
3. De te dicta gioriosa,
Carmeli coilegium,
Tua probant speciosa
Fundamcnla nl»ll'iunl.

!. Torrens exundat subito,
Rigatur leilus fluvi%
Lecytus fluit oleo,
Vasa replentur liquido;
V. Mira»da augmentatio
Non arte vei ingenio,
Sed solo fit imperio.
2. Vitis pestiferae
venenum inficit,
Mixta farinula
dulcorem efficit,
Virtus prophetica
panes multiplicat,
Defunctum puerum
prece vivificat;
V. 0 quam praecipuis
effulget meritis,
Qui sic communicat
vivis et mortuis.
3. Leprae contagium
Iordanis abluit,
8ed poenam Giezi
propheta statuit,
lqaturae graviras
in ferro vincitur
Et saneti pietas
in hoste cernitur;

V. Ece, nec odium
nec favor geritur,
Culn damnans famulum
hosfi compaliTur.

II1 3. lqocturno.
Amiphonae.
1. Vox sonet, volun iubilet
hymnis Deo dalis,
Prophelarun oracu|is
iam praenuntiatis.
2. Laetenlur in ecclesia
doctores summi Dei,
Nain vident omnes populi
gloriam Helisaei.
3. Det novum Deo canficum
ch;l8 iubilaeus,
Cul peoivit spirilum
sanctus Helisaeus.
Respmsoria.
1. Fecundat viduam
Helias slerilem.
Ad vilain suscilat
Sacer Helisaeus
iepram horribilem
Toilit cure uleere
per aquae lavacrmn;
V. Neuter gentilium
contemnit populum,
lile Sidonium,
hic curat Syfiun.
2. 0 prophetam flos,
destructor scelerum,
Regum fiducia,
levamen pauperum !
Tu sanas morbidos,
ds vitam mortuis,
Totus virtutibus
splendens mifificis ;
V. Te iaudant opera
divini numinis,
Qui vivis caelitus
nec morte vinceris.

-- 270 --

3. Fuiget ecdesia
novis miraculis,
Subportant aera
descensum poderi%
Expers qui vixerat
terreni sceleris,
Caelis adproximat
in signum foededs;
V. Praecelsi meriti
prophea nobilis,
Defensa famulos,
o praeco virginis.

In Laudibas.
Antiphonae.
1. Regnum decoris Domini
Militibus stipatar,
Cuius plenis stipendiis
Hic sanctus gloriatur.
2. Agminibus caelestium
Est annus iubilaeus,
tuo nunc et in perpetuum
Congaadet Helisaeus.
3. Lucis aeternae vigiles
Fmuntur Dei facie
Prophetae, legis consules,
Quam vident clara specie.
4. lste sanctus benedictus
Cum beatis est assumptus,
Decor eius est amictus
Et laus Dei plenus ructns.

5. Iuvenes et virgines,
collaudate Deum,
Qui ad caelos transtulit
sanctum Helisaeum.
Ad Benedictus.
A. Benedictus tex caelestis,
prophetarum Domilms,
(ui per os sanctorum eius
dat legem fidelibus,
Viam pacis et salutis
praemonstrans operibus,
Ipse nos in caelo sistat
Helisaei precibus.
In 2. Vesperis.
Ad Matutinum.
A. Salve, praeclarissimac
Virtutis portentum,
¥itae sincerissimae
Patens documentum,
Lucens gemma confessorum,
Praecessor apostolorum,
Virginum et martyrum.
Exemplar egregium,
0 lqelisaee,
propheta nobilis,
Carmelitarum
pater amabilis,
Cristo conre-
gnans in caelestibus,
Confer opem
tuis sequacibus.

Brev. ms. Carmelit. Hibern. anni 149. Cod. C-Il. ss. Trinitatis Dublinen.
B ,q. 10. A. -- Brev. ms. Carmelit. Ierosolymit saec. 15. Cod. Parmen. Palat.
187. B. -- Brev. ms. S. Sepulchri. saec. 15. Cod. Parmen. Palat. 215. C.-
In 1. Vesp. I, 7 prophetam ABC. -- Ibid. 9 Carmelitarum innuens B. --
Ad Magn. A, 2 dura ruinis aperit B. -- Ibid. 6 abicitur B. -- In 1. Noct.
& 1, 4 colitur B. -- A 2, 1 caeli feblt B. -- A 2,2 prophetia A. --  2,4
Doeens B. -- I 1, 5 crucitat A. -- R 1, 7 8ic constatis C. -- I 1, 8
I,inensium A, bernitensum B, vinensem C; vgl. 4. Reg 2, 9. -- I 2, 10
patrem quem A. -- I 3, 4 hune prosit A. -- R 3, 7 ,'ietum tolhmt B. -
R 3, 9 suis conviciis B. - I 3, 11 Quod sic herarelitant B. -- In 2. Noct.
I 2, 8 prece fehlt B. -- I 3, 9 Ecee, nunc ordium B.-- R 3, 11 Necdam-
nans B. -- R 3, 12 fehlt B. - In 3. loct. & 1, 1 vocum (3.   1, 2
Deo dantis C. --  1, 4 pronunciatus B. pronunciantis (2. -- & 3, 2 iubilemus
B. -- I 1, 5 Sacre A, Sanctus BC. -- I 1, 9 Venter gentilium A, Mentis
entilium B. -- I 1, 12 Tyrium (2, Tyriam B. -- I 3, 3 aethera BC. --
3, 4 descensit B; ponderis ABC. -- I 3, 12 o prector B. -- In Laud.
 1, 3 Cuius praesens C, stipendio B. -- & 3, 2 facie Dei A.-- Ad Bened.

-- 271 --

A, 6 demonstrans C, praemonstravs omnibus B. -- In 1. Vesp. Ad Magu.
?, 11 nunc pater C. -- Ibid. 12 Christo rcgnans in B. -- Die zugehiirigen
ltymnen vgl. Anal. XXIII, 168 se l. und XIX, 12.5.

95. De sa¢to Elisaeo.

In 1. Vesperis.
R. Admiranda sanctitas
Ex copia gratiarum
Per fideles recolatur,
Dura gestorum quantitas
Principis prophetarum
Elisaei memoratur,
am in vita et in morte
Dei claret aequa sorte
Signis et miraculis.
V. Sunamitis filium
Vivum suscitavit
Et cadaver mortuum
Defunctus recreavit.
Ad Magnificat.
A. lIagna fecit potens Deus,
Dura vir sanctus Elisaeus
Per Eliam Carmelitam
Sanctiorem sumpsit vitam;
De agro uamque vocatus
Et parentibus osculatis
otisque suis cibatis
Prophetam surgens est secutus.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Adoremus regem regum
Laudum cure pracconio,
Qui locavit Elisaeum
In caelorum solio.

In 1. octurno.
Antiphonae.
1. Elisaeus, vir beatus,
Sapienter est imbutus,
Legem Dei meditatus
Et œeam est prosecutus.
2. Syriae regis servitores
Elisaeum quaesierunt

Et necis eius minatores
Adversus eum conveneruut.
3. Sub ride Dei promissorum
Ad Domiuum exclamavit,
Et a derisu puerorum
Prophetam vindicavit.
Responsoria.
1. Eiias pater inclitus
Ascendit paradisum
Angelica vectura,
Eius replevit spiritus
Elisaeum provisum
Duplici mensura;
V. Animus assidue
Ignei ardoris
Nos sublevet gratuite
Vehiculo amoris.
2. Eiiae chlamys candidus
Per flammas ignis iacitur
Et Elisaeus avidus
Captandum hunc adtrahitur
Explicite obfuscatum.
V. Iordanis flumen caeditur,
Per pallium disiungitur,
Iter pandens cernitur
Et sic per tutum graditur.
3 Eiisaee Carmelita,
Vestis tua dispartita
Fratres tuos orner ira
Virtuose, ut cum vita
Heredes sint aetherei,
V. Pallium iatum per Eiam,
Elisaeo per am'igam
Igneum quod transferhlr.
In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Filii hominum, hoc scit«»te,
Quia Domims sanctum
suum mirificavit

-- 272 --

Et promittens hoc devote,
De olla moïtem quod fugavit.
2. Auribus, pater, percipe
Vcrba clamoris met,
Ut gratioïa prospere
In me duph.ntuï Dei.
3. Nomen tuum admirabile
Eisaeo demonstrasti,
Contra salutcm Syriae
Sagitta du,,, pugnasti.
Responsoria.
1. Na,nan Syru cum peculio
Elisaeum sanctum a,liit,
A lepra eum ut mundaret,
Dei doctus ex consilio
Prupheta dona respuit,
Gratis emn ul curaïet;
V. Giezi Syri n,unus capit,
Hoc viï sanctus intus sapit
Et Giezi virus inficit.
2. Virtutem crucis gloïiosae
Pater sanctus figurabat,
Defuncto matris dolorosae
Nato vitam impetrabat,
bh.mbra men,bris applicuit,
Puer septies oscitavit ;
V. Adoravit Don,inum
0stium pïae¢ludendo,
Ciïcuivit sed pue,'um
Calorem infundendo.
8. Elisaee, pater boue,
Confer nobis in agone
TemlmS salutifcrum,
Ut in peccati regione
Suivi malo a praedone,
Qui tenenlur ilexll scelerum,
V. Post passam fumera gratiae
Fruamur fruge veniae.

la 3. lIocturno.
Antiphonae.
1. In monte sancto requiescet
Innocens adpïobatus,
Et laus eius invalescet,
Dura gens per eum est cibatus.

2. Dulcis benedi¢tio
Viro Dei fuit data
Et vita sine termino
Nunc sibi est adlata.
3. llomo Dei concupivit
Vultum Dei contemplandum,
llt Deus eu,n iusignivit
hffectas aquas ad sanan,luln.
Reaponaoria.
1. l'rophe:arum filii.
Fïatïes de Car,neh»,
Çandorem fertis lilii
In terra et in caelo,
Nain Elisaei pailium
In vos est translatum,
Ut castmn sit obsequium
Vestrum et l,umiliatum;
V. Oh.um auctum viduae
l'er sanctum Eisacum
Èt opus pium sedule
Effectum propret Deum.
2. 0 Carmeli princeps sancte,
Dux religi,mis tantae,
Vitan, celsam, quam duxisti
In nobis ora hanc firmari,
Veram. mundam, abdicatam,
Iustam vitam adprobatam.
Admiranda sanctitas
E copia gratiartm
l'er fideles ïecolatur,
Dura gestoïum quantitas
Principis pïophetarum
Elisaei memoratur,
Nain in vita et in morte
Dei claret aequa sorte
Signis et miïaculis;
V. Sunamitis filium
Vivum suscitavit
Et cadaveï moïtuum
Defunctus recreavit.
lu Laudibus.
Antiphonae.
1. Deus carum filimn
Induit decore,
Cui patris pailium
blisit ex amore.

-- 273 --

2. Per Elisaei festum
lubilate Domino,
Ut omne cor maestum
Consoletur gaudio.
3. Prope torrentem fluminis
In terra deserta
Perambulat ri numinis
Gloria cure aperta.
4. In opere deifico
Per saeculorum saecula
Ex ore prophetico
Benedicunt Deum singula.
5. Magna virtus Dei
Per spiritum Elisaei
l1ira operatur,
In quil)us honoralur.

Ad Benedietus.
A. Pater» tu propheta
hltissimi vocaris»
Plurima secreta
Pandisse praedicaris)
Duc nos ad Dei faciem
Hosfiumque verte aciem,
Da gratiae scienfiam,
Peccati indulgenliam.
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Carmeli cultor, Elisaee,
los virtutum veste tege»
Doce clare nos in lege
Et in ride stantes rege,
Transfer nos ad pacis montem,
Ut gustemus vitae fontem.

Brev. ms. Carmeli Abenspergani anlli 142. Clin. Mona«'en. 2502. --
In 2. Noct.  1, 3 promitte. -- R 2, 9 sed ad puerum. -- In 1. Vesp. et
Ne»ct. Hynlnus: Hic pins; ilur diese zwel W«»rte fiuden sich. Sie sollen
wahrscheinlich die zweite Strophe des Hymnus Iste confessor bezeichneai.

96.
In 1. Vcsperis.
Antiphonae.
1. Laudibus magnificis
Celebret ecclesia
Erasmi pontiticis
Votiva sollemnia.
2. A primaevo tempore
Casto vigens corpore,
Gratis micans moribus
Virtutumque floribus.
3. Vir praeclarae sanctitatis
Pulcher erat facie
Geminaeque venustatis
Templum decens gratiae.
4. Ornat floridam aetatem
Decus innocentiae,
Omnem fogat vanitatem
Spiritus prudentiae.
5. Linguam habuit disertam»
Faciem amabilem
Blume, Historiae rhythmicae. V.

De sancto Erasmo.
E scientiam expertam,
Vitam venerabilem.
R. Erasmus, Deo dilectus,
Christi plebi placuit
Et in praesulem electus
Talem se exhibuit
(uod gratuitis perfectus
Velut sol emicuit.
V. Verbo fulsit et exemplo
Cornscans ut Im'ifer
Et columna Dei templo
Crucis signi signifer.
Ad Magnificat.
A. Christe Iesu, pastor bon%
Legis lator et parone,
Partis sapientia,
A quo strenuum pastorem
Et idoneum doctorem
Accepit ecclesia,
Erasmum, qui profliatus
Pro commissis ovibus
blostros excuser reatus
Suis sacris precibus.
18

-- 274 --

Ad Mat utinum.
Invitatorimn.
Corde, voce iubilantes
Christo demus gloriam
Et Erasmi vencrautes
Martyris victoriam.

Sequunur et oboediunt
Cellamque custodiunt.
V. lumentisque hominibus
In necessitatibus
Subvenir precatibus.

In 2. Nocturno.

In 1. locturno.
Antiphonae.
1. Erasnfi pontificis
Agentes memoriam,
Agonis multiplicis
Laudemus victoriam.
2. Iussu Diocletiani
Ferbuit malitia,
Puniuntur christiani
Crudeli saeitia.
3. ttanc Erasmus ut audiit
l'ressuram fidelium,
Solitudinem adivit
Germinans ut lilium.
Responsoria.
1. Dura intrat solitudinem,
Omnem sollicitudinem
In Dominum iactavit,
Vacans Deo purius,
Quem oh hoc uberius
Christus visitavit 
V. Visitant hunc angeli
Colloquentes praesuli,
Ibi bene sibi.
2. Septem annis latuii
In arbustis Libani
l'raesul venerandus,
Sed latens innotuit
In virtute Domini
Signis admirandus,
V. Sed nec faine deficit,
Cui Christus sufficit,
q.)uem per corxum pascit.
-3 0 virum venerabilem,
5Iagnum et mirabilem,
Pedum cuius vestigia
Ferarum collegia

Antiphonae.
1. Vox de caelo sonuit
Et Erasmum monuit
Ad urbem redire
Certamen subite.
2. Intrans urbem daemones
Pellit ab obsessis,
Aegros curat homines,
Subvenit oppressis.
3. Viro Dei praedicante
Et virtutes operante
Multa turba Domino
Adcrevit brevi termino.
Responsoria.
1. Dura Caesar haec percepit,
Sanctum vinci praecepit,
A quo quaerens incepit:
Dic nobis, quis es, quid credis ?
Vana doce»s, legi nocens
Fallax incedis.
Erasmus: in publico,
Ait, Christum praedico..
Cul plebem dedico.
2. Rex sacrilegus fidelem
Iussit caedi praesulem
Plumbatis post haec fustibus
Pro gratiosis actibus ;
V. Plebs miratur, quod illaesus
Martyr mansit dire caesus.
3. Cerae, picis et sulphuris,
01ei liquore
Ferventi corpus martyris
Perfusum velut fore
Vigebat cum decore;
Laudat nomen Domini
Plebs devota, ride mota
Sancto credens homini.

-- 275 --

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Terrae motu concutitur
Urbis universitas,
Sed tot signis abutitur
Tyranni perversitas.
2. Ascribens arti magicae,
Non arti deificae,
Quae fiunt mirifice
In sancto pontifice.
3. Quem vinctum in carcere
Magno ferri pondere
Eduxit per angelum
Christus dilectum famulum.

Responsoria.
1. Mox ad urbem Lucridam
Caelitus delatus,
Plebis ad spem lucidam
Puer suscitatus,
Gentes stupent et mirantur,
Quater dena milia
Credunt, baptizantur,
V. Probat signis et doctrinis
Christi ridera praesul idem.
2. Cnm audisset turbidus
Hoc Maximianus,
In Erasmum rabidus
Hostis misit manus,
Diversis suppliciis
Torquet hune ver, anus,
V. Occidens de familia
Christi ter dena milia.
3. 0 pastor egregie,
Doctor legis, agmen regis
Miles et militiae,
Christi signifer fidelis
Caelestibus nos civibus
Iungi fac in caelis.
V. Memor esto pauperum
Paterna clementia,
Ut tuorum operum
Probant beneficia.

In Laudibus.

Antiphonae.
1. Dura Iovis simulacrum
Easmus evertit,
Ad baptismi lavacrum
Plurimos convertit.

2. Novis hunc suppliciis
Tyranntts invasit
Martyr maleficiis
Invietus evasit.

3. Hune ignita tunica
Aerea vestivit,
Sed virtute caelica
Flamma viro nescivit.

4. Pix, resina, cera, stagnum
]gnito cum oleo
Refrigerium dant magnum,
Non aestum in dolio.

5. Clauditur ergastulo
Tandem vir fidelis,
Solvitur a vinculo
Virtute de caelis.

Ad Benedictus.
A. Hoc dignum in miraculis,
Qnod bis ereptus vinculis
Cursum »on explevit,
Sed ductus in Campaniam
Urbem adiit Formianam
Evocatus caelitus
Eius gaudens spiritus
In pace quievit.

.Ao

In 2. Vesperis.
Ad Magnifieat.
0 beatum pontificem,
¥irtutum opificem,
Quo daemones fugantur,
Infirmi curantur,
Idolt enssantur,
18"

Mors fugit, tot nfilia
Ad caeli sedilia
Triumphali gloria
Praemissa laetantur.
Alia Antiphona.
A. O gloria pontificum,
O sidus mirificum,
Brev. ms. Pataviense saee.

15.

0 fidei lueerna,
lqos ride paterna
Domino commenda
Et eonsueta gratia
Post vitae solatia
Transfer ad palatia
Semper possidenda.
Cod. Gottwicen. 4.ï,6. A. -- Brev. ms.

Pataviense saec. 14. Cod. Zwethalen. 140. B.--Brev. ms. Pataviense
saee. 14. C,,d. P:dat. Vindobonen. 1891. C. -- Brev. ms. Pataviense saee. 15.
Cire. M-naeen. l104oE. D. -- Brev. ms. M.nae«.nse sae¢. 1.5. CIm. Monaeen.
232oE.5. E. -- I al 1. Vesp. Sqper Ps. nur eine {prosaisehe) Antiphon E. --
B, .5 g, rat,titis praefectus D, gratuitatis perfectus B. -- In 1. Noet. ,0, 2, 2
Fremnit I: ,uperbivit C. -- [{ I, 1 CMm AI6. -- [{ I, 3 Domino (_'. --
B I, 9 tehlt C. -- B 2, 9 fehlt (3. -- B 3, 9 ,ubveni B. -- In 2. N-et.
,0, 1, 4 Et certamen AB.-- B 1, 1 haec fehlt BC.-- B 1, 2 8anctumEras-
mttm vinei A. -- I:{ , l Per pieis et B. -- I :$, 4 velut in rore B(J. --
B l, 1 Lugridam C.- B 1, ,5 admirantur B.--In 3. Noet. B .3, 2 Doctor
legis a,d«,nis B legis agonia regi«le t;. -- Iv Laud. ad Bened. A, .5 Feri-
manam (_'.  In 2. Vesp. ad Magn. ,0, l fehlt A ,0, 2 fehlt AIL -- Znm
{lffit'iuru korttntel vor die llymnen: Haec dits aeceptabili. A {Anal. IV, I6):
Deus tuorum militum B(? (de (),mmuni): O pater aln,e, elemens arque pie D
fanal. IV, 1,?,4).

97. lle saneto Erasmo.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. llartyris egregii
festum celcbremus Erasmi
Qui dominum caeli
dilexit mente fideli.
2. Praesul hic insano
turbante Diocletiano
Ecclesiam vasta
silvarum lutrat opaca.
3. Quem, dura devitat
homines mundunlque refutat,
Caelicolae nitidi
solamur famine nfiti.
4. Escas iste pias
capit a corvis ut Eiia%
Subvenir aegrotis,
disparet callidus hostis.
5. lXIente sibi notas
salvatori canit odas,
Sic ope divina
donante fit hostia viva.

Ad Magnifieat.
A. 0 recolenda dies,
sollemnis et inclita fulges,
tdua praesul sanctus
ad Christum scandit Eras-
IllllS
Cuius amore feras
assumpsit corpore poenas,
Vulnera per cuius
pereat vitae scelus huius.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Omnes ecclesiae,
sponso iabilare venite,
iVlartyrio sanctum
qui glorificavit Erasmum.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Principe Romano
regnante Diocletiano

--- 277 --

Virginis ecclesiae
puera mactantur ubique.
2. Hic princeps mortis
ab Erasmo condicionis
Exquirens titulum
dare tura dais iubet illum.
3. Adfatur regem:
Christi non abnego legem
Tura nec, ut faris,
dabo dais, quibus assimilaris.
Responsoria.
1. Laudemus Dominum
In gloriosi martyris
Erasmi passione,
Qui pro ride catholica
Immania
Pertulit supplicia,
Unde factus est Deo hostia
Viva in sacrificium
Laudis perpetuae ;
V. Amavit Cbristun i vila sua,
imilatus est eum  mrn'te.
2. Plangit Anastasius
dilectae funera prolis,
quam gerit ad tumbam,
sed Erasmus suscitat illam,
V. Dicens festine:
pro Christi nomine surge.
3. Suscitato mortuo
Ingens fit exsultatio,
Baptizatur continuo
Anastasius cure populo,
V. Praesul cum gaudio
Grates agit Domino.

In 2. Nocturno.
Antiphouae.
I. uditis sancti
responsis Caesar Erasmi
l'lumbatis caedi
iubet hunc et dilacerari.
2. Christo devotas
canit inter verbera laudes
Martyr et nefandi
contentait iussa tyranni.

3. Undique firmatum
cognoscens Caesar Erasmum
Blando sermone
spem vult auferre coroaae.
Responsoria.
1. Virtutes sancti
dum Maximianus Erasmi
Comperit, exquirit,
fidei quae secta sibi sit,
V. Aspicit astra tacens
sanctus, Caesar quoque fren-
dens.
2. Caesar duxit virum
sanctum ad dei sui fanum,
Sancto daemon viso
ruit illius simulacrum,
V. Vastat plebem draco,
qui prodiit e simulacro.
3. Clauditur in tenebris
sub pondere carceris allnus,
Sed venit almificum
var splendens solvere vinc-
tum,
V. Vox ruit e caelis:
per te sure glorificatus.
In 3. Nocturno.
Autiphouae.
1. Caesar conversos
perimi iubet ente fideles,
ui dicunt sancto:
commenda nos pie Christo.
2. Martyr ait: vitae
portas fidenter a,lite,
Ad vos nana venian
Domino mihi dante corollaln.
3. Ordo triumphantes
caelestis suscipit omnes,
Auctori dulces
cantat per sidera laudes.
Resp«,nsoria.
1. Audivit martyr Dei
Vocem in summo caeli:
Erasme, veni,

 78 

Ut cure fratribus tuis
Recipias mercedem
I,aboris tui;
V. Inno:uit
de caelo Dominus,
E altissimus
dedit vocem suam.
2. Martyr et antistes
deserens orbieolentes
Transiit in pace,
caeli coronatur in arce,
V. Legitime pugnans
et victor ab boste triomphans.
3. 0 decor ecclesiae,
Pro Iesu Christi nomine
Roseo tiuctus sanguine,
Consolare nos hodie,
Sancte Erasme,
Felicitatem
Utrinsqae vilae
Nobis deposce,
V. Intercede
pro nobis ad Dominum.
Gloriosê
Dei amice,
Ut tua prece
ab omni mundemur crimine.

8, Intuens in
caelum vir inclitus
Vidit coronam
sibi mitti caelitus,
0rat: tecum sil,
Christe,. meus spiritus.
4. Caeli patente ianua
lngreditnr felix anima
0rans: da mercedem gloriae
]le petentibus, Domine.
5. Te petentes
in tua festivitatê
Ab omni
libera necessilate,
Sancte Erasme,
caelestem opem nobis posce.
Ad Benedietus.
A. Qui illnxit
nobis in tenebris,
Per merita
Erasmi mrtyris
I)irigat pedes
nostros in viam pacis,
Ipsnm ergo landemus
Dicentes: Benedictns
Dominus Deus.

In Laodibus.
Antiphonae.
1. Gloriosi veneremnr
Passionem martyris,
Ut pro sois supplicibus
Deum oret, quaesumus.
2. Diversa perpessnm snpplicia
Consolatnr diina gratia
Dicens: per te in caelo
Glorificatus sum et in mundo.

Ao

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
]laificent
x irginis filium
0roues filii hominnm,
qni exaltavit hnmilem
Sanctnm Erasmum praesnlem 
Ergo, martyr gloriose,
Assistetes lais landibus
In aeternum
innge caelestibns.

Brev. Misnense imp. s. 1. 143 A.- Brev. Wratilaviense imp. s. 1. et
a. B. -- Viaticus Wratislaviensis imp. Venêtiis 101. C. --- Brev. Misnevse
imp. Lipsiae g? 1517. D. -- In 1. Vesp. Super Ps. nur eine Antiphon, die
erste ABC. -- Ad Magn. A, 2 fulgens D. -- In 1. Noet. I 2, 1 Planxit
D. r_ Iq 3, 4 cure filio D. In 2. N'oct, Iq 2, 4 simulacrum continuo CD.--
I n 3. N o c t. Iq 2, '2_ hodie deserens BCD; orbieulantes D.

-- 279 --

98. De san('to Erasmo.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. 0 Sion eximia,
Personando plaudi,
Erasmi sollemnia
Digna colens laude.
2. 0 Erasme, fidei
Pugil, per te gentes
lieruerunt provehi
Ad caelos gaudentes.
3. 0 qui pellis citharam
Das poenis plagarum,
Sic evertens Sisaram,
Ducem tenebrarum.
4. 0 martyr et pontifex,
Obsta mulla prece,
le nosovilis artifex
Culpae fuscet faece.
5. 0 decus ecclesiae,
0 norma virtutis,
Duc nos via gratiae
Ad fora salutis.
R. Ecce, granum moritur
Terrae clasum palea,
Erasmus occidimr
Regis quando framea,
Agalma ingreditur
Mira fulgens trabea;
V. Vitae fretus galea
lIortis trucem fugat ducem
Fidei de viuea.

Ad Magnificat.
A. 0 mater ecclesia
Omni digna gloria,
Gaude iubilando,
Erasmi praeconium
Praesulis eximium
Canens exorando,
Soluli a reatu
Sanctis cure christicolis
Iungamur caelicolis
Ut eius precatu.

Ad lIat ut in u m.
Invitatorium.
Adorerons Dominum,
Deum, patrem luminum,
Ut salvemur meritis
Erasmi antistitis.

In 1. locturno.
Antiphonae.
1. Fructum suo tempore
Erasmus donavit,
Talentum cure foenore
Quando reportavit.
2. Quare cure insania
Fremuerunt gentes
Verba per inania
In sanctum rigentes?
3. Dominus mirific't
Sanctum suum hodie,
Quem polo laetificat
Laurea cure gloriae.
Responsoria.
1. Cure a Diocletiano,
lmperatore profano,
Damnatur ecclesia,
In ride Christi constantes
Idolis non immolantes
Sufferunt supplicia 
V. Deo grates referunt
Chrisliani mente sani
Tura cordis offerunt.
2. Eremi silentia
A Deo vocatus
Expetit industria
Erasmus beatus
Ubi corvo gerulo
Ut Elias epulo
Degens est ciba|us ;
V. Spretis mundi noxiis
Angelorum bcatorum
Fruitur alloquiis.

3. Tlibunali sistitur,
lurgiis discutitur,
51inis fatigatur,
Offerat ut idolis
Tura, verbis subdolis
Praesul invitatur ;
. Cure sprevisset idola,
lIulta fuste, sed non iuste,
Pravis fit parabola.

280 --

3. Offero non sculptili
lqeque Deo fictili,
Vcrum Christo soli,
Auras maculantia
Spargere eloquia
Tu, rex, ergo noli ;
¥. Colere sculptilia
Non est aptus, nisi captus
Caecae mentis furia.

In 2. blocturno.
Antiphonae.
1. Domine, non habitat
luxta te malignus,
Sed, qui se nobilitat
Ut Easmus dignus.
2. Omnia sub pedibus
Eius subiecisti,
Icsu» caeli civibus
Eum tu iunxisti.
3. Sicut passer volitat
Erasmus ad montera,
Virtute se excitat
Vitae gustans fontem.
Rvsponsoria.
1. Erasmus, vir lepidus,
Effatur intrepidus,
entais expers ma|i,
Fideles aedificat,
Christum |esum praedicat
Astans tribunali ;
¥. Yera rides ruti|at,
Hic athleta mente laeta
Deo iaudes iubi|at.
2. Carcere includitur,
Multo ferre l»remitur
Rege ordinante,
A ferre et carcere
Soivebator propere
Angelo praestante.
¥. I)ei transit gratia
Mox pusillam in favillam
Ferrea materia.

In 3. lqocturno.
Antiphonae.
1. Operans iustitiam
Mali fugit pestem,
Erasmus in patriam
Graditur caelestem.
2. Erasmi in capite,
Deus g|oriose, °
Coronam de lapide
]'onis pretiose.
. Portas vestras tollite,
Principes superni,
Militem suscipite
lam regis aeterni.
Reaponaoria.
1. Erasmus cure rege Iovis
Templum intrat bellis novis
Gemitu et precihus,
Idolum mox fracture fuit
Et incineratum fuit
Gentibus stupentibus -
¥. Ex quo statim proroit
Draco dirus, spargens virus
¥iros multos necuit.
2. Cnfregere subdola
Mox gentiles idola
Miris visis tantis,
Et baptismi gratia
Currunt ad praesidia
Summi dominantis ;
¥. Exsuitat ecclesia,
Dura gementes volant gentcs
Ad Dei obsequia.

-- 281 --

3. Tyranni imperio
Cu[n Eras[nus gladio
Triumphan finitur,
Omni dignus gloria
In caelesti curia
Gaudio potitur ;
V. Victrix ridet veritas,
Dura confusa et delusa
Regis luget feritas.

In Laudibus.

Antiphonae.
1. Regnans Deus induit
Eru8[num decore,
lqa[n in [nundo claruit
Praesulis honore.
2. Cm Erasmo Domino
Una iubilemus,
Celi sancti termino
Regnum ut intremus.
3. Sprevit transitoriam
Erasmus salutem,
Ut videret gloriam
Dei et virtutem.
4. Hic cum sacerdotibus
Sanctis benedicit
Deu[n in caelestibus,
Mundu[n quia vicit.
5. Erasmum divinitus
Foventcm in zelis
0[nuis laudet spiritus
Dominum de caelis.

Ad Benedictus.
A. Cordis nostri lora spas[ni
Iesu, dulcis Do[nine,
Sacri dissolve Erasmi
Devoto ora[nine,
e ut noctuae crremus
Mortis in caligine,
Sed ut aquilae ove[nus
Vitae verae iumine.

Per Horas.

Ad Primam.

A. Morti se impendit iste
Pro amore tuo, Christe,
Plus quam ad conviviao
Volans ad supplicia.

Ad Tertiam.
A. Erasmus vi rapuit
Caelu[n dignus Deo,
Poenaru[n hoc [neruit
Insigni trophaeo.

As

Ad extam.
De virute iugiter
Ibat ad virtutem
Eras[nus feliciter
Lucrando salure[n.

Ad Nonam.
Erasmi praesentia
Fructu [nerit(,rmn
Cu[nulavit gaudia
Incolis polorum.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Erasmo coniubilant
Astra matutina,
Cuius gesta rutilant
Hora vespertina,
Erasmo sagacitas
Data serpentina
A Deo simplicitas
Est et columbina.
Blandimenta spuria
Eras[nus spcrncndo
Superna palatia
Subit patiendo,
Excedens aromata
Odore virtmis,
Migrat ad agalmata
Aeteruae salutis.

-- 282 --

Brev. ms. Cracoviense saec. 15. Cud. Capit. Cracovien. 20. A. -- Cod.
Gottwicen 202. saec. 15. B. -- Brev. ms. S. Zenonis saec. 15. Cire. Mona-
cense 1(;525. C. -- In 1. Vesp. bat A sechs AA, von denen die erste iiber-
zi4hlige, in BC fehlende, lautet:
[0] martyr egregie,
Pugil regis gloriae
Triumphans agone,
Erasme, viriliter
Stab et feliciter
Spe vitae cor«,nae.
1, 10 fehlt C. -- A 1, 2 Persolvando A. -- A 2, 10 fehlt C; pugil
tidei C. -- A 3, 1 ( fehlt C. -- A 3, 2 Da poenis A; poenis tangis plaga-
rum C. -- t 3, :4 convertens A, avertis C, Lyseram A, Zisuram C. -- A 4, 1
fehlt C. -- A 4, 3 mille artifex C. -- A 4, 4 turbet faece C. -- A 5, 3
viam C. -- A 5, 4 formam C. -- An Stelle des I Ecce, granum moritur,
das in 2. Vcsp. steht, bat A hier das folgende:
R. Vox audita est de caelis
Ad Erasmum tare fidelis:
Christus iubœet, ut tu velis
Civitatem ingredi.
Qui surrexit in aurora,
Non neglexit, missae hora(s)
P,,rtas vidit oppidi.
llli claudi occurrebant
Et obsessi, qui regebant
Vultu tamquam pallidi,
V. Imponebat cui manum,
Claudum veto vel vesanum
Potestate validi.
A,l. Magn. A, 4 praeconia A; die ganze A prosaisch C. -- Iuvit. 2 Deum
fchlt A. -- In 1. Noct. A 3, 1 Deus mirificat Ci Dominus mirificavit B. --
3, 4 Laureatum A. -- V«,n hier ah ird das (fllcium prosaisch in C. --
2, 4 Beatus Eramu.s &. -- R 2, 9 Fuuditur A fungitur B.  R 3, 2
Virgis discutitur A. -- A 3, 3 Nimis A. -- R 3, 7 Cure pervenisset A. --
3, 8 Multo B. -- In 2. Noct. A 3, 2 m«,rtem. -- R 2, 1 In carcerem
ducitur A. -- R 2, 6 Angelo restante A.-- R 2, 7 gloria A.-- R 3,2 futili
-- R 3, 3 Veto Deo Cristo A. -- R 3, 6 tex fehlt A. -- R 3, 8 vere
captus A. -- R 3, 9 Ecce mentis A. -- lu 3. Noct. A 3, 1 Dortas 'ias
tollite A. -- R 1, 3 Gmituum precihus A. -- R 1, 6 incurvatum A.-
1, 8 diris spargns vitiis A.  R 2, 1 Cure frangere A. -- R 2, 4 In
bapti.smi A. -- R 2, 8 gentes fchlt A. -- R 3, 3 Triumphans fehlt A. --
3, 9 Regis audet A. -- In Laud. Ad Bened A, 1 lora psalmi A, spalmi
-- Ibid. 5 noctuae Erasmtts A.--Ibid. 7 ovemus fehlt A.- Per Ho»ras
AA fehlen A. -- In 2. Vesp. ad ]Iagn. A lautet in A:
Magnificent Dominum,
Amatorem hominum,
«»mnes mundo corde,
Erasmi supplicibus
Diluamur precibus,
Ut ab omni sorde
Liberemur.
Hymnen: ad Vesp. et Laud.: Erasmi de victoria [Anal. IV, 135) AB;
pater aime, clemcns atqm. pie (Anal. IV, 134) C; ad Laudes: ]Iorti se im-
pendit iste A.

283 --

99. De anclo Èrasmo.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Gaude, mater ecclesia,
Quae tanti sollemnia
Pontificis recolis,
Qui in hac miseria
Passus est supplicia
More pli martyris.
2. Exenteratus ut assalur
Piscis, sic Maximiano
Martyr totus evisceralur,
Ab hoste fidei profano.
3. Digiti subulis transfiguntur
Martyris fidelis,
Pedicae eonfoduntur
Iussu regis crudelis.
4. Clamat: Spes orbis unica,
Christe, patris sophia,
Hunc populum sanctifica,
Lux, veritas et via.
5. Spondet mox: Serve fidelis,
In te confidentibus
Dantur mox, quaecunque veiis,
Te laude recolentibus.
R. Salve, martyr, nobilis,
Christi testis herilis,
In amore eius stans immobilis,
¥ictor agminis hostilis,
Erasme, doctor fidei,
Pro nobis vota funde,
Labe mortis sumus rei,
Succurre plebi gemebundae.
V. Vultus Domini [sui»er ] iustos
et aures eius in prcccs eorum.
Ad blagnificat.
A. 0 praesul, evangelicae
Sator veritatis,
Vitae cultor angelicae,
l.ucerna sanctitatis,
Qui spernis iussa principum
Propret Christi nomen,
Pro nobis, pater inopum,
Sis dans beatum omen.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Iubilemus Christo regi,
Qui in festo huius diei
Erasmum sanctum sublimavit,
Qui hune mundmn superavit.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Nomen Domini magnificemus,
Pia laude collaudemus,
Quod a tanto sancto viro
Praedicatur more miro.
2. Caeli, Deum collaudatc,
Laudes Erasmi exaltate,
Quem sibi Dominus consecravit,
Dura a scaeno mundum laviL
3. Cordis quidem puritate,
Innocenti pietate
Caesaris ut lutulentum
Spernis aurum et argentum.
Responsoria.
1. Gaude, pater sancte, gau,le
Pio Christo et applaude,
quia gratias tibi raies
Tribuit, ut ferocitates
Vinceres bruormn aninalium ;
V. Subiecit namque tuis pedibus,
Ut prophefico ore pronisit
Dominus.
2. Septem annis a tumultu
Hilari pater sanctus vultu
Libanum conscendit montem
Corporis fugiens morem,
Tyranni fimens iudicem,
V. Qui mortem inferre cupiebat
llli» qui ('hristum Deum cole-
bat.
3. Reph.lur Diocletianu.
Ira, furi! u! vesanus.

-- 284 --

Erasmum fustibus mactari,
Tortores novos ter mutari,
Sed nulla torquent verbera;
V. In dorso eius fabricabant
Pcccatores, prolongabant
Iniquitatem criminis.
In 2. lqocturno.
Antiphonae.
I. Plumbo, pice, cera, igne
Sanctum et perfunduni,
Angeli Dei sed astabant,
Qui tormentum miligabant.
2. Psalmum Deo dura cantabat,
Christum votis impulsabat:
Mortalia tuorum, Donfine,
Dant servorum brutis terrae.
3. Terrae motus invalescit,
Pro quo Caesar pertremescit,
Populi pars perit maxima,
Dura coruscant fulmina.
Responsoria.
1. Furore Caesar inflammatur,
Et vit sanctus incarceratur,
Imponi iubet sexaginta
Corpori ferri pondera
Et carcerem siguat aunulo,
V. Ne quis potum daret ei,
Sancto Erasmo, viro Dei.
2. lqocte sanctus exclamavit,
Christm», quem amat, invo-
cavit :
Festina, ait, lesu Christe,
Ne glorietur iudex iste
In servis fidelibus
V. Et dicat genti populorum:
Ubi nunc est Deus eorum?
3. Tu alter es qui pascitur
Elias e reficitur
A «orvo in eremo,
Qui nmndum fugiens deserit
Et adfatu
solalur angelico.
V. Panis ei
destinatur caelicus,

Quo reficitur
in eremo famelicus.

In 3. lqocturno.
Antiphonae.
I. Liquefacta est ai cern
Ferrum, angelus : sincera
Ope tibi, frater, asto
Teque a poenis custodio.
2. Qui cure gaudio tunc surrexit
Et cure angelo mox perrexit,
In Lucredo civitatem,
Ubi docuit Christi veritatem.
8. Defunctum vivum suscitavit,
lngenti voce qui c]amavit:
Pater, omnes nos erramus,
Vanos deos qui adoramus.
Responsoria.
l. Divino iussu suscitavit
Defunctum nature, quem plora-
vit
Vir magnus Anastasius,
Dura Erasmus praedicavit
Iesum Christum, quem amavit
Hic martyr eximius,
V. Flexis genibus orabat
Et {'hristi nomen invocabat
Dicens: surge propere.
2. Gemit Dei athleta
Mundi pompa spreia,
Dura iubetur a Caesare
Vana idola colere,
Martyris Christi dura aspexit
Faciem, daemon statim exil,
Qui coepit gentem laedere;
Clamat populus : l'astor bone,
Ne pereamus,
salva nos a dracone.
V. Pastor pius ut ignita
Indums exstat polimita,
Refrigeria
mox angelica sensit.
3. Qui Deo agens gratias
Christo voce magnifica:

-- 285 --

Populum hune sanctifica,
Psallens, in refrigerium,
Christe, per tuum auxilium
V. Ignem et aquan transimus
Et propifiante venimus.

lu Laudibus.
A ntiphonae.
1. Laudes Deo decantabat,
Pro genre Deum exorabat,
Clamat gens : magnus est Deus,
Quem pracdicat
praesul refus Nazareus.
2. Hrtes magorum operatur,
Caesar populmn sic adfatur,
Vola diis exhibete,
lncenso ture confovete.
3. 5IarUris maxil|as «'ontundit
Caesar, dura abiecta non rc-
fundit
Erasmus responsa grala,
Fide|is Dei athleta.
4. Benedicite, angeli, Deum,
Qui certantes in agone
5. In caelis Deo
Sit gloria cum iubilaeo,
Brev. ms. Bambergense saec.

Ao

Et pax bonae voluntatis
Sit hominibus renalis.
Ad lenedictus.
Hymnum trium decantabat
Puerorum, Christum magni-
ficabat :
Benedictus es in regni throno,
Domine Deus, caclesti dono
Salva hunc populum te imo-
çall|elll,
Agonem memn exspectantem.

15.

In 2. Vesperis.
Ad 51agaificat.
Veni, inquit vox divina,
Mundi huius a ruina
Bravium caeli
Dono lolle fideli,
Qui ad caelos vidit sursum
Caelestes choros in occursum
Sibi pergenles marlyrum,
Dei confessorum omnium
Chrislique apostolorum
Et sanctorum angclorum,
Offerentes aureolam 
Caput suum inc|inavit,
Spiritum Deo commendavit
Tradens sanctam animam.
C[m. llonacen. 24004. -- In

1. Vesp. A 1, 2 Quae tanti pontificis sollemnia.- A 1, 3 tlodie recolis.-
g 5, 3 Datur. -- In l. Noct. g 3, 1 puriCatem. -- g 3, 2 Innocentera pie-
ratera. -- R 2,2 mater. -- In 2. Noct. g 1, 1 Plumbum, picem, ceram. --
In 3. Noct. R 1, 2 qui. -- R 2, 3 a fehlt. -- R 2, 2 exat.

100. De sancto Erico.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Hssunt Erici
regis sollemnia, laude
Regem multiplici
collaudans, Suecia, gaude.
2. Gaudeat eximiis
Upsalia magnificata
Martyris exuviis
et signis glorificata.

3. Hic insignitus
sceptri regalis honore,
I)ulciter ignilus
Chrisfi fervebat amore.
4. Dulcis amice Dei,
per quem tex magnificatus
Es, clementer ei,
pro nobis funde precatus.
5. Da, Deus, ut mitis
regis, cuius ieneramur

--- 286 --

Festa, piis meritis
sanctis iungi mereanmr.
Ad Magnificat.
A. Ave, martyr pretiose,
Miles Ch, isti gloriose,
Ave, regum gloria,
0 Eice, rex Sucorum,
Posce nobis peccatorum
Veniam et gaudia.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Christmn suppliciter
laudemus ci iubilantes,
Erici pariter
sollemnia concelebrantes.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Opem Christi flagitat
Rex ciliciat us
E. carnis subpeditat
Rcprobos eonatus.
2. Aqua frigens iugulat
Vim carnalitatis,
Virtus regem regulat
Moribus beatis.
3. Tyrannos audacior
Arcet et enervat,
Mites ipse mitior
In pace conservat.
Rcsponsoria.
1. Ira, rancor, odium
Cedunt et ardescit
Dei desiderium
Nec unquam torpescit,
Per hoc felix studium
Scandit et ditescit.
¥. Ideo sfabilita sunt boira ipsius
in Domino.
2. Lucris avaritiae
Pia mens abstracta

Lucris studct gratiae
Caelitus pertracta,
Cuncta sub iustitia
Stant l»ulchre eompaeta.
V. Nec iura, nec praedia
Plebis sunt subtracta.
3. Vana pompae practica
Contempta ealeatur,
Pia lex angclica
Regi complantatur,
Scala caeli fabrica
Deeens sic aptatur.
V. Ascensiones i corde suo dis-
posuit in valle lacrimarum.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Pugil fortis fidei
Dmn pro ride zelat,
Ad baptismum provehi
Perfidos anhelat.
2. Pacem offert hostibus
Et pugnans procedit,
Hostes cadunt ensibus,
Regi lucrum cedit.
3. Plorat strages hostium
Motu pietatis
Dans grave suspirium,
Quod sint cure damnatis.
Responsoria.
1. ('ultum idolatriae
Cultor trinitatis
De terra Finlandiae
Pellit, illustratis
Turbis dono gratiae
Fideque purgatis.
V. Dominus dabit benignitatern,
et terra nostra àabit fructum
suffn.
2. Precamur per vulnera
Tua, martyr Christi,
Purga nostra scelera,
(uod possimus sisti

-- 287 --

Sursum supra sidera,
Quo tu conscendisti,
V. Ut sit splendor Domini Dei
ostri super nos.
3. Summum decus patriae,
Fidei zelator,
Legnm et iustitiae
Sanc,us promulgator,
Sis divinae gratiae
Mitis impetrator.
¥. Ut ad regnum gloriae
Nos ducat salvator.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Rex erat Ericus
humilisi devotus, honestus,
Prudens, magnificus,
patiens, pius arque modestus.
2. Correxit Sueciae
leges, servire coegit
Christo perfidiae
gentes: quas ense subegit.
3. Digne promeruit
sanctis moriens sociari,
Qui Domino studuit
vivens vere famulari.
Responsoria.
]. Pax patriae, decus ecclesiae,
vitiis inimicus,
Rex Sueciae caelos hodie
conscendit Ericus,
V. Pro fidei fervore Dei
dilectus amicus.
2. Amens omnino
letali vulnere quino
Se vit transfixit,
quasi mortuus ille revixit,
V. Regis mirifici
meritis sanatus Erici.
3. 0 toiles Christi»
qui martyrio meruisti
Sanctis coniungi,
iunctus diademate fungi,

Vo

Victor regali
fidei merito speciali,
Perveniant, qui te
laudant, ad gaudia vitae.

In Laudibus.
Antiphonae.
l. Hostia grata Deo
mactata petens paradisum,
Ecce, purpureo
reparavit sanguine visum.
2. Infanti genito
sine vita regis Erici
Vita datur merito
pariterque salus genetrici.
3. Martyr presbytero
linguae solvendo ligamen
Dat cure sincero
vocis modulamine famen.
4. Ferro transsecuit
proprium vit guttur, eique
Sanctus promeruit
vitam venerandus ubique.
5. 0 rex insignis,
cui servit nostra caterva,
Praefulgens signis,
nos protege, dirige, serva.
Ad Benedictus.
A. Corona fulgens aurea,
FIos diguitatis regiae,
Sanctus Ericus ignea
Vicit tela malitiae;
Sic victor vernans laurea
Rex et patronus Sueciae,
Felix de domo iutea
Transit ad regnmn gloriae.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
Miles regis gloriae
Tutor innocentium.
Malleus perfidiae,
Rex Eric% bravium

-- 288 --

Apprehendens in agone
Ense caesus hostium,
Nobis placa, mart.r bone,
Iesum, Dei filium.
Infra Octavam.
Ad Magnificat.
A. Magniticenms Dominum,
Eicum qui magnificat

Et in salulem hominum
Signis crebris mirificat.

Ad Benedictu..

A. Benedictus es, I)omine,
Erico qui post proelium
Das in sanctorum agminc
Caelestis regni solium.

Brev. Upsalense imp. lh,lmiae 1496. -- In 1. Vesp. hymn: Adest dies
laetitiae (Klemming I, 911; ad Noct: l[vmnum novae laetitiae (ibid. 92);
ad Landes: Laudes ad lau,les iungite (ibi,[. 9).

Nachlrge und Berichligungen.
,. 11 , ,palte 1, Zeile 4 v. o. lies Assunt statt Ad.:mt -- lhid. Zeile 9
v. «. lies aseitis statt adscitis.
Das Anna-Oteium: Felix orbis, felix hora . 64] findet sich nach
Chevalier Rcp. hymnol, n. 16()79 ancb ira Brev. Arosiense imp. Basileae 1,1:].
S. 101, ,Spalte 2, Zeile I1 v. u. lies Gingivas statt Gingiaas.
. 147, Slmlte 1, Zeile 1.5 sq. Dcr Vcrsicel lantet ira Brev. Opatovlcense
saec. 15. Cod. Vindobonen. 1962:
Per te ducem clarissimum
Ut exinde transeamus
Te obnixe flagitamus.

In I, alts- Ubersi cl, t.

I. Real
.eite
I. De sancto Achatio ..... Il
2. Dt. sancto Achstio ..... 1.5
3. blissa sancti Achatii .... 18
4. De sancto Adriano .... 18
5. De sancto Aegidio ....
(;. De sancta Agatha .....
7. In Translatione s. Agathae. 2(;
5. De sancta Agnete .....
9. De sancto Alexio ..... 30
I0. De sancto Alexio .....
II. De sancto Alexio ..... 3(;
12. De sancto Amato .....
13. De sancto Ambro.io .... 41
14. De sancto Ambrosio .... 44
1,5. De sancto Ambrosio .... 47
I(;. De sancto Ambrosio .... .50
17. De sanctis Angelis ....
IS. De sancta Anna ...... .52
19. De sancta Anna ...... ,58
20. De sancta Anna ......
21. De sancta Anna ......
22. De sancta Anna .....
23. De sancta A nna ...... (;9
24. De sancta Anna ...... 72
2.5. De sancta Anna ...... 7.5
26. De sancta Anna ...... 78
27. De sancta Anna ...... 82
25. De sancta Anna ...... 85
29. De sancta Anna ...... 88
• 30. De sancta Anna ...... 89
31. De sancto Ansgario .... 89
32. De sancto Antonio .... 91
38. In Inventione s. Antonii . . 94
Blume, Historia rhythmlcse. V.

-Index.

Seite
34. De sancta Apollonia. . 97
,35. De sancta Apollonia. • . 100
36. De sancta Apoll«,nia .... 103
37. De sancta Ap«,llonia. . . 107
38. De sancto Arnoldo .... 108
:9. D« beato Arnull,ltoVillarieosi
40. D, sancto Aurt-lio ..... 111
41. D,; sancto Athanasio .... 114
42. De sancta Barbara ....
4:5. De sancta Barbara .... 121
44. De sancta Barbara .... 124
45. De sancta Barbara .... 125
46. De saneta Barbara .... 131
47. De sancta Barbara .... 17,3
48. De sancta Barbara .... 136
49. De saneto Barnaba .... 137
• 50. De sancto Bartholomaeo. . 137
• 51. De sancto Basilio ..... 142
52. De sancto Benedicto .... 14.5
5.3. De sancto Benedicto .... 149
,54. De saneto Bernhardino. . . 152
• 55. De sancto Bernhardino... 156
56. In Translatione s. Birgittae. 159
57. De sancta Birgitta ..... 162
58. De sancta Birgitta ..... 166
59. De sanet« Bçmaventura. . . 170
60. De sancto Bonaventura... 172
61. In Ordinatione s. Bonifatii . 17(;
62. De sancto Botuido .... 179
63. De sancta Breowa ..... 181
64. De sancto Brin«»lpho .... 182
65. De sancto Cannico .... 18.5
66. De sancto Carolo lIagno..
19

-- 290 --

{37. De sancto Castu|o .... 191
6. De sancta Christina .... 193
69. De s. Christim, cum fratribus 196
70. De sancto Christophoro . . 199
71. Dc sanct,» t'hrist,»phoro . . 202
72. De ,ancre, Christ,,phoro . . 204
73. De ss. Chsanto et Daria . 207
74. In Translatione *. Clarae . 209
75. Dc sancto C]audio ..... 212
76. De sancto C«,nstantio . . . 217
77. Dc sanct« Conshutio . . . 219
7. De sancto C«rbiniano . . . 1
79. De sanch ('ordu]a ..... 225
0. De ss. Cosma et Damiano . 226
81. De ss. Cosma et Damiano . 
82. De sancto Cyrillo ..... 231
. De sancto David .... 234

Seite
84. Dcss.DesiderioetReginfrid,, 236
85. De sancto Ih»minico . . . 239
86. In Translatione s. Domiuici 242
87. De sancta I)ympna .... 243
. De sancto Edmundo . • - 246
89. De sancto Eligio ..... 250
90. De sancta Elisabeth . . . 253
91. De sCcta Elisabeth . . .
92. De sancta Elisabeth . . . 260
93. De sancta Elisabeth . . . 264
94. De sancto Elisaeo .... 263
9-5. De sanct,» ElisCÜ .... 271
96. De sancto Er:tsmo .... 273
97. De sanct,» Erasmo .... 276
9. De sancto Eraumo .... 279
99. De sancto Erasmo .... 283
100. De sancto Erico ..... 265

II.
Ad beatae virginis ...... 24
Ad caelos vexit pia ...... 1$1
Adest beatissimi Corbiniani . . 221
Adest dies celcbris ...... 193
Adest dies laetitiae ...... 242
Adest iam tstum celel,re . . . 7.5
Admiranda sanctitas ..... 271
Ad sanctorum sollemnia .... 236
AIma mater Anna gaude .... 88
Anna sancta de qua nata . . . .52
Ardens verbo martyr voto . . . 234
Assunt Annae grata ...... 89
Assunt Erici regis ...... 28.5
Assunt fsta gloriosa ..... 11
Are mater insignita ...... 61
Are mater pietatis ...... 25
Are virgo speciosa ...... 22.5
Barbarae sollenmia ...... 136
Benedicta sis trinitas ..... 1.59
Bernhardinus vir catholicus • • 156
Birgittae matris inclitae .... 166
Bona lesu cure ventura .... 170
Brim,lphi partis merita .... 182
Clara hwe clarior ....... 209
Celebretur h,die ....... 110
Culsum votis eximiis ..... 142
Chrysantus illu.tris ...... 207
Congaudntes laudent gentes.. 18
Consolator animae ...... 137
Consona vox menti ...... 121
De spina Hehraica ...... 69

Verbal - Index.

Dum c»ntendit in agone .... 2.50
EceIesiam Christi ....... 36
Elegit Ambrosium ....... 50
Elisabeth de rege ....... 264
Exaltcmus in suavi ...... 131
Excelsum nomen D»mini . • 199
Exoptata nitent ........ 26
Exsultat ecclesia ....... 100
Felix orbis felix hora ..... 64
Fb,rum fasciculus ....... 28
Fraudis commentum sternitur. . 30
Fuit re et gratia ....... 149
Fulget dies laetitiae ...... 107
Gaudeat ex toto ....... 94
Gaudeat Hungaria ...... 260
Gaude felix AlexCdria .... 1.5
Gaude felix parens llispania, • 239
Gaude mater ecelesia ..... 283
Gaude Sion ornata tympano . . 212
Gaude .Sion ornata tympano . . 246
Gaudete Sion filiae ...... 58
Gloriosum lumen ....... 231
Gratia larga Dei ....... 219
Gratulemur regi digna ..... 116
Haee ad laudem summi regis • 226
Hic athleta Dei ....... 137
Illis horis et momentis .... 196
l||ustrat mundi climata .... 44
ht eonspectu angelorum .... 51
LaetCe Germania ....... 253
Laetarç mater ecclesia .... 108

-- 291 I

Seite
Laetare plebs cath.lica .... 19
Laetare salutari ....... 228
Laudibus magJificis ...... 273
Ludovicus imperat»r ..... 9
Magnificavit animaln ..... 97
Martyr Constanti ....... 217
Martyris egregii ....... 276
.Nitet inter agmiua ...... 202
Nomen eius sic est dictum . . 191
Nova Christophorus mente... 204
Nunc Aegyptus parens gaudeat. 91
0 felix Anna o sancta ....
O felix cousor£itm ......
O festiva dies orbi ...... 124
O martyr sancta ....... 12
O past«,r pie Cannice ..... 185
O quam felix religio ..... 268
O quam miranda est ..... 22
O sardonyx candide ...... 38

Seit
O Sion eximia ........ 279
O virgo beata ........ 13
Plebs Romana de patrono... 33
Praeclarum late tibi vit .... 14.5
Prima nostrae salutis gaudia.. 8.5
Quasi stella matutina ..... 72
Regali natus de stirpe ....
Regia ex prosapia ...... 103
Rosa rorans bonitatem ..... 12
Rutilat vir seraphicus ..... 172
Sacerdotis aeterni boldtas . • . 114
Sacro felix germine ...... 243
Senarum civis inclitus ....
Sion sancta gratulare ..... 176
Sol aeternae iustitiae ..... 41
,umma laus sit genitori .... 78
Triumphantis militiae ..... 179
Tu virtutum es viridarium. .
Yernaute veris tempore .... 47

Pierer's,'he ilofbuchdruckerei Stephan Geibel & Co. i, Alte»burg.

I
t

TNE INSTITU rE OF MEDIAEVAL STUDIE$
59 QUEEN'S PARK CRESCENT
TORONTO -"  CANADA